«Oldsmobile»

Πάντα μού ασκούσαν μια γοητεία τα παλιά αυτοκίνητα, σχεδόν ίση με τη γοητεία που μου ασκεί τούτη η πόλη. Το συγκεκριμένο, που ανήκει και στις δυο κατηγορίες, ήταν το bonus μου την Κυριακή 11 του Σεπτέμβρη, τη φορά δηλαδή που μετά από αρκετό καιρό κατέβηκα στο παζάρι του Βοτανικού, που γίνεται σε μια πολύ εκτεταμένη περιοχή, βασικά κατά μήκος της οδού Αγίου Πολυκάρπου, από την Αγίας Άννης και στους κάθετους ενδιάμεσους δρόμους. Εκεί λοιπόν στην Αγίου Πολυκάρπου, ανάμεσα στον καταυλισμό των προσφύγων-μεταναστών και στο ρέμα του Προφήτη Δανιήλ, σ’ ένα αδιέξοδο, γίνεται το πιο ταλαίπωρο, το πιο υποβαθμισμένο κομμάτι του παζαριού, σε μια κατάσταση από Καμπούλ και πέρα. Όποιος/α όμως κάνει τον κόπο να μπει στο αδιέξοδο, θα δει στο τέλος του αυτό το υπέροχο απομεινάρι. Παρατημένη, σκουριασμένη, ξεκοιλιασμένη, αυτή η τεράστια heavy metal «Oldsmobile», σε στιλ ’50 θα έλεγα, περιμένει να αποζημιώσει τους λάτρεις του απρόοπτου. Τη φαντάζομαι λειτουργική και απαστράπτουσα, όπως θα ήταν κάποτε, να πρωταγωνιστεί σε ταινία ας πούμε του Νίκου Νικολαΐδη. Ήταν η εποχή που τ’ αυτοκίνητα ήταν ακόμα αυτοκίνητα, η βενζίνη ήταν ακόμα φτηνή, οι δρόμοι στην Αθήνα ήταν λίγοι και γω ήμουνα παιδάκι. (Υ.Γ.  Με την ευκαιρία, θα δείτε κι από κοντά τι ακριβώς σημαίνει ο ευφημισμός «Ελαιώνας», όταν τον ακούτε για τη συγκεκριμένη προσφυγική δομή, και τι ακριβώς είναι το –απερίγραπτο– ανοιχτό ρέμα του προφήτη Δανιήλ).

Τι δεν πρόλαβα να φωτογραφίσω

Τριγυρνώντας στο ίδιο –επίσης απερίγραπτο–  στο σύνολό του παζάρι (φαντάζομαι μερικούς και μερικές να παθαίνουν πολιτισμικό σοκ εδώ), είδα κι ένα κλασικό ημιφορτηγό γύφτου (οδηγός, γυναίκα, δυο τρία παιδιά – όλοι στο μπροστινό κάθισμα) με ποικίλα συμμαζέματα στην καρότσα του. Ψηλά στο παρμπρίζ, προς την οροφή του αυτοκινήτου, σαν ταινία προστασίας από τον ήλιο ας πούμε, υπήρχε η εξής απίθανη γραφή: «ΟΠΟΙΟΣ ΤΑ ΕΧΕΙ ΜΕ ΕΜΕΝΑ, ΝΑ ΤΟΥ ΦΥΓΕΙ Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΚΑΙ ΝΑ ΕΡΘΕΙ ΣΕ ΕΜΕΝΑ». Μέχρι να το συνειδητοποιήσω και να οπλίσω το κινητό για να φωτογραφίσω, η μέχρι τότε ακινησία έπαψε στο δρόμο στιγμιαία και το όχημα την έκανε.

«Ηχοκρατορία» 

Κάπου στα ημερολόγιά του («Μέρες» τα ονομάζει), ο Σεφέρης γράφει ότι βρέθηκε στην παραλία του Φαλήρου, όπου οι μαγαζάτορες είχαν στήσει στη σειρά γραμμόφωνα όπου παίζανε τις παλιές «πλάκες» των 78 στροφών, ανταγωνιζόμενοι ο ένας τον άλλο σε ένταση. Και σχολιάζει: «Κάπως έτσι πρέπει να ’ναι η κόλαση» (γράφω από μνήμης).  Αυτά στο μεσοπόλεμο. Στις μέρες μας η ηχοκρατορία ξεκίνησε βέβαια από τους ανοιχτούς ή μισάνοιχτους χώρους (ταβέρνες, μπαρ, αυτοκίνητα, παρέες σε πάρκα, καφετέριες κ.λπ.) και σταδιακά πέρασε και στους κλειστούς. Από καιρό έχει καταλάβει τα σούπερ μάρκετ, που θεωρούσαν απαραίτητο να παίζουν ηλίθια ελαφρά μουσική εναλλακτικά με τις διαφημίσεις προς τους πελάτες τους, γιατί κάποιες έρευνες του κώλου δείχνανε, λέει, ότι οι καταναλωτές ψωνίζανε περισσότερο «μετά μουσικής». Πέρασε μετά στους χώρους αναμονής των (οδοντ)ιατρείων, σε ζαχαροπλαστεία, σε σταθμούς του ηλεκτρικού και τελευταία την ακούω σε τράπεζες (!). Η μουσική αυτή  δεν είναι πάντα κακή, ωστόσο δεν είναι μουσική για να την ακούς και να την προσέχεις. Απλά γεμίζει το χώρο, αναγκάζοντας τους ανθρώπους να φωνάζουν όλο και περισσότερο (και συνήθως χωρίς να το καταλαβαίνουν, όπως κάποιοι έχουν την τηλεόραση ανοιχτή χωρίς να τη βλέπουνε, μόνο να την ακούνε, ή ούτε καν να την ακούνε, σα ραδιόφωνο). Τότε η μουσική καταντάει συνοδευτικός ήχος, κοινή φασαρία δηλαδή, παύει να είναι τέχνη που την ακούς, την προσέχεις και τη χαίρεσαι. Το πόση φασαρία είναι το καταλαβαίνεις αν ξαφνικά πάψει και οι άνθρωποι αμέσως χαμηλώσουν τις φωνές τους.

Στους σταθμούς του μετρό 

Υπάρχει όμως και μια μουσική εξαίρεση στην πόλη μας: οι σταθμοί του μετρό. Εκεί παίζεται μόνο κλασική μουσική και σε διακριτική ένταση. Όποιος/α, περιμένοντας το τρένο, προσέξει τι παίζεται, δε θα χάσει.  Και κάτι ακόμα: οι σταθμοί διαθέτουν οθόνες, που δίνουν ένα σωρό πληροφορίες, χρήσιμες ή άχρηστες. Θα πρότεινα στους υπεύθυνους οι οθόνες αυτές να μεταδίδουν και την πληροφορία τού ποιο μουσικό κομμάτι παίζεται κάθε στιγμή. Έτσι όποιος/α θέλει θα μπορεί να καλλιεργηθεί καλύτερα, συνδυάζοντας τη σύντομη απόλαυση με την εγκυκλοπαιδική γνώση κι αναζητώντας αργότερα το κομμάτι στο ίντερνετ ή αλλού. Αυτά, βέβαια, αν υποθέσουμε ότι όντως δίνει βάση στον καλό ήχο.

➜ d.fyssas@gmail.com