Η ζωή μετά το εγκεφαλικό επεισόδιο: Η εξομολόγηση ενός ανθρώπου ο οποίος βίωσε το εγκεφαλικό πριν λίγο καιρό
Για χρόνια περηφανευόμουν για την όρεξή μου για ζωή, τη γερή κράση, τα υψηλά επίπεδα ενέργειας. Ιδέα δεν είχα ότι το εργοστάσιο της κυκλοφορίας του αίματος, εκεί απ’ όπου όλα ξεκινούν και καταλήγουν, ήταν σε μόνιμη υπερωρία. Η αντλία της καρδιάς σε υπερδιέγερση και η ροή του αίματος αυξημένη για ν’ αντεπεξέλθει σε αρτηρίες όλο και πιο δύσκαμπτες. Όταν ο νευρολόγος ανέλυσε την πρόσφατη μαγνητική τομογραφία εγκεφάλου μου, έκανε μια περιγραφή που μου ακούστηκε τελείως σαν καρτούν. «Βλέπετε αυτόν τον κενό χώρο εδώ κι εδώ κι εδώ; Λοιπόν, για πολύ καιρό τώρα, η εγκεφαλική σας μάζα προσπαθεί να απομακρυνθεί από τις αρτηρίες, οι οποίες υπερλειτουργούν. Σαν να λέμε, βρυχώνται, πράγμα που ο ευαίσθητος εγκεφαλικός ιστός βρίσκει δυσάρεστο. Έτσι ξέρουμε ότι έχετε χρόνια υπέρταση».
Το ότι, ήδη διανύοντας την έκτη δεκαετία της ζωής μου, δεν είχα μετρήσει ποτέ την πίεσή μου, θα μπορούσε να μου είχε κοστίσει πολύ ακριβά. Το συνειδητοποίησα συλλέγοντας παρόμοιες ιστορίες από φίλους και γνωστούς. Ευτυχώς, το δικό μου εγκεφαλικό επεισόδιο με βρήκε ξώφαλτσα. Σφαλιάρα μάλλον παρά ηλεκτρική εκκένωση. Πράγμα που δεν σημαίνει πως δεν είχε μια μεγάλη γκάμα από συνέπειες.
Το πρώτο διάστημα, αν ήθελα να γίνω κατανοητός, έπρεπε να αρθρώνω τις λέξεις αργά και προσεκτικά, και συχνά να τις επαναλαμβάνω, με αποτέλεσμα κάθε συζήτηση που διαρκούσε πάνω από ένα λεπτό να γίνεται επίπονη. Παρότι η συγκεκριμένη βλάβη δεν διήρκεσε πάνω από δύο εβδομάδες, εμένα μου φάνηκε αιώνας. Ούτε ο μυϊκός συντονισμός μου ήταν αυτός που πίστευα ή, μάλλον, είχα συνηθίσει. Σε μικρά, καθημερινά πράγματα, το σώμα μου δεν ήταν αυτό που ήξερα. Για παράδειγμα, την πρώτη φορά που, χωρίς να το πολυσκεφτώ, επιχείρησα να ξυριστώ, το αποτέλεσμα ήταν όπως η ομιλία μου: όλο παραδρομές και φάλτσα.
Πέντε εβδομάδες αργότερα, το υποδόριο βραχυκύκλωμα συνεχίζει να κάνει απτή την παρουσία του. Βάζοντας τα χέρια στο κεφάλι, στην αριστερή πλευρά αισθάνομαι τα μαλλιά μου φυσιολογικά, ενώ στη δεξιά είναι σαν μεταλλικά νήματα. Ψαχουλεύοντας με το δεξί, δεν μπορώ να εντοπίσω τα αντικείμενα στην τσάντα μου, κυρίως γιατί δεν καταλαβαίνω τη διαφορά στην υφή. Όλα είναι τραχιά, σαν φτιαγμένα από στρατσόχαρτο.
Ακόμα πιο εντυπωσιακή όμως είναι η αλλαγή στα επίπεδα ενέργειας. Είναι ανησυχητικό να διαπιστώνεις ότι το να αισθάνεσαι «μια χαρά» δεν σημαίνει καθόλου ότι είσαι κιόλας. Ότι, στα εξήντα, ζεις σ’ ένα σώμα με τάσεις να αυτονομηθεί. Σε αναστατώνει όπως μια μοιραία παρεξήγηση, είναι σαν να σου έλεγε ψέματα για χρόνια κάποιος οικείος και αγαπητός. Η μόνιμα αυξημένη καρδιακή πίεση δεν μεταφράστηκε σε καμία ενόχληση, ποτέ. Έχοντας συνηθίσει σ’ έναν οργανισμό στα γκάζια, τώρα, όταν καταφέρνω να ομαλοποιήσω την πίεσή μου σε φυσιολογικά επίπεδα, αισθάνομαι στο ρελαντί, υποτονικός, με πεσμένη την μπαταρία. Λειτουργώντας για πολύ καιρό με λανθασμένες ρυθμίσεις, χρειάζεται τώρα να επαναφέρω μια πολύ βασική εσωτερική λειτουργία, την αρτηριακή πίεση της καρδιάς. Η αίσθηση της βαθιάς κούρασης, με την οποία έκανα επαφή τις πρώτες μέρες, επανεμφανίζεται χωρίς προειδοποίηση, χωρίς κάποιον ιδιαίτερο λόγο. Ζω μ’ ένα πιεσόμετρο δίπλα μου, προσπαθώντας να συνδέσω αυτά τα επεισόδια χαμηλής ενέργειας με τις αυξομειώσεις της πίεσης. Για την ώρα, δεν έχει ρίμα αυτό το ποίημα.
Και μάλλον δεν πρόκειται ν’ αποκτήσει, όσο δεν κάνω κάτι με το κάπνισμα. Η νικοτίνη είναι εξεχόντως αρτηριοσκληρωτική, συστέλλει τα αγγεία και τα κάνει δύσκαμπτα. Ως προ αυτό, συμφωνούν εμφατικά άπαντες: καρδιολόγοι, νευρολόγοι, παθολόγοι… Είναι, λένε, το «τελευταίο οχυρό». Είναι, απαντώ, ο πρώτος μου εθισμός, ο πιο παλιός. Με έχει νικήσει πάμπολλες φορές. Και μόνο η σκέψη να το αφήσω, με αγχώνει, με κάνει να θέλω ν’ ανάψω.
Στην πρώτη συνάντηση με τίτλο «Ψυχανάλυση και κινηματογράφος της παρατήρησης - Μεγεθύνοντας το αδιόρατο», την Κυριακή 24 Νοεμβρίου, ο Γρηγόρης Μανιαδάκης συνομιλεί με την Εύα Στεφανή
20°
