Παχυσαρκία: Η «μάστιγα» της εποχής και πώς αντιμετωπίζεται

Η 4η Μαρτίου καθιερώθηκε ως Παγκόσμια Ημέρα αφιερωμένη στην ευαισθητοποίηση του κοινού κατά της Παχυσαρκίας. Στόχος είναι να γίνουν σαφείς οι σοβαρές επιπτώσεις της νόσου στην υγεία και να προβληθούν οι πολυάριθμες πια διαθέσιμες επιλογές αντιμετώπισης. Υπολογίζεται πως 1 δισεκατομμύριο περίπου άνθρωποι σήμερα είναι παχύσαρκοι και δυστυχώς εκτιμάται ότι τα άτομα με παχυσαρκία θα διπλασιαστούν στην επόμενη δεκαετία. 

Τι είναι η παχυσαρκία; 

Ως παχυσαρκία ορίζεται η αυξημένη εναπόθεση λίπους στο ανθρώπινο σώμα λόγω μακρόχρονης απώλειας της ενεργειακής ισορροπία. «Αν και η εμφάνιση της παχυσαρκίας οφείλεται σε συνδυασμό περιβαλλοντικών και γενετικών παραγόντων, είναι συχνή σε άτομα με ψυχογενή διατροφική συμπεριφορά και λανθασμένα κοινωνικά πρότυπα» αναφέρει ο κ. Χαράλαμπος Σπυρόπουλος, Γενικός Χειρουργός, Διευθυντής Γ' Χειρουργικής Κλινικής / Κλινικής Ελάχιστα Επεμβατικής Χειρουργικής Πεπτικού Συστήματος, Παχυσαρκίας και Διαβήτη Metropolitan General, Γενικός Γραμματέας της Ελληνικής Χειρουργικής Εταιρίας Παχυσαρκίας (Ε.Χ.Ε.Π.) και συνεχίζει: «Η παχυσαρκία θεωρείται πλέον αυτόνομη νόσος και λόγω της αυξημένης συχνότητάς της, έχει αποκτήσει επιδημικά χαρακτηριστικά. Ταυτόχρονα, συνδέεται στενά με την εμφάνιση πολυάριθμων κλινικά σοβαρών λοιπών παθήσεων». 

Παιδική παχυσαρκία
Συνεχείς έρευνες αναδεικνύουν τη σοβαρότητα του προβλήματος και στα παιδιά. Ο σύγχρονος έντονος ρυθμός ζωής, η έλλειψη σωστής διατροφής και η απουσία άσκησης σε συνδυασμό με την αυξημένη χρήση ηλεκτρονικών συσκευών (tablet, τηλεόραση, κινητά), λειτουργούν επιβαρυντικά για το παιδί. 

Με ποιες σοβαρές παθήσεις συνδέεται η παχυσαρκία; 

«Η παχυσαρκία αποτελεί αυτόνομη διατροφική πάθηση των αναπτυσσόμενων και ανεπτυγμένων χωρών, επηρεάζοντας σημαντικά την ποιότητα ζωής των πασχόντων. «Ταυτόχρονα», σημειώνει ο ειδικός «έχει συνδεθεί στενά με την εμφάνιση ποικίλων συ-νοσηροτήτων»:

• Καρδιαγγειακά συμβάματα
• Σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2
• Εγκεφαλικά επεισόδια
• Αρτηριακή υπέρταση
• Δυσλιπιδαιμία
• Άπνοια στον ύπνο
• Διάφορες κακοήθειες, όπως είναι ο καρκίνος του μαστού, ενδομητρίου, οισοφάγου, παχέος εντέρου 

Πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί η παχυσαρκία; 

«Η παχυσαρκία είναι νόσος που χρήζει οριστικής αντιμετώπισης μέσω εξειδικευμένης ιατρικής φροντίδας. Όσο νωρίτερα συνειδητοποιήσει το ίδιο το άτομο ή ο γονιός, του οποίου το παιδί είναι παχύσαρκο, πως είναι επικίνδυνη νόσος, τόσο πιο γρήγορα θα αντιμετωπιστεί. Ειδικά στα παιδιά, μέσω διαιτολογικής και ψυχολογικής υποστήριξης, θα πρέπει να ακολουθηθεί μια ισορροπημένη δίαιτα, χωρίς στερητική, τιμωρητική αντιμετώπιση. Το παιδί θα πρέπει να δεχτεί όλη αυτή τη διαδικασία, ως μία θετική αλλαγή και αυτό απαιτεί τη συμβολή και την παρουσία των γονέων», τονίζει.

Η αρχική αντιμετώπιση της παχυσαρκίας περιλαμβάνει:

• Αλλαγή των διατροφικών προτύπων
• Ισορροπημένη διατροφή και δίαιτα
• Σωματική δραστηριότητα (π.χ. περπάτημα και άσκηση)
• Σύγχρονη φαρμακευτική αγωγή 

Χειρουργική αντιμετώπιση της παχυσαρκίας 

«Στην περίπτωση των ενήλικων ατόμων με κλινικά σοβαρή παχυσαρκία, η συντηρητική αντιμετώπιση της πάθησης συνήθως δεν είναι αποτελεσματική. Σε αυτές τις περιπτώσεις και ιδίως επί συνύπαρξης κι άλλων νοσημάτων, η χειρουργική αντιμετώπιση της παχυσαρκίας (βαριατρική/μεταβολική χειρουργική) αποτελεί την ενδεδειγμένη επιλογή. Σύμφωνα με τις σύγχρονες κατευθυντήριες οδηγίες, άτομα με δείκτη μάζας σώματος (BMI: βάρος/ύψος του ατόμου στο τετράγωνο) μεγαλύτερο του 30 θεωρούνται υποψήφια για χειρουργική αντιμετώπιση της παχυσαρκίας», εξηγεί ο κ. Σπυρόπουλος.

Μερικές από τις σύγχρονες χειρουργικές μέθοδούς αντιμετώπισης της παχυσαρκίας είναι:

1. Επιμήκης γαστρεκτομή (γαστρικό sleeve)
2. Γαστρική παράκαμψη διπλής αναστόμωσης (Roux-en-Y gastric bypass)
3. Γαστρική παράκαμψη μίας αναστόμωσης (one-anastomosis gastric bypass)
4. Χολοπαγκρεατικές εκτροπές

Όλες οι επεμβάσεις για την αντιμετώπιση της πάθησης διενεργούνται πλέον με ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές (λαπαροσκοπικά ή ρομποτικά), είναι εξαιρετικά ασφαλείς και απαιτούν ελάχιστη νοσηλεία στο νοσοκομείο (1 με 2 ημέρες). 

Πώς επιλέγω την κατάλληλη ιατρική ομάδα; 

«Η χειρουργική αντιμετώπιση της παχυσαρκίας είναι μία ξεχωριστή, σύνθετη χειρουργική τεχνική που απαιτεί την παρουσία διεπιστημονικής ομάδας με μεγάλη εμπειρία στη μεταβολική χειρουργική. Ως εκ τούτου, είναι υποχρεωτική η αντιμετώπιση της πάθησης σε εξειδικευμένα κέντρα με πλήρη υλικοτεχνική και ιατρική υποστήριξη. Ο υπεύθυνος Χειρουργός πρέπει να είναι εξειδικευμένος στην εκτέλεση βαριατρικών επεμβάσεων, με εμπειρία και γνώση όλων των διαθέσιμων χειρουργικών τεχνικών», καταλήγει ο κ. Σπυρόπουλος.