Οι ύπουλες οφθαλμικές παθήσεις μπορεί να προληφθούν

Παγκοσμίως υπολογίζεται ότι περισσότεροι από 8 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν σοβαρή διαταραχή της όρασης ή τύφλωση εξαιτίας του γλαυκώματος, που δυστυχώς είναι μη αναστρέψιμη.

Το γλαύκωμα, ευρέως διαδεδομένο και ως «σιωπηλός κλέφτης της όρασης», αποτελεί μία από τις πιο «ύπουλες» οφθαλμικές παθήσεις, ακριβώς διότι στα αρχικά του στάδια δεν προκαλεί κανένα σύμπτωμα. Αν δεν ανιχνευτεί και διαγνωστεί έγκαιρα, είναι σε θέση να επιφέρει καταστροφικές βλάβες στην όραση. Η εξέταση της τονομέτρησης, για την ακριβή μέτρηση της ενδοφθάλμιας πίεσης, είναι παρά πολύ εύκολη, διαρκεί μόλις λίγα δευτερόλεπτα και συνιστάται σε όλους, σε τακτά χρονικά διαστήματα. 

Οι κατευθυντήριες οδηγίες της Αμερικανικής Ακαδημίας Οφθαλμολογίας (ΑΑΟ: American Academy of Ophthalmology) συνιστούν στα άτομα χωρίς γνωστούς παράγοντες κινδύνου για γλαύκωμα να εξετάζονται προληπτικά κάθε 5-10 χρόνια στις ηλικίες κάτω των 40 ετών. Στη συνέχεια πρέπει να εξετάζονται με αυξανόμενη συχνότητα, συγκεκριμένα στα 40-54 έτη κάθε 2 έως 4 χρόνια, αλλά μετά τα 65 έτη κάθε 1 ή δύο χρόνια. Όσοι διαθέτουν παράγοντες κινδύνου για ανάπτυξη γλαυκώματος (π.χ. οικογενειακό ιστορικό) συνιστάται να ελέγχονται κάθε 2-5 χρόνια πριν την ηλικία των 40 ετών. Μετά τα 40 έτη πρέπει να ελέγχονται κάθε 1-3 χρόνια και μετά τα 55 έτη κάθε 1-2 χρόνια. 

Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Όρασης, το Ινστιτούτο Οφθαλμολογίας & Μικροχειρουργικής Ophthalmica, την Πέμπτη 10 Οκτωβρίου 2024, πραγματοποίησε δωρεάν προληπτικές οφθαλμολογικές εξετάσεις για το γλαύκωμα, σε περισσότερα από 260 άτομα όλων των ηλικιών, στην Θεσσαλονίκη. 

Οι εξετάσεις υποστηρίχτηκαν από εξειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό σε δύο σημαντικά σημεία της πόλης, στην πλατεία Αριστοτέλους με Μητροπόλεως και στο εμπορικό κέντρο Mediterranean Cosmos,  ενώ παράλληλα πραγματοποιήθηκαν και ενημερώσεις στο κοινό για την σημασία του  προληπτικού οφθαλμολογικού ελέγχου. Στα σημεία παρευρέθηκαν μέλη της ιατρικής ομάδας του Ινστιτούτου Ophthalmica, συγκεκριμένα οι οφθαλμίατροι χειρουργοί κ.κ. Λάμπρος Λαμπρογιάννης, ειδικός στην Παιδοοφθαλμολογία και Μίλτος Μπαλίδης, ειδικός στη χειρουργική κερατοειδούς και προσθίων ημιμορίων, οπτομέτρες και διοικητικό προσωπικό. Όλες οι εξετάσεις τονομέτρησης (προσδιορισμός επιπέδων ενδοφθάλμιας πίεσης) για το γλαύκωμα πραγματοποιήθηκαν με τη βοήθεια προηγμένου φορητού οφθαλμολογικού εξοπλισμού που μεταφέρθηκε στα 2 σημεία. Στους συμμετέχοντες οι ειδικοί παρείχαν οδηγίες και συμβουλές για τον προληπτικό, τακτικό οφθαλμολογικό έλεγχο. Σε άτομα που κατόπιν εξέτασης εντοπίστηκαν με ενδοφθάλμια πίεση, άνω των συνιστομένων ορίων, δόθηκαν κατευθύνσεις για παρακολούθηση ή επανεξέταση, αλλά και άμεση σύσταση θεραπευτικής προσέγγισης, αναλόγως των ενδείξεων. 

«Η πρόληψη είναι εξαιρετικά σημαντική, ουσιαστικά αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της σύγχρονης ιατρικής παρέμβασης κι αναμφισβήτητα βασική συνιστώσα σε αυτό που ονομάζουμε ποιότητα ζωής. Για μια σειρά από κρίσιμες οφθαλμικές παθήσεις όπως το γλαύκωμα, οι αμφιβληστροειδοπάθειες, η ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς, ο καταρράκτης, ο κερατόκωνος κ.ά. ένας προληπτικός οφθαλμολογικός έλεγχος ρουτίνας δεν είναι απλώς μια διαδικασία, αλλά μια -δέσμευση- προς εσάς και την υγεία των ματιών σας. Ανεξαρτήτως οικογενειακού ιστορικού και άλλων παραγόντων κινδύνου, ο προληπτικός έλεγχος της όρασης πρέπει να αρχίζει πολύ νωρίς στη ζωή (από την ηλικία των 2 ετών), ώστε να εντοπίζονται εγκαίρως τυχόν προβλήματα που μπορεί να τη μειώσουν ή να την απειλήσουν», τόνισε ο κ. Λαμπρογιάννης. 

Από την πλευρά του, ο κ. Μπαλίδης, χειρουργός οφθαλμίατρος, επισήμανε ότι «στη χώρα μας οι περισσότεροι σπεύδουν στον οφθαλμίατρο μόνο όταν η όρασή τους έχει μειωθεί σημαντικά, ωστόσο οι προληπτικοί έλεγχοι αλλά και οι περιοδικοί επανέλεγχοι, βάσει ειδικών χρονοδιαγραμμάτων και πρωτοκόλλων κρίνονται απαραίτητοι, πόσο μάλλον όταν και οι οπτικές απαιτήσεις της σύγχρονης ζωής αυξάνονται και πυροδοτούνται συνεχώς. Λαμβάνοντας υπόψη ότι κάθε 5 λεπτά ένας άνθρωπος χάνει την όρασή του και μένοντας εστιασμένοι στο νόημα της σημερινής ημέρας, εμείς δεσμευόμαστε πως δεν θα σταματήσουμε να διαδίδουμε πως μια έγκαιρη και έγκυρη διάγνωση μέσα από ένα απλό checkup, είναι αληθινά υπερπολύτιμη για τη θωράκιση της πολυτιμότερης όλων των αισθήσεων». 

Η Παγκόσμια Ημέρα Όρασης (κατά της τύφλωσης) εορτάζεται κάθε χρόνο τη δεύτερη Πέμπτη του Οκτωβρίου, με πρωτοβουλία της Διεθνούς Επιτροπής για την Πρόληψη της Τύφλωσης, σε συνεργασία με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας.