Υπόθεση Αθήνα: Αθήνα Χ 4

Πώς είναι στ’ αλήθεια η Αθήνα, αν δεν θέλουμε να κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας; Μια σούπερ πυκνοκατοικημένη πόλη με μικρά οικοδομικά τετράγωνα, εξίσου πυκνό δίκτυο δρόμων, στενά πεζοδρόμια και κατακερματισμένους χώρους πρασίνου. Τον Οκτώβριο του 2010 ο αρχιτεκτονικός διαγωνισμός της Ενοποίησης Αρχαιολογικών Χώρων με τίτλο «Αθήνα Χ 4» μας έβαλε να φανταστούμε την παραπάνω «θορυβώδη» εικόνα ως ένα πεδίο με άφθονους δημόσιους χώρους πολλαπλών χρήσεων. Που σημαίνει: ταλαντούχοι νέοι Έλληνες αρχιτέκτονες έκαναν τις προτάσεις τους για το βασικό κύτταρο της Αθήνας – το οικοδομικό τετράγωνο. Τα 5 ισότιμα έπαθλα κι οι 4 έπαινοι από τις 120 προτάσεις που κατατέθηκαν συνολικά πήραν οι ομάδες: ΝΟΤ* (Στέλλα Παντελιά, Κωνσταντίνος Παπαδημητρακόπουλος, Jordi Barri), AREA (Στυλιανή Δαούτη, Γεώργιος Μητρούλιας, Μιχαήλ Ιωάννης Ραυτόπουλος), Γιαννάτου Ανδρονίκη, ομάδα Θανάση Πολυζωίδη & Πέτσιου Κατερίνας, ομάδα Θάλειας Βογιατζόγλου και Θάνου Μπαμπανέλου. Οι παραπάνω δημιουργικές ομάδες φαντάστηκαν υπέροχες γειτονιές με αυλές σαν κήπους της Εδέμ, αστικά αγροτεμάχια με οπωροφόρα δέντρα και δάπεδα (αντί για δρόμους) σπαρμένα με άσπρα βότσαλα.

Και μετά και μετά; Η αρχιτέκτονας-πολεοδόμος και πρόεδρος-διευθύνουσα σύμβουλός στην ΕΑΧΑ Ντόρα Γαλάνη μάς δίνει τις τελευταίες εξελίξεις για το «Αθήνα Χ4» και άλλα δύο σημαντικά έργα με τα οποία εμπλέκεται η ΕΑΧΑ: «Τα πέντε ισότιμα έπαθλα τα νιώθουμε σαν πέντε παιδιά μας και με τον ίδιο τρόπο τα έχουμε προωθήσει για θεσμοθέτηση είτε προς τον Δήμο είτε προς το ΥΠΕΚΑ. Αυτή τη στιγμή μοιάζει να προωθείται η λύση “Τα αστικά φύλλα” της Ανδρονίκης Γιαννάτου στο σταυροδρόμι Σάμου και Αγίου Παύλου στο κέντρο. Κι αυτό είναι και το εντυπωσιακό: ότι σχεδόν όλες οι προτάσεις που φτάσανε μέχρι την τελική εικοσάδα αφορούσαν το κέντρο της πόλης». Να υπενθυμίσουμε λίγο σε αυτό το σημείο την πρόταση της Ανδρονίκης Γιαννάτου: ο δρόμος προτείνεται να γίνει μια μεγάλη αυλή, αυλή με κήπο όπως αυτή του παλιού αθηναϊκού σπιτιού. Μια αλέα φυλλοβόλων ή καρποφόρων δέντρων φυτεύεται σε κάθε δρόμο στο ύψος του ανθρώπου (μοβ γιακαράντα ή κόκκινος σφένδαμος ή ελιά ή λεμονιά ή μανταρινιά). Ξύλινα δάπεδα (2,30 x 2,30) σε μικρή απόσταση από το έδαφος, ως σοφράδες ή καθιστικά, διάσπαρτα ανάμεσα στα δένδρα, προστατεύουν τον άνθρωπο από το εχθρικό περιβάλλον δίνοντάς του τη θέση που του λείπει μέσα στην πόλη, θέση μέσα στο οργανικό φυσικό του περιβάλλον.

Η Ντόρα Γαλάνη συνεχίζει με τα έργα που βρίσκουν το δρόμο τους: «Η ανάπλαση της Βασιλίσσης Όλγας, έργο δικό μας που διεκδικεί χρηματοδότηση από το ΠΕΠ (Περιφερειακό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα), πέρασε από το ΚΑΣ και εγκρίθηκε, ολοκληρώνεται η μελέτη κι αν όλα πάνε καλά υπάρχουν δυνατότητες να έχουμε εργολάβο μέσα στο 2012. Υπάρχει ακόμη ο διαγωνισμός του 2010 για την ανάπλαση της πλατείας Θεάτρου με νικητές τους Βαλεντίνη Καρβουτζή και Ματθαίο Παπαβασιλείου και το έργο τους “Ο κρυμμένος κήπος της Αθήνας”. Εδώ, έχει ήδη ανατεθεί η μελέτη –με χρηματοδότηση από το ΠΕΠ– κι έχει σταλεί η πρώτη φάση για έγκριση στον Δήμο. Το γεγονός αυτό είναι πολύ αισιόδοξο, γιατί τις περισσότερες φορές τα βραβεία των αρχιτεκτονικών διαγωνισμών παραμένουν ωραία σχέδια… στα χαρτιά και δεν προχωρούν στην υλοποίηση».

Ντόρα Γαλάνη