«Φρουροί των Αγράφων»: Η οικογένεια Τσιαχρή διατηρεί την καθαρότητα των ελληνικών ποιμενικών στα Άγραφα

Ανεξάρτητος, θαρραλέος, πιστός, εργατικός με υψηλή αίσθηση καθήκοντος και ισχυρό ένστικτο προστασίας των υπόλοιπων ζώων αλλά και του περιβάλλοντός του. Ο ασπρόμαυρος -συνήθως- μεγαλόσωμος ελληνικός ποιμενικός με το πυκνό τρίχωμα είναι μια από τις αρχαιότερες ράτσες που διατηρήθηκε στο δύσβατο περιβάλλον της οροσειράς της Πίνδου μέχρι σήμερα με σκοπό τη φύλαξη κοπαδιών. Η παραδοσιακή αυτή φυλή ωστόσο, τα τελευταία χρόνια κινδυνεύει με εξαφάνιση από τη μείωση της νομαδικής κτηνοτροφίας και τις ανεξάντλητες διασταυρώσεις που αλλοίωσαν τα χαρακτηριστικά της. Η οικογένεια Τσιαχρή, μια οικογένεια μετακινούμενων κτηνοτρόφων από γενιά σε γενιά, αφιερώνει για περισσότερα από 100 χρόνια μεγάλο μέρος της ζωή της στον πολιτισμό της Ευρυτανίας και στη διατήρηση της καθαρότητας της φυλής.

Δημιούργησε συγκεκριμένα το 2019 το εκτροφείο ελληνικών ποιμενικών «Φρουροί των Αγράφων» (Agrapha Mountain Guards) στα Μεγάλα Βραγγιανά, ένα ορεινό χωριό μέσα σ' ένα καταπράσινο δάσος από έλατα με σκοπό την αναβίωση, την διατήρηση και την εξέλιξη του ελληνικού ποιμενικού σύμφωνα με το πρότυπο του Κυνολογικού Ομίλου Ελλάδος. Εκεί οι σκύλοι ζουν ελεύθεροι μαζί με τα υπόλοιπα οικόσιτα ζώα της οικογένειας -8 ενήλικα ζώα από τα οποία τα 5 είναι θηλυκά και 3 αρσενικά. Σήμερα ο Ιωάννης Τσιαχρής, 35 ετών, κτηνοτρόφος και τέταρτης γενιάς απόγονος μαζί με την γυναίκα του Πηνελόπη αλλά και την υπόλοιπη οικογένεια ασχολούνται κατά βάση με τους ελληνικούς ποιμενικούς. 

Τα ονόματα τους συνδέονται με την ιστορία και τα βουνά των Αγράφων. Ίταμος, Καζάρμα, Τέμπλα, Νιάλα ενώ άλλα έχουν βλάχικα ονόματα που τα περισσότερα δηλώνουν το χρώμα των σκύλων όπως Νταβέλης, Αράπης, Καλέσης, Γκεσούλης. «Ο ελληνικός ποιμενικός που μπορεί να ζήσει μέχρι και 15 χρόνια είναι ικανός να κινείται όλη μέρα κάτω από αντίξοες καιρικές συνθήκες, σε δύσβατες περιοχές, με τις ελάχιστες απαιτήσεις σε τροφή και ν’ αντιμετωπίζει τα αγρίμια που απειλούν τα κοπάδια, είτε με καταδίωξή τους, είτε με συμπλοκή σώμα προς σώμα. Δεν είναι άλλωστε τυχαίος ο χαρακτηρισμός “ο μοναδικός σκύλος που παλεύει με την αρκούδα”.

Στη φάρμα είχαμε ανέκαθεν ελληνικά ποιμενικά που προστάτευαν το κοπάδι και είμαστε συγκεκριμένα η τέταρτη γενιά που ακολουθεί αυτή τη παράδοση. Οι παππούδες μας όντας και εκείνοι κτηνοτρόφοι, μπόρεσαν και κράτησαν αναλλοίωτα τα χαρακτηριστικά της φυλής για χρόνια. Η επωνυμία του εκτροφείου μας στη Διεθνή Κυνολογική Ομοσπονδία γράφεται στα λατινικά και είναι το "Agrapha Mountain Guards" που δόθηκε όχι μόνο για την άμεση σχέση του ορεινού σκύλου με τα βουνά μας αλλά και για την παγκόσμια αναγνώριση των ανόθευτων ορεινών περιοχών που αποτελούν σημαντικούς πυρήνες βιοποικιλότητας στη χώρα μας. Τα βουνά των Αγράφων δεν είναι τυχαίο που ονομάζονται απάτητα άλλωστε.

Αμέτρητες ήταν και οι ιστορίες των παππούδων μας για τα άγρια θηρία στις κορυφές των Αγράφων έχοντας πάντα δίπλα τους ελληνικούς ποιμενικούς να τους προστατεύουν. Θυμάμαι ένα πρωινό ο πατέρας μμας είχε βγει με τα ζώα για την καθημερινή βοσκή. Σε μια απότομη πλαγιά παραπάτησε και έχασε τις αισθήσεις του. Οι ελληνικοί ποιμενικοί που είναι πάντα δίπλα στο κοπάδι όχι μόνο φρόντισαν τον πατέρα αλλά τον προστάτεψαν από τα άγρια ζώα μέχρι τη στιγμή που μας υπέδειξαν το σημείο και μπορέσαμε να τον βρούμε» λέει ο Ιωάννης χαρούμενος. 

Υιοθεσία ελληνικών ποιμενικών

Μέχρι τώρα έχουν δώσει για υιοθεσία μετά από αυστηρά κριτήρια 30 κουτάβια σε υπέροχες οικογένειες. «Θέλει αρκετός κόσμος να υιοθετήσει τον μεγάλο βουνίσιο σκύλο για κατοικίδιο ή φύλακα και δηλώνουν εξαιρετικά ικανοποιημένοι από την άψογη συμπεριφορά και φιλικότητα του. Φυσικά και για την ασφάλεια που παρέχει και σε περιβάλλον μακριά από τον φυσικό του χώρο. Είμαστε χαρούμενοι γιατί ο κόσμος αρχίζει και γνωρίζει τον ελληνικό ποιμενικό, θέλει να αποκτήσει ένα κουτάβι για να βοηθήσει στη προσπάθεια που κάνουμε να σώσουμε αυτή την φυλή. Αν θέλει κάποιος να αποκτήσει ένα καθαρόαιμο κουτάβι θα πρέπει να απευθυνθεί στον Κυνολογικό Όμιλο Ελλάδος για να του υποδείξει τα αντίστοιχα εκτροφεία της φυλής. Το εκτροφείο μας ακολουθεί κατά γράμμα όλες τις νόμιμες διαδικασίες και τα κουτάβια δίνονται με όλα τα απαραίτητα πιστοποιητικά. Φυσικά και υιοθετούνται μετά τους δυο μήνες ζωής τους γιατί είναι πολύ σημαντικό να μένουν όσο περισσότερο γίνεται με τη μητέρα τους». 

Οι διακρίσεις και τα βραβεία των «Φρουρών των Αγράφων»

Η δημιουργία του εκτροφείου τους έχει ήδη αποσπάσει πολλές διακρίσεις για τη διατήρηση της καθαρότητας της ράτσας, άρρηκτα συνδεδεμένης με τα Ευρυτανικά βουνά, αλλά και την ποιμενική παράδοση του τόπου. «Ο μόνος τρόπος αν θέλουμε ο ελληνικός ποιμενικός να αναγνωριστεί παγκοσμίως είναι οι εκθέσεις μορφολογίας. Στόχος μας είναι η ανάδειξη της αρχέγονης φυλής μέσω των εκθέσεων μορφολογίας του Κυνολογικού Ομίλου Ελλάδος. Σχεδόν όλα τα σκυλιά του εκτροφείου μας έχουν πάρει διακρίσεις. Συγκεκριμένα, το εκτροφείο μας για τρία συναπτά έτη έχει κατακτήσει την πρώτη θέση στο τελικό πίνακα βαθμολογίας του ΚΟΕ. Η σημαντικότερη στιγμή όλα αυτά τα χρόνια ήταν η βράβευση του εκτροφείου μας από τον πρόεδρο της παγκόσμιας κυνολογικής ομοσπονδίας (FCI), Tomas Jakkel, μια βράβευση που αναγνωρίστηκε παγκοσμίως και διαφήμισε τον ελληνικό ποιμενικό στο εξωτερικό. Η Κίρρα είναι η μεγάλη πρωταθλήτρια του εκτροφείου μας, μια εντυπωσιακή θηλυκιά  με απίστευτο ταπεραμέντο και άριστη μορφολογικά σύμφωνα πάντα με τους καλύτερους διεθνής κριτές που την έχουν εξετάσει».

Ο ελληνικός ποιμενικός ή αλλιώς ο «μεγάλος ορεινός ποιμενικός σκύλος» της χώρας κινδυνεύει με εξαφάνιση και υπολογίζεται ότι έχουν απομείνει λίγες χιλιάδες καθαρόαιμα ζώα. «Παρά την ιδιαίτερη γεωμορφολογία της χώρας που αποτέλεσε φυσικό εμπόδιο στην επιμειξία της φυλής του σκύλου αυτού για εικοσιτέσσερεις αιώνες, έχουν απομείνει ελάχιστα καθαρόαιμα. Δεν προσέχτηκε η καθαρότητα του αλλά ούτε και η ευζωία του, τα χρόνια ήταν δύσκολα και οι κτηνοτρόφοι δεν μπορούσαν να κρατήσουν πάντα σε καλή κατάσταση τα ζώα τους. Πλέον αυτό έχει αλλάξει γι αυτό και βλέπουμε ζώα άριστα μορφολογικά, μεγαλύτερα σε όγκο και με λιγότερα προβλήματα υγείας. Σε αυτό φυσικά έχει βοηθήσει και ο Κυνολογικός Όμιλος που στηρίζει και προστατεύει όλες τις ελληνικές φυλές». 

Για να καταλήξει:«Οι σελίδες μας στα social media έχουν μεγάλη απήχηση αλλά η μεγάλη μας χαρά είναι όταν παιδιά και γονείς έρχονται σε επαφή με τους "αγαθούς γίγαντες" παίζοντας ατελείωτες ώρες στις εγκαταστάσεις μας. Ο ελληνικός ποιμενικός είναι αναπόσπαστο κομμάτι της ελληνικής υπαίθρου, είναι αυτός που κρατάει την ισορροπία ανάμεσα στην άγρια ζωή και τον ανθρώπινο πολιτισμό γι' αυτό και πρέπει να κάνουμε τα πάντα για να μην εξαφανιστεί».

Ποια είναι η ιστορία του ελληνικού ποιμενικού;

«Πιστεύεται βάσιμα ότι η σημερινή μορφή αποτελεί την εξέλιξη της αρχαίας φυλής των Μολοσσών ή Ηπειρωτικών σκύλων. Ο Μέγας Αλέξανδρος και ο Πύρρος χρησιμοποίησαν αυτόν τον σκύλο στις εκστρατείες τους, ενώ ο Πλάτων κάνει λόγο για το θάρρος του. Οι ιδιαιτερότητες του φυσικού περιβάλλοντος της χώρας μας, έπαιξαν σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της μορφολογίας, αλλά και της συμπεριφοράς του σκύλου αυτού. Τα περισσότερα κοπάδια αναγκάζονταν να μετακινούνται εποχιακά από τα χειμάδια (χειμερινή βοσκή) στην ορεινή βοσκή του καλοκαιριού. Έτσι, καθώς οι μετακινήσεις παλιότερα γίνονταν με τα πόδια, για μεγάλο χρονικό διάστημα και σε μεγάλες αποστάσεις, χρειάζονταν σκύλοι που να έχουν αντοχή, μυϊκή δύναμη, ένστικτο φύλαξης και καταδίωξης αλλά και δυνατότητα προσαρμογής σε αντίξοες συνθήκες (πείνα, δύσκολες καιρικές συνθήκες κ.λπ). Η προσαρμογή του ελληνικού ποιμενικού στις αντίξοες αυτές συνθήκες της ορεινής κτηνοτροφίας, με την πάροδο των αιώνων του έδωσε την δυνατότητα να διαμορφώσει ορισμένα χαρακτηριστικά που τον καθιστούν πολύτιμο φύλακα, ικανό να αποτρέψει τις επιθέσεις μεγάλων σαρκοφάγων».

10 πράγματα που δεν ξέρεις για τον ελληνικό ποιμενικό

1. Ο ελληνικός ποιμενικός μπορεί να ζήσει σε περιβάλλον με χαμηλές θερμοκρασίες και να αντέξει για ώρες την βάδιση στο χιόνι.
2. Έχει τρίχωμα πυκνό, με διπλό μανδύα για να προστατεύεται από τις ακραίες καιρικές συνθήκες.
3. Είναι σαρκοφάγο ζώο αλλά δεν ενδείκνυται να τρώει όλες τις «ανθρώπινες» τροφές. Η διατροφή του πρέπει να είναι πλούσια σε πρωτεΐνες και υδατάνθρακες.
4. Χρειάζεται κοινωνικοποίηση με ανθρώπους και ζώα από μικρή ηλικία για να μπορέσει να συμβιώσει αρμονικά μαζί τους.
5. Το ύψος ακρωμίου του θηλυκού πρέπει να είναι το λιγότερο 60 εκατοστά και του αρσενικού το λιγότερο 66 εκατοστά ενώ το βάρος του θηλυκού είναι το λιγότερο 32 κιλά και του αρσενικού το λιγότερο 40 κιλά.
6. Ο ελληνικός ποιμενικός ανήκει στις μαστιφοειδείς φυλές ποιμενικού τύπου της Ομάδας 2, της Διεθνούς Κυνολογικής Ομοσπονδίας.
7. Την νύχτα είναι ιδιαίτερα κινητικός και γαβγίζει αρκετά στα ερεθίσματα του περιβάλλοντος.
8. Διαθέτει άριστη όσφρηση, όραση και ακοή που σε συνδυασμό με την διάπλαση και τον χαρακτήρα του, τον καθιστούν ιδανικό σκύλο φύλαξης.
9. Ο λύκος χρησιμοποιεί τη μέθοδο του αντιπερισπασμού για ένα επιτεθεί σε ένα κοπάδι. Ο ελληνικός ποιμενικός δεν παραπλανάται και δεν εγκαταλείπει το κοπάδι με αποτέλεσμα να δυσκολεύει τα άγρια ζώα.
10. Είναι μύθος ότι όταν κόβουμε τα αυτιά του ελληνικού ποιμενικού ακούει καλύτερα. Το κόψιμο των αυτιών και της ουράς στους σκύλους είναι επίπονη διαδικασία και απαγορεύεται αυστηρά απο τον νόμο. 

Aν θέλετε να υιοθετήσετε έναν ελληνικό ποιμενικό επικοινωνήστε μαζί τους μέσω Facebook και Instagram στο «Agrapha Mountain Guards».