Υπόθεση Αθήνα: Μην ενισχύετε με τις αγορές το παρεμπόριο

Aπό τη μέχρι σήμερα εκτενή ενασχόλησή σας με το ζήτημα του παρεμπορίου, πώς θεωρείτε ότι μπορεί να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα; Το ζήτημα του παρεμπορίου αποτελεί ένα μεγάλο και σύνθετο πρόβλημα, με τις προεκτάσεις του να αγγίζουν όλο το φάσμα της κοινωνικής ζωής. Τα τελευταία δύο χρόνια ολοκληρώσαμε την αναμόρφωση του θεσμικού πλαισίου. Το προηγούμενο νομικό καθεστώς στεκόταν εμπόδιο στην ταχεία και επιτυχή καταστολή του φαινομένου. Σήμερα, ο νόμος παρέχει ευθεία αρμοδιότητα στα Κλιμάκια Ελέγχου Λαϊκών Αγορών και Υπαιθρίου Εμπορίου (ΚΕΛΑΥΕ), που συστήνονται σε επίπεδο Περιφέρειας, και στη Δημοτική Αστυνομία, να καταστρέφουν επιτόπου τα προϊόντα που διακινούνται παράνομα με απλές και γρήγορες διαδικασίες. Το νομικό πλαίσιο πλέον θεωρείται το ισχυρότερο σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Και πρακτικά όμως είχαμε ενθαρρυντικά βήματα για τον ευνομούμενο επιχειρηματία, τη δημόσια υγεία, την προστασία των Ελλήνων καταναλωτών, ακόμα και την εικόνα του ιστορικού κέντρου της πρωτεύουσας. Μόνο μέσα στο 2012 τα κλιμάκια της Υπηρεσίας Εποπτείας Αγοράς του Υπουργείου Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας, σε συνεργασία με τη Δημοτική Αστυνομία και την ΕΛ.ΑΣ., έχουν ήδη συντάξει 78 πρωτόκολλα κατάσχεσης-καταστροφής στην περιοχή της Αττικής. Αξίζει να σημειωθεί ότι στις 5/4/2012 διαπίστωσαν την παράνομη διακίνηση μέχρι και φαρμακευτικών σκευασμάτων στα όρια της λαϊκής αγοράς του Δήμου Αγ. Βαρβάρας. Το πρόβλημα, όμως, θα αντιμετωπιστεί ουσιαστικά μόνο κατά την εισαγωγή των λαθραίων στις πύλες εισόδου της χώρας. Γι’ αυτό και οι αρμόδιες τελωνειακές αρχές εξοπλίζονται στα λιμάνια και τις οδικές πύλες με ειδικά σκάνερ, ώστε να εντοπίζονται τα εισαγόμενα λαθραία προϊόντα. Η διαδικασία προμήθειάς τους βρίσκεται σε εξέλιξη. Σε κάθε περίπτωση, πρέπει να είναι σαφές στους πολίτες ότι το πρόβλημα δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο με την παρέμβαση των διοικητικών μηχανισμών ελέγχου που διαθέτουμε, χωρίς την ενεργό συμμετοχή του πολίτη-καταναλωτή, που οφείλει να μην ενισχύει με τις αγορές του το παρεμπόριο.

Πέρα από το ζήτημα των παράνομων μεταναστών, που αποτελούν θύτες και θύματα του παρεμπορίου, έχετε στοιχεία για διασυνδέσεις όσων βρίσκονται πίσω από αυτούς, με χονδρεμπόρους, δουλεμπόρους, αλλά και διεθνείς τρομοκρατικές οργανώσεις; Σας επαναλαμβάνω ότι μιλάμε για ένα τεράστιο και ιδιαίτερα σύνθετο πρόβλημα, ενταγμένο μάλιστα και στο μεγάλο κύκλο εγκληματικών δραστηριοτήτων που περιγράφετε. Είναι χρήσιμο, πάντως, να μη γενικεύουμε τόσο πολύ τη συζήτηση. Μια τόσο γενική κουβέντα θολώνει το σύνολο των συγκεκριμένων βημάτων που πρέπει να ακολουθηθούν για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα. Χρειαζόμαστε ελέγχους στα σύνορα της χώρας, ώστε να εμποδίσουμε την είσοδο των λαθραίων, χρειαζόμαστε ελέγχους στα σημεία πώλησής τους και αυτά είναι δουλειά του διοικητικού μηχανισμού. Χρειαζόμαστε όμως και πολίτες που δεν θα πέφτουν στην παγίδα της χαμηλής τιμής αγοράς, κάτι που εξάλλου είναι εντελώς πλασματικό. Στην τιμή αυτή θα πρέπει όλοι να συνυπολογίζουμε τη χαμηλή και μη ελεγμένη ποιότητα των ειδών, τη στέρηση θέσεων εργασίας από τη χώρα μας, αλλά και τα διαφυγόντα έσοδα του Δημοσίου, που αφαιρούνται από την παιδεία, την υγεία, το κοινωνικό κράτος. Είναι βαθιά πατριωτική μια τέτοια αντίληψη και λειτουργία.

Ο κ. Δημήτρης Αρμενάκης (πρόεδρος της Ομοσπονδίας Εμπορικών Συλλόγων Αττικής, Ομόρων Νομών και Νήσων Αιγαίου) μας είπε ότι δεν υπάρχει συχνά πολιτική βούληση για την εφαρμογή λύσεων, καθώς τα πλοκάμια του παρεμπορίου έχουν διεισδύσει σε πολλά κέντρα λήψης αποφάσεων. Ποια είναι η θέση σας; Όσοι μιλούν θα πρέπει να είναι σαφείς, συγκεκριμένοι και να καταθέτουν τα στοιχεία που έχουν στην ελληνική δικαιοσύνη. Οι γενικολογίες, οι αφορισμοί και η συνωμοσιολογία ίσως είναι και ένας τρόπος να αποσπάται η προσοχή από τα συγκεκριμένα πράγματα που πρέπει να κάνουμε, να ακυρώνεται η όποια προσπάθεια μέσω της καχυποψίας που καλλιεργείται στον πολίτη, ακριβώς τη στιγμή που ζητάμε την ενεργό συμμετοχή του.

Σε ΗΠΑ, Γαλλία και Ιταλία υπάρχουν ποινές και για τους αγοραστές. Υπάρχει σχεδιασμός για κάτι τέτοιο στην Ελλάδα; Η ιδέα να επιβάλλονται ποινές στους αγοραστές, όπως συμβαίνει σε κάποιες άλλες χώρες, από μόνη της κάνει πρόδηλη τη μεγάλη σημασία που αποδίδεται στη συμμετοχή του πολίτη στην προσπάθεια αντιμετώπισης του παρεμπορίου. Προσωπικά πιστεύω ότι την επόμενη ημέρα για την Ελλάδα δεν θα την εξασφαλίσουν ούτε οι περισσότερες ποινές ούτε οι περισσότεροι μηχανισμοί ελέγχου ούτε η αυξημένη καταστολή ούτε βέβαια πεφωτισμένοι πολιτικοί ταγοί. Πρέπει ο πολίτης να συμμετάσχει ενεργά από μόνος του στη συλλογική προσπάθεια της διαμόρφωσης της καθημερινότητάς μας, αλλά και του μέλλοντός μας συγχρόνως. Αυτόν ακριβώς τον ενεργό πολίτη καλούμε να συμμετάσχει στον πόλεμο κατά της μάστιγας που λέγεται παρεμπόριο. Ο αγώνας για την εξάλειψη αυτού του φαινομένου θα δοθεί όπου παρατηρείται και όχι υπό το καθεστώς στερεοτύπων που είτε αφορούν γεωγραφικά σημεία είτε συγκεκριμένες κοινωνικές ομάδες.

Παρεμπόριο-Λαθρεμπόριο-Προϊόντα απομίμησης

Σύμφωνα με την Εθνική Συνομοσπονδία Ελληνικού Εμπορίου, η παραοικονομία στο σύνολό της εκτιμάται στο 30% του ΑΕΠ, δηλαδή 69 δις ευρώ. Από αυτά, περίπου τα 20-25 δις αντιστοιχούν μόνο στο παρεμπόριο. 

Ο παγκόσμιoς τζίρος των προϊόντων απομιμήσεων είναι 600 δις δολάρια το χρόνο, ενώ αντιπροσωπεύει τουλάχιστον το 5% του παγκόσμιου εμπορίου.

Ο ελληνικός τζίρος των προϊόντων αυτών ανέρχεται στα 8-9 δισ. ευρώ και όσον αφορά το ποσοστό κυκλοφορίας στην ένδυση-υπόδηση το ποσοστό ανέρχεται στο 20%, στα ηλεκτρικά είδη στο 10%, στα είδη δώρων (gadgets) στο 15%, στα ποτά-καπνό περίπου στο 2,5%.

Σύμφωνα με την τελευταία Έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για  «την προστασία των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας» από τα τελωνεία της Ε.Ε., η Ελλάδα δεσμεύει ετησίως περίπου 22.000.000 τεμάχια προϊόντων απομιμήσεων. Είναι πρώτη χώρα του αντίστοιχου πίνακα της Ε.Ε. και ακολουθούν η Ολλανδία με 18 εκατ. κατασχεμένα αντικείμενα, η Ιταλία με 13 εκατ. και η Βουλγαρία με 11 εκατ.

Σύμφωνα με έρευνα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (2008), η Αθήνα είναι μαζί με το Αμβούργο και τη Μπρατισλάβα οι ευρωπαϊκές πόλεις στις οποίες αναπτύσσονται με ανησυχητικό ρυθμό περιοχές-γκέτο με σημαντικά ποσοστά ανεργίας.

Για το σύνολο των δεσμευμένων προϊόντων στην Ε.Ε. το 64,4% προέρχεται από την Κίνα, το 14,6% από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το 4,5% από την Αίγυπτο και το 4,1% από την Κύπρο.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Υπουργείου Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας, έχουν δοθεί περίπου 10.000 άδειες πλανόδιου εμπορίου και κυκλοφορούν περισσότεροι από 300.000 πλανόδιοι μικροπωλητές.