5 κτίρια που αξίζει να δεις

Μέγαρο Σταθάτου

(Βασιλίσσης Σοφίας & Ηροδότου 1)

Έργο του αρχιτέκτονα Ernest Ziller, το κτίριο είναι ένα από τα σημαντικότερα αρχιτεκτονικά δείγματα του νεοκλασικισμού στην Αθήνα καθώς συνδυάζει με αρμονικό τρόπο στοιχεία από την ελληνική και ρωμαϊκή αρχιτεκτονική αλλά και νεότερες επιδράσεις.

Άρχισε να χτίζεται το 1895 ως κατοικία της μεγαλοαστικής οικογενείας Όθωνος και Αθηνάς Σταθάτου, στην οποία και ανήκε μέχρι το 1938. Στη συνέχεια φιλοξένησε κατά περιόδους διπλωματικές αντιπροσωπείες διαφόρων κρατών. Το 1982 αγοράστηκε από την Ελληνική Εταιρεία του Δημοσίου και αναπαλαιώθηκε από τον αρχιτέκτονα Π. Καλλιγά με σκοπό να χρησιμοποιηθεί ως ξενώνας για επίσημους προσκεκλημένους του κράτους. Για διάφορους λόγους το σχέδιο αυτό δεν εφαρμόστηκε ποτέ και το 1991 το κτίριο παραχωρήθηκε στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης προς κάλυψη των αυξημένων εκθεσιακών αναγκών του. Το 2001, το ελληνικό κράτος αποφάσισε την παραχώρηση της χρήσης του για άλλα 50 χρόνια στο Ίδρυμα Ν.Π. Γουλανδρή.

Το νεοκλασικό κτίριο της οδού Καψάλη 4

Φωτό:Ιωάννα Νικολαρεΐζι

Φωτό:Ιωάννα Νικολαρεΐζι

Πρόκειται για ένα κτίριο του 1920, ένα από τα τελευταία νεοκλασικά κτίρια που οικοδομήθηκαν στην πόλη κατασκευασμένο την περίοδο του μεσοπολέμου. Αρχικά χτίστηκε για κατοικία ενός επιφανούς Αθηναίου, μετέπειτα μετατράπηκε σε διάφορα γραφεία και πολυκατάστημα ειδών ένδυσης διεθνούς εταιρείας. Η διαρκής χρήση του κτιρίου είχε σαν αποτέλεσμα την καλή διατήρηση των όψεών του, εσωτερικά όμως, λόγω των διαρκών ανακαινίσεων και προσαρμογών στις εκάστοτε χρήσεις, κατέληξε εντελώς απογυμνωμένο από οποιοδήποτε αυθεντικό μορφολογικό στοιχείο.

Για τη σημερινή του χρήση ως δικηγορικό γραφείο ανακαινίστηκε το 2013 από το γραφείο ΑΚ-Α Architects (Κατερίνα Αποστόλου, Μίννα Κολάκη). Το ανακαινισμένο εσωτερικό του προτείνει μία σύγχρονη ερμηνεία του art deco, της μορφολογικής αισθητικής της εποχής, με σεβασμό στα νεοκλασικά στοιχεία του κτιρίου. Το κτίριο, συνολικής επιφάνειας 1.200 τ.μ., αποτελείται από 4 ορόφους, με μια υπέροχη αυλή 180 τ.μ. και βεράντες συνολικής επιφάνειας 90 τ.μ. στην πίσω όψη.

COCO-MAT HOTEL ATHENS

(Πατριάρχου Ιωακείμ 36)

Πρόκειται για ανακατασκευή κτιρίου του Μεσοπολέμου, άλλοτε γνωστό ως «Πολυκατοικία Ζ. Λορεντζάτου», σχεδιασμένο από τον αρχιτέκτονα Μ. Λαζαρίδη και κατασκευασμένο το έτος 1935. Το κτίριο μεσοπολεμικής αρχιτεκτονικής χαρακτηρίζεται από την κατακόρυφη συμμετρία της όψης, το έρκερ και τους εξώστες με το καμπύλο τελείωμα. Ανακατασκευάστηκε το 2015 απο τους Elastic Architects. Πρόθεση του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού υπήρξε η σηματοδότηση της ταυτότητας του έργου ως ξενοδοχείο, τόσο σε λειτουργικό όσο και σε αισθητικό επίπεδο. Για το σκοπό αυτό η διαμόρφωση της όψης κατέστη προτεραιότητα. Η επεξεργασία της όψης έχει ως γνώμονα το σεβασμό στις βασικές αρχές του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού του κτιρίου κατά την περίοδο που κατασκευάστηκε. Στο πλαίσιο αυτο προβλήθηκαν τα μεσοπολεμικά στοιχεία του, με ένα νέο λεξιλόγιο στη σύγχρονη αρχιτεκτονική γλώσσα, αναδεικνύοντας έτσι το κτίριο στο σύγχρονο αστικό ιστό. Στόχος επίσης υπήρξε η ανάδειξη του υφιστάμενου κελύφους με σύγχρονες προτάσεις σχεδιασμού, ακολουθώντας ταυτόχρονα τη φιλοσοφία της COCO-MAT για φυσικά και οικολογικά υλικά.

ONE ATHENS

(Στρατιωτικού Συνδέσμου & Λυκαβηττού)

Φωτό: Alessandro Rabboni

Αθηναϊκό τοπόσημο, το κτίριο Δοξιάδη άρχισε να κατασκευάζεται το 1957 (ολοκληρώθηκε στις αρχές της δεκαετίας του ’70) και αποτελείται από 4 διακριτά τμήματα. Σχεδιάστηκε από τον διεθνούς φήμης Έλληνα αρχιτέκτονα και πολεοδόμο Κ. Δοξιάδη για να στεγάσει το Γραφείο και τις Σχολές Δοξιάδη.

Το 2013 αποκαταστάθηκε και μετατράπηκε σε κτίριο κατοικιών από το γραφείο DiverCity, αντιμετωπίζοντας ωστόσο με σεβασμό το ζήτημα της μνήμης και τον τρόπο με τον οποίο το κτίριο θα συνεχίσει να υπάρχει μέσα στο χρόνο. Η μελέτη μετατροπής του συγκροτήματος σε κατοικίες ακολούθησε τη «διαλεκτική» του Δοξιάδη, δηλαδή τις έννοιες του μετασχηματισμού, της οργανικής ένταξης του κτιρίου στο φυσικό και ανθρώπινο περιβάλλον και στις αρχές της βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής, ενώ ως αναφορά στο πρωτότυπο έργο του αρχιτέκτονα διατηρήθηκαν στοιχεία όπως είναι η λογική του αιθρίου, τα κυκλικά κλιμακοστάσια και η αρχή του κανάβου ως βασικού στοιχείου οργάνωσης των όψεων.

Πολυκατοικία στην Δεινοκράτους 123

Παπαγιάννη & Δημοχάρους

Φωτό: Μπάμπης Λουιζίδης

Κατασκευάστηκε το 2013 και σχεδιάστηκε από τον αρχιτέκτονα Γ. Αγγελή. Πρόκειται για μια σύγχρονη εκδοχή του τύπου της αθηναϊκής πολυκατοικίας. Αποτελείται από πέντε ορόφους διαμερισμάτων, πιλοτή και τέσσερις υπόγειους ορόφους. Κεντρική ιδέα του σχεδιασμού ήταν η σχέση του κτιρίου με το περιβάλλον του: τον άμεσο περίγυρο και την πόλη. Ο εσωτερικός ανοιχτός πεζόδρομος και η είσοδος στο κλιμακοστάσιο και το ημιυπαίθριο καθιστικό λειτουργούν ως χώρος συνάντησης των κατοίκων. Η οργάνωση σε κάναβο στύλων και τοιχίων και η κάτοψη σε ζώνες δίνουν τη δυνατότητα εναλλακτικών διαμορφώσεων ανά όροφο.

Οι χώροι της πολυκατοικίας, γυμνοί και απερίφραστοι, συστείνουν ένα ήρεμο, φιλικό και ίσως «σιωπηρό» τοπίο που αντλεί την ιδιαίτερη δυναμική του από την καθαρότητα και τη σαφήνεια της δομής τους.

*Το Open House είναι ένας διεθνής θεσμός για την ανάδειξη της αρχιτεκτονικής. Κάθε χρόνο για ένα Σαββατοκύριακο δημόσια και ιδιωτικά κτίρια ανοίγουν τις πόρτες τους στο κοινό δωρεάν και η πόλη μετατρέπεται σε ένα μεγάλο μουσείο με εκθέματα τα ίδια της τα κτίρια και την αρχιτεκτονική της. Η επόμενη δράση Open House Athens (2016) προγραμματίζεται για τις 15, 16 &17/4 (στη διάρκεια της οποίας θα ξεναγηθούμε και στα 5 κτίρια). Για πληροφορίες www.openhouseathens.gr