Τις νέες θεραπευτικές επιλογές για τον διαβήτη «αποκρυπτογραφούν» καθηγητές του ΕΚΠΑ
Η Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη έχει καθιερωθεί στις 14 Νοεμβρίου, ημερομηνία γέννησης του Frederick Banting, ο οποίος, μαζί με τον Charles Best, συνέλαβαν πρώτοι την ιδέα που οδήγησε στην ανακάλυψη της θεραπευτικής ινσουλίνης στον Καναδά το 1921.
Με αφορμή την ημέρα αυτή, οι Καθηγητές της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Σταυρούλα (Λίνα) Πάσχου (Επίκουρη Καθηγήτρια Ενδοκρινολογίας ΕΚΠΑ, Υπεύθυνη Διαβητολογικού Κέντρου Νοσοκομείου Αλεξάνδρα), Θεοδώρα Ψαλτοπούλου (Καθηγήτρια Θεραπευτικής-Επιδημιολογίας-Προληπτικής Ιατρικής ΕΚΠΑ) και Νικόλαος Τεντολούρης (Καθηγητής Παθολογίας ΕΚΠΑ, Υπεύθυνος Διαβητολογικού Κέντρου Νοσοκομείου Λαϊκό), παραθέτουν χρήσιμα στοιχεία για τα νεότερα φάρμακα για τη νόσο.
Οι ιατροί έχουν στη διάθεσή τους μια σειρά από αντιδιαβητικές αγωγές, που περιλαμβάνουν χάπια (μετφορμίνη, σουλφονυλουρίες, πιογλιταζόνη, αναστολείς DPP-4, αναστολείς SGLT-2), αλλά και ενέσιμα (ανάλογα GLP-1, ανθρώπινες ινσουλίνες και ανάλογα ινσουλίνης μακράς και ταχείας δράσης). Κάποιες από τις αγωγές αυτές κυκλοφορούν πολλά χρόνια τώρα με αποδεδειγμένη ασφάλεια και αποτελεσματικότητα. Τα τελευταία χρόνια έχουν κυκλοφορήσει αρκετά νέα φάρμακα για τη θεραπεία του σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2, τα οποία προσφέρουν περισσότερες επιλογές και καλύτερο έλεγχο για τους ασθενείς. Τα φάρμακα αυτά στοχεύουν όχι μόνο στη μείωση των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα αλλά και στην προστασία της καρδιάς, των νεφρών, καθώς και στη διαχείριση του σωματικού βάρους.
Αναστολείς SGLT-2
Τα φάρμακα της κατηγορίας αυτής (empagliflozin, dapagliflozin και canagliflozin) λειτουργούν αναστέλλοντας την πρωτεΐνη SGLT-2 στους νεφρούς, με αποτέλεσμα την αποβολή περίσσειας γλυκόζης μέσω των ούρων. Αυτή η διαδικασία βοηθά στη μείωση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα και έχει επιπλέον οφέλη για την υγεία της καρδιάς και των νεφρών. Οι μελέτες δείχνουν ότι οι SGLT-2 αναστολείς μειώνουν τον κίνδυνο καρδιαγγειακών επεισοδίων, όπως εγκεφαλικό και έμφραγμα, και καθυστερούν την εξέλιξη της νεφρικής βλάβης σε διαβητικούς ασθενείς.
Αυτά τα φάρμακα (dulaglutide, liraglutide, semaglutide) μιμούνται τη δράση της φυσικής ορμόνης GLP-1, η οποία ενισχύει την έκκριση ινσουλίνης μετά από την κατανάλωση τροφής. Παράλληλα, επιβραδύνουν την κένωση του στομάχου και μειώνουν την όρεξη, βοηθώντας έτσι στη μείωση του σωματικού βάρους. Εκτός από την αποτελεσματικότητα στη ρύθμιση της γλυκόζης, τα ανάλογα GLP-1 έχουν αποδειχθεί ότι μειώνουν τον κίνδυνο καρδιαγγειακών επεισοδίων σε ασθενείς με υψηλό καρδιαγγειακό κίνδυνο. Έχουν κερδίσει δημοτικότητα και ως λύση για την απώλεια σωματικού βάρους.
Διπλοί αγωνιστές GLP-1/GIP
Οι διπλοί αγωνιστές (tirzepatide) είναι από τα πιο καινοτόμα φάρμακα, καθώς δρουν σε δύο υποδοχείς (GLP-1 και GIP) ταυτόχρονα. Αυτός ο συνδυασμός δράσης προσφέρει καλύτερη ρύθμιση της γλυκόζης, ενώ προάγει την απώλεια βάρους σε μεγαλύτερο βαθμό από τα κλασικά GLP-1 ανάλογα χωρίς σημαντικές παρενέργειες.
Νεότερες μορφές ινσουλίνης σχεδιάστηκαν για χορήγηση μία φορά την εβδομάδα, διευκολύνοντας έτσι την καθημερινή ζωή των ασθενών που χρειάζονται θεραπεία με ινσουλίνη. Η εβδομαδιαία ινσουλίνη θα παρέχει σταθερή ρύθμιση της γλυκόζης με λιγότερες ενέσεις, κάτι που συμβάλλει στην καλύτερη συμμόρφωση των ασθενών στη θεραπεία.
Συμπερασματικά, τα νέα φάρμακα για τον σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 έχουν διευρύνει σημαντικά τις θεραπευτικές επιλογές, προσφέροντας λύσεις που δεν περιορίζονται μόνο στη ρύθμιση της γλυκόζης. Τα περισσότερα έχουν αποδείξει και καρδιο-νεφρικά οφέλη, ενώ ορισμένα βοηθούν και στη μείωση του σωματικού βάρους. Αυτές οι επιλογές βοηθούν τους γιατρούς να προσαρμόζουν καλύτερα τη θεραπεία στις ανάγκες του κάθε ασθενούς και διευκολύνουν τη διαχείριση μιας νόσου που επηρεάζει εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως.
