Κουκάκι, το μικρό Παρίσι της Αθήνας

Το «σπίτι της γιαγιάς» – έτσι το λέγαμε, και ήμασταν σίγουροι ότι ζούσαμε στο πιο ξεχωριστό σπίτι της πόλης. Δεν φανταζόμουν πως θα αγαπούσα τόσο αυτή τη χωρίς-κάτι-τόσο-ιδιαίτερο περιοχή. Από τότε που μετακόμισα αλλού, πάντα ρίχνω μια ματιά στη «Χρυσή Ευκαιρία» μήπως ξαναβρώ ένα μικρό σπιτάκι στο μικρό Κουκάκι.

«Το Κουκάκι ήταν το “Μικρό Παρίσι”. Έτσι το αποκαλούσαν μέχρι και τη δεκαετία του ’80. Είχε ένα σωρό ταβέρνες και ήταν η περιοχή όπου έκανες τις ωραιότερες παρέες και συντροφιές. Ζαν Μωρεάς και Βεΐκου υπήρχε ένα υπόγειο καρβουνάδικο κι άλλο ένα Αγ. Νικολάου και Μπελέ. Μαζεύονταν εκεί ένα σωρό καλλιτέχνες, παίζαμε όργανα, πίναμε. Τώρα η γειτονιά έχει αλλάξει, υπάρχει απομόνωση στους ανθρώπους…». «Κι εσείς; Δεν σκεφτήκατε να φύγετε;». «Εγώ; Πάντα και μόνο Κουκάκι». Αυτή η τελευταία ατάκα βγήκε από το στόμα τού επί 73 χρόνια κατοίκου Κουκακίου κ. Γιώργου Νίκα, δυνατά και γεμάτη σιγουριά, σαν σύνθημα. 

Καταλαβαίνω γιατί. Το Κουκάκι είναι μια γειτονιά με μια καλλιτεχνική ιστορία που ξετυλίγεται γύρω από δημιουργικές πρωτοβουλίες πολιτών, μάχιμες νεολαίες του παρελθόντος, οικογενειακά στέκια, φιλική καθημερινότητα, χώρο για «μειονότητες».

Το όνομα της περιοχής προήλθε από τον εργοστασιάρχη Γεώργιο Κουκάκη, έναν από τους πρώτους κατοίκους της περιοχής, στις αρχές του 20ού αιώνα, ο οποίος είχε ανοίξει βιοτεχνία σιδερένιων κρεβατιών. Ήδη από τη δεκαετία του ’60 η γειτονιά ήταν πυκνοκατοικημένη, μιας και ήταν κόμβος πολλών κεντρικών περιοχών. Από δω περνούσε και ο ποταμός Ιλισσός και μέχρι τη δεκαετία του ’70 υπήρχε και το γνωστό ξενοδοχείο πολυτελείας “Sirine” (στη θέση της υπό κατάληψη εστίας του Παντείου). Απέναντι η γνωστή Παιδική Χαρά, πάντα γεμάτη.

Πες μου μια ωραία ιστορία

Μιλάω με τον Νίκο Τουλιάτο, έναν από τους μεγαλύτερους  Έλληνες «κρουστούς». Έχει γεννηθεί και μεγαλώσει εδώ. Τα πρωινά, θα τον πετύχεις στον παραδοσιακό καφενέ «Μικρές Πατρίδες», στέκι που έχει φτιάξει στον πεζόδρομο Γ. Ολυμπίου. Μου λέει την ιστορία της περιοχής, όπως την είδε μέσα από το «Καλλιτεχνικό Εργαστήρι 0,56». Καλλιτέχνες, εικαστικοί, μουσικοί, νέοι της περιοχής που τώρα είναι επώνυμοι σε πολλούς χώρους, ροκ μπάντες, είχαν φτιάξει στις αρχές του ’80 ένα «καλλιτεχνικό εργαστήρι». Κράτησε μόνο 5-6 χρόνια, αλλά άλλαξε πολλά στη γειτονιά. Είχαν περάσει από κει ο Ρίτσος, ο Νότης Μαυρουδής, ο Θάνος Μικρούτσικος κι ένα σωρό άλλοι: «Κυνηγήσαμε και πιέσαμε να πεζοδρομηθούν κάποιοι δρόμοι του Κουκακίου –το οποίο πραγματοποιήθηκε επί  Έβερτ–, να δημιουργηθούν πλατείες. Είχαμε και κινηματογραφική λέσχη, δημιουργική απασχόληση για παιδιά, διοργανώναμε συναυλίες και προσπαθούσαμε να διεκδικήσουμε περισσότερα χρήματα για τον πολιτισμό από το 0,56% του προϋπολογισμού που έδιναν τότε» μου λέει.

Το Κουκάκι, όμως, έχει ακόμη στέκια. Μιλάω με την Παναγιώτα Μάστορη από το «Κουκί», όπου μαζεύονται ένα σωρό hipsters για μια μπίρα και για τις Κυριακάτικες εφημερίδες στα χρωματιστά τραπεζάκια: «Οι παρέες που μαζεύονται εδώ είναι από όλη την Αθήνα. Είναι στέκι, έχουμε και live, ιδιαίτερα πιάτα…». Δίπλα, είναι ο «Λωλός», ένα καφενείο-μεζεδοπωλείο που υπάρχει στην περιοχή πάνω από 50 χρόνια. Παλιότερα, ήταν στέκι του μεγάλου ηθοποιού Διονύσιου Παπαγιανόπουλου. Από τις αρχές του ’90 το «τρέχει» ο ανιψιός του, ο κύριος Θόδωρος. Εδώ θα δεις ηλικιωμένους που έρχονται μια ζωή, αλλά και μπόλικες παρέες που έρχονται για τις πεντανόστιμες κρητικές λιχουδιές που φτιάχνει η χρυσοχέρα κυρία Καίτη.

Κουκακιώτες

«Οι καλύτερες τσάντες δεν προέρχονται από το Μιλάνο ή τη Νέα Υόρκη. Σχεδιάζονται σ’ ένα λοφτ στου Φιξ» είναι το μότο της “Thiros”, μιας από τις πιο γνωστές ελληνικές βιοτεχνίες δερμάτινων τσαντών και αξεσουάρ. «Είναι ιδιαίτερη περιοχή. Έχει μαγεία και αυτό ήταν που με έφερε εδώ πριν από δέκα χρόνια περίπου. Και δεν σκέφτομαι να ξαναφύγω» μου λέει ο κ. Θόδωρος Κανελόπουλος, κοινώς Thiros, που διατηρεί το εργαστήριο και το σχεδιαστήριό του στη Γ. Ολυμπίου.

Το Κουκάκι είναι πέρασμα, όχι αγορά. Εδώ δεν «ευδοκιμούν» τα μεγάλα εμπορικά κέντρα. Αντίθετα, θα βρεις ένα σωρό συνοικιακά μαγαζάκια. Την περιοχή έχουν επιλέξει για κατοικία τους πολλοί γνωστοί Αθηναίοι, καλλιτέχνες, ηθοποιοί, μουσικοί, από τον Μίκυ Θεοδωράκη, τη Χάρις Αλεξίου και τον Λευτέρη Παπαδόπουλο, μέχρι τον Γιάννη Μπέζο και τον Άρη Σερβετάλη.

Αλλά και αρκετοί μετανάστες. Οι οποίοι, όπως αναφέρει και δασκάλα Δημοτικού της περιοχής, είναι τέλεια ενταγμένοι και αφομοιωμένοι από την τοπική κοινωνία. Το αραβικό φαγάδικο “Sindbad” στην Παιδική Χαρά είναι τόπος συνάντησης, όχι μόνο για τους Άραβες που ζουν στο Κουκάκι, αλλά και για πολλούς «Παντειακούς» που μαζεύονται συχνά εδώ («Έρχεται και ο Πρύτανης συχνά, με καθηγητές, με γνωστούς ανθρώπους» μου εξομολογείται ο ιδιοκτήτης).

Ενοίκια

Τα ενοίκια ανεβαίνουν όσο πλησιάζει κανείς στο μετρό, στο Πάντειο Πανεπιστήμιο ή στον περιφερειακό του Φιλοππάπου. («Ενοικιάζεται διαμέρισμα 65 τ.μ., πλησίον μετρό και λόφου Φιλοππάπου, € 500). Είναι πάντως περιοχή όπου βρίσκει ακόμη κανείς φτηνές, «καλές ευκαιρίες». Υπάρχουν κυρίως ολιγόροφες πολυκατοικίες και παλιές μονοκατοικίες και διπλοκατοικίες, ήσυχα διαμερίσματα σε ισόγεια και ωραία ρετιρέ. («Ενοικιάζεται τριάρι, 80 τ.μ., πλησίον πάρκου Συγγρού, χωρίς θέρμανση και κοινόχρηστα, € 350).  

Πασαρέλα

Ανεβαίνοντας τη Βεϊκου, πλησιάζοντας προς την Ακρόπολη, περνάει κανείς τον πεζόδρομο της Δράκου: μια κυψέλη κόσμου, αφού είναι η κόκκινη γραμμή του μετρό «Συγγρού-Φιξ». Τα καφενεία, τα ουζερί και τα φαγάδικα είναι γεμάτα με τουρίστες που καταλήγουν εδώ, μετά τη βόλτα τους στην Ακρόπολη. Θα δεις επίσης και πολλά «πέρα-δώθε» ψηλόλιγνων, ανορεξικών, νεαρών μοντέλων, καθώς λίγο πιο πάνω, είναι το “Tony’s”, το κλασικό ξενοδοχείο όπου μένουν τα περισσότερα μοντέλα που έρχονται για λίγο καιρό να δουλέψουν στην Αθήνα. Μέχρι πριν από ένα χρόνο περίπου ήταν εδώ και «Ο Φελλός», στέκι των ηθοποιών και των θεατρόφιλων, που μαζεύονταν μετά τα θέατρα. Στη «Βύνη» απέναντι, βρίσκει κανείς πολλές διαφορετικές και ιδιαίτερες ετικέτες μπιρών. Στη θέση του παλιού “Deluxe”, στην οδό Φαλήρου, ένα από τα πιο exotica στέκια, το “Tiki bar”. Ροκαμπιλάδες, μοντάδες και swing τύπισσες με λεοπάρ κάλτσες (για να ταιριάζουν με τα σκαμπό), πιστοί θαμώνες των live και των θεματικών πάρτι του “Tiki” πίνουν τα τεράστια κοκτέιλ-τοτέμ τους.

Να ήμουν παιδί…

«Επέλεξα αυτή την περιοχή γιατί έχει έναν ιστορικό και καλλιτεχνικό αέρα... Ήθελα να δημιουργήσω εδώ ένα χώρο για παιδιά και ενήλικες που να στεγάζει το θεατρικό παιχνίδι» λέει η Αναστασία Μπέκα, ιδιοκτήτρια του «Παιδίων Δράσεις». Ένας πολιτιστικός πολυχώρος όπου πραγματοποιούνται σεμινάρια θεατρικού παιχνιδιού, εργαστήρια έκφρασης και δημιουργίας σ’ ένα όμορφο νεοκλασικό στην οδό Δημητρακοπούλου (www.paidiondraseis.gr).

Παιχνίδια και παραμύθια που βοηθάνε τα παιδιά να κατανοήσουν τα συναισθήματά τους γίνονται και στο «Μουσείο Συναισθημάτων Παιδικής Ηλικίας» που είναι προς Φιλοππάπου (www.mce.gr).

Κουκάκι είναι:

•  Οι παρέες ηλικιωμένων που παίζουν σκάκι και ντόμινο στο παρκάκι της Συγγρού
• Τα νεοκλασικά και οι μονοκατοικίες της Ορλώφ και του Φιλοπάππου
• Οι Παντειακοί φοιτητές και οι hipsters με ποδήλατα και σκυλιά
• Η σκιά της Ακρόπολη
• Η στάση Γαργαρέττα
• Τα τρόλεϊ 1, 5 & 15
• Ο Άρης Σερβετάλης που πηγαίνει βόλτα το σκύλο του
• Πέρασμα
• Η sex culture της Συγγρο
• Γειτονιά με αέρα παλιάς Αθήνα
• Ο Δημήτρης Ραυτόπουλος
• Οι «Κούκλες» στη Ζαν Μωρεας
• Ταράτσα-πάρτι
• Το προβάδικο “DSL studio”, το σινεμά «Μικρόκοσμος» και ο «μπαμπάς» του, Ανδρέας Σωτηρακόπουλος 
• Οι lemon pies του Κοσμίδη
• Το «Μικρό Μουσικό Θέατρο»
• Η Έλλη Φωτίου στην οδό Τσάμη Καρατάσου, στην ταινία «Προδοσία», του ’64
• Ο «Δίαυλος» και η Μαρίζα Κωχ
• Κόλλημα. Αν μείνεις εδώ, δεν το αλλάζεις ποτέ.