Οι γάτες και τα σκυλιά της Ουκρανίας μάς χρειάζονται

Δεν υπάρχει άνθρωπος που να παρακολουθεί τα γεγονότα του πολέμου και να μην έχει εντυπωσιαστεί από το πώς αυτοί οι άνθρωποι, οι γενναίοι Ουκρανοί, φέρονται στα κατοικίδιά τους. Στην αρχή όλοι συγκινηθήκαμε με τις φωτογραφίες εκτοπισμένων που κουβαλούσαν μια τσάντα, ένα παιδί κι έναν σκύλο ή μια γάτα στον λασπωμένο δρόμο, από τις εικόνες ανθρώπων που κοιμόντουσαν σε αυτοσχέδια καταφύγια, σε σταθμούς τρένων, ή οπουδήποτε τους έβρισκε η νύχτα, με το ζωάκι τους στην αγκαλιά, κουκουλωμένο κάτω από το μπουφάν τους.

Έπειτα αρχίσαμε να μαθαίνουμε για σκυλιά που έχασαν τους ιδιοκτήτες τους από τις σφαίρες ή τις βόμβες των κατακτητών, και έστεκαν ανήμπορα σε μιαν άκρη, ή που απλώς τούς περίμεναν έξω από την πόρτα επειδή μια φωνή μέσα τους τους έλεγε ότι, πού θα πάει, θα ξανάρθουν. Είδαμε γάτες να βγαίνουν μέσα από ερείπια μετά από πολλές εβδομάδες εγκλωβισμού, φανερά υποσιτισμένες και ένα βήμα πριν από τον θάνατο, αλλά ζωντανές παρ’ όλα αυτά, γαντζωμένες από τη ζωή με έναν τρόπο που μόνο αυτά τα παράδοξα, μαγικά ξέρουν.

Διαβάζουμε ιστορίες για κτηνιάτρους που γυρίζουν από χωριό σε χωριό και από φάρμα σε φάρμα για να φροντίσουν άλογα που χτυπήθηκαν από σράπνελ, ενώ ομάδες εθελοντών προσπαθούν να μαζέψουν κατοικίδια που δεν έχουν πια σπίτι και φυτοζωούν παγωμένα ή αλαλιασμένα στους δρόμους και στα χαντάκια, για να τα μεταφέρουν σε πρόχειρα, έστω, καταφύγια. Βλέπουμε δεκάδες, εκατοντάδες φωτογραφίες Ουκρανών στρατιωτών, εθνοφυλάκων, εθελοντών της πολιτικής προστασίας και άλλων που κρατούν στα χέρια τους ένα γατί ή που περιπολούν ή καθαρίζουν το όπλο τους με έναν σκύλο από δίπλα — ενώ βέβαια ο Πατρόν, το ξακουστό Τζακ Ράσελ που βρίσκει άσκαστες βόμβες και νάρκες, έγινε δικαιολογημένα διάσημο σε όλο τον πλανήτη, και ποιος ξέρει πόσα βιβλία θα γραφτούν για τα περίφημα κατορθώματά του.

Μαθαίνουμε για τα αδιανόητα προβλήματα που έχουν οι ζωολογικοί κήποι στις περιοχές των μαχών, εκεί όπου πέφτουν καθημερινά βόμβες (οι περισσότερες χτυπούν άλλωστε πολιτικούς στόχους, ακόμη και πάρκα αναψυχής, για να καταστρέψουν την κανονικότητα, την καθημερινή ζωή, αυτό που κυνηγάμε όλοι μας δηλαδή), την ίδια στιγμή που μεγάλες ομάδες πολιτών κάνουν τα αδύνατα δυνατά για να φυγαδεύσουν ζώα σε άλλα πάρκα, ακόμη και έξω από τη χώρα, μπας και σωθούν κάποια από αυτά.

Τις πρώτες ημέρες της εισβολής, οι εικόνες από τα παρατημένα καταφύγια αδέσποτων ζώων σού ράγιζαν την καρδιά, καθώς οι εθελοντές που τα φρόντιζαν αναγκάζονταν να διαφύγουν από τις επικίνδυνες περιοχές, χωρίς να ξέρουν τι να κάνουν και πώς να σώσουν τα ζωάκια τους. Στις περισσότερες περιπτώσεις, απλώς άφηναν τις πόρτες ανοιχτές, για να τους δώσουν μία μικρή ευκαιρία επιβίωσης στους δρόμους, ενώ κάποιοι δένονταν με πέντ’-έξι σκύλους για να μην τους χάσουν κι αυτούς.

Οι εκκλήσεις για βοήθεια προς τα ζώα, τα καταφύγια, τις ζωοφιλικές οργανώσεις, τις κλινικές ζώων και τους εθελοντές ήταν, και εξακολουθούν να είναι, διαρκείς, και γεμάτες πόνο. Δεν ξέρω ποια είναι συνολικά η ανταπόκριση των πολιτών του ελεύθερου κόσμου ως προς τις ανάγκες των ζώων που έχασαν το σπίτι τους, ή απλώς το κλουβί τους εξαιτίας της ρωσικής εισβολής και των εχθροπραξιών. Είμαι σίγουρος πως γίνονται πολλά και θαρραλέα πράγματα, κατ’ αναλογίαν προς την ανθρωπιστική μέριμνα και βοήθεια προς τους δοκιμαζόμενους Ουκρανούς από τη Δύση. Ξέρω όμως πως η ανταπόκριση της χώρας μας δεν είναι αυτή που θα έπρεπε, ή που θα περίμενε κανείς, ή που έστω θα φανταζόμασταν ή θα θέλαμε. Δεν είναι επαρκής.

Δεν ισχυρίζομαι πως δεν γίνεται τίποτε. Ασφαλώς και γίνεται, και δόξα τω Θεώ. Καταρχάς, στη χώρα μας περίπου εκατό κτηνιατρεία και κτηνιατρικές κλινικές παρέχουν εθελοντικά και απολύτως δωρεάν υπηρεσίες περίθαλψης ζώων συντροφιάς που έρχονται με τους ανθρώπους τους από την εμπόλεμη Ουκρανία, κάτι εξόχως συγκινητικό και όμορφο. Ακόμη, πριν από ενάμιση μήνα περίπου έντεκα τόνοι ζωοτροφές και υγειονομικό υλικό μεταφέρθηκαν με φορτηγό από το Καλοχώρι της Θεσσαλονίκης στα πολωνοουκρανικά σύνορα, για να μοιραστούν εκεί στους Ουκρανούς πρόσφυγες που εγκαταλείπουν την πατρίδα τους έχοντας στην αγκαλιά ζώα συντροφιάς — μία ωραία πρωτοβουλία του υπουργείου Εσωτερικών σε συνεργασία με τον Πανελλήνιο Κτηνιατρικό Σύλλογο. Τέλος, δεν ξέρω άνθρωπο που να ασχολείται έστω και ελάχιστα με τον πόλεμο σε επίπεδο πληροφόρησης, και να μην ανεβάζει τουλάχιστον μια σχετική φωτογραφία την ημέρα, συνήθως με ένα σκυλί ή γατί που έκανε κάτι ή που απλώς υπάρχει — σε πείσμα του πολέμου και των εισβολέων.

Αλλά δεν υπάρχει κάτι μόνιμο, κάτι σταθερό και καλά σχεδιασμένο και οργανωμένο. Οι ανάγκες των ζώων συντροφιάς στις πληττόμενες περιοχές, αλλά και όλων των υπόλοιπων, είναι διαρκείς. Και τα περισσότερα από αυτά εξακολουθούν να ζουν —και να ταλαιπωρούνται— εκεί, και όχι δίπλα μας. Στην Ουκρανία δεν υπάρχει εμπόριο, δεν γίνονται μεταφορές, δεν είναι δυνατόν να προμηθεύεται κανείς τα πράγματα που έχει ανάγκη ο σκύλος και η γάτα του. Και δεν μιλάμε καν για τις εκλεπτυσμένες τροφές που παρέχουμε εμείς στα δικά μας κατοικίδια, με τα τόσα λιπαρά, το τόσο κοτόπουλο, την πάπια και τον σολομό, ή χωρίς γλουτένη, ή για γάτες με νεφρική ανεπάρκεια και για σκύλους με αλλεργίες. Μιλάμε για φτηνή ΣΚΥΛΟΤΡΟΦΗ και ΓΑΤΟΤΡΟΦΗ, και μιλάμε για τα φάρμακα, τα χάπια, τα αποπαρασιτικά, όλα αυτά που κρατούν ένα ζωάκι κάπως γερό και στα πόδια του.

Θα ήταν ευχής έργον να μπορούσε να οργανωθεί (αλλά χθες, όχι αύριο) μία ομάδα ανθρώπων που θα έκανε τη θεάρεστη αυτή δουλειά σε ΜΟΝΙΜΗ βάση, καθημερινά. Θα είμαστε πολλοί, πάρα πολλοί, δίπλα τους. Και, εν πάση περιπτώσει, δεν μιλάμε για όπλα, για πυρομαχικά, πόσο δε μάλλον για S-300, που πολλοί συμπολίτες μας δεν θέλουν να σκέφτονται καν πως θα τολμούσαμε να στείλουμε στην αγωνιζόμενη Ουκρανία για να πολεμήσει και να διώξει τους Ρώσους από τη χώρα πριν τη διαλύσουν τελείως — μιλάμε για τροφές και φάρμακα για τους σκύλους και τις γάτες της που φυτοζωούν, αρρωσταίνουν και πεθαίνουν καθημερινά σε πελώριους αριθμούς.

Ίσως εκεί να μπορούσαμε να κάνουμε κάτι, έστω και για την τιμή των όπλων. Ίσως εκεί να μπορούσαμε να τα βρούμε μεταξύ μας. Ίσως και να τα καταφέρναμε, εντέλει, να γίνουμε και γνωστοί γι’ αυτή μας τη βοήθεια.