Η νέα εποχή στην αντιμετώπιση παθήσεων καρδιάς

O Αθανάσιος Αντωνίου, Διευθυντής Καρδιοχειρουργός, Ευρωκλινική Αθηνών, μας εξηγεί τα πλεονεκτήματα της ενδοσκοπικής χειρουργικής, που, μεταξύ άλλων, είναι ο σημαντικά μικρότερος κίνδυνος μετεγχειρητικών επιπλοκών, ο ελάχιστος μετεγχειρητικός πόνος, αλλά και η μηδενική σχεδόν ανάγκη για μετάγγιση αίματος.

― Τι είναι η Ενδοσκοπική Καρδιοχειρουργική;
Η ενδοσκοπική καρδιοχειρουργική συνιστά τη μετεξέλιξη της καρδιοχειρουργικής στον 21ο αιώνα. Συνδυάζοντας τα επιτεύγματα της κλασικής καρδιοχειρουργικής στο πέρασμα των ετών, την επιτυχή εφαρμογή της ενδοσκόπησης σε άλλες ειδικότητες όπως η γενική χειρουργική, αλλά και τον διακαή πόθο των ασθενών και των ιατρών να μην πραγματοποιούνται οι καρδιοχειρουργικές επεμβάσεις με μέση στερνοτομή, τη διάνοιξη δηλαδή του κεντρικού οστού του θώρακα, επιτυγχάνει τη διενέργεια των επεμβάσεων μέσα από μικρές οπές. Πιο συγκεκριμένα πραγματοποιείται μια τομή 2-3 εκατοστά πέριξ της θηλής του δεξιού μαστού, διά της οποίας εισάγονται όλα τα εργαλεία που αποτελούν τις προεκτάσεις των χεριών του χειρουργού, και μια δεύτερη τομή 1 εκ. διά της οποίας εισάγεται το βιντεοσκόπιο, μια κάμερα δηλαδή υψηλής ευκρίνειας που αποτελεί τα «μάτια» του χειρουργού στο χειρουργικό πεδίο. Έτσι η χειρουργική ομάδα φορώντας 3D γυαλιά και παρακολουθώντας μια οθόνη υψηλής ευκρίνειας, πραγματοποιεί με απόλυτη ακρίβεια και ασφάλεια τους χειρουργικούς χειρισμούς.

― Ποιες παθήσεις μπορούν να αντιμετωπισθούν ενδοσκοπικά;
Η πλειονότητα των καρδιοχειρουργικών παθήσεων δύναται να διενεργηθεί ενδοσκοπικά. Πιο συγκεκριμένα: όλες οι βαλβιδικές νόσοι των ενηλίκων (παθήσεις της αορτικής, της μιτροειδούς, της τριγλώχινας που αφορούν είτε επιδιόρθωση στην πλειονότητα των περιπτώσεων, είτε αντικατάσταση αυτών), μεσοκολπικές επικοινωνίες, δηλαδή οπές που παρατηρούνται στο διάφραγμα που χωρίζει τη δεξιά από την αριστερή καρδιά, καθώς και παχύνσεις του εν λόγω διαφράγματος, όπως στην περίπτωση της υπερτροφικής μυοκαρδιοπάθειας, όγκοι της καρδιάς (π.χ. μυξώματα) αλλά και αρρυθμίες της καρδιάς (π.χ. κολπική μαρμαρυγή) δύναται να αντιμετωπισθούν με την παραπάνω τεχνική.

― Ποια τα πλεονεκτήματα της ενδοσκοπικής μεθόδου;
Τα πλεονεκτήματα της ενδοσκοπικής τεχνικής είναι πολλαπλά:

• άριστο κοσμητικό αποτέλεσμα (αντί μιας τομής 30 εκατοστών υπάρχει μια τομή 2-3 εκ. και μια δεύτερη 1 εκ.)
• καλύτερο χειρουργικό αποτέλεσμα, καθώς η υψηλής ευκρίνειας μεγέθυνση προσφέρει στη Χειρουργική Ομάδα άριστη εικόνα ακόμη και μικροσκοπικών ανατομικών δομών, αυξάνοντας σχεδόν στο απόλυτο τις πιθανότητες επιτυχούς επεμβάσεως
• σημαντικά μικρότερος κίνδυνος μετεγχειρητικών επιπλοκών
• ελάχιστος μετεγχειρητικός πόνος
• μηδενική σχεδόν ανάγκη για μετάγγιση αίματος
• μικρότερη παραμονή του ασθενούς στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας (κατά μέσον όρο 1 ημέρα vs 2-3 ημέρες που απαιτούνται στις τυπικές καρδιοχειρουργικές επεμβάσεις)
• ταχύτερη ανάρρωση του ασθενούς (παραμονή στο νοσοκομείο κατά μέσον όρο 4 ημέρες vs 8 ημέρες που απαιτούνται στις επεμβάσεις που επιτυγχάνονται με μέση στερνοτομή)
• ταχύτερη επάνοδο του ασθενούς στην εργασία του (κατά μέσον όρο σε 2 εβδομάδες έναντι 3 μηνών που απαιτούνται για επεμβάσεις που επιτυγχάνονται με μέση στερνοτομή)

― Η πραγματοποίηση των ενδοσκοπικών επεμβάσεων θα πρέπει να λαμβάνει χώρα σε ένα εξειδικευμένο Κέντρο;
H ενδοσκοπική καρδιοχειρουργική ουσιαστικά αποτελεί μια καινούργια ειδικότητα. Βασίζεται στις αρχές της κλασικής καρδιοχειρουργικής, ωστόσο απαιτεί περαιτέρω εξειδίκευση όλων των μελών της καρδιοχειρουργικής ομάδας. Επιπρόσθετα, το νοσοκομείο θα πρέπει να υλοποιήσει ένα καινούργιο εξοπλιστικό πρόγραμμα. Στην Ευρωκλινική Αθηνών έχουμε επενδύσει στο πρόγραμμα αυτό, έχουμε εκπαιδεύσει προσωπικό και πραγματοποιούμε ενδοσκοπικές επεμβάσεις σε συστηματική βάση –σύμφωνα με τα διεθνή πρωτόκολλα– ενώ παράλληλα βρισκόμαστε σε στενή επιστημονική συνεργασία και με καταξιωμένα παγκοσμίως καρδιοχειρουργικά κέντρα.

― Είναι μια προσιτή τεχνική για όλους τους ασθενείς;
Το κόστος των ενδοσκοπικών επεμβάσεων δεν συνιστά μειονέκτημα. Θεωρητικά κοστίζουν όσο και οι κλασικές καρδιοχειρουργικές επεμβάσεις. Αν αναλογιστεί όμως κανείς ότι υπάρχει μια fasttruck ανάρρωση του ασθενούς και μάλιστα χωρίς επιπλοκές, στην πραγματικότητα είναι μια πιο φθηνή τεχνική, εξαιρετικά φιλική για τον ασθενή και τον ασφαλιστικό του φορέα. Άλλωστε θα πρέπει να τονισθεί κάτι που στο ευρύ κοινό δεν είναι γνωστό, ότι δηλαδή οι καρδιοχειρουργικές επεμβάσεις στα ιδιωτικά θεραπευτήρια καλύπτονται σχεδόν εξολοκλήρου από το δημόσιο ασφαλιστικό φορέα, τον ΕΟΠΥΥ.

Συνολικά, η ενδοσκοπική καρδιοχειρουργική θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί ως η εξέλιξη εκείνη που μετατρέπει την καρδιοχειρουργική σε πιο «φιλική» για τους ασθενείς ειδικότητα, ενώ παράλληλα δίνει τη δυνατότητα –λόγω ακριβώς της ελάχιστα επεμβατικής της φύσης– της πιο έγκαιρης και πρώιμης αντιμετώπισης των βαλβιδικών νόσων, κυρίως σε νέους ανθρώπους, αλλά και την ευκαιρία «χειρουργικής θεραπείας» ακόμα και σε ασθενείς υψηλού κινδύνου.