Ο καρκίνος θυρεοειδούς είναι μία συχνή μορφή καρκίνου και αποτελεί τον συνηθέστερο καρκίνο ενδοκρινών αδένων. Παρατηρείται πιο συχνά σε γυναίκες και η συχνότητά του βαίνει αυξανόμενη τα τελευταία χρόνια.
Καρκίνος θυρεοειδούς – πώς εκδηλώνεται;
Η συνηθέστερη μορφή με την οποία παρουσιάζεται ο καρκίνος θυρεοειδούς είναι ο όζος θυρεοειδούς. Όταν ο όζος θυρεοειδούς αποκτήσει μεγάλο μέγεθος μπορεί να είναι εμφανής και οπτικά ή μπορεί να γίνει αντιληπτός από τον ίδιο τον ασθενή με την ψηλάφηση. Μπορεί επίσης ο καρκίνος θυρεοειδούς να γίνει αντιληπτός από την παρουσία διογκωμένων λεμφαδένων στον τράχηλο, που αντιστοιχούν σε λεμφαδενικές μεταστάσεις. Άλλες πιθανές εκδηλώσεις του καρκίνου θυρεοειδούς είναι το αίσθημα βάρους ή ξένου σώματος στον λαιμό, ο βήχας, η βραχνάδα κ.λπ.
Οι εκδηλώσεις αυτές ήταν πιο συνηθισμένες στο παρελθόν, όταν δεν υπήρχαν τα σύγχρονα διαγνωστικά «εργαλεία» και όταν η πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας δεν ήταν εύκολη σε όλους.
Σήμερα, συχνά ο καρκίνος θυρεοειδούς διαγιγνώσκεται σε πολύ αρχικά στάδια σαν τυχαίο εύρημα στο υπερηχογράφημα που κάνει ο ασθενής για άλλο λόγο (π.χ. στα πλαίσια ελέγχου για άλλο πρόβλημα, όπως για παράδειγμα για έλεγχο καρωτίδων).
Οι δύο βασικές εξετάσεις σήμερα για τη διάγνωση του καρκίνου θυρεοειδούς είναι το υπερηχογράφημα και η παρακέντηση με λεπτή βελόνη (FNA, Fine-Needle Aspiration). Στο υπερηχογράφημα υπάρχουν συγκεκριμένα ευρήματα που δημιουργούν την υποψία για παρουσία καρκίνου θυρεοειδούς σε έναν όζο θυρεοειδούς (που είναι η συνηθέστερη παρουσίαση της νόσου), όπως κάθετος προσανατολισμός του όζου, ανώμαλα όρια του όζου, αυξημένη και άναρχη εσωτερική αγγείωση, μικροαποτιτανώσεις κ.λπ. Η απεικόνιση παθολογικών λεμφαδένων είναι επίσης ένα χρήσιμο υπερηχογραφικό εύρημα για τη διάγνωση του καρκίνου θυρεοειδούς.
Όταν υπάρχει υποψία για την ύπαρξη καρκίνου σε έναν όζο θυρεοειδούς, το επόμενο διαγνωστικό βήμα είναι η παρακέντηση με λεπτή βελόνη (FNA). Η παρακέντηση γίνεται σήμερα υπό υπερηχογραφική καθοδήγηση προκειμένου να ληφθεί υλικό αντιπροσωπευτικό από την ύποπτη βλάβη, αυξάνοντας έτσι τη διαγνωστική ακρίβεια της μεθόδου. Το υλικό που λαμβάνεται με την παρακέντηση αποστέλλεται για κυτταρολογική εξέταση. Με τον τρόπο αυτό μπορεί να έχουμε διάγνωση ή υποψία για την παρουσία καρκίνου θυρεοειδούς.
Αφού τεθεί η διάγνωση του καρκίνου θυρεοειδούς έχει πολύ μεγάλη σημασία ο προσδιορισμός του σταδίου της νόσου. Με τον όρο αυτό αναφερόμαστε στον βαθμό επέκτασης της καρκίνου θυρεοειδούς, εάν δηλαδή είναι περιορισμένος μέσα στο θυρεοειδή ή αν επεκτείνεται και έξω από αυτόν (εξωθυρεοειδική επέκταση), εάν έχει επεκταθεί στους λεμφαδένες του τραχήλου (λεμφαδενικές μεταστάσεις) ή αν υπάρχουν μεταστάσεις σε μακρινά όργανα.
Και πάλι το υπερηχογράφημα είναι η βασικότερη εξέταση για την προεγχειρητική σταδιοποίηση του καρκίνου θυρεοειδούς. Με το υπερηχογράφημα ελέγχονται οι λεμφαδένες του τραχήλου προκειμένου να διευκρινιστεί αν υπάρχουν ή όχι μεταστάσεις σε αυτούς. Η πληροφορία αυτή έχει τεράστια σημασία για τη σωστή αντιμετώπιση της νόσου, καθώς αν υπάρχουν μεταστάσεις σε λεμφαδένες του τραχήλου η αφαίρεση μόνο του θυρεοειδούς (θυρεοειδεκτομή) δεν είναι αρκετή για τη θεραπεία, αλλά θα πρέπει να γίνεται ταυτόχρονα αφαίρεση και των λεμφαδένων (λεμφαδενικός καθαρισμός).
Σε ειδικές περιπτώσεις μπορεί να χρησιμοποιηθούν και άλλες απεικονιστικές εξετάσεις, όπως η αξονική ή η μαγνητική τομογραφία και η τομογραφία εκπομπής ποζιτρονίων. Με τις εξετάσεις αυτές μπορεί να ανιχνευθούν οι μακρινές μεταστάσεις.
Οι εξετάσεις αίματος σε γενικές γραμμές δεν είναι χρήσιμες για τη διάγνωση του καρκίνου θυρεοειδούς, καθώς δεν επηρεάζονται από τη νόσο. Εξαίρεση είναι η μέτρηση της καλσιτονίνης που όταν είναι αυξημένη (ιδιαίτερα σε υψηλά επίπεδα) τίθεται η διάγνωση μιας σπανιότερης μορφής καρκίνου θυρεοειδούς (του μυελοειδούς).
Το σπινθηρογράφημα ήταν σε χρήση παλαιότερα περισσότερο, σήμερα εντούτοις έχει αντικατασταθεί από την παραπάνω διαγνωστική μεθοδολογία.
Καρκίνος θυρεοειδούς - πώς θεραπεύεται;
Η χειρουργική είναι η βασική μέθοδος θεραπείας του καρκίνου θυρεοειδούς. Το είδος της χειρουργικής επέμβασης εξατομικεύεται στον κάθε ασθενή, ανάλογα με τα ευρήματα του λεπτομερούς και προσεκτικού προεγχειρητικού ελέγχου. Οι πιθανές επιλογές είναι θυρεοειδεκτομή ή θυρεοειδεκτομή με λεμφαδενικό καθαρισμό τραχήλου. Υπάρχουν σήμερα συγκεκριμένα κριτήρια που καθορίζουν το εάν πρέπει ή όχι να γίνει και λεμφαδενικός καθαρισμός τραχήλου. Είναι προφανές ότι αν υπάρχουν λεμφαδενικές μεταστάσεις, η απλή θυρεοειδεκτομή δεν είναι αρκετή.
Στη συνηθέστερη μορφή καρκίνου θυρεοειδούς (που είναι ο διαφοροποιημένος θηλώδης/θυλακιώδης) είναι πιθανό να χρειαστεί μετά την επέμβαση συμπληρωματική θεραπεία με ραδιενεργό ιώδιο, με κριτήρια βάσει της ιστολογικής εξέτασης. Στις σπανιότερες μορφές καρκίνου θυρεοειδούς (μυελοειδές και αναπλαστικό) δεν έχει θέση η θεραπεία με ραδιενεργό ιώδιο.
Σε ειδικές σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί χημειοθεραπεία ή/και ακτινοθεραπεία.
Info
2107487192, 6977068223
www.gsakorafas.gr
email: georgesakorafas@yahoo.com
Στην πρώτη συνάντηση με τίτλο «Ψυχανάλυση και κινηματογράφος της παρατήρησης - Μεγεθύνοντας το αδιόρατο», την Κυριακή 24 Νοεμβρίου, ο Γρηγόρης Μανιαδάκης συνομιλεί με την Εύα Στεφανή
6°
