Πώς η καθιστική ζωή επιβαρύνει την καρδιά

Οι συνέπειες της παρατεταμένης χρήσης οθόνης κατά την διάρκεια της παιδικής ηλικίας έχουν μελετηθεί εκτενώς τα τελευταία χρόνια. Τα στοιχεία δείχνουν ότι ο υπερβολικός χρόνος έκθεσης σε μια οθόνη είναι επιβλαβής τόσο για τη νευρολογική ανάπτυξη όσο και για την κοινωνικοποίηση. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι, μεταξύ άλλων, μας προκαλούν αποσύνδεση από το περιβάλλον μας, οδηγώντας σε πραγματικούς εθισμούς που συχνά απαιτούν παρέμβαση από έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας.

Επιπλέον, η χρήση οθόνης μπορεί να προκαλέσει νευρογνωστικές διαταραχές μάθησης στα αρχικά στάδια διαμόρφωσης της προσωπικότητας στην παιδική ηλικία. Αλλά πάνω απ’ όλα, ο υπερβολικός χρόνος που αφιερώνεται μπροστά σε τηλεοράσεις, βιντεοπαιχνίδια, κινητά τηλέφωνα και tablet κατά την παιδική και εφηβική ηλικία οδηγεί σε καθιστικό τρόπο ζωής. Μάλιστα, υπάρχει ήδη αποδεδειγμένη σχέση μεταξύ της υπερβολικής χρήσης οθονών και της αύξησης του καθιστικού τρόπου ζωής μεταξύ των παιδιών.

Τώρα, μια νέα διάσταση μπορεί να προστεθεί σε όλους αυτούς τους λόγους για τον περιορισμό του χρόνου που περνούν τα παιδιά μπροστά σε οθόνες κάθε είδους. Σύμφωνα με μια νέα μελέτη, με επικεφαλής τον Andrew Agbaje στο Πανεπιστήμιο της Ανατολικής Φινλανδίας στο Kuopio η οποία παρουσιάστηκε στο Ευρωπαϊκό Συνέδριο Καρδιολογίας 2023, τα παιδιά που κάνουν καθιστική ζωή διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο καρδιακής βλάβης στην πρώιμη ενήλικη ζωή.

Με άλλα λόγια, η αδράνεια κατά τη βρεφική ηλικία μπορεί κάλλιστα να οδηγήσει σε καρδιακή προσβολή και εγκεφαλικά επεισόδια αργότερα στη ζωή, ακόμα κι αν το βάρος και η αρτηριακή πίεση βρίσκονται εντός των φυσιολογικών ορίων.

Ο υπερβολικός χρόνος μπροστά στην οθόνη αυξάνει το βάρος της καρδιάς

Η έρευνα ανέλυσε τις σωρευτικές επιπτώσεις της καθιστικής ζωής στην καρδιά, αντλώντας δεδομένα από τη μελέτη «Παιδιά της δεκαετίας του '90», μια μελέτη ορόσημο πολλών γενεών που είναι μοναδική στο εύρος και το βάθος του πεδίου εφαρμογής της, κατά την οποία παρακολούθησαν την υγεία και τον τρόπο ζωής 14.500 μωρών που γεννήθηκαν το 1990 και το 1991 μέχρι την ενήλικη ζωή τους.

Από τα παιδιά που συμπεριλήφθηκαν στη μελέτη, 766 –εκ των οποίων 55% ήταν κορίτσια και το 45% αγόρια– κλήθηκαν στην ηλικία των 11 ετών να φορέσουν ένα έξυπνο ρολόι που παρακολουθούσε τη δραστηριότητά τους για επτά ημέρες. Τους ζητήθηκε να το επαναλάβουν στην ηλικία των 15 και μετά ξανά στα 24. Παράλληλα, λήφθηκε ηχοκαρδιογραφική ανάλυση της αριστερής κοιλίας κάθε ατόμου στις ηλικίες 17 και 24 ετών, η οποία στη συνέχεια προσαρμόστηκε για ύψος, φύλο, αρτηριακή πίεση, σωματικό λίπος, χρήση καπνού, σωματική δραστηριότητα και κοινωνικοοικονομική κατάσταση.

Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι στην ηλικία των 11 ετών τα άτομα έκαναν καθιστική ζωή κατά μέσο όρο 362 λεπτά την ημέρα. Στην εφηβεία (ηλικία 15 ετών) αυτό αυξήθηκε σε 474 λεπτά την ημέρα και στη συνέχεια ανέβηκε στα 531 λεπτά την ημέρα στην ενήλικη ζωή (ηλικία 24). Ο χρόνος καθιστικής ζωής αυξήθηκε κατά μέσο όρο 2,8 ώρες την ημέρα κατά τα 13 χρόνια της μελέτης. Ένα μεγάλο μέρος αυτού του καθιστικού χρόνου το πέρασαν μπροστά σε οθόνες.

Το υπερηχοκαρδιογράφημα κατέγραψε μια αύξηση στο βάρος της καρδιάς μεταξύ των νέων που συσχετίστηκε άμεσα με τον χρόνο κατά τον ήταν σε αδράνεια. Μόλις μπήκαν στην ενηλικίωση, αυτό αύξησε την πιθανότητα καρδιακής προσβολής και εγκεφαλικών επεισοδίων. Αυτή η άμεση σχέση μεταξύ του συσσωρευμένου χρόνου αδράνειας και της καρδιακής βλάβης ήταν ανεξάρτητη από το σωματικό βάρος και την αρτηριακή πίεση.

Είναι πλέον γνωστό ότι ο καθιστικός τρόπος ζωής αυξάνει τον κίνδυνο μεταβολικών καταστάσεων (όπως η παχυσαρκία και ο διαβήτης τύπου 2), νευροεκφυλιστικών παθήσεων και καρδιαγγειακών παθήσεων στους ενήλικες. Αυτή η νέα μελέτη δείχνει ότι η καθιστική συμπεριφορά σε πολύ μικρή ηλικία –ειδικά ο απεριόριστος χρόνος μπροστά σε οθόνη– μπορεί να οδηγήσει σε πρώιμη εμφάνιση καρδιαγγειακών παθήσεων στην ενήλικη ζωή. Για το λόγο αυτό, είναι υψίστης σημασίας οι γονείς να ενθαρρύνουν τα παιδιά και τους εφήβους να κινούνται περισσότερο και να περιορίζουν τον χρόνο που αφιερώνουν παρακολουθώντας τηλεόραση ή χρησιμοποιώντας μέσα κοινωνικής δικτύωσης και βιντεοπαιχνίδια.

Θα πρέπει όλοι, από μικρή ηλικία, να προσέχουμε τα λόγια του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ όταν είπε «Αν δεν μπορείς να πετάξεις, τότε τρέξε. Εάν δεν μπορείς να τρέξεις, τότε περπατήστε. Αν δεν μπορείς να περπατήσεις, τότε σύρσου, αλλά ό,τι κι αν κάνεις, πρέπει να συνεχίσεις να κινείσαι».

Με στοιχεία από The Conversation