H µαϊµού στο σεντόνι

Από την Κίνα σε κοντέινερ, σε καράβια, σε τράνζιτ. Στη Θεσσαλονίκη, στον Πειραιά, στην Πάτρα. Σε αποθήκες, σε σεντόνια, σε πεζοδρόµια. Προς αγορά ή προς κατάσχεση και αποτέφρωση στην υψικάµινο. Ο κύκλος των πλαστών δηµιουργεί βέρτιγκο και τζετ λαγκ.

«Αστυνοµία» ακούγεται σε σπαστά αγγλικά, οι πωλητές πλαστών και λαθραίων εµπορευµάτων µαζεύουν τις τέσσερις γωνίες του σεντονιού πάνω στο οποίο απιθώνουν την πραµάτεια, τρέχουν. Σε µερικά λεπτά, θα επιστρέψουν στη θέση τους σαν να µην είχε συµβεί τίποτα. Στην Πατησίων, στην Ερµού, στους σταθµούς του Μετρό, στην πλατεία Συντάγµατος. Μια τέτοια οµάδα πέτυχα µια µέρα να τρέχει στο δρόµο που οδηγεί από την Καρύτση στην Κλαυθµώνος. Χαµογελώ σε έναν, ανταποδίδει. «Από πού είσαι;» «Μπαγκλαντές». «Πού µένεις;» συνεχίζω. «Βικτώρια». «Πού τα βρίσκεις αυτά;» δείχνω το σεντόνι. “Police;” αναρωτιέται. Συνεχίζει να χαµογελά, µε κοιτά, φεύγει. Τρέχουν µε την ίδια αφέλεια που το κάνουν οι µαυρούλες της Ευριπίδου όταν δουν περιπολικό µε φάρο αναµµένο. ∆εν φοβούνται τη δηµοτική αστυνοµία, µε εκείνους της οµάδα ∆ΙΑΣ είναι αλλιώς.

Αυτό το κυνηγητό οδηγεί στα εξής: φοροδιαφυγή που ξεπερνά τα 5 δις ευρώ ετησίως, σύµφωνα µε πορίσµατα έγκυρων οικονοµικών ιδρυµάτων και διεθνών οργανισµών. Ο δε τζίρος ξεπερνά τα 20 δις ετησίως. Η µαύρη εργασία, το κλείσιµο των καταστηµάτων, ο κίνδυνος αρκετών εµπορικών κλάδων (αργυροχρυσοχοΐα, πουκαµισάδες, δερµατάδες, δισκάδικα) να εκλείψουν, αποτελούν παράγοντες οι οποίοι δεν µπορούν να υπολογιστούν. Ο Εµπορικός Σύλλογος της Αθήνας εκτιµά ότι στο κύκλωµα της διακίνησης συµµετέχουν περισσότεροι από 40.000 µικροπωλητές στο λεκανοπέδιο Αττικής και πωλούν περισσότερα από 150.000 δερµάτινα είδη την εβδοµάδα.

Κλέφτες και αστυνόµοι

Στις αρχές Νοεµβρίου ο βουλευτής του ΛΑΟΣ και τότε υποψήφιος περιφερειάρχης Άδωνις Γεωργιάδης βρήκε την ευκαιρία να καταθέσει επίκαιρη ερώτηση στη Βουλή σχετικά µε το πανεπιστηµιακό άσυλο: «Τι θα κάνετε ως κράτος για το ΦΠΑ που χάνεται και την τέλεση παράνοµων πράξεων έξω από το Πολυτεχνείο, έξω από την ΑΣΟΕ και στη Λεωφόρο Πανεπιστηµίου στο κέντρο της Αθήνας; Έχετε κάποιο σχέδιο, ή λόγω του ασύλου µπορεί να πουλάει ο καθένας ό,τι θέλει έξω από τα πανεπιστήµια, από ναρκωτικά µέχρι όπλα, µέχρι τσάντες, µέχρι ό,τι γουστάρει;». Ο πρύτανης ανέφερε στον υφυπουργό Πανάρετο πως το Πανεπιστήµιο δεν έχει ευθύνη για το πεζοδρόµιο. Μερικές εβδοµάδες µετά, λίγο πριν τα Χριστούγεννα, γίνεται και µια επιχείρηση-σκούπα στην οδό Πατησίων. Σηµειώνονται επεισόδια, οι υπάλληλοι της δηµοτικής αστυνοµίας καλούν τους αστυνοµικούς της οµάδας ∆ΙΑΣ. Αν περάσεις σήµερα από εκεί, είναι σαν να µη συνέβη ποτέ τίποτα. Πίσω από τους µικροπωλητές, οι βιτρίνες των κλειστών καταστηµάτων. 

Τους τελευταίους µήνες έχουν ανακαλυφθεί αρκετές αποθήκες µε πλαστά πέριξ του κέντρου. Στην οδό Κατσικογιάννη στου Ψυρρή, παραµονές Πρωτοχρονιάς, λίγο καιρό πριν στην Ακαδηµία Πλάτωνος. Ο πρώην αντιδήµαρχος καταστηµάτων και ασφάλειας του ∆ήµου Αθηναίων Ανδρέας Παπαδάκης, στην αρµοδιότητα του οποίου ήταν και η διεύθυνση της ∆ηµοτικής Αστυνοµίας, µου περιγράφει µε κινηµατογραφική χάρη τις δύο µεγάλες εκκαθαρίσεις που έγιναν προεκλογικά σε αποθήκη στην οδό ∆ηµαράκη στον Βοτανικό. «Πληροφορίες, έρευνα και παρακολούθηση σε συνεργασία µε την ΕΛ.ΑΣ. και το Σ∆ΟΕ µας οδήγησαν εκεί. Μπήκαµε αρχικά σε µια µικρή αποθήκη γεµάτη λαθραία και πλαστά αντικείµενα. ∆ερµάτινα, ρούχα, παπούτσια, γυαλιά. Καθώς ήµασταν έτοιµοι να φύγουµε, κάποιος χτύπησε έναν τοίχο και διαπιστώσαµε ότι ήταν κούφιος. Έτσι οδηγηθήκαµε δίπλα, σε µια τεράστια αίθουσα. Κλειστό κύκλωµα παρακολούθησης, κρυφές πόρτες που οδηγούσαν σε άλλες πόρτες, οι οποίες ανοίγουν ηλεκτρονικά. Είναι εξαιρετικά οργανωµένοι. Ο όγκος των κατασχεθέντων ήταν ίσος µε εκείνων από τις πεζές περιπολίες ενός έτους. Τα δύο τελευταία χρόνια έχουν ανακαλύψει περισσότερες από 70 αποθήκες. Σηµειωτέον, βγαίνουν περισσότερο από 100 ένστολοι της δηµοτικής αστυνοµίας. Μόνο στην Ερµού κυκλοφορούν 36». Όλοι έχουµε υπάρξει µάρτυρες του παιχνιδιού. «Παίζουµε κλέφτες κι αστυνόµους» αποφαίνεται ο πρώην αντιδήµαρχος.

Ταµειακή βόµβα

Το µεγάλο αγκάθι του Εµπορικού Συλλόγου είναι το λαθρεµπόριο, δηλαδή η άνιση µεταχείριση του νόµου, µας εξηγεί ο αντιπρόεδρος του Εµπορικού Συλλόγου Αθήνας Ηλίας Βλαχάκης. Καταστηµατάρχες και πλανόδιοι εµπορεύονται τα ίδια προϊόντα, µόνο που οι πρώτοι πληρώνουν φόρους και έχουν παραστατικά, ενώ οι δεύτεροι όχι. Η ανοµία απασχολεί τον εµπορικό κόσµο. «Είναι τόσο µεγάλος ο όγκος του λαθρεµπορίου, οι ποσότητες που διακινούνται στα πεζοδρόµια είναι αµελητέες. Στην παραλία της Μυκόνου ή της Σαντορίνης, στο πανηγύρι του Αγίου ∆ηµητρίου στην Πανόρµου, αυτό που λέµε ανοιχτές αγορές. Ή οι λαϊκές αγορές, οι οποίες σχεδόν δεν πουλάνε πια προϊόντα γης και θάλασσας» αναφέρει. Του υπενθυµίζω τις δηλώσεις του τότε υποψήφιου δήµαρχου Γιώργου Καµίνη περί υπαίθριων αγορών, όπου θα διακινούνται νοµίµως προϊόντα, όπως συµβαίνει σε πόλεις του εξωτερικού. Μόνο αν υπάρχουν ταµειακές µηχανές και επίσηµα παραστατικά θα παταχθεί το λαθρεµπόριο.

Είναι εύκολο να αφορίζεις το µικροπωλητή. Στοχοποιώντας ρατσιστικά τον τελευταίο τροχό της αµάξης δεν κερδίζεις κάτι. «Το θέµα δεν είναι απλώς το κοντέινερ, αλλά η συνολική λειτουργία του Τελωνείου. Αν περάσει από εκεί, βαπτίζεται νόµιµο, µη λάθρο. Πρέπει να φτάσουµε στην πηγή. Υπάρχει υπερπαραγωγή εµπορευµάτων στην Κίνα και την Ινδία, η οποία πρέπει οπωσδήποτε να διατεθεί. Η νόµιµη οδός διοχέτευσης δεν αρκεί» εξηγεί ο κύριος Βλαχάκης και συνεχίζει: «Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να απευθυνθεί στην Κίνα και στον Παγκόσµιο Οργανισµό Εµπορίου (WTO), να υπογραφούν διακρατικές συµφωνίες οι οποίες θα διευθετούν τον τρόπο που εξάγονται τα προϊόντα τους». Αν κλείσεις το λιµάνι της Πάτρας, το λαθραίο εµπόρευµα θα µπει από άλλο λιµάνι της Ευρώπης. Το λαθρεµπόριο εµπορικών προϊόντων δεν διαφέρει από το εµπόριο ναρκωτικών. Μάλιστα, και στις δύο περιπτώσεις, ασχολούµαστε µε το βαποράκι και όχι µε τον έµπορο. Είναι λογικό να σκεφτεί κάποιος πως για να κυκλοφορούν τόσοι πολλοί µικροπωλητές στο εµπορικό κέντρο της Αθήνας, προφανώς οι αποθήκες βρίσκονται εκεί κοντά. Αν ακολουθήσεις τα βήµατά τους, θα τους βρεις. Λέγεται, µάλιστα, ότι στην ευρύτερη περιοχή Αθηνάς - Ερµού - Πειραιώς εδρεύει κινέζικη εταιρεία που συνδιαλλάσσεται µε 45 διαφορετικά ΑΦΜ.

«Ο όγκος των κατασχεθέντων ήταν ίσος µε εκείνων από τις πεζές περιπολίες ενός έτους»

Ελλάδα, χώρα του πλαστού

Πέµπτη, 16 ∆εκεµβρίου, πολιτικοί και πολίτες κατηφορίζουν προς την πλατεία Θεάτρου όπου και θα πραγµατοποιηθούν τα εγκαίνια της έκθεσης για τα βραβεία του αρχιτεκτονικού διαγωνισµού για την ανάπλαση της εν λόγω πλατείας. Εκείνη την ώρα ξεφορτώνει ένα κοντέινερ και οι εργάτες είναι πιο γρήγοροι κι από τον άνεµο. Κοιτάζουν όλοι, δεν µιλά κανείς. Συνεχίζουν τη δουλειά τους. Τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης ανακηρύσσουν την Κίνα ως την ιέρεια του πλαστού προϊόντος, καθώς το 64% των πλαστών είναι made in China. Από τα Ενωµένα Αραβικά Εµιράτα (14,6%) έρχονται φάρµακα και αναπτήρες, από την Αίγυπτο (4,5%) έρχονται κυρίως παιχνίδια. DVD, CD, τσιγάρα, γυαλιά ηλίου, δερµάτινα είδη (τσάντες, πορτοφόλια, ζώνες), ηλεκτρικές συσκευές, µαντίλια, παπούτσια, πουκάµισα, µπλουζάκια, αξεσουάρ – το Υπουργείο Οικονοµικών τα αναφέρει ως αποµιµητικά.

Η µίµηση δεν είναι καινούρια υπόθεση για το εµπόριο. Φαίνεται όµως ότι τα τελευταία χρόνια έχει απενεχοποιηθεί το αγοραστικό κοινό που θα επιλέξει µια τσάντα αµφιβόλου ποιότητας και προέλευσης, η οποία όµως θα φέρει το λογότυπο µιας εταιρείας η οποία το βοµβαρδίζει µε διαφήµιση. Κάποιοι λένε πως το παρεµπόριο ευνοεί τις µεγάλες εταιρείες, καθώς δηµιουργείται brand awareness. Θα αγοράσεις τη µαϊµού έχοντας πάντα στον νου σου την πρωτότυπη. Μέχρι τότε θα αγοράσεις ένα αυθεντικό µαντίλι, ή ένα µπρελόκ, οτιδήποτε αυθεντικό, το οποίο θα πληρώσεις πολύ φτηνότερα από την αυθεντική τσάντα που επιθυµείς. Βεβαίως, το Υπουργείο Οικονοµικών εφιστά την προσοχή: «Καθένας που εµπορεύεται παραποιηµένα προϊόντα φέρει ευθύνη. ∆ιώκεται µεταξύ των άλλων και µε τις περί πλαστογραφίας διατάξεις του Π.Κ.». Σε αυτούς περιλαµβάνονται και οι αγοραστές.

Συµβαίνει, δε, το εξής: ένα προϊόν κρίνεται ως πλαστό µόνο στη δικαστική αίθουσα και όχι στην ανοιχτή πόρτα ενός κοντέινερ. Ο δηµοτικός αστυνοµικός δεν µπορεί να κρίνει τη γνησιότητα ενός λαθραίου προϊόντος. «Μόνο ο νοµικός έλεγχος µπορεί να το κρίνει, όχι ο οικονοµικός» µου εξηγεί δικηγόρος µε ειδίκευση στα πνευµατικά δικαιώµατα. Βεβαίως, καµιά µαϊµού δεν είναι ίδια µε το αυθεντικό. Στο δικαστήριο πνευµατικής ιδιοκτησίας θα διεκδικήσει το µερίδιό του στην αυθεντικότητα.

Τον περασµένο χειµώνα, το εµπορικό τµήµα της γαλλικής πρεσβείας οργάνωσε την 4η ετήσια ηµερίδα µε σκοπό την ενηµέρωση για τις συνέπειες του λαθρεµπορίου σε ευρωπαϊκό, εθνικό και ιδιωτικό επίπεδο, καθώς και τις µεθόδους αναγνώρισης των πλαστών. Καλεσµένοι, τόσο εκπρόσωποι των γαλλικών εταιρειών όσο και εκπρόσωποι των Ελλήνων τελωνειακών, αστυνοµικών, υπαλλήλων του Υπουργείου Οικονοµικών και του Ελληνικού Συνδέσµου Ελληνικού Εµπορίου. Ο Μισέλ Μποζά είναι ο γενικός εµπορικός ακόλουθος της γαλλικής πρεσβείας και σε επικοινωνία που είχα µαζί του δήλωσε πως το πρόβληµα δεν είναι µόνο ελληνικό, µα και γαλλικό, ισπανικό, ιταλικό. «Είναι πανευρωπαϊκό. Συµβαίνει παντού στην Ευρώπη και απαιτείται συνεργασία πολλών φορέων και επικοινωνία µεταξύ των χωρών για να µπορέσει να καταπολεµηθεί».

Τα στοιχεία έκθεσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την προστασία των δικαιωµάτων πνευµατικής ιδιοκτησίας από τα τελωνεία της Ε.Ε. για το 2009 έχουν ενδιαφέρον: στην Ελλάδα, σε 253 µόνο συµβάντα κατασχέθηκαν περί τα 22 εκατοµµύρια πλαστά αντικείµενα (περίπου το 18% του συνόλου δεσµευµένων προϊόντων της Ε.Ε.). Έπεται η Ολλανδία, µε κατασχέσεις περίπου 18 εκατοµµυρίων πλαστών, σε 3.500 συµβάντα. Αποθήκες υπάρχουν στην Ακαδηµία Πλάτωνος, στο Μεταξουργείο, στον Κεραµεικό. «Οπωσδήποτε οι συγκεκριµένες ανακαλύψεις αποδεικνύουν πως υπάρχει κινητοποίηση, ετοιµότητα των ελεγκτικών µηχανισµών και βούληση για την καταπολέµηση του παρεµπορίου» αναφέρεται από το Υπουργείο Οικονοµικών. Όµως η ετοιµότητα απέχει από την πάταξη.

Σε κάθε παρανοµία απαιτείται να κάνουν πολλοί τα στραβά µάτια. Γι’ αυτό και χρειάζεται κοινή δράση, µεικτά κλιµάκια. Πρόταση του Εµπορικού Συλλόγου Αθήνας έχει κατατεθεί στους αρµόδιους υπουργούς ήδη από τον περασµένο Φεβρουάριο. Χρειάζεται να συνεργαστούν Τελωνείο, Υπουργείο Οικονοµικών (πρώην Σ∆ΟΕ), δηµοτική αστυνοµία, αστυνοµία. Το καλοκαίρι είχε πραγµατοποιηθεί σύσκεψη του πρωθυπουργού µε τους αρµόδιους για το θέµα υπουργούς. Η επιχείρηση-σκούπα για το καθάρισµα του ιστορικού κέντρου από την εγκληµατικότητα ήταν θέµα χρόνου. Το διυπουργικό πόρισµα «∆ράση για την Αθήνα» θέτει ως στόχο την αναβάθµιση της πολύπαθης πρωτεύουσας. Θα τον πετύχει;

Eικονογράφηση: ΓΙΩΡΓΟΣ ΓΟΥΣΗΣ (shyborg.blogspot.com)