City Lover Winter Guide '11

«Μεγάλη Βρετάνια»

Στις 15 του Δεκέμβρη, κατά τη μεγάλη πρόσφατη διαδήλωση, πολλοί λεβέντες έριξαν μολότοφ στο ιστορικό ξενοδοχείο (φωτογραφία), χωρίς ευτυχώς να καταφέρουν να το κάψουν. Αρχικά κομψό δίπατο σπίτι του πλούσιου Αντώνη Δημητρίου (χτισμένο το 1842) και στη συνέχεια ξενοδοχείο του Στάθη Λάμψα, μεγάλωσε πολλές φορές μέσα σε τρεις διαφορετικούς αιώνες, ώστε να φτάσει στο σημερινό, μάλλον ογκώδες και άχαρο, αποτέλεσμα. Το σκέλος της πολυτέλειας και της χλιδής, με το οποίο τόσοι και τόσοι κοσμικοί και μεγαλομανείς εκστασιάζονται, εμένα δεν μου λέει τίποτα. Μου λέει όμως ο ιστορικός ρόλος του ξενοδοχείου, σε κρίσιμες περιόδους της Αθήνας και της χώρας.  Στο υπόγειο καταφύγιό του βρισκόταν το στρατηγείο των Παπάγου - Μεταξά κατά τον ελληνοϊταλικό πόλεμο του 1940-41. Ήταν επίσης στρατηγείο του Σκόμπι στα Δεκεμβριανά του 1944 και –βεβαίως– επίκεντρο της «Σκομπίας» (δηλαδή της μικρής τοτινής κυβερνητικής Αθήνας), ενώ εδώ έμεινε ο Τσόρτσιλ, όταν είχε έρθει στην πόλη μας την ίδια περίοδο (οπότε, σύμφωνα με μια έντονη φήμη, ο ΕΛΑΣ το είχε υπονομεύσει, αν και τελικά δεν το ανατίναξε). Τέλος, εδώ έζησε ένα διάστημα ο Καραμανλής (ο ορίτζιναλ), αμέσως μετά την επιστροφή του στην Ελλάδα, το 1974.

Το γήπεδο της ΑΕΚ

Ένα τεράστιο σκάμμα βρίσκεται, τα τελευταία χρόνια, στη θέση του πρώην γηπέδου της ΑΕΚ, στη Νέα Φιλαδέλφεια. Το γήπεδο της μεγάλης προσφυγικής ομάδας φτιάχτηκε το 1929, εγκαινιάστηκε το 1930, απόχτησε την περίφημη «Σκεπαστή» εξέδρα το 1979, ονομάστηκε «Νίκος Γκούμας» αρχές του ’90 και έπαθε μεγάλες ζημιές στο σεισμό του 1999. Η ΑΕΚ το κατεδάφισε το 2003, ενόψει της Ολυμπιάδας, ελπίζοντας να δημιουργηθεί νέο γήπεδο, ως ολυμπιακό έργο-εξπρές, όπως έγινε με το «Γ. Καραϊσκάκης», όπου παίζει ο Ολυμπιακός. Απέτυχε – και από τότε το θέμα είναι (κυριολεκτικά) ανοιχτό, όπως άλλωστε και το αντίστοιχο του Παναθηναϊκού με τη Λεωφόρο (αμφότερες οι ομάδες αγκομαχάνε στο αντιποδοσφαιρικό ΟΑΚΑ). Μόνο μια κιτρινόμαυρη σημαία, μπηγμένη σε κοντάρι καταμεσής του αχανούς ορύγματος, υπονοεί τι ήταν ο χώρος αυτός επί τρία τέταρτα του αιώνα.   

Γιατί τις λένε Νάρκες

Η περιοχή βρίσκεται στην Ανάβυσσο, κάπως βαθύτερα από την παραλία. Επειδή λέξη «νάρκη» έχει τέσσερις τουλάχιστον σημασίες στα ελληνικά (βαθύς ύπνος, νάρκωμα, εκρηκτικός μηχανισμός κι ένα σαλάχι), πάντα αναρωτιόμουν για το τοπωνύμιο. Βρήκα την απάντηση και την παραθέτω ολόκληρη, γιατί αξίζει: «Νάρκες. Περιοχή βόρεια του Αγίου Παντελεήμονα, δεξιά και αριστερά του επαρχιακού δρόμου Αναβύσσου - Καλυβίων. Πήρε το όνομα γιατί εκεί υπήρχε ναρκοπέδιο των Γερμανών κατά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Είχαν σκοτωθεί μερικοί που έρχονταν από τα γύρω χωριά να βγάλουν νάρκες, για να χρησιμοποιήσουν τη γόμωση για ψάρεμα, πριν το καθαρίσει ο στρατός». Πηγή: κεφάλαιο από το βιβλίο του Θεόδωρου Δ. Δαλάκογλου «Ανάβυσσος: ο τόπος, οι άνθρωποι, η ζωή» (ανεβασμένο στο https://www.silia.gr/t/topon.htm). Πρόκειται για εξαίρετο πόνημα, όπου μπορεί κανείς να βρει συγκεντρωμένα αλφαβητικά όλα τα τοπωνύμια της περιοχής. Θυμίζω ότι οι Γερμανοί, που φοβόντουσαν απόβαση, είχαν γεμίσει με ναρκοπέδια πολλές ακτές και παραλιακούς δρόμους της κατεχόμενης Αττικής. Για τον ίδιο λόγο είχαν φτιάξει στους γιαλούς και αρκετά πολυβολεία, μερικά σωζόμενα μέχρι σήμερα (Λούτσα, Πόρτο Ράφτη, παραλίες Σουνίου - Αναβύσσου κ.λπ.). Ναρκοπέδια είχαν, βέβαια, και γύρω από τις στρατιωτικές και ναυτικές τους εγκαταστάσεις, όπως π.χ. στο Φάληρο.

Ταβέρνα «Ο Νίκος», Ριζούπολη

Λαϊκό οικογενειακό ταβερνάκι, καθαρό και φτηνό, απ’ αυτά που σπάνια συναντάς πλέον. Το δουλεύει εδώ και 22 χρόνια ο Ρουμελιώτης (και γι’ αυτό γνώστης των κρεατικών) Νίκος Κουτσιούμπας μαζί με τη γυναίκα του. Έχει όλων των ειδών τα ορεκτικά και σαλάτες, χύμα κρασί, κρέατα της ώρας και σούβλες με κοκορέτσι, φρυγαδέλι και άλλες ομορφιές.

Τέρμα οδού Χριστιανουπόλεως & Κρώμνης 2, Ριζούπολη, 210 2533.664, όλα τα βράδια πλην Δευτέρας, συν Κυριακή μεσημέρι.

 d.fyssas@gmail.com