Health & Fitness

Μήπως έχουμε υπέρταση και δεν το γνωρίζουμε;

Ενημέρωση για τη σημασία της έγκαιρης διάγνωσης

Σοφία Νέτα
2’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Υπέρταση: Τα συμπτώματα που πρέπει να μας κινητοποιήσουν και η αξία της έγκαιρης διάγνωσης

Ως Παγκόσμια Ημέρα Υπέρτασης έχει οριστεί η 17η Μαΐου, στο πλαίσιο της οποίας διοργανώνονται εκδηλώσεις και δραστηριότητες σε πολλές χώρες. Το 2017 η Διεθνής Εταιρεία Υπέρτασης ξεκίνησε το Παγκόσμιο Πρόγραμμα ΜΜΜ (May Measurement Month) όπου πραγματοποιούνται δράσεις κατά τη διάρκεια των οποίων διεξάγονται μετρήσεις της αρτηριακής πίεσης στον γενικό πληθυσμό κάθε Μάιο σε πάνω από 100 χώρες. 

Πρόγραμμα «Μάιος Μήνας Μέτρησης» (ΜΜΜ) 

  • Το Παγκόσμιο πρόγραμμα ΜΜΜ έχει σκοπό να ενημερώσει τον γενικό πληθυσμό αναφορικά τη σημασία της έγκαιρης διάγνωσης της υπέρτασης και της αποτελεσματικής αντιμετώπισής της.
  • Στα προγράμματα ΜΜΜ 2019-2023 πραγματοποιήθηκαν μετρήσεις πίεσης σε περισσότερα από 7 εκατομμύρια ανθρώπους.
  • Το κύριο μήνυμα του προγράμματος είναι «ΜΕΤΡΗΣΤΕ ΤΗΝ ΠΙΕΣΗ ΣΑΣ»
  • Στόχος του προγράμματος είναι: «ΟΛΟΙ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΟΥΝ ΑΝ ΕΧΟΥΝ ΥΠΕΡΤΑΣΗ» 

Υπέρταση 

  • Η υπέρταση παραμένει ο σημαντικότερος τροποποιήσιμος παράγοντας κινδύνου για καρδιαγγειακά νοσήματα και θανάτους διεθνώς. Είναι η πρώτη αιτία καρδιαγγειακών νοσημάτων στις αναπτυγμένες χώρες και αποτελεί τον ισχυρότερο παράγοντα κινδύνου για εγκεφαλικό επεισόδιο και έναν από τους ισχυρότερους για στεφανιαία νόσο, έμφραγμα, καρδιακή ανεπάρκεια, νεφρική ανεπάρκεια και άνοια. Στην Ευρώπη περίπου το 50% των θανάτων σε άνδρες και γυναίκες αποδίδονται στα καρδιαγγειακά νοσήματα.
  • Η διάγνωση γίνεται μόνο με τη μέτρηση της πίεσης. Η διάγνωση απαιτεί σχολαστική μεθοδολογία και επιβεβαίωση με επανάληψη μετρήσεων της πίεσης, συχνά και εκτός ιατρείου (στο σπίτι ή με 24ωρη καταγραφή).
  • Υπάρχουν διάφορα μέσα για να μειωθεί η πίεση χωρίς φάρμακα αλλά και καλά μελετημένα δραστικά φάρμακα ώστε η υπέρταση να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά και να προληφθούν οι επιπλοκές της.
  • Η υγιεινή διατροφή που περιλαμβάνει πολλά φρούτα, λαχανικά και γαλακτοκομικά με χαμηλά λιπαρά, η μείωση του αλατιού στο φαγητό, η τακτική σωματική άσκηση (π.χ. γρήγορο βάδισμα για τουλάχιστον μισή ώρα τις περισσότερες μέρες της εβδομάδας), η διατήρηση σωματικού βάρους σε φυσιολογικό επίπεδο, και η αποφυγή μεγάλης κατανάλωσης αλκοόλ μπορούν να συμβάλλουν στη μείωση της πίεσης αλλά και να προλάβουν ή να καθυστερήσουν την εμφάνισή της. Επιπλέον, η διακοπή του καπνίσματος και η αποτελεσματική αντιμετώπιση της αυξημένης χοληστερίνης και του σακχάρου (όταν συνυπάρχουν) είναι απαραίτητα για την πρόληψη των καρδιαγγειακών επεισοδίων.
  • Υπάρχουν διάφορες επιλογές για φαρμακευτική θεραπεία, η οποία εξασφαλίζει αποτελεσματική προστασία από τα καρδιαγγειακά επεισόδια.
  • Η στρατηγική της θεραπείας προσαρμόζεται ανάλογα με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του κάθε ασθενή (εξατομίκευση). Η θεραπεία είναι καθημερινή (συνήθως πρωινή) και όχι περιστασιακή ή μεταβαλλόμενη ανάλογα με τις τιμές της πίεσης που βρίσκει ο ασθενής στο σπίτι.
  • Η μακροχρόνια επίτευξη άριστης ρύθμισης της πίεσης μειώνει σημαντικά τον καρδιαγγειακό κίνδυνο.
  • Με τα θεραπευτικά όπλα που διατίθενται σήμερα, πάνω από 95% των ασθενών με υπέρταση μπορούν να ρυθμιστούν άριστα χωρίς ανεπιθύμητες ενέργειες. 

Υπέρταση στην Ελλάδα   

Η Εθνική Επιδημιολογική Μελέτη ΕΜΕΝΟ (2015-16) που έγινε σε 6.000 ενήλικες σε όλη την χώρα έδειξε:

  • Πάνω από το 1/3 των Ελλήνων έχουν υπέρταση (περίπου 3.000.000 άτομα) και πάνω από το 1/2 των ηλικιωμένων έχουν υπέρταση
  • 30% των υπερτασικών είναι αδιάγνωστοι (περίπου 1.000.000)
  • 30% έχουν επιτύχει καλή ρύθμιση με φαρμακευτική θεραπεία (περίπου 2.000.000 είναι αρρύθμιστοι)
  • Οι άνδρες και οι νεότεροι υπερτασικοί έχουν συχνότερα αρρύθμιστη υπέρταση 

ΜΜΜ στην Ελλάδα και ευαισθητοποίηση για την υπέρταση

Με στόχο τη βελτίωση της ενημέρωσης για την υπέρταση στην Ελλάδα, πραγματοποιήθηκε το πρόγραμμα ΜΜΜ το 2019, το 2022 και το 2023 σε 11 αστικά κέντρα και πραγματοποιήθηκαν μετρήσεις πίεσης σε συνολικά 17.000 ενήλικες. Από τα δεδομένα που προέκυψαν φάνηκε ότι 40% αυτών που μετρήθηκαν είχαν υπέρταση. Από τους υπερτασικούς ασθενείς, το 25% ήταν αδιάγνωστοι και λιγότεροι από τους μισούς ήταν καλά ρυθμισμένοι με θεραπεία. 

Το πρόγραμμα ΜΜΜ 2024 θα πραγματοποιηθεί και φέτος στην Ελλάδα το Μάιο 2024 με στόχο να πραγματοποιηθούν μετρήσεις πίεσης σε πάνω από 10.000 άτομα σε 18 πόλεις (Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Πάτρα, Ιωάννινα, Ηράκλειο, Βόλος, Λάρισα, Τρίπολη, Βέροια, Καβάλα, Κιλκίς, Σέρρες, Δράμα, Αλεξανδρούπολη, Μολάοι, Καλαμάτα, Ρόδος, Χανιά). Οι μετρήσεις θα πραγματοποιηθούν σε ειδικά διαμορφωμένους δημόσιους χώρους με την χρήση πιστοποιημένων πιεσόμετρων. 

Συντονιστής του προγράμματος ΜΜΜ στην Ελλάδα είναι ο καθηγητής Παθολογίας & Υπέρτασης της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών Γεώργιος Στεργίου, στο Κέντρο Υπέρτασης STRIDE-7 της Γ’ Παθολογικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών στο Νοσοκομείο «Σωτηρία», ο οποίος είναι μέλος της Διεθνούς Επιτροπής ΜΜΜ και εκλεγμένος επόμενος πρόεδρος της Διεθνούς Εταιρείας Υπέρτασης. Το ΜΜΜ στην Ελλάδα πραγματοποιείται υπό την αιγίδα της Ελληνικής Εταιρείας Υπέρτασης με Πρόεδρο τον καθηγητή Παθολογίας της Ιατρικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Μιχαήλ Δούμα, ο οποίος είναι μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Υπέρτασης και διευθυντής της Β’ Προπαιδευτικής Παθολογικής Κλινικής του Νοσοκομείου «Ιπποκράτειο». Στην διεξαγωγή του ΜΜΜ 2024 στην Αθήνα συμμετέχουν πολλά μέλη Ιατρικών Σχολών και γιατροί του Εθνικού Συστήματος Υγείας, αλλά και πολλοί φοιτητές της Ιατρικής Σχολής, προπτυχιακοί, μεταπτυχιακοί και διδακτορικοί.