Kιρσοί των κάτω άκρων: 18 ερωτήσεις και απαντήσεις

Αν και συχνά θεωρούνται αισθητικό πρόβλημα, οι κιρσοί μπορούν να επηρεάσουν την ποιότητα ζωής μας με προβλήματα υγείας με τα οποία συνδέονται. Θρόμβωση, αιμορραγία, δερματικές αλλοιώσεις, αίσθημα βάρους, κούραση, πόνος και κνησμός είναι μερικά από αυτά, ενώ γενικά η επιφανειακή φλεβική ανεπάρκεια συναντάται σχεδόν στο 30% του γενικού πληθυσμού.

Στις πιο συχνές ερωτήσεις σχετικά με τους κιρσούς των κάτω άκρων απαντά ο κ. Σοφοκλής Τραχανέλλης Αγγειοχειρουργός στο Metropolitan Hospital: 

1. Είναι μόνο αισθητικό πρόβλημα;
   Αν και ένας από τους συχνούς λόγους που κάποιος αποφασίζει να αντιμετωπίσει τους κιρσούς είναι ο αισθητικός, οι κιρσοί αποτελούν και ιατρικό πρόβλημα, λόγω των πιθανών επιπλοκών τους. Σημαντικότερες επιπλοκές είναι η θρόμβωση, η αιμορραγία και οι δερματικές αλλοιώσεις, όπως η λιποδερματοσκλήρυνση και τα χρόνια έλκη. Αυτές οι επιπλοκές σπάνια αποτελούν απειλή για τη ζωή, όμως είναι σημαντικότατες για την ποιότητα ζωής. Επίσης οι κιρσοί μπορεί να προκαλέσουν και συμπτώματα, όπως αίσθημα βάρους, κούραση, πόνο, κνησμό, μη αναστρέψιμη μελάγχρωση (μαύρισμα – μελάνιασμα) του δέρματος και άλλα.
2. Πώς αντιμετωπίζονται;
   Η οριστική αντιμετώπιση των κιρσών είναι αμιγώς επεμβατική. Κανένα από τα μη επεμβατικά μέσα δε μπορεί να προκαλέσει ύφεση της νόσου, ούτε να εξαφανίσει τις αντιαισθητικές φλέβες.
3. Τι εννοούμε όταν λέμε ενδαγγειακό LASER ή RF;
   Είναι οι νεότερες τεχνικές οι οποίες είναι λιγότερο επεμβατικές και φιλικές για τον ασθενή. Προσφέρουν ανώδυνη αντιμετώπιση, μικρότερη μετεγχειρητική περίοδο ανάρρωσης, γίνονται χωρίς τομές και ράμματα και έχουν εξίσου καλό αποτέλεσμα με τις κλασικές μεθόδους. Επίσης μια νεότερη εναλλακτική μέθοδος μου χρησιμοποιείται είναι η σύγκλιση της σαφηνούς με κυανοακρυλική κόλλα. Είναι ασφαλής, λιγότερο επεμβατική και σε συγκεκριμένες περιπτώσεις δεν απαιτεί καν τη χορήγηση αναισθησίας ή τη χρήση κάλτσας μετεπεμβατικά.
4. Πόσο επώδυνη είναι η αντιμετώπιση τους;
   Με τη χρήση των καινούριων τεχνικών είναι μια επέμβαση ανώδυνη, χωρίς ιδιαίτερη μετεπεμβατική ταλαιπωρία. Η παραμονή στο νοσοκομείο είναι μόνο για μερικές ώρες και οι περισσότεροι ασθενείς δεν νιώθουν καν την ανάγκη χρήσης παυσίπονων.
5. Είναι ασφαλείς οι επεμβάσεις στις φλέβες;
   Πρόκειται για επεμβάσεις που γίνονται κατά κόρον καθημερινά και οι σοβαρές επιπλοκές είναι σπανιότατες και εύκολα αντιμετωπίσιμες.
6. Τα πρηξίματα στους αστραγάλους και οι πόνοι που έχω οφείλονται στους κιρσούς;
   Τα συμπτώματα αυτά μπορούν να έχουν πολλαπλά αίτια, αλλά πολύ συχνά οφείλονται στους κιρσούς. Αν και είναι δύσκολο να εκτιμηθεί με βεβαιότητα αν η επέμβαση θα προκαλέσει μόνιμη ύφεση αυτών των συμπτωμάτων, στην πλειοψηφία των περιπτώσεων η ποιότητα ζωής μετά την επέμβαση βελτιώνεται σημαντικά.
7. Έχει μόνιμο αποτέλεσμα η επέμβαση;
   Η φλεβική ανεπάρκεια των κάτω άκρων είναι μια χρόνια εκφυλιστική νόσος. Υπάρχουν πολλαπλά φλεβικά συστήματα στα κάτω άκρα. Όταν πραγματοποιείται κάποια φλεβική επέμβαση θεραπεύονται μόνο οι φλέβες που πάσχουν τη συγκεκριμένη στιγμή. Είναι δύσκολο να προβλέψουμε αν θα κιρσοποιηθούν άλλες φλέβες στο μέλλον. Αυτό άλλωστε εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως ο τρόπος ζωής, το βάρος, οι ορμονικοί παράγοντες, οι εγκυμοσύνες κ.ά. Το φλεβικό σύστημα που πάσχει δεν υποτροπιάζει, αλλά είναι πιθανόν να εκφυλιστούν άλλα φλεβικά συστήματα στο μέλλον. Γι’ αυτό το λόγο σε κάποιους ασθενείς μπορεί να εμφανιστούν νέες φλέβες στο μέλλον. Συνήθως οι επανεπεμβάσεις είναι πιο απλές και φιλικές για τον ασθενή και σε κάποιες περιπτώσεις οι νέοι κιρσοί μπορεί να αντιμετωπιστούν με πιο απλές μεθόδους, όπως η σκληροθεραπεία.
8. Σε τι υπερτερούν οι νεότερες τεχνικές έναντι του κλασικού χειρουργείου;
   Είναι πιο φιλικές προς τον ασθενή, λιγότερο τραυματικές και έχουν μικρότερη περίοδο αποθεραπείας. Γίνονται χωρίς τομές, συνήθως δε χρειάζεται να γίνουν ράμματα, δεν προκαλούν μεγάλα αιματώματα και είναι πιο ανώδυνες. Μειώνεται επίσης η πιθανότητα τραυματισμού νεύρων. Ωστόσο υπάρχουν κάποιες προχωρημένες περιπτώσεις φλεβικής ανεπάρκειας στις οποίες δεν ενδείκνυνται οπότε η κλασική χειρουργική παρέμβαση έχει ακόμη θέση στις μέρες μας.
9. Οι ιδιωτικές ασφάλειες καλύπτουν τα έξοδα της επέμβασης σε ιδιωτική κλινική;
   Οι κιρσοί αποτελούν ιατρικό νόσημα και οι ιδιωτικές ασφάλειες καλύπτουν την αντιμετώπιση τους. Αντιθέτως αισθητικές παρεμβάσεις, όπως η σκληροθεραπεία ευρυαγγειών συνήθως δεν καλύπτονται. Το ποσοστό κάλυψης εξαρτάται από το εκάστοτε συμβόλαιο. Συνήθως τα ατομικά συμβόλαια καλύπτουν όλα τα έξοδα, συμπεριλαμβανομένων των ιατρικών αμοιβών. Κάποια άλλα συμβόλαια καλύπτουν ένα μεγάλο ποσοστό των εξόδων. Πριν την πραγματοποίηση της επέμβασης συνήθως ζητείται προέγκριση από την ασφαλιστική εταιρεία.
10. Πόσο κρατάει η αποθεραπεία μετά την επέμβαση;
    Ανάλογα τη σοβαρότητα του προβλήματος και την τεχνική που θα πραγματοποιηθεί η ανάρρωση κρατάει από 5 έως 15 μέρες συνήθως. Η επιστροφή στην εργασία εξαρτάται επίσης από το είδος της εργασίας. Γενικά είναι καλό να αποφευχθεί η ορθοστασία και η άρση βάρους τις πρώτες ημέρες. Ο ασθενής είναι περιπατητικός από την πρώτη στιγμή, αλλά ιδανικά συνιστάται ανάπαυση τις πρώτες ημέρες. Επίσης μετά την επέμβαση συνιστάται η χρήση κάλτσας διαβαθμισμένης συμπίεσης για 10-15 ημέρες. Χορηγείται και δικαιολογείται και η αντίστοιχη αναρρωτική άδεια.
11. Είναι συχνή πάθηση;
    Είναι αρκετά συχνή πάθηση. Γενικά η επιφανειακή φλεβική ανεπάρκεια συναντάται σχεδόν στο 30% των ανθρώπων και είναι πιο συχνή στις γυναίκες.
12. Είναι κληρονομική;
    Υπάρχει σαφέστατα κληρονομική προδιάθεση, άλλα η εμφάνιση της νόσου εξαρτάται και από τον τρόπο ζωής. Στους παράγοντες που ενοχοποιούνται για ταχύτερη εξέλιξη του προβλήματος συμπεριλαμβάνονται η ορθοστασία, η ζέστη, ο καθιστικός τρόπος ζωής, η αύξηση του σωματικού βάρους, οι εγκυμοσύνες και η χρήση αντισυλληπτικών.
13. Πότε είναι η κατάλληλη περίοδος να αντιμετωπίσω τους κιρσούς;
    Δεν υπάρχουν περιορισμοί, είναι μια επέμβαση που μπορεί να πραγματοποιηθεί όλες τις εποχές του έτους. Αντιθέτως η σκληροθεραπεία των ευρυαγγειών καλό είναι να αποφεύγεται τους καλοκαιρινούς μήνες. Το πότε θα πραγματοποιηθεί η επέμβαση έχει κυρίως να κάνει με το πότε ο ενδιαφερόμενος μπορεί να απουσιάσει κάποιες μέρες από την εργασία του. Εξαίρεση αποτελούν άλλες καταστάσεις, όπως η θρομβοφλεβίτιδα, όπου η ανάγκη αντιμετώπισης γίνεται πιο επιτακτική.
14. Χρειάζεται αναισθησία;
    Στις μεθόδους θερμικής κατάλυσης, όπως το LASER και το RF παράγεται θερμότητα. Κάποιου είδους αναισθησίας είναι απαραίτητη για την άνεση του ασθενούς. Γι’ αυτό το λόγο οι επεμβάσεις αυτές πραγματοποιούνται πάντα με την παρουσία αναισθησιολόγου. Ανάλογα πάντα με τη βαρύτητα της νόσου και το είδος της τεχνικής που θα χρησιμοποιηθεί μπορεί να γίνει κάποιου είδους ελαφρά γενική αναισθησία, μέθη ή ραχιαία. Σε σπάνιες περιπτώσεις όπου πάσχει μόνο κάποιο φλεβικό στέλεχος και δεν έχουν δημιουργηθεί ακόμη κιρσοί η επέμβαση μπορεί να γίνει μόνο με τοπική αναισθησία και χρήση κυανοακρυλικής κόλλας.
15. Έχει νόημα η επέμβαση σε προχωρημένες περιπτώσεις που υπάρχουν επιπλοκές στο δέρμα;
    Κάποιες επιπλοκές των προχωρημένων κιρσών όπως η μελάγχρωση είναι μη αναστρέψιμες ή μειώνονται ελάχιστα μετά την επέμβαση. Όμως σε αυτές τις περιπτώσεις η επέμβαση κρίνεται απαραίτητη για να αποφευχθεί περαιτέρω βλάβη στο δέρμα. Επίσης η επέμβαση είναι απαραίτητη για την αντιμετώπιση καταστάσεων όπως τα υποτροπιάζοντα φλεβικά έλκη.
16. Τι είναι η θρόμβωση;
    Η παρουσία κιρσών αυξάνει την πιθανότητα θρόμβωσης. Θρόμβωση είναι η στερεοποίηση του αίματος εντός των φλεβών. Είναι μια εν δυνάμει επικίνδυνη κατάσταση γιατί η μετανάστευση του θρόμβου στις πνευμονικές αρτηρίες (πνευμονική εμβολή) σε κάποιες περιπτώσεις αποτελεί απειλή για τη ζωή.
17. Πόσο καιρό πρέπει να φοράω την κάλτσα μετά το χειρουργείο;
    Συνήθως συνιστάται η χρήση κάλτσας για 10-15 ημέρες μετά την επέμβαση. Γενικότερα όμως η χρήση κάλτσας πριν και μετά την επέμβαση έχει ευεργετικά αποτελέσματα στην εξέλιξη του προβλήματος.
18. Πόσο πρέπει να απουσιάσω από την εργασία μου; Δικαιολογείται αναρρωτική άδεια;
    Συνήθως η απουσία από την εργασία, ανάλογα με τη βαρύτητα του προβλήματος και τη φύση της εργασίας διαρκεί από 5 έως και 15 ημέρες. Σε συνεννόηση με τον ασθενή χορηγείται η ανάλογη αναρρωτική άδεια.