Τεχνητά γλυκαντικά: Ερμηνεύοντας τις οδηγίες των διεθνών φορέων

Είναι γεγονός ότι διεθνείς έγκριτοι οργανισμοί, όπως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ), αποτελούν με τις ανακοινώσεις τους σημείο αναφοράς για επιστήμονες και καταναλωτές σε όλον τον κόσμο. Είναι όμως επίσης γεγονός ότι κάποιες φορές οι ανακοινώσεις αυτές προκαλούν σύγχυση ακόμη και στους ειδικούς… Σύγχυση που στην καλή περίπτωση των γρήγορων αντανακλαστικών, προκαλεί μια εκ νέου ανακοίνωση, διευκρινιστική, η οποία κάποιες φορές ξεδιαλύνει το τοπίο, κάποιες άλλες το θολώνει ακόμη περισσότερο.

Έναν χρόνο πριν, δύο υπηρεσίες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας δημοσίευσαν τα ευρήματά τους για την ασπαρτάμη, το τεχνητό γλυκαντικό που βρίσκεται σε ευρείας κατανάλωσης προϊόντα χωρίς ζάχαρη (π.χ. αναψυκτικά διαίτης, ενεργειακά ποτά, κ.ά.) και για το οποίο έχουν ακουστεί πολλές ανακρίβειες, ιδιαίτερα υπό το πρίσμα της δυναμικής που έχει η παραπληροφόρηση, στην εποχή της ταχείας διάδοσής της μέσω των social media.

Η Διεθνής Υπηρεσία Έρευνας για τον Καρκίνο ταξινόμησε την ασπαρτάμη ως πιθανό καρκινογόνο για τον άνθρωπο. Μια άλλη ξεχωριστή ομάδα, η Μικτή Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων για τα Πρόσθετα Τροφίμων, δήλωσε ότι δεν υπάρχουν πειστικά στοιχεία για τη σχέση ασπαρτάμης και καρκίνου στους ανθρώπους και ότι οι καταναλωτές μπορούν να καταναλώνουν με ασφάλεια τη γλυκαντική αυτή ουσία, σε μέτριες πάντα ποσότητες. 

Η φράση πιθανό καρκινογόνο, ακόμη και με τη λέξη πιθανό μπροστά, προκαλεί σίγουρα έντονες ανησυχίες σε πολύ κόσμο, που δεν έχει την υποχρέωση να γνωρίζει τη ρήση του Παράκελσου (ιατρός και αλχημιστής του 1.500 μ.Χ.) που πρώτος ανέφερε ότι «η δόση καθορίζει τη δράση». Όλες οι ουσίες που εισάγονται στον οργανισμό ενός ανθρώπου αποτελούν εν δυνάμει δηλητήρια ή θεραπευτικές ουσίες ή είναι ανενεργές και αυτό που καθορίζει το πού τελικά εντάσσονται είναι η ποσότητα και η συχνότητα κατανάλωσής τους.  

Σύμφωνα λοιπόν με τις αναφορές της Μικτής Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων για τα Πρόσθετα Τροφίμων, η ασπαρτάμη, μια ουσία που αποτελείται από συστατικά που έτσι κι αλλιώς καταναλώνουμε μέσω της διατροφής (ασπαρτικό οξύ, φαινυλαλανίνη, μεθανόλη), βάσει των δεδομένων που αξιολογήθηκαν, παραμένει μια ασφαλής γλυκαντική ουσία, όταν καταναλώνεται εντός του ποσοτικού πλαισίου που έχει προταθεί.

Πόση ασπαρτάμη είναι πάρα πολλή;
Σύμφωνα με τον W.H.O., είναι ασφαλές να καταναλώνουμε έως και 40 χιλιοστόγραμμα ασπαρτάμης ανά κιλό σωματικού βάρους την ημέρα. Χρησιμοποιώντας ένα αναψυκτικό διαίτης ως μέτρο, σύμφωνα με τους υπολογισμούς, ένα άτομο 75 κιλών θα πρέπει να πίνει περισσότερα από δώδεκα κουτάκια (των 330 ml έκαστο) κάθε μέρα για να ξεπεράσει αυτό το όριο. Τα στοιχεία του Π.Ο.Υ. λοιπόν δείχνουν πως η κατανάλωση ασπαρτάμης, ακόμη και από διάφορες πηγές τροφίμων και ποτών, αδυνατεί να προσεγγίσει τα 30 χιλιοστόγραμμα ανά κιλό σωματικού βάρους την ημέρα, ποσά σημαντικά χαμηλότερα από τα όρια ασφάλειας (40 mg/KgrΣ.Β./καθημερινά) που έχουν τεθεί.

Πού καταλήγουμε; 
Δεδομένου του γεγονότος ότι ακόμη και η πιο ασφαλής ουσία για τον ανθρώπινο οργανισμό αν υπερκαταναλωθεί, ενδεχομένως να προκαλέσει αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία μας, τέτοιες ανακοινώσεις επαναπροσδιορίζουν την ανάγκη για μέτρο στην κατανάλωση και ισορροπία στη διατροφή μας. Μήπως είναι καιρός να αξιοποιήσουμε τα ασφαλή τεχνητά γλυκαντικά ως προς τη βασική κατεύθυνση ύπαρξής τους και να μειώσουμε την κατανάλωση ζάχαρης που ομολογουμένως έχει ξεφύγει;