Health & Fitness

Η κόπωση περνάει με άσκηση

Πού βρίσκεται η διαχωριστική γραμμή στο «είμαι απλώς κουρασμένος» και σε μία χρόνια κόπωση;

Βαγγέλης Τζάνης
ΤΕΥΧΟΣ 887
1’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Κόπωση: πώς αντιμετωπίζεται με άσκηση 

Γυρνάς στο σπίτι μετά από μια κουραστική μέρα, τα πόδια σου δεν σε κρατάνε, το μόνο που έχεις κατά νου είναι να ξαπλώσεις στον καναπέ και να χαλαρώσεις. Έχεις υποστεί την κίνηση στους δρόμους, το κεφάλι σου γεμάτο σκέψεις, υποχρεώσεις των παιδιών, παραξενιές των συναδέλφων. Ναι, σίγουρα αυτό που αισθάνεσαι δεν είναι η ιδέα σου, αλλά μια εξάντληση σωματική και πνευματική.

Όμως, πού μπορεί να βρίσκεται η διαχωριστική γραμμή σε αυτό που λέμε «είμαι απλώς κουρασμένος» και σε μία χρόνια κόπωση; Συνήθως ένα ζεστό μπάνιο, ένα καλό γεύμα, μια συζήτηση με αγαπημένα πρόσωπα και μερικές ώρες καλού ύπνου θα μας κάνουν να νιώσουμε ξεκούραστοι. Αντίθετα, τα χαμηλά επίπεδα ενέργειας, η αυξημένη συχνότητα εξάντλησης, οι πονοκέφαλοι, οι αϋπνίες, η μυϊκή αδυναμία, τα προβλήματα μνήμης και οι συχνές μεταβολές στη διάθεση, μπορούν να καθορίσουν την αίσθηση μιας χρόνιας κόπωσης. Η αδράνεια, βέβαια, έχει και ψυχολογικές επιπτώσεις. Όσο λιγότερο δραστήριοι είμαστε, τόσο λιγότερο δραστήριοι θέλουμε να είμαστε. Τα άτομα που δεν ασκούνται έχουν μεγαλύτερη αντίληψη της κόπωσης συγκριτικά με τα άτομα που ασκούνται.

Πώς θα μπορούσε η άσκηση να μας κάνει να νιώσουμε καλύτερα;

Αφού νιώθω ήδη κουρασμένος και χωρίς ενέργεια, πώς θα μπορέσω να ξεκουραστώ κάνοντας κάτι «κουραστικό» με το σώμα μου; Είναι αλήθεια ότι όταν κινούμαστε περισσότερο μπορούμε να έχουμε και περισσότερη ενέργεια μέσω αρκετών μηχανισμών του σώματός μας.

Οποιοδήποτε είδος άσκησης και εάν επιλέξουμε θα δώσουμε στο σώμα μας τη δυνατότητα να σχηματιστούν περισσότερα μιτοχόνδρια, παράγοντας περισσότερη ενέργεια στα μυϊκά μας κύτταρα. Τα μιτοχόνδρια είναι αυτές οι κυτταρικές μονάδες παραγωγής ενέργειας που μετατρέπουν τη γλυκόζη και το λίπος σε ενέργεια. Έτσι, ενώ η άσκηση «καίει ενέργεια», επιτρέπει επίσης στα μυϊκά κύτταρα να παράγουν περισσότερη.

Τα κύτταρα του σώματός μας, εκτός από γλυκόζη και λίπος ως ενέργεια, χρειάζονται και το οξυγόνο για τη λειτουργίας τους. Η άσκηση αυξάνει την ικανότητα μεταφοράς οξυγόνου τού σώματός μας, συνεπώς οποιαδήποτε άσκηση κι αν επιλέξουμε θα δημιουργήσει περισσότερα τριχοειδή μεταφέροντας οξυγόνο στα κύτταρά μας. Η επιλογή αερόβιας άσκησης, όπως το περπάτημα ή ένα χαλαρό τρέξιμο, θα μας κάνει να αναπνέουμε πιο βαθιά αυξάνοντας περισσότερο τον καρδιακό μας ρυθμό, στέλνοντας όλο και περισσότερο οξυγόνο στο σώμα μας.

Επιπλέον, η άσκηση επηρεάζει τα επίπεδα διαφόρων ορμονών μας. Όταν γυμναζόμαστε το σώμα μας απελευθερώνει μεγάλες ποσότητες ορμονών που μας κάνουν να αισθανόμαστε γεμάτοι ενέργεια. Επιπλέον, ενισχύει τα επίπεδα των ενώσεων που ονομάζονται ενδορφίνες –χημικές ουσίες που συμβάλλουν στην καλή διάθεση και εξουδετερώνουν τα υψηλά επίπεδα της αδρεναλίνης, από την οποία προκαλείται το στρες– και που θα ανεβάσουν τη διάθεσή μας τονώνοντας την ενέργειά μας. Τέλος, η άσκηση σχεδόν θα μας κάνει να κοιμόμαστε πιο ήσυχοι, να νιώθουμε ανανεωμένοι αυξάνοντας τον χρόνο του βαθύ ύπνου, τον τύπο δηλαδή που αποκαθιστά ιδιαίτερα την ενέργειά μας. Όσο πιο βαθιά κοιμόμαστε τόσο μειώνονται οι πιθανότητες να ξυπνήσουμε στη μέση της νύχτας, με αποτέλεσμα να αισθανόμαστε πιο ξεκούραστοι κα δραστήριοι την επόμενη μέρα.