Βίος, όχι χρόνος

Η αρχή του χρόνου δεν είναι παρά μια φανταστική τομή – μια αθέατη, νοητή γραμμή που χωρίζει το τετελεσμένο «πριν» απ΄το άγνωστο κι αβέβαιο «μετά». Όμως, τέτοιες μέρες κυριεύομαι κι εγώ από την καταιγιστική δύναμη της Πρωτοχρονιάς, έτσι όπως μοιάζει ευκαιρία για μια νέα αρχή. Βγάζω μολύβια και χαρτιά και καταστρώνω σχέδια για μια άλλη ζωή, όπως θα την ήθελα πραγματικά. Μια ζωή στα μέτρα μου, με περισσότερη χαρά και λιγότερη απογοήτευση, περισσότερη γαλήνη και λιγότερους συμβιβασμούς. Με περισσότερη ελευθερία και λιγότερες πίκρες, περισσότερα χρήματα και λιγότερους περιορισμούς και, κατά το δυνατόν, χωρίς αρνητικούς ανθρώπους γύρω μου. Μετά τη δουλειά, την υγεία, την οικογένεια και τη χαρά (κι εκεί, στην τελευταία, εντάσσω τον έρωτα), η ιδανική συνταγή έχει, βεβαίως, κι αθλητικές προεκτάσεις. Να τρέχω συχνότερα, να προπονούμαι πιο συστηματικά, να αυξήσω τα χιλιόμετρά μου, να βελτιώσω τους χρόνους μου και να δυναμώσω το σώμα για να υπηρετεί τις προθέσεις μου -δρομικές κι όχι μόνον.

«Παλιά» καθώς είμαι στους δρόμους, ξέρω πως συχνά, παρά τις προθέσεις και τις υποσχέσεις, μετά τον ενθουσιασμό των πρώτων εβδομάδων ακολουθώ δρομική πορεία αποκλίνουσα -σα να χαράχτηκε από άλλους και γι΄άλλες διαδρομές. Όχι, δεν αλλάζω πλάνα επειδή μισώ να ζορίζομαι ή δεν θέλω να κουραστώ –η κόπωση είναι, έτσι κι αλλιώς, ουσιώδες συστατικό των μεγάλων δρόμων. Δεν απεχθάνομαι την πειθαρχία ούτε βαρέθηκα μια εικοσαετία μετά. Και, ευτυχώς, δεν είναι που μεγάλωσα κι αντέχω λιγότερο. Είναι που οι επιθυμίες μου όλο και περισσότερο μπαίνουν στο μίξερ της αληθινής ζωής και χάνονται σ΄ένα ιδιότυπο σκεύασμα που περιλαμβάνει, σε εναλλασσόμενες δόσεις, υποχρεώσεις και προσδοκίες, απαιτήσεις και όνειρα, προτεραιότητες και τάσεις φυγής.

Κατανοώ, λοιπόν, το αποτέλεσμα κι εν μέρει το αιτιολογώ - μα αντί να με συγχωρώ, θυμώνω που στην αληθινή ζωή συχνότερα ρίχνω εμένα. Μελαγχολώ που παρασύρομαι από υποχρεώσεις κάποτε ανούσιες και ξεχνάω αυτά που με στηρίζουν, σαν σκέψη και πρακτική, στα δικά μου δύσκολα. Γι΄αυτό όλο και συχνότερα διαλέγω πια να σταθώ στη δική μου μεριά, αρχίζοντας από τις πρώτες μέρες του χρόνου.

Η «δική μου μεριά» δεν χωράει προπονητικά πλάνα – αποτελεσματικά μεν, αλλά φτιαγμένα από άλλους, χωρίς χώρο για την αληθινή ζωή και τα εμπόδια που κάποτε βάζει. Πάει καιρός που βγάζω από πάνω μου, κατά το δυνατόν, τις περιττές ενοχές γι’ αυτά που θα μπορούσα -χρόνους που θα μπορούσα να κάνω, χιλιόμετρα που θα μπορούσα να τρέξω. Όσο δομικό μου στοιχείο κι αν είναι το τρέξιμο, η ζωή μετριέται αλλού, κι άλλες επιλογές με καλεί να υποστηρίξω. Γι΄αυτό, στις αρχές του χρόνου έπαψα να κάνω λεπτομερή σχέδια και ασκήσεις στο χαρτί, καταστρώνοντας το τι και το πώς των χιλομέτρων μου. Ναι, εξακολουθώ να ονειρεύομαι δρομικά, όπως κάνω σταθερά μέσα στα χρόνια, επιθυμώντας αγώνες, χρόνους και αποστάσεις. Όμως πιστεύω πως οι δρομικές επιθυμίες πηγαίνουν χέρι-χέρι με την άλλη ζωή, την καθημερινή, κι από εκείνη παίρνουν σχήμα και μορφή.

Άργησα να κάνω αυτή τη διαπίστωση –κι ακόμα περισσότερο να την αποδεχτώ. Μα όταν έγινε μέσα μου η αλλαγή, ήταν λυτρωτική. Έπαψαν να με βασανίζουν η καθημερινή καταγραφή χιλιομέτρων και αποστάσεων, τα περάσματα, οι χρόνοι. Έπαψα να με μαλώνω όταν δεν τα κατάφερνα κι όταν δεν μπορούσα. Άρχισα να αλλάζω τη μονάδα μέτρησης, επιλέγοντας τη δική μου. Τη μονάδα που απορρέει απ’τη δική μου ζωή και με εκείνην ταιριάζει. Έτσι δεν γράφω χιλιόμετρα σε τετράδια και υπολογιστές - τα θυμάμαι. Δεν σημειώνω λεπτομερώς τους χρόνους -το σώμα ξέρει και καταλαβαίνει ευθύς πού ξεπέρασε τον στόχο και πού υπολείφθηκε. Δεν κρατώ τα μετάλλια απ’ τους αγώνες, είναι πολλά -περισσότερα από όσα ποτέ θα περίμενα- και δεν ορίζουν τη μνήμη.

Προτιμώ τον ίδιο τον δρόμο. Την άσφαλτο που απλώνεται και το χώμα που κρατάει σταθερό το βήμα. Τον ορίζοντα που ανοίγει και τις ανηφόρες που διδάσκουν. Το σώμα, το δικό μου σώμα που μιλάει στις σιωπές του και ξέρει. Τις στιγμές που κατακτώ και κάνω δικές μου σ΄αυτήν την ιδιότυπη άσκηση ελευθερίας. Αυτά αθροίζω.

Ένα επιτύμβιο επίγραμμα της Πισιδίας που αγαπώ καταγράφει μια απ’τις σοφότερες φράσεις που με προσανατόλισαν στα χρόνια:

«Τις μέρες που ευφραίνεσαι, αυτές για βίο να μετράς, οι άλλες, χρόνος».

Οι μέρες στο δρόμο είναι ευφρόσυνες στην πληρότητά τους. Δικές μου μέρες, κερδισμένες. Με ταξίδια στον κόσμο και μέσα μου, κάποτε συνηθισμένα, άλλοτε συναρπαστικά. Αυτές συνιστούν τον «βίο» του ποιητή. Τα άλλα –καταγραφές και μετρήσεις και αθροίσματα- συχνότερα γίνονται «χρόνος». Διαλέγω το προφανές: τις γεμάτες στιγμές, τις ευφρόσυνες μέρες.