Γιατί με τσιμπάνε τα κουνούπια περισσότερο από τον διπλανό μου;

Ήξερες ότι μόνο τα θηλυκά κουνούπια τσιμπάνε και ότι, πράγματι, προτιμούν κάποιους ανθρώπους περισσότερο από άλλους; Σαν και σένα, για παράδειγμα, που νοιώθεις πάντα σαν ένα «ζωντανό» εντομοαπωθητικό που προστατεύει την υπόλοιπη παρέα από τα αιμοδιψή πετούμενα.

Η επιστήμη βρήκε συναρπαστική αυτή τη διάκριση και καταπιάστηκε με συστηματικές μελέτες από τα μέσα του εικοστού αιώνα έως σήμερα, ώστε να ρίξει φως στις προτιμήσεις των κουνουπιών με ευφάνταστους ενίοτε τρόπους. Στη δεκαετία του 1950, οι ερευνητές σκόρπισαν μεταλλικές δεξαμενές μέσα σε ένα δάσος σε σχήμα ανθρώπου -ντυμένες κιόλας με πουκάμισα ή γιλέκα- τις γέμισαν νερό και μετρούσαν πόσες φορές προσγειώνονταν πάνω τους τα κουνούπια, υπό διάφορες συνθήκες. Διαπίστωσαν ότι, τα κουνούπια προσελκύονταν περισσότερο από τις δεξαμενές που είχαν θερμανθεί στη θερμοκρασία του ανθρώπινου σώματος, που απελευθέρωναν διοξείδιο του άνθρακα ή φορούσαν ρούχα εμποτισμένα με ιδρώτα. Μεταγενέστερες μελέτες έδειξαν ότι τα κουνούπια αγαπούσαν περισσότερο τη μυρωδιά των ανθρώπων παρά των ζώων και ότι το διοξείδιο του άνθρακα σε συνδυασμό με τη μυρωδιά του δέρματος «άνοιγε» την όρεξή τους.

Όλοι οι άνθρωποι έλκουν τα κουνούπια. Κάποιοι λίγο περισσότερο. Αν ανήκεις σε αυτή την κατηγορία, είσαι με τους μάλλον «άτυχους» που, από τη φύση τους, αποτελούν εξαιρετικό δόλωμα. Αν και δεν υπάρχει ένας μοναδικός λόγος που απαντά στο «γιατί», η επιστήμη έχει εντοπίσει δυο βασικούς παράγοντες που μας κάνουν πιο επιρρεπείς στα τσιμπήματα από άλλους: τη βιολογία μας, που δεν μπορούμε να αλλάξουμε, και τις συνήθειές μας, που μπορούμε.

Η βιολογία

Πως «μυρίζεις» άραγε; Ενώ υπάρχουν φυσικά σήματα, όπως η όραση, η όσφρηση, η θερμότητα και η υγρασία που βοηθούν τα θηλυκά κουνούπια να προσανατολιστούν προς τον στόχο τους, κάποιες οσμές τα προσελκύουν εντονότερα σε συγκεκριμένους «ξενιστές». Είναι τα βακτήρια που βρίσκονται στο δέρμα σου και παίζουν καθοριστικό ρόλο στη δημιουργία της προσωπικής σου μυρωδιάς. Στο δέρμα σου κατοικοεδρεύουν αμέτρητα βακτήρια/μόρια που δημιουργούν χημικές ενώσεις που εξατμίζονται ως μοναδικές, δικές σου οσμές.

Κάθε άνθρωπος έχει το δικό του «αρωματικό» αποτύπωμα. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει πως αν κάποιος μυρίζει ωραία ή άσχημα θα γίνεται πάντα στόχος κουνουπιών, τα κουνούπια είναι ευαίσθητα σε πολλές οσμές ακόμη και εκείνες που τα ρουθούνια σου δεν μπορούν να ανιχνεύσουν. Για παράδειγμα, τα κουνούπια λατρεύουν τη μυρωδιά του βραχίονα των χεριών σου. Είχες σκεφτεί ποτέ ότι οι βραχίονές σου απελευθερώνουν κάποια μυρωδιά;

Τα κουνούπια επίσης έλκονται από το σμήγμα, τη λιπαρή ουσία που παράγει το δέρμα για να προστατευτεί από την ξηρότητα, και περιέχει στοιχεία που συμβάλλουν στην ξεχωριστή μυρωδιά σου.

Τα κουνούπια φαίνεται να έλκονται επίσης από ανθρώπους με ομάδα αίματος Ο, για λόγους που οι ερευνητές δεν έχουν εξακριβώσει. Ρόλο παίζει και η… αναπνοή σου. Το προσωπικό σου αναπνευστικό «μοτίβο». Τα κουνούπια αναζητούν το διοξείδιο του άνθρακα (και εν μέρει γι' αυτό είναι τόσο ικανά στο να μας βρίσκουν), και όσο πιο γρήγορα ή δυνατά εκπνέουμε, τόσο περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα στέλνουμε στον αέρα, προσκαλώντας τα έντομα στο κατόπι μας.

Η καθημερινότητα

Ύστερα είναι και η ρουτίνα σου, αυτά που κάνεις κατά τη διάρκεια της μέρας. Αν προπονείσαι καθημερινά ή ασκείσαι έντονα, φυσικό είναι η αναπνοή σου, για παράδειγμα, να γίνεται κατά τη διάρκεια της άσκησης πιο «βαριά», να εκπνέεις περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα. Ο ιδρώτας σου επίσης στέλνει ένα ισχυρό σινιάλο στα κουνούπια. Ιδιαίτερα αν μείνεις με τα ιδρωμένα σου ρούχα ή τον ιδρώτα πάνω σου για κάμποση ώρα που θα αναμειχθεί με τα βακτήρια στο δέρμα σου…

Μερικές μπύρες παραπάνω στην παραλία ή ένα κοκτέιλ όταν δύει ο ήλιος, στέλνουν επίσης επίσημη πρόσκληση για «ποτό», αφού το αλκοόλ εξατμίζεται -μαζί με τον ιδρώτα- από το δέρμα, προσελκύοντας τα κουνούπια. Επιπλέον, το αλκοόλ μπορεί να αλλάξει τη χημική σύσταση της προσωπικής σου μυρωδιάς, κάνοντάς σε πιο ευάλωτο.

Πώς να κρατήσεις μακριά τα κουνούπια

• Τα κουνούπια δύσκολα αντιστέκονται σε σκούρα ή με έντονα χρώματα. Απόφυγε μαύρα, σκούρα μπλε, έντονα πορτοκαλί, κόκκινα ή φούξια, προτίμησε ρούχα με απαλά, ανοικτά χρώματα.
• Το αγαπημένο σου άρωμα μπορεί να σαμποτάρει την αμυντική γραμμή σου. Όπως και τα προϊόντα της προσωπικής σου φροντίδας, η λοσιόν, η κρέμα σώματος, το σαπούνι, ακόμη και το αντηλιακό σου. Όσο κι αν σου αρέσουν τα αρώματά τους, θα ήταν καλύτερο να τα αποφεύγεις. Προτίμησε fragrance-free προϊόντα.
• Τίποτα δεν προσελκύει περισσότερο τα κουνούπια από το νερό. Πότισες τις γλάστρες; Αφαίρεσε το περιττό νερό από τα πιατάκια. Έπλυνες το μπαλκόνι; Σκούπισε τα νερά και μην αφήνεις να λιμνάζουν στις γωνίες. Άφησε το λάστιχο να στραγγίξει.
• Καθάρισε τις υδρορροές και τα σιφόνια του μπαλκονιού ή της αυλής από τυχόν φύλλα που παρασέρνει το νερό.
• Φρόντισε τα φυτά σου. Ανακάτευε τακτικά το λίπασμα στις γλάστρες και μην αφήνεις τους θάμνους στην αυλή να «φουντώνουν» ανεξέλεγκτα. Η ζούγκλα… έχει κουνούπια.
• Ένας ανεμιστήρας στο μπαλκόνι ή τη βεράντα θα αποδειχτεί σωτήριος. Μπορεί να πετούν, αλλά δεν φημίζονται ως δεινοί «ιπτάμενοι». Τοποθέτησέ τον κοντά ή κάτω από το τραπέζι -συνήθως πετούν χαμηλά και σε τσιμπάνε στα πόδια- ο αγώνας τους ενάντια στο αεράκι του ανεμιστήρα είναι άνισος.

Φτιάξε το δικό σου αντικουνουπικό (αν δεν θέλεις να χρησιμοποιήσεις του εμπορίου)

• Σε 60 ml λάδι βάση (τζοτζόμπα ή αμυγδαλέλαιο ή λάδι καρύδας) προσθέτεις 20 σταγόνες αιθέριο έλαιο ευκαλύπτου, 20 σταγόνες αιθέριο έλαιο κέδρου, 10 σταγόνες αιθέριο έλαιο πράσινου τσαγιού, 3 σταγόνες αιθέριο έλαιο γεράνι και βιταμίνη Ε (2 κάψουλες). Ανακατεύεις όλα τα υλικά μαζί. Διατηρείς το μείγμα σε μπουκαλάκι ή δοχείο ψεκασμού.
• Σε 1/3 φλιτζανιού λάδι καρύδας προσθέτεις 15 σταγόνες αιθέριο έλαιο λεβάντας ή μέντας. Ανακατεύεις και διατηρείς το μείγμα σε μπουκαλάκι ή δοχείο ψεκασμού.
• Σε ένα δοχείο ψεκασμού των 100ml βάζεις 2 κ.σ. οινόπνευμα 95 βαθμών και προσθέτεις 30 σταγόνες αιθέριο έλαιο λεβάντας και 30 σταγόνες αιθέριο έλαιο μέντας, ανακινείς ελαφρά πριν συμπληρώσεις 90 γρ. αποσταγμένο νερό. Κλείνεις καλά το δοχείο και ανακινείς ξανά έως ότου ομογενοποιηθούν τα συστατικά. Το μείγμα είναι ιδανικό για κλειστούς χώρους.

Να θυμάσαι

• Το δέρμα σου είναι «μοναδικό» και αντιδρά διαφορετικά, από άλλων, στα αιθέρια έλαια. Πριν δοκιμάσεις οτιδήποτε πάνω σου, κάνε πρώτα ένα τεστ εφαρμόζοντας μικρή ποσότητα από το αιθέριο έλαιο που επέλεξες στο δέρμα σου.
• Δεν έχουν όλα τα αιθέρια έλαια επουλωτικές ή καταπραϋντικές ιδιότητες ενώ κάποια δεν τα πηγαίνουν καλά με τον καλοκαιρινό ήλιο, καθιστώντας το δέρμα περισσότερο ευάλωτο σε ηλιακά εγκαύματα. Μην χρησιμοποιείς αιθέρια έλαια σε ερεθισμένο ή με πληγές δέρμα εάν αυτά δεν ενδείκνυνται ως επουλωτικά ή καταπραϋντικά.
• Η δράση των αιθέριων ελαίων ενάντια στα κουνούπια είναι χρονικά περιορισμένη, οπότε, εάν έχεις επιλέξει τα αιθέρια έλαια ως φυσική λύση, θα πρέπει να εφαρμόζεις τακτικά.