Harvard Health Medical: Οδηγίες για την εποχή των αλλεργιών

Απλές οδηγίες για τη διαχείριση της συμπτωματολογίας των αλλεργιών την άνοιξη μόλις δημοσίευσε το Harvard Health Publishing του Harvard Health Medical. Η ιατρός της Θεραπευτικής Κλινικής (Νοσοκομείο Αλεξάνδρα) της Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, Θεοδώρα Ψαλτοπούλου (Παθολόγος, Καθηγήτρια Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής) και η Παναγιώτα Ζαχαράκη (Βιολόγος) κάνουν μία σύντομη αναφορά στα κυριότερα σημεία της δημοσίευσης. Η περίοδος αλλεργιών στις ΗΠΑ διαρκεί συνήθως από τον Μάρτιο έως τον Οκτώβριο. Η γύρη των δέντρων κυριαρχεί την άνοιξη, η γύρη χόρτου το καλοκαίρι και η γύρη αμβροσίας στα τέλη του καλοκαιριού έως τις αρχές του φθινοπώρου. Στην Ελλάδα η αντίστοιχη περίοδος αλλεργιών κυμαίνεται κυρίως από τον Μάρτιο ως τον Ιούνιο. Τα κύρια αλλεργιογόνα είναι η γύρη των αγροστωδών, της παριετάριας (περδικάκι) και η γύρη της ελιάς. 

Σε αλλεργικούς ανθρώπους, με την εισπνοή της γύρης, το ανοσοποιητικό  σύστημα παράγει αντισώματα που ονομάζονται ανοσοσφαιρίνη Ε και προκαλούν την απελευθέρωση χημικών ουσιών όπως η ισταμίνη, τα λευκοτριένια και οι προσταγλανδίνες. Αυτές οι χημικές ουσίες τελικά εξαπλώνονται στους ιστούς, τα μάτια, τη μύτη, το λαιμό και τους πνεύμονες. Η υπερβολική έκθεση στη γύρη μπορεί να προκαλέσει σύγχυση στο ανοσοποιητικό σύστημα και να προκαλέσει τα κύρια συμπτώματα αλλεργίας, όπως φτέρνισμα, υγρά μάτια, ενόχληση στο λαιμό, ρινική συμφόρηση, συριγμό και βήχα. Οι αλλεργίες μπορεί σπάνια να προκαλέσουν θόλωση της διαύγειας. Τα συμπτώματα αλλεργίας συχνά διαταράσσουν τον ύπνο και κάνουν τους ανθρώπους να αισθάνονται κουρασμένοι και ευερέθιστοι.

Τα συμπτώματα αλλεργίας ποικίλλουν ως προς τη σοβαρότητα και τη διάρκεια, ανάλογα με την ιδιαίτερη ευαισθησία στη συγκεκριμένη γύρη και την ποσότητα της έκθεσης. Μερικοί άνθρωποι μπορεί να εμφανίσουν συμπτώματα αλλεργίας μόνο κατά τη διάρκεια μιας συγκεκριμένης διάρκειας της αλλεργικής περιόδου,  για μερικές ημέρες ή εβδομάδες.  

Η αντίδραση στη γύρη μπορεί επίσης να διαφέρει από χρόνο σε χρόνο λόγω των καιρικών αλλαγών. Τα επίπεδα γύρης αυξάνονται όταν το κλίμα είναι πιο ξηρό και πέφτουν όταν υπάρχει περισσότερη βροχή. Υπάρχουν πολλοί τρόποι διαχείρισης των συμπτωμάτων αλλεργίας. Γενικά προτείνεται η θεραπεία των συμπτωμάτων με το πρώτο σημάδι ενόχλησης στη μύτη, στο λαιμό ή φαγούρας στα μάτια, ώστε να γίνει η διαχείρισή της προτού βγει εκτός ελέγχου. Ας σημειωθεί ότι τα συμπτώματα που επηρεάζουν μόνο τη μία πλευρά, όπως το ένα ρουθούνι, το αυτί ή το μάτι, θα πρέπει να ελέγχονται από το γιατρό, καθώς αυτό μπορεί να είναι κάτι που δεν σχετίζεται με αλλεργίες όπως μια λοίμωξη. 

Η φαρμακευτική αγωγή εμπίπτει σε τρεις κύριες κατηγορίες: 

- Αντιισταμινικά που δεν προκαλούν υπνηλία. Αυτά έρχονται ως χάπια και ρινικά σπρέι και δρουν για να εμποδίσουν τις επιδράσεις της περίσσειας ισταμίνης που προκαλεί φαγούρα και δακρύρροια, φτέρνισμα και καταρροή. 

- Αποσυμφορητικά. Αυτά είναι διαθέσιμα ως χάπια, υγρά και ρινικά σπρέι, και προσφέρουν κάποια συμπτωματική ανακούφιση. 

- Ρινικά στεροειδή. Αυτά μειώνουν τη φλεγμονή που προκαλεί συμφόρηση, καταρροή ή φαγούρα στη μύτη και φτέρνισμα. Τα άτομα με γλαύκωμα θα πρέπει να τα λαμβάνουν με προσοχή. Τα αντιισταμινικά και τα αποσυμφορητικά είναι μερικές φορές αρκετά για να ανακουφίσουν τα συμπτώματα αλλεργίας. Αν αυτό είναι ανεπαρκές, τότε ο συνδυασμός αντιισταμινικών και ρινικών στεροειδών είναι το επόμενο βήμα. Εάν τα συμπτώματα αλλεργίας σας είναι σοβαρά ή δεν ανακουφίζονται επαρκώς, ο θεράπων ιατρός μπορεί να επιλέξει ένα προληπτικό σχήμα ανοσοθεραπείας, που χορηγείται με τη μορφή ενέσεων ή υπογλώσσια. Αυτά δεν εξαλείφουν την αλλεργία, αλλά αλλάζουν την ανοσολογική σας απόκριση για καλύτερη ανοχή και αποτελεσματικότητα.  

Ένας αλλεργιολόγος κάνει αλλεργιολογικό έλεγχο για να εντοπίσει τη συγκεκριμένη αλλεργία στη γύρη και στη συνέχεια επιλέγει το κατάλληλο εμβόλιο. Τα εμβόλια αλλεργίας γίνονται σε δύο φάσεις: μια αρχική φάση και μια φάση συντήρησης. Τα υπογλώσσια δισκία προσφέρουν παρόμοια προστασία. Ένας άλλος τρόπος για την πρόληψη των συμπτωμάτων είναι η μείωση της έκθεσης στη γύρη. Για παράδειγμα, κρατήστε τα παράθυρά σας κλειστά και περιστασιακά ενεργοποιήστε το κλιματιστικό (και καθαρίστε τα φίλτρα κλιματισμού) για να βοηθήσετε στην απομάκρυνση της γύρης από τον εσωτερικό αέρα. Περιορίστε τις δραστηριότητές σας στον εξωτερικό χώρο, κυρίως από το πρωί μέχρι νωρίς το απόγευμα. (Η γύρη είναι συνήθως υψηλότερη από περίπου 4 π.μ. έως το μεσημέρι). Εάν βρίσκεστε έξω όταν η γύρη είναι υψηλή, φορέστε μια μάσκα, η οποία μπορεί να μπλοκάρει το 70% έως 80% της γύρης. Όταν μπείτε μέσα, κάντε αμέσως ντους και πλύνετε τα ρούχα σας για να κρατήσετε τη γύρη έξω από τον εσωτερικό αέρα. 

Τέλος, σύμφωνα με τα πρόσφατα στατιστικά στοιχεία, οι ασυνήθιστα ζεστές θερμοκρασίες φέρνουν νωρίς την εποχή των αλλεργιών στην Ευρώπη. Υπήρξε μια συνολική αύξηση στις αλλεργίες τα τελευταία 20 χρόνια, με λιγότερους μήνες  χωρίς αλλεργίες. Ο υψηλότερος κίνδυνος αλλεργιών οφείλεται κυρίως στις υψηλότερες θερμοκρασίες, με τον περασμένο μήνα να είναι ο θερμότερος Ιανουάριος που έχει καταγραφεί στην Ευρώπη.

Στην αύξηση της παρουσίας γύρης στον αέρα βοηθούν και μετεωρολογικοί παράγοντες, όπως η φορά και η ένταση του ανέμου. Επίσης, η ατμοσφαιρική ρύπανση στις πόλεις μπορεί να αλλάξει τις πρωτεΐνες των αλλεργιογόνων, και γι’ αυτό συνιστάται  να μην φυτεύονται αλλεργιογόνα δέντρα σε μολυσμένες πόλεις.

Η έναρξη της γύρης των δέντρων νωρίτερα και η εκτεταμένη περίοδος αλλεργιών το φθινόπωρο σημαίνει ότι λιγότερες εποχές του χρόνου είναι απαλλαγμένες από αλλεργιογόνα, κυρίως λόγω της κλιματικής αλλαγής και των αυξανόμενων εκπομπών CO2.