Επιτρέπεται η άσκηση σε όσους έχουν κοιλιοκήλη;

Πολλαπλά είναι τα οφέλη της σωματικής άσκησης, όπως βελτιωμένη κυκλοφορία, μειωμένη φλεγμονή, ισχυρότεροι μύες και διατήρηση ενός φυσιολογικού σωματικού βάρους. Επίσης βοηθά στη διατήρηση της ψυχικής υγείας και της ευεξίας. Όσον αφορά όμως στα άτομα με κοιλιοκήλη, υπάρχει πάντα ο κίνδυνος επιδείνωσης της πάθησης όταν η άσκηση δεν είναι η ενδεδειγμένη, ή δεν εκτελείται σωστά.

Η αναπνευστική και μυϊκή ενδυνάμωση χωρίς καταπόνηση, είναι το κλειδί για την επίτευξη των επιθυμητών βελτιώσεων. Η ένταση και η μορφή της άσκησης εξαρτάται από την υπάρχουσα φυσική κατάσταση, όπως και από το είδος της κήλης και τη σοβαρότητά της. Επειδή, λοιπόν, κάθε άτομο είναι διαφορετικό, η αναζήτηση ιατρικής συμβουλής, πριν από την έναρξη της άσκησης, είναι αναγκαία. Ο περισσότερος ελεύθερος χρόνος, τώρα το καλοκαίρι, αποτελεί κίνητρο για ενασχόληση με δραστηριότητες στην ύπαιθρο, όπως κολύμπι, τρέξιμο, ποδηλασία, ρακέτες, βόλεϊ ή ποδόσφαιρο στην άμμο.

Επιτρέπονται οι δραστηριότητες στην ύπαιθρο για όσους έχουν κήλη; 

«Η άθληση είναι απαραίτητη για την καλή λειτουργία του οργανισμού. Επομένως, δεν πρέπει να εγκαταλειφθεί εντελώς μετά από τη διάγνωση της κήλης. Αυτό που χρειάζεται είναι να τροποποιηθεί και να γίνεται με μεγαλύτερη προσοχή. Σε γενικές γραμμές, ο στόχος πρέπει είναι η άσκηση λιγότερης πίεσης στην κοιλιά. Γι’ αυτό πρέπει να αποφεύγονται προγράμματα υψηλής έντασης, ασκήσεις που απαιτούν τράβηγμα και ώθηση καθώς και αθλήματα επαφής, όπως το ποδόσφαιρο ή το beachvolley, που μπορούν να προκαλέσουν τραυματισμούς. Ο παραμικρός πόνος/ενόχληση, η εμφάνιση αδυναμίας ελέγχου της ουροδόχου κύστης, ή η δυσκολία κατά τη διάρκεια της κένωσης του εντέρου λόγω της πίεσης που προκαλεί η κήλη, αποτελούν ενδείξεις για διακοπή της άσκησης και επίσκεψης στο γιατρό το συντομότερο δυνατόν», επισημαίνει ο Γενικός Χειρουργός δρ Σπύρος Αυλωνίτης. 

Ειδικότερα, για την προστασία της κήλης και την αποφυγή επιδείνωσής της, τα άτομα με κοιλιοκήλες είναι προτιμότερο να ασχολούνται με αθλητικές δραστηριότητες χαμηλής έντασης. Επιτρέπονται το περπάτημα και το ήπιο τζόκινγκ (όχι όμως το έντονο τρέξιμο), η ποδηλασία  και η ήπια γιόγκα. Ακατάλληλες για τα άτομα με κήλη είναι ασκήσεις και σπορ που επιβαρύνουν το κοιλιακό τοίχωμα, όπως για παράδειγμα, η άρση βαρών, ασκήσεις καταπόνησης των κοιλιακών μυών, sit-ups, crunches κ.ά. 

Γενικά, η σωστή ενδυνάμωση των μυών της κοιλιάς, της πλάτης και της λεκάνης μπορεί να βοηθήσει στην αποφυγή της επιδείνωσης της κήλης. Αντιθέτως, η αδράνεια, η κακή φυσική κατάσταση και η άσκηση υπερβολικής πίεσης στην περιοχή, μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένο πόνο, μυϊκή καταπόνηση και ακόμη πιο σοβαρές επιπλοκές. «Οι κήλες είναι, ουσιαστικά, ελαττώματα ή οπές στην περιτονία, τον ιστό που υπάρχει κάτω από το δέρμα, που συγκρατεί τα όργανα στην κοιλιακή κοιλότητα και απορροφά τους κραδασμούς που προκαλούνται από τις κινήσεις. Σχηματίζονται σχεδόν οπουδήποτε στην κοιλιά και τα συμπτώματα που προκαλούνται περιλαμβάνουν οίδημα, πόνο και ψηλαφητή σκληρία στην περιοχή. Ορισμένες φορές είναι ασυμπτωματικές. 

Αναλόγως του σημείου που θα εμφανιστούν διακρίνονται σε επιγαστρικές, ομφαλοκήλες, βουβωνοκήλες, μηροκήλες (ψηλά στον μηρό). Άλλη μια κατηγορία είναι οι μετεγχειρητικές κήλες, που εμφανίζονται στην τομή κάποιας προγενέστερης επέμβασης.

Αιτία είναι η άσκηση πίεσης στην κοιλιά λόγω άρσης βάρους, χρόνιου βήχα, δυσκοιλιότητας ή διάρροιας. Πιο επιρρεπή είναι τα παχύσαρκα άτομα και οι καπνίζοντες. Η παγίδευση ενός οργάνου (π.χ. τμήμα του εντέρου) μέσα στην οπή της περιτονίας είναι μια εξέλιξη που πρέπει να αποφευχθεί. Η περίσφιξη και εν συνεχεία ο στραγγαλισμός του οργάνου είναι επιπλοκή που ενδεχομένως να οδηγήσει σε νέκρωσή του. Πρόκειται για επείγουσα κατάσταση που απαιτεί άμεση χειρουργική αντιμετώπιση. 

Ακόμα όμως και όταν δεν υπάρχει επιπλοκή, η χειρουργική επέμβαση είναι η μόνη θεραπευτική επιλογή. Γίνεται είτε με ανοιχτή τεχνική είτε ενδοσκοπικά (λαπαροσκοπικά-ρομποτικά). Η επαναφορά του οργάνου που προβάλει στην κλασική, ανοιχτή χειρουργική επέμβαση γίνεται μέσω μιας μεγάλης τομής και η αποκατάσταση της οπής με τοποθέτηση πλέγματος ή ειδικών ραμμάτων ή και των δύο. Στην ελάχιστα επεμβατική λαπαροσκοπική - ρομποτική τεχνική η επανατοποθέτηση του προβάλλοντος οργάνου γίνεται μέσω τριών πολύ μικρών οπών, μέσω των οποίων ο χειρουργός εισάγει μια κάμερα (από την οποία βλέπει μεγεθυμένη την περιτοναϊκή περιοχή) και δύο μικρής διαμέτρου ενδοσκοπικά εργαλεία. Για τη μεγαλύτερη αντοχή και αποτροπή μιας υποτροπής, εισάγεται και στερεώνεται ένα φύλλο πλέγματος, όπως και στην ανοιχτή επέμβαση. 

Και οι δύο τεχνικές απαιτούν ολική αναισθησία, η λαπαροσκοπική - ρομποτική όμως πλεονεκτεί σε πολλά σημεία. Η απουσία μεγάλης τομής ελαχιστοποιεί τον πόνο  και προσφέρει ταχύτερη ανάρρωση. Στην περίπτωση δε που υπάρχουν περισσότερες από μία κήλες, η λαπαροσκοπική - ρομποτική τεχνική δεν απαιτεί επιπλέον τομές. Μέσω των αρχικών τριών μικρών οπών μπορεί να αποκατασταθούν όλες. Το σπουδαιότερο πλεονέκτημά της, όμως, είναι ότι δεν απαιτεί νοσηλεία! Ο ασθενής παραμένει συνήθως μόνο για λίγες ώρες στο νοσοκομείο και πηγαίνει στο σπίτι του την ίδια μέρα. Στα επαγγελματικά καθήκοντα και τις καθημερινές δραστηριότητές του επανέρχεται, επίσης, ταχύτατα.

Δεδομένου ότι οι κήλες δεν θεραπεύονται μόνες τους και η χειρουργική επέμβαση για την αποκατάστασή τους είναι μονόδρομος, όσο γρηγορότερα γίνει αυτή τόσο μικρότερες είναι οι πιθανότητες επιπλοκών. Και φυσικά η επιτυχής αντιμετώπισή τους βελτιώνει την ποιότητα ζωής των ασθενών, οι οποίοι δεν έχουν πια περιορισμούς, μπορούν να αθλούνται, να παίζουν και γενικά να απολαμβάνουν κάθε εμπειρία που τους ευχαριστεί», καταλήγει ο δρ Αυλωνίτης.