Τα αρχιτεκτονικά έργα που βραβεύτηκαν στα «Βραβεία Ελληνικής Αρχιτεκτονικής 2020»
Εδώ και 11 χρόνια το αρχιτεκτονικό περιοδικό ΔΟΜΕΣ παρακολουθεί και καταγράφει τα σημαντικότερα έργα που δημιούργησαν έλληνες αρχιτέκτονες στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Στο τέλος κάθε χρόνιας απονέμει επίσης τα βραβεία «ΔΟΜΕΣ» στα έργα εκείνα που ξεχώρισαν για τη σπουδαία αρχιτεκτονική ματιά και την καινοτομία τους. Φέτος, για πρώτη φορά η τελετή βράβευσης έγινε σε κλειστό κύκλο στο αίθριο του Μουσείου Μπενάκη, την Τρίτη 14 Ιουλίου. Αυτή, όμως, δεν ήταν η μόνη διαφοροποίηση στην τόσο σημαντική για την ελληνική αρχιτεκτονική πορεία του περιοδικού ΔΟΜΕΣ. Διάδοχος του περιοδικού είναι ο ανεξάρτητος φορέας σύγχρονης αρχιτεκτονικής DOMa, ενώ ο θεσμός των βραβείων μετονομάστηκε από «Βραβεία ΔΟΜΕΣ» σε «Βραβεία Ελληνικής Αρχιτεκτονικής».
Πάντως, όπως και πέρυσι, τα βραβεία απονεμήθηκαν στις τέσσερις ακόλουθες κατηγορίες: καλύτερο πραγματοποιημένο έργο, καλύτερο πρώτο έργο νέου αρχιτέκτονα, καλύτερη μελέτη και καλύτερο πραγματοποιημένο έργο νέας αρχιτεκτονικής σε υφιστάμενο κτήριο. Μέλη της κριτικής επιτροπής για τα «Βραβεία Αρχιτεκτονικής 2020» ήταν -όπως πάντα- σημαντικοί αρχιτέκτονες με διεθνές κύρος: ο Valerio Olgiati (Films – Ελβετία), ο Oliver Thill (Atelier Kempe Thill, Rotterdam – Ολλανδία) και ο Emilio Tuñón (Tuñón Arquitectos), καθηγητής και πρόεδρος της Ανωτάτης Πολυτεχνικής Σχολής Αρχιτεκτονικής της Μαδρίτης.
Στα «Βραβεία Ελληνικής Αρχιτεκτονικής 2020» υποβλήθηκαν συνολικά 191 συμμετοχές. Βραβεύτηκαν, όμως, οι παρακάτω:
Καλύτερο Πραγματοποιημένο Έργο
Κατοικία με Τέσσερις Κήπους, Λευκωσία, Κύπρος draftworks*architects
Καλύτερο Πραγματοποιημένο Έργο: Κατοικία με Τέσσερις Κήπους/ Φωτογραφία: Μαρία Ευθυμίου / Creative Photo Room
Κατοικία με Τέσσερις Κήπους, Λευκωσία, Κύπρος, Φωτογραφία: Μαρία Ευθυμίου / Creative Photo Room
Ο σχεδιασμός της συγκεκριμένης κατοικίας βασίζεται στην ιδέα τεσσάρων εσώκλειστων κήπων. Οι κήποι είναι αναπόσπαστο μέρος της καθημερινότητας σε αυτή την κατοικία που έχει τετράγωνη κάτοψη (διαστάσεως 16m X 16m) και έχουν εξίσου σημαντικό ρόλο με τους υπόλοιπους βασικούς χώρους (καθιστικό, κουζίνα, τρία υπνοδωμάτια και ένας μικρός χώρος παιχνιδιού). Οι τρεις από τους τέσσερις κήπους είναι ανοιχτοί και διαμορφώνουν την ενδιάμεση ζώνη μεταξύ του εσωτερικού χώρου και της περιφέρειας του εξωτερικού τοίχου, ενώ ο τέταρτος κήπος είναι εσωτερικός και βρίσκεται στο κέντρο του σπιτιού. Όλοι οι κήποι λειτουργούν ως φυτώριο για την ανάπτυξη φυτών και την εξοικείωσή τους με το κλίμα, προτού αυτά μεταφυτευτούν στον υπόλοιπο χώρο του οικοπέδου γύρω από την κατοικία.
Καλύτερο πρώτο έργο νέου αρχιτέκτονα Κατοικία στις Αχλαδιές, Σκιάθος, Σποράδες ALOS
Καλύτερο πρώτο έργο νέου αρχιτέκτονα: Κατοικία στις Αχλαδιές/ Φωτογραφία: Γιώργης Γερόλυμπος
Κατοικία στις Αχλαδιές, Σκιάθος, Σποράδες/ Φωτογραφία: Γιώργης Γερόλυμπος
Το έργο βρίσκεται σε ένα τριγωνικό οικόπεδο που κοιτάει τη θάλασσα και αποτελείται από τέσσερις διαδοχικούς, γειτονικούς όγκους. Κάθε όγκος-δωμάτιο έχει και μια ξεχωριστή λειτουργία, ενώ ένα κύριο χαρακτηριστικό τους είναι ότι περιλαμβάνουν δύο μεγάλα ανοίγματα στο μπροστά και πίσω μέρος τους, επιτυγχάνοντας έτσι το διαμπερή αερισμό κάθε χώρου. Οι ανατολικές και δυτικές προσόψεις που βλέπουν στον δρόμο και τα γειτονικά κτήρια, δεν έχουν ανοίγματα, προστατεύοντας έτσι το εσωτερικό από τη θερμότητα του ήλιου, αλλά και εξασφαλίζοντας την ιδιωτικότητα παρά τα μεγάλα ανοίγματα των υπόλοιπων πλευρών.
Καλύτερη Μελέτη Σχολή Καλών Τεχνών του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας, Φλώρινα Κωνσταντίνος Γρίβας, Στυλιανός Ζερεφός
Καλύτερη Μελέτη: Σχολή Καλών Τεχνών του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας
Σχολή Καλών Τεχνών του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας, Φλώρινα
«Η πρόταση για ένα νέο κτήριο που θα στεγάσει μια σχολή καλών τεχνών ήταν εξ αρχής μια αντιφατική πρόκληση για το πώς μπορεί κανείς να οριοθετήσει την ελευθερία της δημιουργίας», λένε οι αρχιτέκτονες. Για αυτό και αποφάσισαν να σχεδιάσουν ένα ευμετάβλητο χώρο εργαστηρίων με μεγάλες διαστάσεις, ελεύθερη κάτοψη, άπλετο φυσικό φωτισμό και άμεση πρόσβαση στις υποστηρικτικές λειτουργίες. Ένας χώρος που μπορεί να διαμορφωθεί ελεύθερα, σύμφωνα με τις επιθυμίες και τις ανάγκες των φοιτητών και των καθηγητών της σχολής. Οι διδακτικές και διοικητικές λειτουργίες τοποθετούνται σε πτέρυγες γύρω από τον κεντρικό χώρο, ενώ το φως φαίνεται να παίζει τον πιο σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση του κτηρίου καθώς διαχέεται από την πριονωτή οροφή και εξασφαλίζει σταθερό φωτισμό όλες τις ώρες.
ΜΕΛΕΤΗ ΗΛΕΚΤΡΟΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΚΩΝ
Ιωάννης Παπακωνσταντίνου
ΙΔΙΟΚΤΗΤΗΣ ΚΑΙ ΑΓΩΝΟΘΕΤΗΣ
Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας
Καλύτερο πραγματοποιημένο έργο νέας αρχιτεκτονικής σε υφιστάμενο κτήριο Αποκατάσταση Αίθουσας Συναυλιών, Ωδείο Αθηνών atelier 66, tense architecture network_TAN
Καλύτερο πραγματοποιημένο έργο νέας αρχιτεκτονικής σε υφιστάμενο κτήριο
Αποκατάσταση Αίθουσας Συναυλιών, Ωδείο Αθηνών
Το έργο αυτό αποτελεί ιδιάζουσα περίπτωση. Βλέπετε, ο αρχικός του σχεδιασμός έγινε από τον Ιωάννη Δεσποτόπουλο, έναν από τους θρυλικούς έλληνες αρχιτέκτονες του 20ου αιώνα. Παρότι η αίθουσα συναυλιών δεν ολοκληρώθηκε σύμφωνα με τα δικά του σχέδια, αποτελούσε οργανικό μέρος του Ωδείου Αθηνών για πάνω από σαράντα χρόνια. Μετά από σχεδόν μισό αιώνα και όλες τις φθορές που έφερε μαζί του ο χρόνος η αποκατάσταση της αίθουσας κρίθηκε αναγκαία. Και τότε, το έργο δόθηκε σε ένα επίσης θρυλικό αρχιτεκτονικό γραφείο: το σπουδαίο Atelier 66 που ίδρυσαν ο Δημήτρης και η Σουζάνα Αντωνακάκη, δύο από τους σημαντικότερους έλληνες αρχιτέκτονες. Ο νέος σχεδιασμός βασίστηκε στα σχέδια του Ιωάννη Δεσποτόπουλου, λαμβάνοντας, όμως, υπόψη τις σύγχρονες ακουστικές απαιτήσεις. Το έργο ολοκληρώθηκε το 2018 - η Σουζάνα Αντωνακάκη απεβίωσε πριν λίγες μέρες στις 5 Ιουλίου 2020.
5°
