Το ξέρατε ότι έχει και η Αθήνα Φλατάιρον;

Ανηφορίζοντας την Αιόλου από Σταδίου, λίγο μετά την εκκλησία της Παναγίας Χρυσοσπηλιωτίσσης, υψώνεται ένα μεγαλοπρεπές κτίριο. Πρόκειται για ένα μοντέρνο κτίριο γραφείων της περιόδου 1950–1967. Στην μαρμάρινη είσοδό του ως πολιτικός μηχανικός αναγράφεται ο Κώστας Β. Θανόπουλος και έτος ανοικοδόμησης το 1957.

Βασικό  χαρακτηριστικό του είναι η τριπλή όψη που καθορίζεται από την τοπογραφία του εμπορικού τριγώνου στο οποίο βρίσκεται. Ωστόσο, πολύ το παρομοιάζουν, όχι άδικα, με το θρυλικό νεοϋορκέζικο κτίριο, Φλατάιρον, το οποίο έχει επίσης τριγωνική κάτοψη και αποτελεί ορόσημο του Μεγάλου Μήλου. Βρίσκεται στον αριθμό 175 της Fifth Avenue στο δήμο του Manhattan.

gshdhgtrfdju

Το Φλατάιρον σχεδιάστηκε από τον Daniel Burnham ως κάθετο Παλάτι Αναγέννησης (Renaissance Palazzo) με στυλ Beaux-Arts. Σε αντίθεση με τους άλλους ουρανοξύστες που υπήρχαν στη Νέα Υόρκη, το Φλατάιρον αποτέλεσε την επιτομή της σχολής του Σικάγου, έχοντας την μορφή μίας κλασσικής  Ελληνικής στήλης.

Για το δικό μας, σίγουρα πιο ταπεινό, αλλά εξίσου πρωτοποριακό κτίριο, λίγα είναι γνωστά. Η ερεύνα για την ανεύρεση του μηχανικού ή κάποιου συνεργάτη που ίσως να διατηρεί ακόμα γραφείο δεν απέδωσε καρπούς και ο θυρωρός του κτιρίου συνταξιοδοτήθηκε πριν χρόνια, παρόλο που το όνομά του υπάρχει ακόμα στο κουδούνι.

Η είσοδος του αθηναϊκού Φλατάιρον είναι από το 15 της οδού Νικίου. Μια βαριά μπλε σιδερένια πόρτα στολίζει την πρόσοψη, ενώ το πάτωμα της εισόδου είναι μαρμάρινο με άσπρους και  - μικρότερους -  μαύρους ρόμβους. Το 6όροφο κτίριο μοιάζει με μία πρώτη εντύπωση κάπως ερειπωμένο. Στον 3ο όροφο του κτιρίου βρίσκεται η βιομηχανία πουκάμισων του Κουνέλη, η οποία εδρεύει εκεί τα τελευταία 30 χρόνια. Πατέρας και γιος λένε πως «κάποτε το κτίριο αυτό ήταν γεμάτο γραφεία και έσφυζε από ζωή. Σήμερα οι περισσότεροι ένοικοι έχουν εγκαταλείψει τα γραφεία τους εξαιτίας των πολλών απλήρωτων λογαριασμών που οδήγησαν σε διακοπή ρεύματος. Ποιος να νοικιάσει εδώ; Κανείς δεν μπορεί να νοικιάσει αυτά τα γραφεία αν δεν εξοφληθούν οι λογαριασμοί και οι ιδιοκτήτες είναι άφαντοι».

Όπως αναφέρθηκε πριν, θυρωρός δεν υπάρχει πια, ενώ η συντήρηση του κτιρίου γίνεται μονάχα από όσους διαθέτουν ακόμα τα γραφεία τους εκεί.  Στον 6ο όροφο βρίσκεται ίσως ένας από τους παλαιότερους ράφτες στην Αθήνα. Διατηρεί το ραφτάδικό στο «Φλατάιρον της Αιόλου & Νικίου» εδώ και 60 χρόνια. Μπήκε δηλαδή στο κτίριο ακριβώς ένα χρόνο μετά την παράδοσή του.  «Κάποτε αυτό το κτίριο ήταν θησαυρός! Έβρισκες ό,τι ήθελες! Τώρα έχουμε μείνει πια μόνο εμείς και ο πουκαμισάς στον 3ο», λέει ενώ φοράει το ριγέ πουκάμισό του, μη τυχόν και τον πιάσει η κάμερα με τη φανέλα. 

Στον ημιώροφο το σκηνικό στους διαδρόμους αλλάζει. Αντί για κλασικές πόρτες γραφείου, όλοι οι χώροι έχουν τζαμαρία, σαν καταστήματα, οι οποίες είναι σκεπασμένες με μπεζ κουρτίνες. Πίσω από μερικές ακούγονται ομιλίες.

Εκεί βρίσκεται και το εργαστήρι αγιογραφίας του Βασίλειου Παλούκη. «Μια χαρά ζωντανό είναι το κτίριο και τώρα. Έχει τις βιοτεχνίες του και γραφεία του, δεν είναι ερειπωμένο, απλώς πρέπει να έρθεις την κατάλληλη ώρα», αναφωνεί αισιόδοξα ο αγιογράφος. Τον ενθουσιώδη λόγο του διακόπτει ένας τουρίστας που ρωτάει αν νοικιάζονται δωμάτια στο κτίριο. Σε κανέναν δεν πήγε το μυαλό πως θα μπορούσαν να υπάρχουν διαθέσιμα apartments σε αυτό το κτίριο, όποτε του λέμε ότι πιθανότατα κάνει λάθος. Κι όμως, μας δείχνει τη σελίδα στο Booking.com και η διεύθυνση είναι σωστή. Στον 2ο όροφο του κτιρίου λοιπόν, λειτουργούν καταλύματα  (ένα διαμέρισμα με υπνοδωμάτιο και σαλόνι και ένα στούντιο διαμέρισμα) που είναι διαθέσιμα στο Βooking σε αρκετά δελεαστική τιμή για την τοποθεσία που βρίσκεται.  Στο ισόγειο του κτιρίου βρίσκονται επίσης δύο μαγαζιά, το υφασματάδικο Αφοι Πριμηκύριοι με τα κασμίρια και το κατάστημα ειδών ραπτικής Tops της οικογένειας Τοπαλίδη, από το 1962.

Το «Φλατάιρον της Αθήνας» στη συμβολή Αιόλου και Νικίου στέκει σαν ένα σύμβολο μιας άλλης Αθήνας και ανεβοκατεβαίνοντας κανείς το μαρμάρινο κλιμακοστάσιό του, δεν μπορεί πάρα να φανταστεί όλους εκείνους τους ανθρώπους με τις μικρές βιοτεχνίες που έχουν περάσει από τους χώρους του. Το θυροτηλέφωνο, είναι ακόμα εκεί, στον διάδρομο κάθε ορόφου. Μια επιγραφή μπύρας αριστερά της εισόδου, μαρτυρά ίσως πως κάποτε εντός της λειτουργούσε και κυλικείο, όπως άλλωστε συνηθίζονταν σε τέτοιου είδους μέγαρα.

Η ζωή στους ορόφους του μπορεί σήμερα κυλάει με λίγο πιο αργούς ρυθμούς, η χρήση όμως μερικών από τους χώρους του ως καταλύματα και η παράξενη ανθρωπογεωγραφία του που συμπληρώνεται από εκείνους που επιμένουν να εργάζονται εκεί όλη τους τη ζωή, πιθανόν να σημαίνει ότι το τριγωνικό κτίριο της πόλης ίσως να αποκτά σιγά – σιγά μία δεύτερη ζωή.

Φωτογραφία: Θανάσης Καρατζάς