Υπόθεση Αθήνα: Η Αναγέννηση της Ακαδημίας Πλάτωνος

Mια περιοχή με έντονη ιδεολογική φόρτιση, αρχαιολογικό ενδιαφέρον, με ένα πάρκο που στέγαζε το αρχαιότερο πανεπιστήμιο του κόσμου, αλλά και με μια καταπράσινη ζώνη 10 μόλις λεπτά από την Ομόνοια. Τον τελευταίο χρόνο επίσημοι κρατικοί φορείς τάσσονται στο πλευρό των δραστήριων κατοίκων με στόχο την αναβάθμιση της περιοχής. Το κομμάτι γύρω από το πάρκο χαρακτηρίστηκε ξανά αρχαιολογικός χώρος ζώνης προστασίας Α΄ (εξασφαλίζει χαμηλό συντελεστή δόμησης) αντί για «αρχαιολογικό άλσος» (ίσχυε μέχρι πρότινος αφήνοντας «παράθυρα» για ανεξέλεγκτη δόμηση γύρω από το πάρκο). Το Υπουργείο Πολιτισμού & Τουρισμού προχωράει εργασίες αναβάθμισης του αρχαιολογικού πάρκου: υπαίθριο θέατρο, είσοδοι πρόσβασης, ράμπες για ΑΜΕΑ, ενοποίηση τμημάτων του αρχαιολογικού χώρου, δημιουργία νέων μουσειακών αποθηκών επισκέψιμων στο κοινό, αντικατάσταση της περίφραξης, υπαίθρια έκθεση μαρμάρινων σαρκοφάγων κάτω από ειδικό στέγαστρο, ενημερωτικές πινακίδες, info points, εγκατάσταση φυλακίου, τουαλέτες και βελτίωση των διαδρομών.

Η σημαντικότερη πάντως παρέμβαση όλων είναι η δημιουργία του Μουσείου της Πόλης των Αθηνών με παγκόσμιο διαγωνισμό και κατάθεση φακέλου στο ICOMOS (Διεθνές Συμβούλιο Μνημείων και Τοποθεσιών). Το μουσείο (μας το περιέγραψαν ως ένα βιοκλιματικό κτίριο, ταπεινό, για να μην υψώνεται πάνω από τα διπλανά αρχαία) θα στεγάσει τα αριστουργήματα που ήρθαν στο φως από τις ανασκαφές την περίοδο 1930-1960 εντός της Αθήνας, αλλά βρίσκονται εδώ και χρόνια θαμμένα σε αποθήκες χαρακτηρισμένες ως επικίνδυνα κτίρια (οδός Κρατύλου). Σύμφωνα με πηγές του υπουργείου, τα χρήματα για τη μελέτη έχουν ήδη εξασφαλιστεί και ο διαγωνισμός θα προκηρυχθεί μέσα στην άνοιξη.

Επίσης, πέρσι το καλοκαίρι οι αρχιτέκτονες Ζήσης Κοτιώνης και Φοίβη Γιαννίση, σε συνεργασία με το ΕΜΣΤ, εμπνεύστηκαν τη δράση/εγκατάσταση «Μπανιέρα του Διονύσου», μια δράση με πάτημα σταφυλιών και ταυτόχρονη ρυθμική εκφορά δημόσιου λόγου, «ένα αρχιτεκτονικό και ποιητικό γεγονός επί του αρχαίου εδάφους» όπως το χαρακτήρισαν οι ίδιοι. Μάλιστα, ο Ζήσης Κοτιώνης σε μια έκθεση που παρουσιάστηκε στο Μουσείο Μπενάκη της Οδού Πειραιώς πρότεινε ένα νέο μοντέλο στέγασης στον οικοδομικό άξονα που συνδέει την Ακαδημία Πλάτωνος με το λόφο του Ιππίου Κολωνού.

Μεγάλη σημασία στην ανάδειξη της περιοχής έχει και το έργο της αρχαιολογικής πολιτιστικής διαδρομής «Κεραμεικός - Ακαδημίας Πλάτωνος», έργο της Ενοποίησης Αρχαιολογικών Χώρων Αθήνας (ΕΑΧΑ) με την εποπτεία του ΥΠΠΟΤ. Σύμφωνα με την Ντόρα Γαλάνη, πρόεδρο της ΕΑΧΑ: «Έχει ολοκληρωθεί μια αρχαιολογική, πολιτιστική διαδρομή από τον Κεραμεικό ως την Ακαδημία Πλάτωνος. Υπάρχουν τρεις μεγάλες πινακίδες και πολλές μικρότερες με χάρτη, όπου σημαίνεται ο αρχαίος δρόμος που είναι ο κύριος άξονας της πορείας, αλλά και η δευτερεύουσα αμαξιτή οδός – από την αρχαιότητα υπήρχε ήδη διάκριση κυκλοφορίας πεζών και αμαξών! Σηματοδοτούνται κι υποδεικνύονται επίσης τα σημεία σημαντικών αρχαιολογικών ανασκαφών κατά μήκος της πορείας, ανασκαφές οι οποίες ήταν “κρυμμένες” από μεταγενέστερες πολεοδομικές παρεμβάσεις – από πάνω τους δηλαδή έχουν κτίρια. Έτσι έρχονται ξανά στο φως κομμάτια μνήμης και ιστορίας που ήταν θαμμένα κάτω από την πόλη. Η πρώτη μεγάλη ενημερωτική πινακίδα βρίσκεται Πειραιώς και Πλαταιών, η δεύτερη στην πλατεία Ελαιοτριβείων και η τρίτη στην οδό Κρατύλου μέσα στην Ακαδημία Πλάτωνος».

Η Άννα Διαμαντοπούλου γράφει για τις δράσεις του Υπουργείου Παιδείας στην Ακαδημία Πλάτωνος

Aπό το 2007, που εκλέχθηκα για πρώτη φορά βουλευτής στην Αθήνα, ζω τα προβλήματα που άρχισαν να συσσωρεύονται στην πόλη μετά το 2004. Πάντοτε όμως διέβλεπα νησίδες δυναμικής ανάπτυξης της πόλης, γιατί η προστιθέμενη αξία της Αθήνας είναι η «Ιστορία του Πνεύματος και της Δημοκρατίας», που την καθιστούν μία από τις πιο σημαντικές πόλεις της ανθρώπινης ιστορίας.

Στην Αθήνα αξίζει να προσδώσουμε το όραμα που προϋποθέτει ένα ολοκληρωμένο σχέδιο παρεμβάσεων στην κατεύθυνση ανάκτησης της συνοχής της πόλης και περιλαμβάνει το ζωντάνεμα των γειτονιών, την ενεργοποίηση των πολιτών και την ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς ως μέσου καλλιέργειας και γνώσης. Σε αυτή την προοπτική το 2009, ως υπουργός στο Υπουργείο Παιδείας, επεξεργαστήκαμε ένα σχέδιο που περιλάμβανε ένα σύνολο δράσεων στην παιδεία, στον πολιτισμό και στην ανάπτυξη για την περιοχή της Ακαδημίας Πλάτωνος. Μια χώρα όπως η Ελλάδα, μια πόλη όπως η Αθήνα, μια γειτονιά όπως η «Ακαδημία Πλάτωνος», έχουν θησαυρούς τους οποίους πρέπει να ανασύρουμε και να αξιοποιήσουμε. Σε αυτή την κρίση που βιώνει η πόλη των Αθηνών, η περιοχή της Ακαδημίας και ο πολίτης που ζει εκεί, οφείλουμε να απαντήσουμε με ένα σχέδιο που θα έχει αποτελέσματα. «Οι Δρόμοι της Γνώσης» είναι ένα φιλόδοξο, αλλά και ρεαλιστικό πρόγραμμα τετραετίας, στο οποίο συνεργάζονται το Υπουργείο Παιδείας, ο Δήμος, το Πανεπιστήμιο Αθηνών, δύο σημαντικά πολιτιστικά και πνευματικά Ιδρύματα της χώρας, η Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών και το Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού, με τη συμμετοχή βεβαίως των δυνάμεων της τοπικής κοινωνίας και με εργαλείο την Τεχνολογία. Μέσα από το αφήγημα της περιοχής σχεδιάσαμε εκείνες τις διαδρομές όπου η ιστορικότητα και η παράδοση συναντούν με καινοτόμο τρόπο τη σύγχρονη εποχή και τη σύγχρονη κοινωνία.

Οι δράσεις που ξεκίνησαν ήδη να υλοποιούνται αποτυπώνονται σε δύο μεγάλες θεματικές ενότητες. Καταρχήν δράσεις με στόχο τη γνώση και τις καινοτόμες ιδέες, όπως εκπαιδευτικά ερευνητικά προγράμματα για μαθητές και εκπαιδευτικούς, λειτουργία θερινών σχολείων τόσο για μαθητές κλασικών Λυκείων όσο και για μεταπτυχιακούς φοιτητές από Ευρώπη, Αμερική, Ασία, καθώς και διεθνή συνέδρια φιλοσοφίας και δημόσιες συζητήσεις με άξονα την ελληνική σκέψη σε Διάλογο. Επιπλέον, δράσεις με στόχο την Ανάπτυξη, όπως η τουριστική αναζωογόνηση με την προσέλκυση επισκεπτών από το εξωτερικό (Φιλοσοφικές και Αρχαιολογικές Σχολές) αλλά και από την Ελλάδα, η ενίσχυση της νεανικής επιχειρηματικότητας σε τομείς όπως παραδοσιακά προϊόντα αλλά και υψηλή τεχνολογία και η δημιουργία Κέντρου Επιχειρηματικής Υποστήριξης που θα λειτουργεί ως σημείο επαφής με υποψήφιους νέους επιχειρηματίες. Μέσα στην κρίση τολμήσαμε και αρχίσαμε κάτι διαφορετικό και φιλόδοξο. Το κάνουμε με τη σύνεση του μέτρου της εποχής και των δυνατοτήτων μας, μέσα από τη συνεργασία και την κοινή δράση των κατοίκων, των ακαδημαϊκών και των πνευματικών ανθρώπων για το καλύτερο αποτέλεσμα. Ανεξαρτήτως εκλογικού αποτελέσματος οφείλουμε να δουλέψουμε σε αυτή την κατεύθυνση, για την ιστορία, για τους προγόνους

μας, για τα παιδιά μας και το μέλλον τους.

Φωτο: Δράση του Συνεργατικού καφενείου (στέκι για όλη τη γειτονιά που διοργανώνει μια σειρά εκδηλώσεων, εκτός του ότι σερβίρει οικονομικότατα εδέσματα) και της ομάδας Lunch party (lunchstreetparty.blogspot.com) δίπλα στους αρχαιολογικούς θησαυρούς στο πάρκο της Ακαδημίας Πλάτωνος. Επίσης, δραστήριοι κάτοικοι έχουν δημιουργήσει το «Στέκι Αλληλεγγύης» (Τηλεφάνους 12), όπου εκτός από το ανταλλακτικό παζάρι, εδώ οι επισκέπτες μπορούν να βρουν πληροφοριακό υλικό για την περιοχή, φωτογραφίες και χάρτες.

Την Κυριακή 29/4 (12.30-18.00) καλούν τον κόσμο («ελάτε να μας κάνουμε το τραπέζι») σε μια συνάντηση, όπου όλοι φέρνουν φαγητά, ποτά, παιχνίδια και ποδήλατα.