Τεχνητή Νοημοσύνη (ΑΙ) και διάγνωση του Καρκίνου του Μαστού: Τι δείχνουν οι μελέτες
Ο καρκίνος του μαστού αποτελεί τη συχνότερη αιτία θανάτου από καρκίνο στις γυναίκες παγκόσμια. Δεδομένα μεγάλων μελετών έχουν δείξει ότι η διάγνωση του καρκίνου του μαστού, μέσα από προγράμματα μαζικού πληθυσμιακού ελέγχου (screening) με τη μαστογραφία, μειώνει τις πιθανότητες θανάτου από τη νόσο και συμβάλλει στην έγκαιρη θεραπευτική αντιμετώπιση. Η πρώιμη διάγνωση, μέσα από τέτοια προγράμματα, μαζί με τις σημαντικές εξελίξεις στη θεραπεία, έχουν μειώσει δραματικά τους θανάτους από καρκίνο του μαστού από το 1980 μέχρι σήμερα.
Παράλληλα με το όφελος του μαζικού πληθυσμιακού ελέγχου υπάρχουν και κάποια προβλήματα που δημιουργούν κάποιο σκεπτικισμό.
Μεγάλη μελέτη του 2012, στην οποία συμμετείχαν 600.000 γυναίκες, έδειξε μείωση του κινδύνου θανάτου από καρκίνο μαστού κατά 20%, ποσοστό που θεωρείται ιδιαίτερα σημαντικό για την πρόληψη και την πρώιμη διάγνωση.
Η υπερδιάγνωση, που οδηγεί σε ανώφελες βιοψίες και επεμβάσεις, ψευδώς θετικά ή ψευδώς αρνητικά ευρήματα, η έκθεση σε ακτινοβολία και το άγχος της εξεταζόμενης δημιουργούν προβληματισμό και ανάγκη για βελτίωση των μεθόδων και της αποτελεσματικότητας του screening.
Η Τεχνητή Νοημοσύνη (Artificial Intelligence - AI) είναι ο κλάδος της Πληροφορικής που ασχολείται με τον σχεδιασμό και τη δημιουργία υπολογιστικών συστημάτων, που μπορούν να μιμηθούν, μέχρι ένα σημείο, την ανθρώπινη νοημοσύνη. Η τροφοδοσία των μηχανών με δεδομένα δημιουργεί ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο, που έχει πολλές εφαρμογές.
Πολύ πρόσφατα (Αύγουστος 2023) δημοσιεύθηκε στο έγκυρο ιατρικό περιοδικό Lancet Oncology μία πολύ ενδιαφέρουσα Σουηδική μελέτη για την εφαρμογή της Τεχνητής Νοημοσύνης σε πρόγραμμα screening καρκίνου του μαστού. Στη μελέτη εξετάσθηκε με μαστογραφία μεγάλος αριθμός γυναικών (80.020). Οι μαστογραφίες μιας ομάδας από 39.996 γυναίκες αξιολογήθηκαν με τη βοήθεια Τεχνητής Νοημοσύνης. Οι μαστογραφίες της άλλης ομάδας 40.024 γυναικών αξιολογήθηκαν από 2 έμπειρους Ακτινολόγους. Στην ομάδα της Τεχνητής Νοημοσύνης ανιχνεύθηκαν περισσότεροι καρκίνοι από την ομάδα των 2 Ακτινολόγων σε ποσοστό περίπου 20%. Τα ψευδώς αρνητικά ευρήματα αφορούσαν το 1,5% και στις δύο ομάδες.
Τα αποτελέσματα αυτής της μελέτης είναι ενθαρρυντικά για το μέλλον της πρώιμης διάγνωσης καρκίνου του μαστού, αλλά δεν επαρκούν ακόμη για την καθιέρωση της Τεχνητής Νοημοσύνης. Χρειάζονται περισσότερες μελέτες, που θα αξιολογήσουν την καλύτερη συνεργασία γιατρού και του εργαλείου της Τεχνητής Νοημοσύνης καθώς και το υψηλό κόστος σε σχέση με το όφελος.
Πρέπει πάντως να τονισθεί ότι η έρευνα τρέχει σε πολλούς τομείς τόσο της πρόληψης όσο και της θεραπείας και οι εξελίξεις είναι καταιγιστικές, προκαλώντας αισιοδοξία για τη βελτίωση της ζωής και της επιβίωσης των γυναικών με καρκίνο του μαστού.
Μιλήσαμε με τον διακεκριμένο καρδιολόγο, αλλά και μουσικό και συγγραφέα, με αφορμή το νέο του βιβλίο «Συνομιλίες με πρόσωπα της Υγείας» εκδ. Athens Voice Books
37°
