Καρκίνος του προστάτη: Γρήγορο τεστ σάλιου αλλάζει τα δεδομένα στην έγκαιρη διάγνωση

Ο καρκίνος του προστάτη είναι ήδη η πιο διαδεδομένη μορφή καρκίνου στους άνδρες σε περισσότερες από εκατό χώρες και ο αριθμός εκείνων που διαγιγνώσκονται με τη νόσο παγκοσμίως προβλέπεται ότι μέχρι το 2040 θα διπλασιαστεί στα 2,9 εκατ. ετησίως.

🩺 Saliva test to revolutionise detection of prostate cancerhttps://t.co/UskHsQ9C9G

— The Telegraph (@Telegraph) May 31, 2024

Ένα νέο τεστ σάλιου διαγιγνώσκει εγκαίρως τον καρκίνο του προστάτη

Η έγκαιρη διάγνωση είναι ζωτικής σημασίας, αλλά όπως σημειώνουν ειδικοί, τα υφιστάμενα τεστ PSA για τον καρκίνο του προστάτη μπορεί να μην εντοπίσουν κάποιους καρκινοπαθείς και να υποχρεώσουν άλλους να υποβληθούν σε περιττή θεραπεία ή περαιτέρω εξετάσεις.

Μια καλύτερη εναλλακτική του τεστ αυτού φαίνεται πώς ανακάλυψαν ερευνητές από το Ινστιτούτο Έρευνας για τον Καρκίνο του Λονδίνου (ICR) και το ίδρυμα Royal Marsden NHS, όπως σημειώνει η βρετανική εφημερίδα The Guardian.

Μελέτη δείχνει ότι το νέο τεστ σάλιου που ανέπτυξαν και το οποίο περιλαμβάνει τη συλλογή δείγματος DNA σε λίγα δευτερόλεπτα, είναι πιο ακριβές. Τα ευρήματα παρουσιάζονται αυτό το Σαββατοκύριακο στο μεγαλύτερο συνέδριο για τον καρκίνο στον πλανήτη, όπου έχουν ήδη γίνει ελπιδοφόρες ανακοινώσεις για άλλες μορφές καρκίνου, όπως εκείνος του πνεύμονα.

Το τεστ για καρκίνο του προστάτη που αλλάζει τα δεδομένα

«Με αυτό το τεστ θα μπορούσε να είναι δυνατό να αλλάξουν τα δεδομένα αναφορικά με τον καρκίνο του προστάτη», δήλωσε η Ρος Ιλς, καθηγήτρια ογκογενετικής στο ICR.

«Δείξαμε ότι ένα απλό, φθηνό τεστ σάλιου για τον εντοπισμό ανδρών με υψηλότερο κίνδυνο λόγω της γενετικού τους προφίλ είναι ένα αποτελεσματικό εργαλείο για την έγκαιρη αντιμετώπιση του καρκίνου», τόνισε στο περιθώριο της ετήσιας συνεδρίασης της Αμερικανικής Εταιρείας Κλινικής Ογκολογίας (ASCO) στο Σικάγο.

Η ίδια σημείωσε ότι το γρήγορο και φθηνό τεστ σάλιου για τον καρκίνο του προστάτη αναπτύχθηκε μετά από δεκαετίες έρευνας στους γενετικούς δείκτες της νόσου.

Η μεθοδολογία του τεστ για τον καρκίνο του προστάτη

Επιστήμονες και γιατροί ανέπτυξαν το τεστ σάλιου, αφού μελέτησαν το DNA εκατοντάδων χιλιάδων ανδρών. Το τεστ αυτό λειτουργεί αναζητώντας γενετικά σήματα στο σάλιο που συνδέονται με τον καρκίνο του προστάτη.

Στη δοκιμή Barcode 1, οι ερευνητές στρατολόγησαν πάνω από 6.000 Ευρωπαίους άνδρες ηλικίας 55 -69 ετών κατά την οποία είναι αυξημένος ο κίνδυνος του καρκίνου του προστάτη.

Μετά τη συλλογή του σάλιου, το τεστ υπολόγισε τη βαθμολογία πολυγονικού κινδύνου (PRS) για κάθε έναν από τους άνδρες, η οποία βασίζεται σε 130 γενετικές παραλλαγές στον κώδικα DNA, που συνδέονται με τον καρκίνο του προστάτη.

Σε εκείνους με τον υψηλότερο γενετικό κίνδυνο, το τεστ απέδωσε λιγότερα εσφαλμένα θετικά αποτελέσματα σε σύγκριση με το τεστ PSA, εντόπισε άτομα με καρκίνο που θα «ξέφευγαν» από το τεστ PSA και υψηλότερο ποσοστό των επιθετικών καρκίνων από το τεστ PSA, σύμφωνα με το ICR. Το τεστ εντόπισε επίσης με ακρίβεια άνδρες με καρκίνο του προστάτη που, που δεν είχε εντοπιστεί ο καρκίνος τους σε μαγνητική τομογραφία.

«Το τεστ έσωσε τη ζωή μου και του αδελφού μου», λέει 71χρονος καρκινοπαθής

Ο Ντίρες Τέρνμπουλ, ηλικίας 71 ετών από το Μπράιτον της νότιας Αγγλίας, ήταν ένας από τους πρώτους που έκαναν το τεστ σάλιου και εξεπλάγη όταν διαπίστωσε ότι πάσχει από καρκίνο του προστάτη.

«Έπαθε σοκ όταν έλαβα τα αποτελέσματα, αφού δεν είχα συμπτώματα και τώρα ξέρω ότι δεν θα είχα διαγνωστεί σε αυτό το στάδιο, αν δεν είχα μετάσχει στη δοκιμή του τεστ».

Ο Τέρνμπουλ υποβλήθηκε σε ρομποτική επέμβαση για αφαίρεση τμήματος του προστάτη του και τώρα τα πάει καλά. «Επειδή το τεστ σάλιου αποκάλυψε ότι είχα διέτρεχα υψηλό γενετικό κίνδυνο να αναπτύξω τη νόσο, ο μικρότερος αδερφός μου, ο οποίος θα ήταν πολύ μικρός για να συμμετάσχει απευθείας στη μελέτη, μετείχε τελικά και ανακάλυψε ότι και αυτός είχε έναν επιθετικό όγκο στον προστάτη. Είναι απίστευτο ότι λόγω αυτής της μελέτης έχουν σωθεί δύο ζωές στην οικογένειά μου».

Απαιτούνται περαιτέρω δοκιμές

Η καθηγήτρια ογκογενετικής Ρος Ιλς, προειδοποίησε, πάντως, ότι θα χρειαστούν περαιτέρω έρευνες προτού μπορέσει να κυκλοφορήσει ευρέως το τεστ.

«Το επόμενο βήμα μας θα είναι να δοκιμάσουμε σε διάφορους πληθυσμούς τους γενετικούς δείκτες, που έχουμε εντοπίσει και που σχετίζονται με τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του προστάτη, ώστε να διασφαλίσουμε ότι αυτή η εξέταση μπορεί να ωφελήσει όλους τους άνδρες».

Η σημασία της έγκαιρης διάγνωσης

Λόγω της γήρανσης του πληθυσμού και της αύξησης του προσδόκιμου ζωής αυξάνεται και ο αριθμός των ηλικιωμένων ανδρών στον πλανήτη που ζουν περισσότερο.

Δεδομένου ότι είναι αναπόφευκτοι οι βασικοί παράγοντες κινδύνου εμφάνισης του καρκίνου του προστάτη - η ηλικία των 50+ και το οικογενειακό ιστορικό της νόσου, ειδικοί θεωρούν ότι θα είναι αδύνατο να αποτραπεί η αύξηση των κρουσμάτων απλώς με την αλλαγή του τρόπου διαβίωσης και η με παρεμβάσεις δημόσιας υγείας.

Ωστόσο, τα καλύτερα τεστ και η πρώιμη διάγνωση μπορεί να μειώσουν τον φόρτο και να σώσουν ζωές.

Όπως σημειώνει ο καθηγητής Κρίστιαν Χέλιν, διευθύνων σύμβουλος του ICR: «Οι καρκίνοι που εντοπίζονται νωρίς είναι πολύ πιο πιθανό να είναι ιάσιμοι. Αναμένεται να διπλασιαστούν μέχρι το 2040 τα κρούσματα καρκίνου του προστάτη, πρέπει να έχουμε ένα πρόγραμμα για την έγκαιρη διάγνωση της νόσου.

Γνωρίζουμε ότι το υφιστάμενο τεστ PSA μπορεί να αναγκάσει άνδρες να υποβληθούν σε περιττές θεραπείες και το πιο ανησυχητικό είναι ότι μπορεί να ξεφύγουν από αυτό άνδρες που έχουν καρκίνο. Χρειαζόμαστε επειγόντως ένα βελτιωμένο τεστ για τον έλεγχο της νόσου. Αυτή η έρευνα είναι ένα πολλά υποσχόμενο βήμα προς αυτόν τον στόχο και υπογραμμίζει το ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει ο γενετικός έλεγχος στη διάσωση ζωών».