Ποιοι είναι οι εθελοντές κτηνίατροι που φροντίζουν τα αδέσποτα και άγρια ζώα στην Ελλάδα;

Η Εθελοντική Δράση Κτηνιάτρων Ελλάδος (Ε.Δ.Κ.Ε.) είναι μια πρωτοβουλία φιλόζωων Ελλήνων κτηνιάτρων που ξεχωρίζει για τις δράσεις της, που αφορούν την προστασία και τη φροντίδα των αδέσποτων ή άγριων ζώων στην Ελλάδα. Μιλήσαμε με τον συντονιστή της, Στέφανο Μπάτσα, για τις δράσεις και την αποστολή της οργάνωσης, τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν, καθώς και για τον αντίκτυπο που έχουν οι παρεμβάσεις τους στις τοπικές κοινωνίες και τα οικοσυστήματα.

― Μπορείτε να μας πείτε για την ιδέα πίσω από τη δημιουργία της ΕΔΚΕ;
Η Εθελοντική Δράση Κτηνιάτρων Ελλάδος είναι ένα ανεξάρτητο, μη κερδοσκοπικό σωματείο. Η ίδρυσή του αποτελεί καρπό ώριμης σκέψης μιας ομάδας φιλόζωων Ελλήνων κτηνιάτρων οι οποίοι έχοντας ευαισθητοποιηθεί από την κατάσταση που επικρατεί στην Ελλάδα, αποσκοπούν στο να συνεισφέρουν άμεσα στην εξομάλυνσή της, παρέχοντας αφιλοκερδή κτηνιατρική βοήθεια σε αδέσποτα ή άγρια ζώα που έχουν ανάγκη περίθαλψης ή/και είναι αποκλεισμένα από κτηνιατρική μέριμνα. Επιπροσθέτως, το σωματείο στοχεύει και στην ενίσχυση του φιλοζωικού αισθήματος ευελπιστώντας ότι θα πάψουν τα αδέσποτα ζώα να θεωρούνται «πληγή» και θα αποκτήσουν τη θέση που τους αξίζει στην καρδιά όλων των Ελλήνων.

― Πόσες στειρώσεις έχουν πραγματοποιηθεί από την ΕΔΚΕ τα χρόνια της λειτουργίας της;
Συνολικά έχουμε πάει σε πάνω από 50 αποστολές σε όλη την Ελλάδα και έχουμε κάνει στειρώσεις σίγουρα σε περισσότερα από 10.000 ζώα. Γενικά βλέπουμε ότι σε κάποιες περιπτώσεις που έχουμε όντως μεγάλο πρόβλημα, οι δήμοι μάς καλούν και μας ξανακαλούν ώστε να προσπαθήσουμε εμείς να λύσουμε το πρόβλημα, που εννοείται ότι θα έπρεπε να έχει λύσει η πολιτεία.

― Ποιος είναι ο αντίκτυπος των δράσεών σας στις τοπικές κοινωνίες και στα οικοσυστήματα;
Είναι πολύ σημαντικό που ο κόσμος αντιλαμβάνεται ότι τα αδέσποτα είναι ζωάκια τα οποία αξίζουν ιατρική περίθαλψη επιπέδου. Δεν σημαίνει ότι επειδή είναι αδέσποτα είναι ζώα δεύτερης κατηγορίας. Ο κόσμος αντιλαμβάνεται ότι μπορεί να βοηθήσει περισσότερο τα ζώα αυτά. Γι’ αυτόν τον λόγο πολλές φορές έχουμε πραγματοποιήσει ομιλίες σε σχολεία, μαζί με φιλοζωικές ή και μόνοι μας. Εκεί πρέπει να στηριχτούμε και εκεί πρέπει να στοχεύσουμε μελλοντικά! Τα παιδιά πρέπει να μάθουν τι σημαίνει σωστή και υγιής φιλοζωία και τον τρόπο που πραγματικά μπορούμε να βοηθήσουμε αυτά τα ζώα, τα οποία δεν είναι από επιλογή τους αδέσποτα.

― Πώς επιλέγονται οι περιοχές στις οποίες θα παρέμβετε με προγράμματα στείρωσης και ποια κριτήρια καθορίζουν την προτεραιότητα;
Ακολουθείται πάντα συγκεκριμένη και επίσημη διαδικασία. Πρέπει να μας καλέσουν είτε φιλοζωικές οργανώσεις, με αριθμό μητρώου, είτε απευθείας οι δήμοι. Η αναλυτική κατάσταση πρέπει να φτάσει στον δήμο και πάντα να υπάρχει η συγκατάθεση, ή ακόμα και η αρωγή, των τοπικών συναδέλφων. Η σειρά προτεραιότητας έχει να κάνει με το ποιος μας κάλεσε πρώτος, γιατί όλο αυτό είναι ένα χρόνιο πρόβλημα, εκτός αν κρίνουμε ότι υπάρχει λόγος άμεσης παρέμβασης. Μπορεί να πρόκειται για κάποια απομακρυσμένη ή πιο δύσκολη αποστολή και να χρειάζεται λίγο παραπάνω οργάνωση, οπότε να μην μπει σε άμεση προτεραιότητα μέχρι να διευθετηθούν όλες οι λεπτομέρειες της δράσης. Για παράδειγμα, από την Αθήνα στο Λουτράκι έχουμε πάει πάνω από δέκα φορές – είναι πολύ πιο εύκολο να φτάσουμε εκεί απ’ ότι στην Κάσο την οποία έχουμε επισκεφτεί μόνο δύο φορές. Συχνά οι αποστολές σε ακριτικά μέρη θέλουν παραπάνω οργάνωση, συνήθως χρειάζεται παραπάνω χρόνος.

― Πολλοί μπορεί να αντιδρούν σε τέτοιες δράσεις. Πώς προσπαθείτε να εκπαιδεύσετε/ενημερώσετε το κοινό σχετικά με τη στείρωση και την υπεύθυνη ιδιοκτησία κατοικίδιων;
Το άλφα και το ωμέγα είναι τα σχολεία και η σωστή εκπαίδευση. Θεωρώ πως αν και δεν μπορούμε να αλλάξουμε τον κόσμο, μπορούμε να βάλουμε τα θεμέλια για να τον αλλάξει η επόμενη γενιά. Κάθε λιθαράκι μας σε αυτήν την προσπάθεια είναι και μια μορφή παρακαταθήκης, ένα πρότυπο το οποίο κάποιος θα θαυμάσει, θα θέλει να του δώσει νέα πνοή και εν τέλει θα γίνει κομμάτι του. Σκοπός μας είναι κάτι το οποίο οι περισσότεροι οργανισμοί απεύχονται. Η κοινωνία να μη μας χρειάζεται πλέον ως Ε.Δ.Κ.Ε, καθώς σε μια δική μας ουτοπία δεν θα υπάρχουν αδέσποτα.

Είναι πολύ σημαντικό το που ο κόσμος αντιλαμβάνεται ότι τα αδέσποτα είναι ζωάκια τα οποία αξίζουν ιατρική περίθαλψη επιπέδου

― Έχει αλλάξει ο τρόπος που ο κόσμος αντιμετωπίζει τις στειρώσεις με την πάροδο των χρόνων;
Ο κόσμος από το 2013, που έχουμε ιδρυθεί, είναι πάντα δίπλα μας και μας δίνει την αγάπη του. Μας στήριζε εξ αρχής, ακόμη κι όταν δεν ασχολούμασταν μόνο με στειρώσεις, αλλά και όταν ήμασταν με τα πλημμυροπαθή και τα πυρόπληκτα ζωάκια. Γιατί εμείς είμαστε η οργάνωση που είναι δίπλα σε αυτά τα ζώα κάθε φορά. Από το 2018 και μετά, ειδικά με την καταστροφική πυρκαγιά στο Μάτι με τα πυρόπληκτα, ήταν η πρώτη αποστολή που διοργανώσαμε για να βοηθήσουμε αυτά τα ζώα. Πραγματικά δεν έχω κανένα παράπονο από τον κόσμο, μας δίνει απλόχερα αγάπη, βοήθεια και μια πραγματικά συγκινητική στήριξη, πολλές φορές υπερβαίνοντας τις δυνατότητές του.

― Σε λίγο πιο προσωπικό επίπεδο, ποια είναι η μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετωπίσατε στην ΕΔΚΕ και ποια η πιο δυνατή σας ανάμνηση από κάποια δράση;
Η πιο δυνατή μου ανάμνηση ήταν από το Μάτι, χωρίς να πρόκειται αμιγώς γι’ αυτό που κάνει η ΕΔΚΕ. Δεν έχει να κάνει τόσο με τις εθελοντικές στειρώσεις των αδέσποτων σε όλη την Ελλάδα. Σίγουρα βέβαια έχω αντιμετωπίσει πάρα πολύ δύσκολες καταστάσεις με κάποια αδέσποτα τα οποία είχαν άθλια κλινική εικόνα. Παρ’ όλ’ αυτά, αυτό που μου έχει μείνει περισσότερο ήταν μια τρομακτική καταστροφή: τη δεύτερη μέρα είχαμε πάει στο Μάτι με τα αυτοκίνητά μας προσπαθώντας να σώσουμε κάποιο ζώο. Βρίσκαμε ζώα σε μάντρες, ακόμα και σε μοναστήρια, που ήταν πληγωμένα και κάποια τα προλάβαμε κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή. Έχουν περάσει τόσα χρόνια κι ακόμα οι εικόνες είναι ολοζώντανες, λες και ήταν χθες.  Ήμασταν 12-14 ώρες στα καμένα προσπαθώντας να κάνουμε ό,τι περνάει απ’ το χέρι μας και πραγματικά νιώθαμε αδύναμοι μπροστά σε όλη αυτήν την καταστροφή. Πολύ δυνατή και δύσκολη εμπειρία, θα ήλπιζα να μην την είχα ζήσει, όπως και πολλά άλλα στην κτηνιατρική, αλλά δυστυχώς ή ευτυχώς πρέπει να είσαι εκεί! Και όταν πρέπει, δεν υπάρχει δίλημμα, δεν υπάρχουν δεύτερες σκέψεις. Κάθε λεπτό που χάνεις μπορεί να αποβεί μοιραίο για τα ζωάκια αυτά.

― Ένας πολίτης που ίσως μαθαίνει τώρα για εσάς, πώς μπορεί να εκφράσει έμπρακτα την υποστήριξή του για τον σκοπό σας;
Ο κόσμος μπορεί να μας βοηθήσει με το να μπει στην ιστοσελίδα μας, να προσφέρει και να συνεισφέρει οικονομικά. Αν πιστεύει ότι αυτό που κάνουμε αξίζει να συνεχιστεί και να στηριχτεί, καθώς αυτό μας το εγχείρημα χρηματοδοτείται κατά βάση από τον ίδιο τον κόσμο. Χωρίς τους χορηγούς μας και χωρίς τη βοήθεια του κόσμου δεν θα μπορούσαμε να υπάρχουμε και να κάνουμε αυτό που κάνουμε. Ευχαριστούμε πραγματικά όσους μας έχουν βοηθήσει. Γενικά είναι πολύ δύσκολο, γιατί είμαστε εθελοντές και προσπαθούμε να βρούμε χρηματοδότες – δεν είναι τόσοι πολλοί αυτοί που βοηθάνε. Ο κόσμος συχνά έχει την αντίληψη ότι θα βρεθεί ένας σωτήρας και θα λυθεί το πρόβλημα της χρηματοδότηση, παραβλέποντας τη δύναμη της μονάδας και της αξίας της κάθε συνεισφοράς, όσο αμελητέα κι αν φαίνεται σε κάποιους. Η βοήθεια του κόσμου, εκτός από την έμπρακτη στήριξη για υποδομές και άλλα, μας δίνει μια τρομερή ώθηση. Νιώθουμε χιλιάδες χέρια να μας βοηθάνε, έστω και από απόσταση. Χέρια που δεν χρειάζεται να έχουν κάποια εξειδίκευση, ούτε να θεραπεύουν, απλώς να τα νιώθουμε να μας σπρώχνουν ώστε να συνεχίσουμε όλοι μαζί να σηκώνουμε τους τετράποδους φίλους μας όταν πέφτουν.

― Υπάρχει κάποιο μήνυμα που θέλετε να στείλετε σε ιδιοκτήτες, φιλοζωικές οργανώσεις, κρατικούς φορείς;
Το μόνο μήνυμα που θα ήθελα να δώσω είναι να καταλάβουμε κάποια στιγμή ότι όλοι πρέπει να λειτουργούμε με βάση έναν κοινό στόχο, και αυτός είναι το καλό των αδέσποτων ζώων. Η αγάπη μας για τα ζώα πρέπει να μας ενώνει και να μας δείχνει τον δρόμο, ο οποίος θα έπρεπε πρώτα να περνάει απ’ όλους τους κτηνιάτρους, να υπάρχει μια σωστή οργάνωση και να έχει ο καθένας τη θέση που του αξίζει. Όλοι θέλουμε να βοηθήσουμε, αλλά πολλές φορές δεν ξέρουμε τον τρόπο. Στην αρχή και στο τέλος, ο μόνος γνώμονας είναι το καλό των ζώων!