Life in Athens

50 πράγματα που πρέπει να γνωρίζεις για την Αθήνα

Σε ποια εκκλησία έψελνε ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης; Πού βρίσκεται σήμερα η αρχαία ελιά, η λεγόμενη «του Περικλή» ή του «Πλάτωνα»;

Έλενα Ντάκουλα
ΤΕΥΧΟΣ 597
20’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Κουίζ Αθήνα: Η Έλενα Ντάκουλα μας ταξιδεύει στο χρόνο μέσα από κτίρια, εκκλησίες, μουσεία, προσωπικότητες και γεγονότα που σημάδεψαν την πόλη. 

Τι ξέρεις για την Αθήνα; Κάνε το κουίζ και ένα ταξίδι στο χρόνο μέσα από κτίρια, εκκλησίες, μουσεία, προσωπικότητες και γεγονότα που σημάδεψαν την πόλη. 

1. Ποιο γλυπτό της Αθήνας αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για τον Λευτέρη Παπαδόπουλο να γράψει τους στίχους του τραγουδιού «Άγαλμα» το οποίο  έγινε μεγάλη επιτυχία του  Γιάννη  Πουλόπουλου;
«Ο Θησεύς σώζων την Ιπποδάμειαν», στην πλατεία Βικτωρίας.
Το χάλκινο γλυπτό σύμπλεγμα, έργο του Γερμανού  γλύπτη Γιοχάνες Πφουλ «Θησεύς σώζων την Ιπποδάμειαν»,  βρίσκεται στην Πλατεία Βικτωρίας και  απεικονίζει τη μυθική ιστορία του Θησέα που σώζει  την Ιπποδάμεια από τον κένταυρο Ευρυτίωνα. (1) «Θησεύς σώζων την Ιπποδάμειαν»

2. Ποιo κτίριο στέγασε το  «Πολιτικό Νοσοκομείο της Αθήνας» (μετέπειτα Δημοτικό Νοσοκομείο των Αθηνών «Eλπίς»)  από το 1842 έως τις αρχές της δεκαετίας του 1970;
Το κτίριο του Πνευματικού Κέντρου Αθηνών (Ακαδημίας 50). 
Στο νεοκλασσικό κτίριο, το οποίο στεγάζει σήμερα το Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Αθηναίων, λειτούργησε  το πρώτο νοσοκομείο της  πρωτεύουσας, γνωστό ως  «Πολιτικό Νοσοκομείο της Αθήνας», σε αντιδιαστολή με το Στρατιωτικό στη περιοχή Μακρυγιάννη,  το οποίο αργότερα μετονομάστηκε σε Δημοτικό Νοσοκομείο των Αθηνών «Ελπίς». Το κτίριο  άρχισε να οικοδομείται το 1836 σε σχέδια του γερμανού αρχιτέκτονα F. Stauffert και η κατασκευή του κεντρικού τμήματος  ολοκληρώθηκε το 1842 με εράνους και δωρεές, όπως του Λουδοβίκου της Βαυαρίας, του Όθωνα, της Δουκίσσης της Πλακεντίας και άλλων εύπορων Ελλήνων του εξωτερικού.  Το νοσοκομείο λειτούργησε εκεί για ενάμιση περίπου αιώνα και νοσηλεύονταν κατά προτεραιότητα άποροι. 

3. Πού βρίσκεται το Μέγαρο Πάλλη;
Στην οδό Καραγιώργη Σερβίας 1 & Πλατεία Συντάγματος.
Εκεί υπήρχε η διώροφη οικία των αδελφών Πάλλη η οποία κατεδαφίστηκε το 1910. Το 1911 χτίστηκε, σε σχέδια του Αν. Μεταξά, ένα τετραώροφο νεοκλασικό κτίριο γραφείων με εκλεκτικιστικά αρχιτεκτονικά στοιχεία. Επί Ελευθερίου Βενιζέλου λειτούργησε ως Υπουργείο Συγκοινωνιών και Δημοσίων Εργων. Από τον εξώστη του κτιρίου μίλησε στις 18/10/1944 ο πρωθυπουργός Γεώργιος Παπανδρέου, μετά την απελευθέρωση της Αθήνας από τους Γερμανούς.  Στο ισόγειο του κτιρίου λειτουργούσε  τη δεκαετία του 1960 το καφενείο «Διόνυσος», στέκι ηθοποιών και ανθρώπων της τέχνης. Τη δεκαετία του 1990, το κτίριο χαρακτηρίστηκε διατηρητέο από το ΥΠΕΧΩΔΕ και το Υπουργείο Πολιτισμού, μια και είναι το μοναδικό από τα παλαιά αρχοντικά κτίρια της πλατείας που διασώζεται αφού τα υπόλοιπα είχαν κατεδαφιστεί. Σήμερα εκεί  στεγάζεται το πολυκατάστημα «Public».

4. Από πότε ο Βασιλικός Κήπος ονομάστηκε επίσημα Εθνικός;
Ο Βασιλικός Κήπος μετονομάστηκε, για πρώτη φορά, σε «Εθνικό Κήπο» το 1927, κατά την περίοδο της αβασίλευτης δημοκρατίας (1924-1935).  Με την Παλινόρθωση  και επάνοδο  του βασιλιά Γεωργίου του Β’ (1935), ονομάστηκε πάλι «Βασιλικός κήπος»  και οριστικά ονομάστηκε «Εθνικός Κήπος» το 1974.

5. Σε ποιο μουσείο βρίσκεται το άγαλμα «Η ελληνοπούλα» του Pierre-Jean David d’ Angers;
Στο Εθνικό Ιστορικό.
Η «Ελληνοπούλα» είναι το γλυπτό το οποίο έφτιαξε για τον τάφο του Μ. Μπότσαρη στο Μεσολόγγι ο φιλέλληνας Γάλλος γλύπτης David D’ Angers, με αφορμή το θαυμασμό του για  τον ηρωικό  θάνατο του αγωνιστή. Εμπνεύστηκε το γλυπτό όταν μία μέρα που περπατούσε μέσα σ’ ένα νεκροταφείο στο Παρίσι είδε ένα μικρό κορίτσι να είναι γονατισμένο πάνω σ’ έναν τάφο και να προσπαθεί με το δάχτυλό της να συλλαβίσει την επιγραφή. Τότε σκέφτηκε  να φτιάξει κάτι παρόμοιο πάνω στο μνήμα του Μπότσαρη.    Μοντέλο του ήταν ένα φτωχό κορίτσι, η Κλημεντίνη, η οποία πήγαινε κάθε μέρα στο ατελιέ του με τη συνοδεία της γιαγιάς της για να ποζάρει. Έστειλε το γλυπτό, το οποίο ονόμασε «Ελληνοπούλα», στην ελληνική κυβέρνηση και το έστησαν στον  τάφο του Μάρκου Μπότσαρη το 1837.  Έκτοτε, αυτό υπέστη διάφορες φθορές και βανδαλισμούς. Μεταφέρθηκε στο Παρίσι όπου οι μαθητές του David d’ Angers αποκατέστησαν τις ζημιές και, τελικά, το 1962 βρήκε τη κατάλληλη θέση στο κτίριο της Παλιάς Βουλής, όπου βρίσκεται μέχρι σήμερα. Το 1915 τοποθετήθηκε πάνω στον τάφο του Μ. Μπότσαρη στον Κήπο Ηρώων στο Μεσολόγγι, αντίγραφο του περίφημου γλυπτού, έργου του Γ. Μπονάνου.

6. Σε ποια εκκλησία έψελνε ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης; 
Στον Αγιο Ελισαίο, στην οδό Άρεως στο Μοναστηράκι. 
Το εκκλησάκι του Αγίου Ελισσαίου, επί της οδού Αρεως 14 στο Μοναστηράκι, είναι μια μικρή και απλή μονόκλιτη βασιλική, κτισμένη επί Τουρκοκρατίας, που ανήκε στη γνωστή αθηναϊκή οικογένεια Χωματιανού-Λογοθέτη. Στο ναό αυτό έψαλλε ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης μαζί με τον ξάδελφό του Α. Μωραϊτίδη. Επίσης, εκεί εκκλησιάζονταν, εξαιτίας της εμβληματικής μορφής του Παπαδιαμάντη και «εκ περιεργείας», για να ακούσουν τη «φωνή γεμάτη ευλάβεια», ο Παύλος Νιρβάνας, ο Ζαχαρίας Παπαντωνίου, ο Γιάννης Βλαχογιάννης, κ.ά. Ο μεταγενέστερος ιδιοκτήτης κατεδάφισε μεγάλο τμήμα του ναού, προκειμένου να αξιοποιήσει το οικόπεδο. Αργότερα  ιδιοκτησία απαλλοτριώθηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού και παραχωρήθηκε στο Μουσείο Ελληνικής Λαϊκής Τέχνης. Ο ναός αποκαταστάθηκε το 2004 με ανακατασκευή ορισμένων τμημάτων του και στις 4 Μαρτίου του 2005, επέτειο της γέννησης του Α. Παπαδιαμάντη, έγινε εκεί η πρώτη αγρυπνία.

7. Σε ποια πλατειά βρίσκεται μια πολύκρουνη μαρμάρινη βρύση που μιμείται το μνημείο του Λυσικράτη; 
Πλατεία Μεταξουργείου. 
Η μαρμάρινη κρήνη, έργο του 19ου αιώνα, άγνωστου γλύπτη, που κοσμεί την πλατεία του Μεταξουργείου (Αχιλλέως και Λένορμαν) μιμείται το μνημείο του Λυσικράτη που βρίσκεται την Πλάκα.

8. Ποιο είναι το κτίριο που βρίσκεται μέσα στον ενιαίο χώρο του Μουσείου της Ακρόπολης; 
Το κτίριο Βάιλερ. 
Το κτίριο οικοδομήθηκε την περίοδο 1834-1836, από το βαυαρό μηχανικό, υπολοχαγό Βίλχελμ φον Βάιλερ, για  να στεγάσει  στρατιωτικό νοσοκομείο. Ήταν το πρώτο νοσοκομείο της Αθήνας. Ο ρυθμός του, επηρεασμένος από το γερμανικό νεορομαντισμό, συνδυάζει βυζαντινά και νεοκλασικά στοιχεία και αρχικά το κτίριο ήταν επιχρισμένο. Γύρω στο 1920 παραχωρήθηκε στο Ταμείο Εθνικής Άμυνας για να στεγάσει τελικώς το Τάγμα Χωροφυλακής και να γίνει επίκεντρο σημαντικών μαχών στα Δεκεμβριανά του ’44. Το 1977 παραχωρήθηκε στο ΥΠΠΟ και επισκευάστηκε στα έτη 1985-1987.  Σήμερα στεγάζει το Κέντρο Μελετών Ακροπόλεως.

9. Πού βρίσκεται το Φιλοτελικό Μουσείο;
Δίπλα από το Παναθηναϊκό Στάδιο (Καλλιμάρμαρο). Το Ταχυδρομικό και Φιλοτελικό Μουσείο ιδρύθηκε το 1978 και στεγάζεται στο κτίριο στη συμβολή της Πλατείας Σταδίου και της Οδού Φωκιανού, δίπλα ακριβώς  από το Παναθηναϊκό Στάδιο (Καλλιμάρμαρο).  Εκεί ο επισκέπτης μπορεί να δει, μεταξύ άλλων, το πρώτο ελληνικό γραμματόσημο (Ερμής), καθώς και τα  πρώτα Ολυμπιακά γραμματόσημα του κόσμου (1896).

10. Πού βρίσκεται η πολυκατοικία  με την επωνυμία «Χαρά»;
Στα Πατήσια. 
Το τετραώροφο συγκρότημα κατοικιών «Χαρά» καταλαμβάνει ένα οικοδομικό τετράγωνο (Πατησίων 337, Σκρα, Αννίνου και Τσίλερ). Χτίστηκε στις αρχές της δεκαετίας του ’60  και είναι ένα δείγμα των πρώτων  κτισμάτων  της μοντέρνας αστικής Αθήνας. Το συγκρότημα  έχει έναν ενιαίο εσωτερικό ακάλυπτο χώρο όπου υπάρχει κοινόχρηστος κήπος και πισίνα.

11. Σε ποιο μουσείο βρίσκεται ο μεγαλύτερος πίνακας που έγινε ποτέ για την Αθήνα;
Στο Μουσείο της Πόλης της Αθηνών. 
Ο μεγαλύτερος πίνακας που έγινε ποτέ για την Αθήνα, διαστάσεων 2.60 x 5.20, είναι έργο  του Jacques Carrey και βρίσκεται στο Μουσείο της Πόλης της Αθηνών. Ο πίνακας χρονολογείται το 1674 και παρουσιάζει τον Πρεσβευτή του Λουδοβίκου ΙΔ΄ Charles Francois Olier Marquies de Nointel που επισκέφθηκε την Αθήνα τον Νοέμβριο του 1674 μαζί με τη συνοδεία του.  Στο φόντο του πίνακα φαίνεται η Ακρόπολη και ο Παρθενώνας, ο οποίος δεν είχε βομβαρδιστεί ακόμη από τον Μοροζίνι.

12. Πώς ονομαζόταν η Πύλη του Αδριανού τα χρόνια της Τουρκοκρατίας;
Καμαρόπορτα ή Πόρτα της βασιλοπούλας. 
Κατά τη βυζαντινή περίοδο η θριαμβική αψίδα του  Αδριανού ονομάστηκε από τους Αθηναίους «η Καμαρόπορτα της Βασιλοπούλας», προς τιμήν κάποιας αυτοκράτειρας, ίσως της Αθηναΐδας - Ευδοκίας που καταγόταν από την Αθήνα. Η Πύλη του Αδριανού, η «Καμαρόπορτα», ενσωματώθηκε στο οχυρωματικό τείχος το οποίο χτίστηκε  το 1778 με διαταγή του βοεβόδα της πόλης Αλή Χασεκή και αποτέλεσε την έκτη από τις επτά πύλες του.
 

13. Πού βρίσκεται η στοά Πανταζοπούλου/7ης Τέχνης;  
Ακαδημίας 98-100. 
Η Στοά Πανταζοπούλου (χτίστηκε το 1950), «στοά Hollywood» ή «στοά 7ης Τέχνης», βρίσκεται στο ισόγειο πολυώροφου κτιρίου  στην οδό Ακαδημίας, αρ. 98 και καταλήγει απ’ την άλλη πλευρά, στην οδό Κλεισόβης. Εκεί στεγάζονταν τα γραφεία κινηματογραφικών παραγωγών και τα γραφεία παραγωγής ταινιών.  Σε πολλές από τις ταινίες της χρυσής εποχής του ελληνικού κινηματογράφου αναγράφεται το «Ακαδημία 98». 
Το μπαρ «Hollywood», στο οποίο οφείλει το τρίτο της όνομα η στοά, ήταν αγαπημένο στέκι ηθοποιών, κομπάρσων, παραγωγών και σκηνοθετών της εποχής. Σήμερα, στην είσοδο του κτιρίου υπάρχει ακόμη η επιγραφή «Μέγαρο Εβδομης Τέχνης».  Τον Φεβρουάριο του 2016 η στοά έζησε  πάλι μέρες δόξας, μια και εκεί έγινε μέρος των γυρισμάτων της ταινίας του Τ. Μπουλμέτη «Νοτιάς» και μετά φιλοξένησε εκεί μία έκθεση φωτογραφίας με ανέκδοτο υλικό από τα γυρίσματα.

14. Ποιο είναι το ύψος του βράχου της Ακρόπολης;
156 μέτρα. 
Ο βράχος της Ακρόπολης έχει ύψος 156 μέτρα από την επιφάνεια της θάλασσας και 70 περίπου από το επίπεδο της πόλης της Αθήνας.

15. Σε ποιο πεζόδρομο της Αθήνας φαίνεται στο κατάστρωμα του δρόμου το περίγραμμα της οικίας του Πρόκλου;
Στη Διονυσίου Αρεοπαγίτου. 
Μεταξύ Ηρωδείου και Ασκληπιείου, φαίνεται στην επιφάνεια του πεζόδρομου το περίγραμμα μίας μεγάλης οικίας και κυρίως μία αίθουσα που απολήγει σε αψίδα με κόγχες περιμετρικά. Πρόκειται για την οικία του φιλοσόφου Πρόκλου ο οποίος γύρω στο 450 μ.Χ. ανέλαβε τη διεύθυνση της Ακαδημίας που είχε ιδρύσει ο Πλάτωνας.  

16. Ποιος αρχαίος ναός είχε μετατραπεί τον 5ο αιώνα σε εκκλησία η οποία κοινώς ονομαζότανε Άγιος Γεώργιος ο ακαμάτης;
Το Ηφαιστείο (Θησείο). 
Το Ηφαιστείο, ναός αφιερωμένος στον Ήφαιστο και την Αθηνά, ο οποίος βρίσκεται μέσα στην Αρχαία Αγορά, στην κορυφή του λόφου του Αγοραίου Κολωνού, είναι ο καλύτερα διατηρημένος ναός της αρχαίας Ελλάδας. Τον 5ο αιώνα μετατράπηκε σε χριστιανική εκκλησία αφιερωμένη στον Αγιο Γεώργιο η οποία λειτουργούσε ως το 1835.  Επί τουρκοκρατίας, ο ναός επιτρεπόταν να λειτουργεί μόνο τη μέρα της γιορτής του και γι’ αυτό οι Αθηναίοι αποκαλούσαν περιπαικτικά τον άγιο «ακαμάτη». Η εκκλησία ήταν επίσης γνωστή και σαν «Τριάντα δύο κολώνες», παρόλο που είχε 34.  Όπως αναφέρεται στο βιβλίο της Α. Σκουμπουρδή, «Αθήνα μία πόλη μαγική», «η περιοχή ήταν το ρομαντικό άντρο των ερωτευμένων, έως τα χρόνια των ανασκαφών.  Τότε, είχε κυκλοφορήσει και το λαϊκό δίστιχο: “Έλα να πάμε μάτια μου στις τριάντα δύο κολώνες κι αν τύχει και δεν μ’ αγαπάς, να με... πλακώσουν όλες...”.  Ποιητική αδεία, λοιπόν, οι τριάντα τέσσερις κολώνες έγιναν... τριάντα δύο!».  Ο Αγιος Γεώργιος, ο Ακαμάτης, συνδέεται με τον εορτασμό σημαντικών γεγονότων, όπως π.χ το διάγγελμα του Όθωνα όταν αποβιβάστηκε από το Ναύπλιο το 1833, την αποχώρηση των Τούρκων το 1833, την απόφαση ανακήρυξης της Αθήνας πρωτεύουσας του ελληνικού κράτους, το 1834.

17. Σε ποια πρώην κατοικία στεγάζεται σήμερα το Άσυλο Ανιάτων;
Έπαυλη ναυάρχου Μάλκομ. 
Το Άσυλο Ανιάτων βρίσκεται στην Κυψέλη, στην Αγ. Ζώνης 39, και στεγάζεται στην έπαυλη του Ναυάρχου της αγγλικής μοίρας της Μεσογείου, Μάλκομ, η οποία χτίστηκε στο 1831 σε σχέδια των Κλεάνθη και Σάουμπερτ. Ο Μάλκομ έμεινε εκεί μέχρι το 1842.

18. Πού βρίσκεται σήμερα η αρχαία ελιά, η λεγόμενη «του Περικλή» ή του «Πλάτωνα»;
Στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο. 
Την εποχή του Περικλή ή του Πλάτωνα φυτεύτηκε, σύμφωνα με παράδοση των αυτοχθόνων Αθηναίων, η γηραιά ελιά που βρισκόταν στην Ιερά Οδό, κοντά στο σημερινό Γεωπονικό Πανεπιστήμιο. Τη δεκαετία του 1980 έπεσε πάνω της ένα φορτηγό αυτοκίνητο, με αποτέλεσμα ο πολύ γέρικος κορμός της να αποκολληθεί και να μεταφερθεί μέσα στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο, όπου διατηρείται σε ειδικό χώρο – προθήκη.

19. Ποιο από τα παρακάτω γλυπτά του Φιλιππότη δεν βρίσκεται στον κήπο του Ζαππείου;
«Το παιδί με τα σταφύλια». 
Το μπρούτζινο άγαλμα «Το παιδί με τα Σταφύλια», έργο του 1874, βρίσκεται στην Πλατεία Συντάγματος (αριστερά της πλατείας προς την οδό Βασ. Γεωργίου Β΄). To oλόσωμο άγαλμα  «Ξυλοθραύστης», έργο του 1902, βρίσκεται απέναντι από το Καλλιμάρμαρο Στάδιο, ενώ ο  «Ο Μικρός Ψαράς», έργο του 1874,  βρίσκεται στην πίσω πλευρά του Μεγάρου του Ζαππείου.

20. Πού βρίσκεται το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης του Ιδρύματος Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή;
Στην οδό Ερατοσθένους, στο Παγκράτι. 
Δίπλα στην εκκλησία του Αγίου Σπυρίδωνα. Περιλαμβάνει πέντε υπόγεια επίπεδα και πέντε ορόφους και στα 1.255 τ.μ., εκτός από βιβλιοθήκη, αμφιθέατρο, εργαστήρια, υπόγεια γκαράζ και φιλοξενεί τη μεγάλη συλλογή έργων τέχνης του Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή. 

21. Σε ποιον κινηματογράφο οι διαφημιστικές αφίσες των ταινιών είναι χειροποίητες;
Αθήναιον. 
Στο σινεμά «Αθήναιον», στους Αμπελόκηπους. Ο Βασίλης Δημητρίου ήταν ο άνθρωπος σε όλη την Ευρώπη –και ίσως και στον κόσμο– που έφτιαχνε αφίσες για τον κινηματογράφο με το πινέλο του, στην εποχή που ο ψηφιακός κόσμος δεν έχει αφήσει χώρο για τέτοιου είδους δραστηριότητες.

22. Σε ποια πλατεία βρίσκεται το μνημείο Εθνικής Συμφιλίωσης;
Πλατεία Κλαυθμώνος. 
To Μνημείο Εθνικής Συμφιλίωσης βρίσκεται επί της πλατείας Κλαυθμώνος και είναι μία σύνθεση από ορείχαλκο του Βασίλη Δωμόπουλου. Απεικονίζει τρεις γυναικείες φιγούρες που ενώνουν τα υψωμένα χέρια τους, σχηματίζοντας πυραμίδα. Στήθηκε στην πλατεία το 1988.

23. Πόσοι ανδριάντες κοσμούν τα Προπύλαια του Πανεπιστημίου Αθηνών;
Τέσσερις εμβληματικές μορφές της ελληνικής ιστορίας κοσμούν τα Προπύλαια του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Μπροστά από το κτίριο είναι τα αγάλματα του Ρήγα Φεραίου και του Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Γρηγορίου Ε΄, ενώ δίπλα στην κλίμακα των Προπυλαίων υπάρχουν τα αγάλματα του Α. Κοραή και του Ι. Καποδίστρια. Στον κήπο, μπροστά από το κτίριο, βρίσκεται ανδριάντας του Άγγλου πολιτικού Ουίλιαμ Γλάδστον.

24. Με ποιο άλλο όνομα είναι γνωστή η στοά Αρσάκειου;
Στοά Ορφέως. 
Η στοά Αρσακείου  (Πανεπιστημίου 49), με την εντυπωσιακή γυάλινη οροφή και το  θόλο στο κέντρο, είναι γνωστή και ως Στοά Ορφέως, λόγω του κινηματοθεάτρου «Ορφεύς», που υπήρχε εκεί. Το κινηματοθέατρο, ένα από τα ωραιότερα της Αθήνας, άρχισε να χτίζεται το 1937, μέσα στην κεντρική  αυλή του Mεγάρου  του Αρσακείου. Λειτούργησε μέχρι το 1982.  

25. Ποιο μουσείο είναι γνωστό ως «Ιλίου Μέλαθρον»;
Το Νομισματικό Μουσείο. 
Βρίσκεται στην οδό Ελευθερίου Βενιζέλου (Πανεπιστημίου) σχεδόν απέναντι από το Μέγαρο Μετοχικού Ταμείου Στρατού, όπου είναι μεταξύ άλλων και το πολυκατάστημα Attica.

26. Κάθε πότε η αλλαγή φρουράς στον άγνωστο στρατιώτη γίνεται με συνοδεία στρατιωτικής μουσικής;
Κάθε Κυριακή στις 11 π.μ.
Κάθε Κυριακή το Άγημα κατευθύνεται στο Μνημείο Του Αγνώστου Στρατιώτη μέσω της οδού Β. Σοφίας (10.50 π.μ.). Η διαδικασία αλλαγής είναι η ίδια με τις υπόλοιπες μέρες αλλά γίνεται πιο επιβλητική με την παρουσία ολόκληρου λόχου Ευζώνων και με τον τρόπο που γίνονται τα βήματα της αλλαγής. Με το πέρας της αλλαγής και το άκουσμα του Εθνικού Ύμνου το Άγημα επιστρέφει στο στρατόπεδο με τον ίδιο τρόπο (11.25 π.μ.).

27. Ποιο κτίριο έχει το χαρακτηριστικό ο όγκος του πρώτου ορόφου να είναι μεγαλύτερος απ’ αυτόν του ισογείου;
Το Πολεμικό Μουσείο. 
Βρίσκεται στη συμβολή των οδών Ρηγίλλης και Βασ. Σοφίας. Εγκαινιάστηκε το 1975 και αποτελεί ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα κτίρια λόγω του ιδιόμορφου σχήματός του.

28. Πού βρίσκεται το Επιγραφικό Μουσείο;
Βρίσκεται στην οδό Τοσίτσα 1 και ιδρύθηκε το 1865.
Το Επιγραφικό Μουσείο είναι μοναδικό στην Ελλάδα και το μεγαλύτερο στο είδος του στον κόσμο. Σε αυτό φυλάσσονται 14.078 επιγραφές, γραμμένες κατά κύριο λόγο στην ελληνική γλώσσα. Χρονολογικά καλύπτουν την περίοδο από τους πρώιμους ιστορικούς χρόνους έως τους παλαιοχριστιανικούς και προέρχονται κυρίως από την Ελλάδα.

29. Ποια εκκλησία τροποποιήθηκε, το 1837, ώστε να στεγάσει το Κακουργιοδικείο;
H Αγία Ελεούσα, στην ομώνυμη οδό του Ψυρρή. 
Όταν η Αθήνα ανακηρύχθηκε πρωτεύουσα του ελληνικού κράτους υπήρχε μεγάλη έλλειψη δημόσιων κτιρίων ικανά για να στεγάσουν διάφορες υπηρεσίες. Έτσι, το 1835 αποφασίστηκε να χρησιμοποιηθεί ως έδρα του πρώτου Κακουργιοδικείου η εκκλησία της Αγίας Ελεούσας, η οποία βρισκόταν στην περιοχή του Ψυρή και ο Δανός αρχιτέκτων Χάνσεν ανέλαβε να κάνει τις ανάλογες τροποποιήσεις. Ο ναός δεν κατεδαφίστηκε πλήρως και το ιερό του διασώζεται στο βάθος του ισογείου του διώροφου νεοκλασικού που χτίστηκε, μεταξύ των ετών 1835-1837.  Με τον Ιερό Ναό της Αγίας Ελεούσας συνδέονται σημαντικές στιγμές της οικογένειας του Προκόπη Μακρή, προξένου της Αγγλίας στην Αθήνα και πατέρα της διάσημης «κόρης των Αθηνών», Τερέζας Μακρή.  Mε δωρεά του Ιδρύματος «Σταύρος Νιάρχος» το παλαιό Κακουργοδικείο ανακαινίστηκε και σήμερα στεγάζεται εκεί η Βιβλιοθήκη της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών (Αγ. Ελεούσης 4 & Κακουργιοδικείου), ενώ η Αγία Ελεούσα αναμένεται να λειτουργήσει εκ νέου.  

30. Ποιος ήταν ο πρώτος δημόσιος κήπος τους Αθήνας;
Ο Κήπος του Θησείου. 
Βρίσκεται απέναντι από την πλατεία του Θησείου και χρονολογείται από το 1862. Ήταν ο πρώτος δημόσιος κήπος τους Αθήνας, αφού ο τότε Βασιλικός Κήπος (μετέπειτα Εθνικός) δεν ήταν ακόμη ανοιχτός για το κοινό.

31. Σε ποια στάση μέτρο υπάρχουν τα ανθρωπάκια του Γιάννη Γαΐτη;
Στη στάση «Σταθμός Λαρίσης». 
Η κόρη του ζωγράφου Γιάννη Γαΐτη έδωσε την άδεια να διακοσμηθεί ο σταθμός με μεταξοτυπία-αντίγραφο του έργου του πατέρα της. Στο μετρό ξαναζούν τα «ανθρωπάκια» και το έργο επεκτείνεται και στη χρηστικότητα των καρεκλών της αποβάθρας, που έχουν πάρει κι αυτές τη φόρμα του έργου.

32. Πού βρίσκεται η στήλη-μνημείο του΄Ιωνα Δραγούμη; 
Στη λεωφόρο Βασιλίσσης Σοφίας, απέναντι από το ξενοδοχείο Χίλτον. 
Βρίσκεται στη Βασιλίσσης Σοφίας, αριθμ. 77Α απέναντι από το ξενοδοχείο «Χίλτον». Σ’ εκείνο το σημείο δολοφονήθηκε στις 31 Ιουλίου του 1920 ο λογοτέχνης, πολιτικός  και ένας από τους πρωταγωνιστές του μακεδονικού αγώνα, Ίων Δραγούμης. Η δολοφονία του ήταν στα πλαίσια των αντίποινων για τη δολοφονική απόπειρα κατά του Βενιζέλου στο σταθμό της Λυών. Στην πλευρά της στήλης που βλέπει προς τη Βασ. Σοφίας έχουν χαραχθεί οι στίχοι του Κωστή Παλαμά: «Λευκή, ας βαλθή όπου έπεσες, κολώνα, / (Πώς έπεσες, γραφή να μην το λέει) / λευκή, με της Πατρίδας την εικόνα. / Μόνο εκείνη ταιριάζει να σε κλαίει, / βουβή, μαρμαρωμένη να σε κλαίει». 

33. Ποια θεωρείται η αρχαιότερη γνωστή χριστιανική εκκλησία στην Αθήνα;
Η  Τετράκογχος - Μεγάλη Παναγιά. 
Τα ερείπια από τη Τετράκογχο ή η εκκλησία της  Μεγάλης Παναγιάς βρίσκονται στην αυλή της  βιβλιοθήκης του Αδριανού στην Πλάκα.  Πρόκειται για ένα από τα αρχαιότερα χριστιανικά μνημεία τους Αθήνας. Χρονολογείται στις  αρχές του 5ου μ.Χ. αιώνα.  Οι επικρατούσες κοινότητες εκείνης της εποχής ήταν οι Εθνικοί Σοφιστές και οι Χριστιανοί. Μέσα στα πλαίσια της ειρηνικής συνύπαρξης αυτών, ο  χώρος της βιβλιοθήκης του Αδριανού κατανεμήθηκε ισότιμα και οι ανακαινισμένες πτέρυγες της Βιβλιοθήκης παραχωρήθηκαν στους Εθνικούς, ενώ η αυλή παραχωρήθηκε στους Χριστιανούς για την ανέγερση εκκλησίας. Θεμελιωτής του ναού ήταν είτε ο Ηράκλειος, κυβερνήτης του  Ιλλυρικού, είτε η Αθηναία αυτοκράτειρα Ευδοκία, γνωστή και ως Αθηναΐς. Ο ναός αποτελείτο από κεντρική τετράγωνη αίθουσα με τέσσερις κόγχες, οι οποίες τονίζονταν με εσωτερικές κιονοστοιχίες, διάδρομο που περιέβαλλε περιμετρικά την αίθουσα, μεγάλο νάρθηκα και αίθριο στη δυτική πλευρά.

34. Πού βρίσκεται η κρήνη του Χασέκη;
Στον Βοτανικό Κήπο, μέσα στο χώρο της Γεωπονικής Σχολής. 
Η κρήνη βρίσκεται μέσα στον περιβάλλοντα χώρο του Γεωπονικού Πανεπιστημίου, στην Ιερά Οδό. Η Κρήνη του Χασεκή είναι η μόνη βρύση της Τουρκοκρατίας που διατηρείται σήμερα στην Αθήνα. Στο χώρο εκείνο διατηρούσε το κονάκι του ο Χατζή Αλή Χασεκής βοεβόδας της Αθήνας, ο οποίος ήταν γνωστός για το τείχος της Αθήνας που έφτιαξε το 1778 καθώς επίσης και για τον πάρα πολύ σκληρό τρόπο διοίκησης που εξάσκησε στους Αθηναίους, με βαρύτατη φορολογία, φυλακίσεις και εκτελέσεις.

35. Ποιος είναι ο μοναδικός δημοσιογράφος για τον οποίον έχει στηθεί μαρμάρινη προτομή, η οποία βρίσκεται στη πλατεία Κλαυθμώνος;
Βλάσης Γαβριηλίδης. 
Ο Βλάσης Γαβριηλίδης (γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1847 και πέθανε στην Αθήνα το 1920) θεωρείται ο  αναμορφωτής και «πατέρας» της δημοσιογραφίας της σύγχρονης Ελλάδας. Ίδρυσε την εφημερίδα «Ακρόπολις», η οποία στάθηκε πρωτοποριακή για την εποχή της τόσο ως προς την εμφάνισή της όσο και ως προς την ύλη της. Η προτομή του, έργο του γλύπτη Μιχάλη Τόμπρου, κατασκευάστηκε με δαπάνες του ΑΧΕΠΑ και τοποθετήθηκε το πρωί της 26ης Απριλίου 1936 στην Πλατεία Κλαυθμώνος, απέναντι από τα γραφεία της παλιάς «Ακροπόλεως», μέσα στα οποία ο Β. Γαβριηλίδης άφησε τη τελευταία του πνοή στις 12 Απριλίου του 1920.  

36. Στον τοίχο ποιας τράπεζας υπάρχει εγχάρακτη αναφορά στην εκτέλεση τριών επονιτών από τους Γερμανούς στις 22/7/1941;
Στον τοίχο της Τράπεζας της Ελλάδος, επί της οδού Πανεπιστημίου 21. 
Στις 22 Ιουλίου 1943 στην κατεχόμενη Αθήνα πραγματοποιείται ένα μεγαλειώδες συλλαλητήριο κατά της απόφασης επέκτασης της βουλγαρικής κατοχής στη Μακεδονία. Θεωρήθηκε η μεγαλύτερη αντιστασιακή διαδήλωση. Τα κατοχικά θωρακισμένα οχήματα προσπάθησαν να διαλύσουν τους διαδηλωτές. Στη διασταύρωση των οδών Πανεπιστημίου και Ομήρου μία 17χρονη Επονίτισσα, η Παναγιώτα Σταθοπούλου, προσπάθησε με το σώμα της να ακινητοποιήσει ένα άρμα. Ένας Γερμανός, μέλος του πληρώματος, την πυροβόλησε και τη σκότωσε. Την ίδια στιγμή, η 19χρονη φοιτήτρια της Γαλλικής Ακαδημίας, Κούλα Λίλη, επιτέθηκε στον οδηγό του άρματος με το τακούνι του παπουτσιού της, αλλά έπεσε κι αυτή νεκρή από τα πυρά του πληρώματος.

37. Σε ποια εκκλησία των Αθηνών φυλάσσεται η καρδιά του Αλέξανδρου Υψηλάντη;
Στο ναό των Ταξιαρχών, στην οδό Στηριχόρου. 
Ο Ναός των Ταξιαρχών βρίσκεται ακριβώς πίσω από το Μέγαρο Μαξίμου και  είναι ο ναός του κατεδαφισμένου Αμαλιείου Ορφανοτροφείου, το οποίο χτίστηκε το 1859, με χρηματοδότηση της Ελένης Τοσίτσα. Την καρδιά του Α. Υψηλάντη μετέφερε στην Αθήνα ο αδελφός του Γεώργιος το 1843. Αρχικά τοποθετήθηκε με τη συγκατάθεση του Όθωνα και  επίσημη τελετή στην τότε Μητρόπολη Αγ. Ειρήνη και αργότερα μεταφέρθηκε στον Ναό των Ταξιαρχών. Στο ίδιο εκκλησάκι βρίσκεται σε ειδική προθήκη και η καρδιά του αδελφού του Αλέξανδρου Υψηλάντη, του Γεωργίου. Τον Ιανουάριο του 2016 τελέστηκε εκεί επιμνημόσυνη δέηση 188 χρόνια μετά το θάνατο του αρχηγού της Φιλικής Εταιρείας.

38. Σε ποια πινακοθήκη βρίσκεται το πιστόλι με το οποίο αυτοκτόνησε ο Κώστας Καρυωτάκης;
Στην Πινακοθήκη Χατζηκυριάκου Γκίκα. 
Το περίστροφο τύπου Bayard 9 mm, με το οποίο αυτοκτόνησε ο ποιητής Κώστας Καρυωτάκης (21/7/1928) καθώς και η τελευταία επιστολή του αυτόχειρα βρίσκονται στην Πινακοθήκη Νίκου Χατζηκυριάκου Γκίκα  (Κριεζώτου 3), η οποία αποτελεί το νέο παράρτημα του Μουσείου Μπενάκη. Στο πενταώροφο κτίριο, το οποίο θεωρείται τυπικό αρχιτεκτονικό δείγμα πολυκατοικίας του Μεσοπολέμου, στεγάζονται  τεκμήρια της πνευματικής και καλλιτεχνικής ζωής της Ελλάδας από τον Μεσοπόλεμο έως τις παραμονές της δικτατορίας του 1967.  Στον τέταρτο βρίσκεται το σπίτι που έζησε ο Χατζηκυριάκος - Γκίκας, ενώ στον πέμπτο και τελευταίο όροφο βρίσκεται το εργαστήρι του ζωγράφου, διατηρημένο ακριβώς όπως το είχε οργανώσει και διακοσμήσει ο ίδιος.

39. Ποιο κτίριο θεωρήθηκε ο πρώτος αθηναϊκός ουρανοξύστης;
Το Μέγαρο Γιάνναρου, στη συμβολή των οδών Όθωνος και Φιλελλήνων. 
Το επταώροφο Μέγαρο Γιάνναρου, του δημοσιογράφου και εκδότη της εφημερίδας «Εσπερινή», το οποίο υπάρχει ακόμη (συμβολή οδών Οθωνος & Φιλελλήνων), χτίστηκε  το 1917 και προκάλεσε μεγάλο σκάνδαλο εξαιτίας του ύψους του, μια και ήταν το υψηλότερο κτίριο της εποχής του στην Αθήνα. Η ανέγερσή του υπήρξε η  αιτία για την έκδοση Διατάγματος που ρύθμιζε τα του ύψους των οικοδομών. Είναι δε από τα πρώτα κτίρια της πόλης στα οποία χρησιμοποιήθηκε μπετόν αρμέ.

40. Ποια πλατεία της Αθήνας του 1830 έγινε γνωστή με την επωνυμία «Στις καρότσες»;
Η πλατεία Μοναστηρακίου. 
Στην πλατεία Μοναστηρακίου πρωτοεμφανίστηκαν τα δίτροχα κάρα που πρώτος χρησιμοποίησε ο άγγλος ναύαρχος Malcom για τη μεταφορά οικοδομικών υλικών. Οι Αθηναίοι συνωστίζονταν στα σημεία διέλευσης αυτών για να δουν από κοντά «τα θαύματα των φραγκικών μηχανισμών». Το επάγγελμα του αμαξά ήταν από τα πιο προσοδοφόρα της οθωνικής εποχής και έφταναν να κερδίζουν μέχρι και 15 δρχ./ημέρα. Συνήθως προμηθεύονταν μεταχειρισμένες άμαξες από τους στάβλους ξένων πρεσβειών, μια και το κόστος απόκτησης καινούργιας  ήταν πολύ μεγάλο. Λόγω της άμεσης επαφής τους με τους ξένους, οι αμαξάδες ήταν από τους πρώτους που υιοθέτησαν το δυτικό ντύσιμο. Το 1899 οι άμαξες βρέθηκαν αντιμέτωπες με τον εχθρό τους ο οποίος δεν ήταν άλλος από το πρώτο αυτοκίνητο... (πηγή:  Λίζα Μιχελή, «Μοναστηράκι - Απ’ το Σταροπάζαρο στο Γιουσουρούμ»). 

41. Ποια/ποιος είναι η/ο εμπνεύστρια/ής του Μεγάρου Μουσικής;
Η Αλεξάνδρα Τριάντη. 
Η μεσόφωνος Αλεξάνδρα Τριάντη ήταν αυτή που πρώτη εμπνεύστηκε το 1950 τη δημιουργία ενός πολυδύναμου πολιτιστικού κέντρου. Το 1956, χάρη στην υπομονή της, κατάφερε να παραχωρηθεί από το ελληνικό κράτος ο χώρος για την ανέγερση του ΜΜΑ, το οποίο θεμελιώθηκε το 1976 και ολοκληρώθηκε το 1991. Η αίθουσα «Αλεξάνδρα Τριάντη», χωρητικότητας 1.700 ατόμων, οφείλει το όνομά της στην εμπνεύστρια του εγχειρήματος.

42. Ποιους λόφους ένωνε το διατείχισμα;
Τον Λόφο των Νυμφών (Αστεροσκοπείο) με τον Λόφο των Μουσών (Φιλοπάππου). 
Το Διατείχισμα, το οποίο χτίστηκε από τους Αθηναίους τον 4ο  αιώνα πΧ., συμπλήρωσε το Θεμιστόκλειο και σκοπό είχε να αντιμετωπιστεί ο επερχόμενος μακεδονικός κίνδυνος, χωροθετείται στις κορυφογραμμές των λόφων Μουσών, Πνύκας και Νυμφών.

43. Πού βρίσκεται η Λεωφόρος των Ηρώων;
Στο Πεδίο του Άρεως. 
Η Λεωφόρος των Ηρώων του 1821 διαμορφώθηκε το 1937 με πρωτοβουλία του Δήμου Αθηναίων. Στην περίφημη αυτή λεωφόρο τοποθετήθηκαν 16 μαρμάρινες προτομές αγωνιστών της Επανάστασης του 1821, φιλοτεχνημένες από ισάριθμους γλύπτες, όπως Αθανάσιος  Απάρτης, Μιχάηλ Τόμπρος, Φωκίων Ροκ κ.ά.

44. Σε ποιο μέγαρο υπάρχει ένα από τα ελάχιστα αυθεντικά αντίτυπα της «χάρτας» του Ρήγα Βελενστιλή;
Στο Μέγαρο Εϋνάρδου. 
Το Μέγαρο Εϋνάρδου βρίσκεται στην οδό Αγ. Κωνσταντίνου, αριθμ. 20., δίπλα στο Εθνικό Θέατρο και είναι ο κύριος εκθεσιακός χώρος του Μορφωτικού Ιδρύματος της Εθνικής Τράπεζας. Το κτίριο οφείλει το όνομά του στο φιλέλληνα και φίλο του Ι. Καποδίστρια Γαβριήλ Εϋνάρδο ο οποίος συνέβαλε στην ίδρυση τους Εθνικής Τράπεζας το 1841.

45. Πού στεγάστηκε αρχικά το ελληνικό Ωδείο;
Σε  κτίριο επί της οδού Φειδίου. 
To Eλληνικό Ωδείο στεγάστηκε σε ένα από τα πιο παλιά κτίρια της Αθήνας (χτίστηκε το 1836) της εποχής του Όθωνα, επί της οδού Φειδίου 3. Σ’αυτό το κτίριο, γνωστό ως Μέγαρο Πρόκες-Όστεν, κατοίκησε ο πρώτος επί Όθωνος πρεσβευτής της Αυστροουγγαρίας, Άντον Πρόκες φον Όστεν.  Η βίλα αυτή, σε μία ανακοίνωση της Βασιλικής Ακαδημίας Καλών Τεχνών της Κοπεγχάγης (1837), αναφέρεται ως «ένα από τα στολίδια της Αθήνας».  Γνώρισε μεγάλες μέρες δόξας μια και τα σαλόνια της ήταν τόπος συγκέντρωσης της κοινωνικής, καλλιτεχνικής και πολιτικής αφρόκρεμας της νεοσύστατης πρωτεύουσας. Τον Σεπτέμβριο του 1899 στεγάστηκε εκεί το «Νέο Ωδείο» που ίδρυσε η Βαυαρέζα πιανίστα Λίνα φον Λότνερ. Μετά από 20 χρόνια, από το 1919, το «Ωδείο Λότνερ» συνεχίζει ως «Ελληνικό Ωδείο», με πρώτο καλλιτεχνικό διευθυντή τον Μανώλη Καλομοίρη από το 1919 έως το 1926. Το Ελληνικό Ωδείο στεγάστηκε εκεί ως το 1971. Το μέγαρο του Πρόκες - Όστεν υπάρχει σήμερα ερειπωμένο στην οδό Φειδίου 3 και ανήκει στο Ταμείο Συντάξεων Προσωπικού Εθνικής Τραπέζης και της Κτηματικής Τράπεζας της Ελλάδας από το 1934. Διασώθηκε από ανοικοδόμηση με απόφαση του ΥΠΠΟ του 1996 ως έργο τέχνης και ιστορικό διατηρητέο μνημείο. Το δε Ωδείο Αθηνών στεγάστηκε κι αυτό σ’ ένα από τα πρώτα κτίρια της Οθωνικής περιόδου στην οδό Πειραιώς 35 και το 1976 μετακόμισε στο κτίριο της Λεωφ. Βασιλέως Κωνσταντίνου. (πηγή: Μαρία Μαρκογιάννη, «Ματιές στην Αθήνα που έφυγε»). 


46. Ποιο κτίριο ήταν η κατοικία του επιχειρηματία και μεταλλειολόγου Ιωάννη Σερπιέρη;
Το κτίριο τους Αγροτικής Τράπεζας, στην οδό Πανεπιστημίου. 
Το νεοκλασικού ρυθμού κτίριο τους Αγροτικής Τράπεζας βρίσκεται στη συμβολή των οδών Πανεπιστημίου και Εδουάρδω Λω. Οι οικοδομικές εργασίες ολοκληρώθηκαν  το 1884 και το κεντρικό κατάστημα τους  Αγροτικής Τράπεζας στεγάζεται εκεί από το έτος ιδρύσεώς τους, το 1929.

47. Ποια είναι η αρχαιότερη εκκλησία της Αθήνας η οποία λειτουργεί ως τις μέρες μας; 
Η βυζαντινή, τύπου μονόκλιτης βασιλικής, εκκλησία του Αϊ-Γιάννη της Κολώνας (565 μ.Χ.), στην οδό Ευριπίδου 70. 
Είναι χτισμένη γύρω από ένα κίονα κορινθιακού ρυθμού ο οποίος εξέχει από τη στέγη του και σ’ αυτόν οφείλει το όνομά της. Εκείνα τα χρόνια υπήρχε η συνήθεια να χτίζονται μικρές εκκλησίες δίπλα ή κοντά στα ερείπια αρχαίων οικοδομημάτων ώστε να «εξαγνίσουν» το χώρο. Ο κίονας αυτός ανήκε σε τέμενος αφιερωμένο στον Αθηναίο γιατρό  Τοξάριν,  θεραπευτή των πυρετών. Στο βιβλίο της Λ. Μιχελή, «Η Αθήνα των Ανωνύμων», αναφέρεται ότι «ο Άγιος Γιάννης της Κολώνας λεγότανε και Θερμαστής, επειδή καταπολεμούσε τον πυρετό και  γύρω από την αρχαία κολώνα του ιερού ο λαός «έδενε τη θέρμη  του.  Η ελονοσία, που ενδημούσε παλιότερα σε πολλές περιοχές της Ελλάδας, δεν είχε αφήσει ανεπηρέαστη και την περιοχή της Αθήνας». Μέχρι πρόσφατα έβλεπε κάποιος  χρωματιστές κλωστές διαφόρων χρωμάτων, με τις  οποίες οι πιστοί «έδεναν» την αρρώστια τους προσδοκώντας την ίαση κυρίως από τον υψηλό πυρετό.   

48. Σε ποιο κτίριο στεγάστηκε η Γενική Ασφάλεια κατά τη διάρκεια της Δικτατορίας;
Σε κτίριο επί της οδού Μπουμπουλίνας, στον αριθμό 18. 
Στεγάστηκε σε κτίριο επί της οδού Μπουμπουλίνας στον αριθμό 18, η ταράτσα του οποίου υπήρξε ένα από τα πιο γνωστά κέντρα βασανιστηρίων κατά την περίοδο της δικτατορίας. Πολλοί από τους συλληφθέντες οδηγούνταν στην  ταράτσα της Μπουμπουλίνας, όπου εκεί υπόκειντο σε φρικτά  και απάνθρωπα  βασανιστήρια, πολλές φορές υπό τον ήχο... μοτοσικλετών που μάρσαραν ώστε να μην ακούγονται οι φωνές των κρατούμενων στις γύρω πολυκατοικίες. Μεταξύ  αυτών που  βασανίστηκαν ήταν  ο Ανδρέας Λεντάκης και ο Μίκης Θεοδωράκης. Το «Τα τραγούδια του Αντρέα», μέρος από το έργο «το σφαγείο» του Μίκη Θεοδωράκη, είναι αφιερωμένο στον Α. Λεντάκη και στα βασανιστήρια που είχε υποστεί κατά τη διάρκεια της κράτησής του καθώς και τον τρόπο που επικοινωνούσαν οι δυο τους, φυλακισμένοι  σε διπλανά κελιά: «Χτυπούν το βράδυ στην ταράτσα τον Αντρέα, μετρώ τους χτύπους τον πόνο μετρώ. Πίσω απ’ τον τοίχο πάλι θα ’μαστε παρέα. Τακ-τακ εσύ, τακ-τακ εγώ».  


49. Ποια γκαλερί στεγάζεται σε κτίριο του 1870, με παλιά αθηναϊκή αυλή στην οποία βρίσκεται ένα πολύ ιδιαίτερο μπαρ;
Το Τaf, the Αrt Foundation. 
Η Γκαλερί ΤΑF βρίσκεται στην οδό Νορμανδού 3, στο Μοναστηράκι. Πρόκειται για ένα κύριο οικοδόμημα, με διάφορες προσθήκες περιμετρικά. Στο κέντρο δημιουργείται μια εσωτερική αυλή αίθριο (150 τετρ. Μ.). Tο μοναδικό στην Αθήνα bar της αυλής χρησιμοποιεί για σκηνικό του τους εκθέσεις σύγχρονων καλλιτεχνών. Τα μισά παλαιά κτίσματα (τα κύρια) έχουν σήμερα ανακαινισθεί και στεγάζουν την μεγάλη γκαλερί του TAF the Art Foundation στον πρώτο όροφο. Απέναντί τους, το παλιό διώροφο κτίσμα με το εσωτερικό μπαλκόνι και τα μικρά δωμάτια έχει αφεθεί ανέπαφο και αποτελεί από μόνο του ένα μοναδικό σκηνικό.

50. Ποιο άλσος της Αθήνας φημολογείται ότι συνδέεται με... μεταφυσικά φαινόμενα;
Το άλσος Λογγίνου. 
Το Άλσος Λογγίνου βρίσκεται στην περιοχή του Mετς, και μία μάντρα το χωρίζει από το Α΄Νεκροταφείο. Οφείλει το όνομά του στον Εκατόνταρχο του ρωμαϊκού στρατού, Λογγίνο, ο οποίος τρύπησε με τη λόγχη του το πλευρό του Ιησού Χριστού πάνω στο σταυρό και στην συνέχεια έγινε χριστιανός και θανατώθηκε γι’ αυτό το λόγο. Λέγεται ότι στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο το συγκεκριμένο μέρος ήταν μαζικός τάφος Γερμανών.  Πολλοί θεωρούν το πάρκο αυτό... στοιχειωμένο και το αποφεύγουν. Από μαρτυρίες των κατοίκων και επισκεπτών του πάρκου, ειδικά τις μεταμεσονύκτιες ώρες, φημολογείται ότι συμβαίνουν διάφορα περίεργα φαινόμενα όπως άκουσμα ήχων τυμπάνων, απώλεια  του χρόνου, χωροχρονική απομόνωση...
Κανένας  δεν μπορεί να επιβεβαιώσει με σιγουριά αν ισχύουν ή αν έχουν κάποια βάση όλα αυτά. Διάφορες ερμηνείες έχουν δοθεί για  τα  (υποτιθέμενα ή όχι) αυτά φαινόμενα με επικρατέστερη αυτή που υποστηρίζει ότι η περιοχή ίσως έχει μία «δύναμη» και μία ενέργεια ... γεγονός που είχε οδηγήσει τους αρχαίους Ελληνες να την επιλέξουν για να χτίσουν ναούς, όπως είναι ο ναός της Αγροτέρας Αρτέμιδας, ή το Ολυμπιείον που είναι λίγο πιο κάτω.


Βιβλιογραφία

Γιοχάλας Θανάσης, Καφετζάκη Τόνια, «ΑΘΗΝΑ, Ιχνηλατώντας την πόλη με οδηγό την ιστορία και την λογοτεχνία», Αθήνα,  εκδ.  ΕΣΤΙΑ, 2013

Καιροφύλλας Ιωάννης, «Περπατώντας στους δρόμους της Αθήνας», Αθήνα, εκδ.  ΦΙΛΙΠΠΟΤΗ,  2008

Καιροφύλλας Ιωάννης, «Η Ιστορία της συνοικίας του Ψυρή», Αθήνα, εκδ. ΦΙΛΙΠΠΟΤΗ,  2000.

Μαρκογιάννη Μαρία, «Ματιές στην Αθήνα που έφυγε», Αθήνα, εκδ. ΦΙΛΙΠΠΟΤΗ, 1995

Μιχελή Λίζα, «Η Αθήνα των Ανωνύμων», Αθήνα, εκδ. ΔΡΩΜΕΝΑ,  1990.

Μιχελή Λίζα, «Απ’το Σταροπάζαρο στο Γιουσουρούμ», Αθήνα, εκδ. ΩΚΕΑΝΙΔΑ, 1984

Σκουμπουρδή ‘Άρτεμις, «ΑΘΗΝΑ, μία πόλη μαγική», Αθήνα, εκδ.   Ι. ΣΙΔΕΡΗΣ, 2004

Φιλιππότης Στρατής, «Αθηναϊκό Ημερολόγιο 2014», Αθήνα, εκδ. ΦΙΛΙΠΠΟΤΗ 2014

ΔΗΜΟΣ ΑΘΗΝΑΙΩΝ, «Διαδρομή στην Ιστορία της Αθήνας»,  Αθήνα,  2004

ΕΠΤΑ ΜΕΡΕΣ - Η Καθημερινή, «Οδός Πειραιώς, Εκεί  όπου στέκουν ακόμη καμινάδες», χορηγός Εμπορική Τράπεζα, 2002

ΕΠΤΑ ΜΕΡΕΣ - Η Καθημερινή, «ΑΘΗΝΑ, Παρθενώνας, Πλάκα, Βυζαντινά Μνημεία, Ομόνοια»