Γιατί οι άνδρες χρειάζονται περισσότερους φίλους

To ανδρικό φύλο φαίνεται πως δεν καταφέρνει, μεταξύ άλλων, να συνάπτει διαρκείς και ουσιαστικές φιλίες. Σύμφωνα με έκθεση του αμερικανικού υπουργείου Υγείας, όλο και περισσότεροι άνδρες βγαίνουν έξω μαζί, όχι για να μιλήσουν και να διασκεδάσουν, αλλά για «business lunch» και «business dinner». Πράγματι, αν κρυφακούσουμε σε μπαρ και εστιατόρια, οι ανδρικές παρέες είναι συνηθέστερα συναντήσεις εργασίας: σπανίως πρόκειται για φίλους. Όπως γράφει ο ιστότοπος Salon κι όπως ίσως έχουμε παρατηρήσει, εκτυλίσσεται «επιδημία μοναξιάς και απομόνωσης», η οποία αφορά περισσότερο τους άνδρες παρά τις γυναίκες. Οι γυναίκες —το επαναλάμβανε συχνά ο Αμερικανός συγγραφέας Κερτ Βόννεγκατ— αναζητούν ανθρώπους με τους οποίους να μιλάνε· αντιθέτως, οι άνδρες αντιμετωπίζουν σοβαρές δυσκολίες στη δημιουργία στενών σχέσεων. Φαίνεται ότι σήμερα γύρω το 15% των ανδρών δεν έχουν κανέναν για να μιλήσουν.

Το έλλειμμα φιλίας στους άνδρες και οι επιπτώσεις του

Σύμφωνα με δημοσίευμα του Salon, πριν από τριάντα χρόνια, η σχετική πλειοψηφία των ανδρών (τo 55%) ανέφερε ότι είχε τουλάχιστον έξι στενούς φίλους, ενώ σήμερα αυτός ο αριθμός έχει μειωθεί στο μισό. Στον 21ο αιώνα, μόνο 27% των ανδρών δηλώνουν ότι έχουν έξι ή περισσότερους στενούς φίλους. Παλιότερη έρευνα (του 2016) που διεξήγαγε το ίδρυμα ανδρικής υγείας «Movember» στο Ηνωμένο Βασίλειο είχε διαπιστώσει ότι το 10% των ανδρών δεν μπορούσε να θυμηθεί την τελευταία φορά που είχε επαφή με κάποιον φίλο. Προφανώς, η ανδρική φιλία έχει πάψει να αναπτύσσεται· το φαινόμενο μπορεί να έχει σοβαρές επιπτώσεις στην ψυχική και σωματική υγεία των ανδρών: η παρατεταμένη μοναξιά είναι παράγοντας κινδύνου για καρδιακές παθήσεις, εγκεφαλικό και άνοια. Η έλλειψη κοινωνικής σύνδεσης αυξάνει τον κίνδυνο πρόωρου θανάτου κατά πάνω από 60%: σύμφωνα με το American Journal of Men's Health, το ποσοστό «επιτυχημένων» αυτοκτονιών των ανδρών είναι σχεδόν τετραπλάσιο εκείνου των γυναικών. Με λίγα λόγια, το να κάνουν φίλους και να διατηρούν τις φιλίες σώζει τη ζωή των ανδρών.

Μέρος αυτού του ελλείμματος φιλίας οφείλεται στο ότι δεν προετοιμάζουμε επαρκώς τους άντρες για τη φιλία όταν είναι ακόμα αγόρια. Σε εισήγησή της στο Journal of Research on Adolescence πριν από μια δεκαετία, η καθηγήτρια του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης, Niobe Way, έγραφε ότι ενώ τα αγόρια έχουν συχνά στενές φιλίες κατά την πρώιμη και τη μέση εφηβεία, τις χάνουν κατά την ενηλικίωση. Πιθανότατα, η κουλτούρα μας επιβάλλει στους νεαρούς άντρες ένα στερεότυπο μοναχικότητας και δήθεν αυτάρκειας, λες και το να έχεις ανάγκη τους φίλους σου ισοδυναμεί με απαράδεκτη αδυναμία. Τα μηνύματα που λαμβάνουν οι νεαροί άνδρες από όλους εμάς, όχι μόνο από τα μέσα ενημέρωσης, αλλά κι από τις οικογένειες και τις κοινότητες, υποτιμούν την αξία της ανδρικής φιλίας. Έτσι, τα αγόρια και οι νεαροί άντρες δεν αποκτούν δεξιότητες στενών σχέσεων και μοιράσματος: δεν ξέρουν πώς να μοιραστούν το πένθος, την απώλεια ή το αίσθημα της αποτυχίας —το συναίσθημα που μπορούν να μοιραστούν είναι συχνά μόνον ο θυμός. Γι’ αυτό, ακόμα κι αν οι άνδρες αισθάνονται θλίψη και απογοήτευση, την εκφράζουν ως θυμό και οι άνθρωποι γύρω τους την αντιλαμβάνονται ως θυμό.

© Unsplash+ In collaboration with Getty Images

Η Christine Yu Moutier από το αμερικανικό Ίδρυμα για την Πρόληψη των Αυτοκτονιών, απηχεί αυτή την παρατήρηση: «Όταν ένας άνδρας δυσκολεύεται να τα βγάλει πέρα, εκφράζει τον κοινωνικά αποδεκτό τρόπο έκφρασης της αγωνίας: θυμό, οργή, φωνές […] δηλαδή ό,τι περιμένουμε από αυτόν.» Ωστόσο, οι άνδρες, όλοι οι άνθρωποι, έχουν ένα ευρύ φάσμα συναισθημάτων και ευαισθησιών —απλώς, πρέπει να βρεθούν σε περιβάλλον ασφάλειας για να το εκφράσουν. Οπωσδήποτε, τα social media έχουν βλάψει τη φιλία: όμως, οι γυναίκες δείχνουν να βρίσκουν τρόπους να συναντιούνται και να μοιράζονται πράγματα· συμμετέχουν σε λέσχες ανάγνωσης, οργανώνουν girls nights out, μιλάνε στο τηλέφωνο ενώ ταυτοχρόνως κάνουν ένα σωρό δουλειές. Οι άνδρες, που κάποτε μοιράζονταν το «γήπεδο», παρακολουθούν το ποδόσφαιρο σε οθόνες, ή, στην ακραία περίπτωση, γίνονται χούλιγκανς, οπότε η φιλία δεν έχει πια θέση.

Οι γυναίκες τείνουν να κοινωνικοποιούνται πρόσωπο με πρόσωπο, ενώ οι άνδρες τείνουν να κοινωνικοποιούνται, κατά κάποιον τρόπο, «ώμο με ώμο»: γι’ αυτό, χρειάζονται μια κοινή δραστηριότητα, μια αλληλεπίδραση όπου να βρίσκονται πλάι-πλάι. Επίσης, είναι ανάγκη να κάνουν μια προσπάθεια σχετική με τη διαχείριση του χρόνου τους: οι άνδρες, περισσότερο από τις γυναίκες, παραπονιούνται για την έλλειψη ελεύθερου χρόνου, μέρος του οποίου θα μπορούσαν να αφιερώσουν σε φίλους. Κι όμως, όλες οι έρευνες καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι οι γυναίκες έχουν λιγότερο ελεύθερο χρόνο από τους άνδρες —και παρ’ όλ’ αυτά, δεν «χάνονται» τόσο εύκολα από τους φίλους και τις φίλες τους.