Swami Sivamurti Saraswati: «Η γιόγκα δεν πρέπει να είναι γιόγκα του “σούπερ μάρκετ”»

Υπάρχουν διαφορετικά στάδια που περνάει κανείς στη γιόγκα. Όταν ένα άτομο ξεκινά για πρώτη φορά, πηγαίνει σε ένα κέντρο γιόγκα δύο έως τρεις φορές την εβδομάδα. Το δεύτερο στάδιο είναι η γιογκική σάντανα, όπου κάποιος υιοθετεί μια συγκεκριμένη πρακτική από την παράδοση της γιόγκα και επικεντρώνεται σε αυτή σε τακτική βάση για έναν συγκεκριμένο λόγο. Για παράδειγμα για να βελτιώσει την υγεία του ή να βελτιώσει τη μνήμη του. Το τρίτο στάδιο είναι ο τρόπος ζωής και το τέταρτο είναι η γιογκική κουλτούρα. Ο γιογκικός τρόπος ζωής είναι για ανθρώπους που έχουν ασχοληθεί σε βάθος με τη γιόγκα, και την ζουν 24 ώρες το 24ωρο. Στο στάδιο αυτό, όπου εφαρμόζονται οι εσωτερικές στάσεις και το όραμα της γιόγκα όλη την ημέρα βρίσκεται και η Swami Sivamurti Saraswati που εδώ και αρκετά χρόνια έχει τον τίτλο της Master of yoga και της Χρυσής Γιόγκι. 

Τι μας είπε η Swami Sivamurti Saraswati για τη γιόγκα

Η Swami Sivamurti Saraswati είναι αφιερωμένη, αφοσιωμένη και πιστή στην αποστολή που της έδωσε ο Σρι Σουάμι Σατυανάντα. Κάνει γιόγκα όταν περπατάει, κοιμάται, οδηγά, δουλεύει, κολυμπά ή τρώει. Βρίσκει την περιοχή γύρω από την Ακρόπολη γεμάτη με δονήσεις από το παρελθόν, άνετο μέρος και κατάλληλο για γιόγκα και διαλογισμό. Ένα άλλο μέρος που την εμπνέει είναι στο άσραμ, στην Παιανία, όπου ζει. Με αφορμή τον εορτασμό των εκατό χρόνων από τη γέννηση του Σρι Σουάμι Σατυανάντα Σαρασουάτι, το Φεστιβάλ Κίρταν και Εργαστήριο Κίρταν με τον Tarana Chaitanya μιλήσαμε με την ιδρύτρια και «Ατσάρυα» του Σατυανάντασραμ Ελλάδας για όλα όσα μας απασχολούν σήμερα σχετικά με την γιόγκα.

Μεγάλωσε στην Αυστραλία, εμβάθυνε όμως στην γιόγκα όταν άρχισε να παρακολουθεί σχολές γιόγκα στη Μελβούρνη και όταν αργότερα πήγε στη Σχολή Γιόγκα του Μπιχάρ στην Ινδία. Έζησε σε εκείνο το άσραμ για αρκετό καιρό για να γνωρίσει όλους τους διαφορετικούς κλάδους της γιόγκα που διδάσκονταν τότε εκεί. Μετά από αυτό, στα τέλη της δεκαετίας του '70 της δόθηκε η κατεύθυνση να έρθει στην Ελλάδα και να δει αν οι Έλληνες ενδιαφέρονται για τη Γιόγκα. «Η Σατυανάντα Γιόγκα, με την οποία ασχολούμαστε, περιέχει όλους τους κύριους κλάδους της γιόγκα. Γι’αυτό εδώ στο άσραμ και στα κέντρα γιόγκα μας διδάσκουμε όλους τους κλάδους της γιόγκα σύμφωνα με τις ανάγκες των ατόμων. Η γιόγκα δεν πρέπει να είναι μαζική αλλά να εξατομικεύεται. Δεν πρέπει να είναι γιόγκα του “σούπερ μάρκετ”. Η γιόγκα πρέπει να διδάσκεται σύμφωνα με τις ανάγκες του ατόμου που έρχεται σε κάθε τάξη, και όχι σύμφωνα με τις επιθυμίες του εκάστοτε δασκάλου».

Αυτό που την κάνει πραγματικά ευτυχισμένη είναι όταν βλέπει τις αλλαγές που γίνονται στους ανθρώπους που έρχονται να κάνουν γιόγκα. «Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν είναι σε θέση να επιτρέψουν στο σώμα, το νου και τα συναισθήματα να χαλαρώσουν και έτσι όλοι αντιμετωπίζουμε σήμερα διάφορες διαταραχές που σχετίζονται με το άγχος καθώς και ψυχοσωματικές ασθένειες όπως διαβήτη, καρδιαγγειακές παθήσεις, υπέρταση, ημικρανία, άσθμα, έλκη, πεπτικές διαταραχές, δερματικές παθήσεις και καρκίνο. Τις έχουμε δει να κορυφώνονται κατά τη διάρκεια της πανδημίας covid-19 και συνεχίζουν να εκδηλώνονται. Όλα αυτά τα θέματα υγείας έχουν κάποιο βαθμό πόνου.
Οι κύριες αιτίες θανάτου στις ανεπτυγμένες χώρες, είναι ο καρκίνος και οι καρδιακές παθήσεις, οι οποίες σύμφωνα με τη γιογκική αντίληψη πηγάζουν από την ένταση. Ο σπόρος βρίσκεται στο νου. Γεννιέται στο νου και εκδηλώνεται στο σώμα. Σε μερικές περιπτώσεις ο πόνος είναι οξύς αλλά προσωρινός και σε άλλες γίνεται χρόνιος. Όταν όμως, αρχίζουν την πρακτική της γιόγκα, ακόμα και μετά το πρώτο μάθημα, αλλά πολύ περισσότερο όταν συνεχίζουν και είναι τακτικοί στην πρακτική τους, βλέπουν μεγάλες αλλαγές και αισθάνονται πολύ πιο υγιείς. Αισθάνονται μεγαλύτερη ζωτικότητα και ευελιξία στο σώμα με λιγότερες ενοχλήσεις και πόνους. Αποκτούν καλύτερη διαχείριση του άγχους τους αλλά και σταδιακά πολύ λιγότερο άγχος και ένταση σωματική, συναισθηματική και νοητική. Αυτό συμβαίνει επειδή αρχίζει να αφυπνίζεται το αδρανές δυναμικό που υπάρχει μέσα στον καθένα.

Χρειαζόμαστε μεθόδους για να αξιοποιήσουμε αυτό το δυναμικό, και η γιόγκα είναι μία από αυτές τις μεθόδους. Η γιόγκα νίντρα είναι η επιστήμη της χαλάρωσης που επιτρέπει στον καθένα μας να βουτήξει στα βαθύτερα πεδία του υποσυνείδητου νου, να απελευθερώσει τις νοητικές εντάσεις και να δημιουργήσει αρμονία σε όλες τις πτυχές της ύπαρξής μας. Έτσι, η Σατυανάντα Γιόγκα Νίντρα, είναι μια πολύ απλή αλλά ισχυρή πρακτική. Είναι μια συστηματική μέθοδος πρόκλησης χαλάρωσης στο μυϊκό, νοητικό και συναισθηματικό επίπεδο. Σε αυτή την τεχνική, η επίγνωσή μας κατευθύνεται προς τα μέσα, έτσι ώστε να αποκοπούμε από εξωτερικά ερεθίσματα και έτσι είμαστε σε θέση να αντιληφθούμε τα διαφορετικά στρώματα του νου και τελικά, με την πρακτική, μπορούμε να επιφέρουμε εσωτερική μεταμόρφωση».

Τι είναι το Σατυανάντασραμ Ελλάδος

Η ίδια σήμερα διατηρεί το Σατυανάντασραμ Ελλάδος στην Παιανία που ιδρύθηκε το 1978 και είναι ένα από τα πρώτα άσραμ του είδους του στην Ευρώπη. Πρόκειται για ένα μη κερδοσκοπικό σωματείο, σκοπός του οποίου είναι η διάδοση της Σατυανάντα Γιόγκα στην Ελλάδα, καθώς και η υποστήριξη του φιλανθρωπικού έργου του Σατυανάντα Μαθ-Άμπα. «Ο καθένας μπορεί να έρθει και να μείνει εδώ για μικρό ή μεγαλύτερο χρονικό διάστημα και να βιώσει από πρώτο χέρι τη ζωή του άσραμ. Εδώ μπορεί κανείς να μάθει να ζει τη γιόγκα από στιγμή σε στιγμή και η γιόγκα γίνεται μια 24ωρη εμπειρία».

Σε ένα άσραμ μαθαίνει κανείς τρόπους να ζει μια πιο ουσιαστική και γεμάτη ζωή, έρχονται άνθρωποι όλων των ηλικιών και από διαφορετικές κουλτούρες και υπόβαθρα και μένουν για κάποιο χρονικό διάστημα, μακριά από το άγχος και τους περισπασμούς του σημερινού τρόπου ζωής, για να απορροφήσουν τις αρχές της γιόγκα και να μάθουν πώς να τις ενσωματώνουν στον τρόπο ζωής τους. Η ραχοκοκαλιά όλων των δραστηριοτήτων ενός άσραμ είναι η ανιδιοτελής υπηρεσία στην κοινότητα (σέβα γιόγκα), σκοπός της οποίας είναι η ανύψωση των άλλων. Ταυτόχρονα, μέσα από αυτή την εμπειρία ο ασκούμενος μαθαίνει να διαχειρίζεται τον εαυτό του, τους άλλους και διάφορες καταστάσεις. Σημαντικό ρόλο παίζει και η τροφή. Η γιογκική διατροφή παρέχει ενέργεια, ζωτικότητα και ηρεμιστική επίδραση στο νου γι αυτό και το φαγητό του άσραμ είναι χορτοφαγικό απλό, ελαφρύ και φρεσκομαγειρεμένο. 

Στα προγράμματα Γιογκικός Τρόπος Ζωής που διεξάγονται μπορεί να έρθει κανείς μόνος του ή ως ομάδα ή ως δάσκαλος γιόγκα μαζί με τους μαθητές του. Περιλαμβάνουν μαθήματα γιόγκα, διαλέξεις και διαδραστικά εργαστήρια που διοργανώνονται από σαννυάσιν με πάνω από 30 χρόνια εμπειρίας ζωής στο άσραμ, έμπειρους σουάμι και εκπαιδευτές υψηλής ειδίκευσης από το Σύστημα Σατυανάντα Γιόγκα. Στο άσραμ υπάρχουν και άλλες δραστηριότητες, όπως απαγγελία μάντρα, πρωινά τμήματα γιόγκα, διαλογισμού, βαθιάς χαλάρωσης Γιόγκα Νίντρα του Συστήματος Σατυανάντα, βραδινά προγράμματα με γιογκικό τραγούδι (κίρταν), τακτικά τεχνικές αποτοξίνωσης της Χάθα Γιόγκα(σατκάρμας).

Το Κέντρο Διαλογισμού Σατυανάντα Γιόγκα προσφέρει επίσης, μαθήματα γιόγκα για αρχάριους και μέσους και εξειδικευμένα μαθήματα γιόγκα με διάφορα θέματα. Διδάσκονται διάφορες γιογκικές «κάψουλες»(σειρές πρακτικών που καλύπτουν μια ποικιλία αναγκών του σύγχρονου ατόμου, π.χ υπάρχουν γιογκικές «κάψουλες» για παιδιά, για άτομα με αρθρίτιδα ή ρευματισμούς, για άτομα με κατάθλιψη, άσθμα ή για πολυάσχολα άτομα που δεν έχουν πολύ χρόνο να αφιερώσουν στην πρακτική της γιόγκα) καθώς και μαθήματα γιόγκα για παιδιά και εφήβους. Διοργανώνονται ανοιχτές ημέρες, γιόγκα στο πάρκο, γιόγκα στη φύση και βραδιές σάτσανγκ (δια ζώσης ή σε DVD). Ένα τυπικό μάθημα γιόγκα του συστήματος Σατυανάντα διαρκεί μία ώρα και δεκαπέντε λεπτά και περιλαμβάνει θεωρία, άσανα, πραναγυάμα, μούντρα, μπάντα, Σατυανάντα Γιόγκα Νίντρα ή έναν «υπνάκο» γιόγκα, πρακτικές διαλογισμού καθώς και απάντηση σε τυχόν απορίες που μπορεί να έχει ο μαθητής στο τέλος του μαθήματος.

Η χρονική διάρκεια ωστόσο, που χρειάζεται να αφιερώνει κάποιος την ημέρα στην γιόγκα ποικίλλει ανάλογα με τις ανάγκες του, οπότε δεν υπάρχει ένας προκαθορισμένος χρόνος. «Λέγεται ότι ακόμη και δέκα λεπτά την ημέρα καθημερινά, και ιδανικά την ίδια ώρα, είναι μερικές φορές αρκετά για να επιφέρουν οφέλη και αλλαγές σε ένα άτομο. Είναι πολύ πιο σημαντικό να κάνεις 10 -15 λεπτά γιόγκα κάθε μέρα παρά να κάνεις μία ώρα τη μία μέρα, μισή ώρα μια άλλη μέρα, τίποτα την επόμενη μέρα. Το σώμα χρειάζεται τακτικότητα, ο νους χρειάζεται τακτικότητα. Βοηθάει να λάβεις μια απόφαση, στη γιόγκα την ονομάζουμε σανκάλπα, ότι για τον επόμενο μήνα θα κάνεις δέκα λεπτά πρακτικής γιόγκα κάθε μέρα, και μέχρι το τέλος του μήνα βλέπεις τα αποτελέσματα στον εαυτό σου. Εάν αισθάνεσαι ότι σας ωφελεί πραγματικά, τον επόμενο μήνα ίσως κάνεις 15 λεπτά ή 20 λεπτά. Αλλά δεν πρέπει να υπάρχει άγχος, ούτε πίεση».

Σατυανάντα Μαθ-Άμπα και φιλανθρωπίες

Το Σατυανάντα Μαθ-Άμπα, ο φιλανθρωπικός βραχίονας του Σατυανάντασραμ Ελλάδος, διοργανώνει διάφορα συνέδρια, σεμινάρια και εκδηλώσεις καθ' όλη τη διάρκεια του έτους και διαθέτει ένα ποσοστό των εσόδων του στο Make a Wish Greece για πάνω από δύο χρόνια για την στήριξη παιδιών που αντιμετωπίζουν σοβαρές ασθένειες δίνοντάς τους τη δυνατότητα να πραγματοποιήσουν μια ευχή τους. Οι δραστηριότητες του Σατυανάντα Μαθ-Άμπα είναι πολλές και υποστηρίζεται από ομάδες Γυναικών Σατυανάντα που έχουν ιδρυθεί σε όλη την Ελλάδα σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Βόλο και Λάρισα, Καβάλα και Ξάνθη, Καλαμάτα και νησιά, όπου κάθε μία από αυτές σε συνεργασία με την τοπική τους κοινότητα στηρίζουν με οικονομική και υλική βοήθεια.

Υπάρχουν προγράμματα παιδικής πρόνοιας, τα παιδικά σπίτια, τα νοσοκομεία παίδων, τα κέντρα παιδιών με ειδικές ανάγκες και τα καταφύγια παιδιών, οι οίκοι ευγηρίας, το Ινστιτούτο Αλτσχάιμερ και οι Γιατροί του Κόσμου, και καταφύγια κακοποιημένων γυναικών. Ακόμη, προφέρονται μαθήματα γιόγκα σε παιδιά με ειδικές ανάγκες, σε καρκινοπαθείς, σε χρήστες ναρκωτικών στα προγράμματα απεξάρτησης και στην ανδρική φυλακή των Γρεβενών.

Το Σατυανάντα Μαθ – Αμπα συνδράμει θύματα σε περιόδους εθνικών και διεθνών κρίσεων. Στις πυρκαγιές που ξέσπασαν στην Ελλάδα το 2021, διανεμήθηκαν τρόφιμα και ρουχισμός στο νησί της Εύβοιας. Στους πρόσφυγες από την Ουκρανία, και στους σεισμόπληκτους στην Τουρκία και στη Συρία, διανεμήθηκαν τρόφιμα και ρουχισμός ενώ σε συνεργασία με ορισμένους δήμους στην Αθήνα προσφέρονται δωρεάν γεύματα στους άστεγους. Στη Θεσσαλονίκη πάλι, κάθε Κυριακή ετοιμάζονται και διανέμονται 200 γεύματα σε άστεγους από την τοπική οργάνωση Αναπούρνα που λειτουργεί εδώ και 10 χρόνια.

Γιόγκα για παιδιά και για εγκύους

Ένα παιδί διδάσκεται επίσημα γιόγκα από 8 ετών με πολύ συγκεκριμένες πρακτικές. Διδάσκεται μια σειρά άσανα που βοηθούν το νεαρό σώμα να αναπτυχθεί ισχυρό και υγιές και να ρυθμίσει το ενδοκρινικό σύστημα καθώς και να ενισχύσει το ανοσοποιητικό σύστημα. Αυτή ονομάζεται σούρυα ναμασκάρ (χαιρεστιμός στον ήλιο). Διδάσκονται ορισμένα μάντρα (ήχοι) που δημιουργούν περισσότερη εστίαση και συγκέντρωση στο νεαρό νου, καθώς και τεχνικές αναπνοής (πραναγυάμα). Αργότερα, στην εφηβεία, προστίθενται περισσότερες τεχνικές άσανα και πραναγυάμα που είναι κατάλληλες για αυτήν την ηλικιακή ομάδα.

Οι πρακτικές της γιόγκα για την εγκυμοσύνη ποικίλλουν ανάλογα με τους μήνες. Η τακτική άσκηση ορισμένων πρακτικών της γιόγκα, διαλογισμού και τεχνικών αναπνοής εξασφαλίζει τη βέλτιστη υγεία του σώματος και του νου της μητέρας και την ενοποίηση της σωματικής, συναισθηματικής και πνευματικής ανάπτυξής της με εκείνη του αναπτυσσόμενου παιδιού της. «Οι τεχνικές διαλογισμού, αν ασκούνται με συνέπεια, αναπτύσσουν μια γαλήνια στάση απέναντι στη ζωή, η οποία ωφελεί τόσο τη δική της διάθεση όσο και του παιδιού και επιφέρει μια χαλαρή στάση απέναντι στην εμπειρία του τοκετού. Η επανάληψη ορισμένων μάντρας τακτοποιεί το νου και βοηθά στην ανάπτυξη του εγκεφάλου του παιδιού. Η γιόγκα νίντρα, που είναι ένα προοδευτικό σύστημα βαθιάς χαλάρωσης χρησιμοποιώντας τεχνικές οραματισμού, είναι μια από τις πιο ισχυρές πρακτικές που πρέπει να χρησιμοποιηθούν κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης».

Υπάρχουν πολλές μέθοδοι για το πώς η μητέρα μπορεί να εκπαιδεύσει το παιδί στη μήτρα. «Στη γιόγκα, προτείνουμε στις μητέρες να κάνουν μια ηχογράφηση, διάρκειας περίπου μιας ώρας, όπου περίπου το ένα τέταρτο της ώρας είναι η δική της φιλοσοφία ζωής σε σύντομες θετικές δηλώσεις. Μπορεί να καταγράψει ενθαρρυντικά ή εμπνευστικά λόγια.  Άλλα δεκαπέντε λεπτά της ηχογράφησης μπορεί να είναι  σανκάλπα, θετικές αποφάσεις που οι γονείς κάνουν για το αγέννητο παιδί που θα το εκπαιδεύσει να ξεπεράσει, για παράδειγμα, τους φόβους που η μητέρα μεταδίδει στο παιδί από προηγούμενες γενιές.

Αυτά έχουν να κάνουν με το γενετικό κάρμα που πηγαίνει πίσω τέσσερις γενιές. Ένας τρόπος για να ξεπεράσουμε αυτό το κάρμα είναι να πάρουμε αποφάσεις που είναι σύντομες, θετικές δηλώσεις για παράδειγμα, "Είμαι γεμάτος θάρρος" ή "Θα αντιμετωπίσω εμπόδια στη ζωή μου με θετικότητα". Τα άλλα δεκαπέντε λεπτά είναι η ανάγνωση κάποιων κλασσικών κειμένων που έχουν λέξεις μεγάλης σημασίας ή νόημα για τους γονείς. Στη συνέχεια, το τελευταίο τέταρτο της ώρας θα πρέπει να αποτελείται από μουσική με ήχους με ευεργετικές δονήσεις. Στη γιόγκα χρησιμοποιούμε κίρταν (γιόγκικα τραγούδια με μάντρα), και μάντρα (ήχοι με ευεργετικές δονήσεις).

Παίξτε αυτήν την ηχογράφηση στο μωρό σας κάθε μέρα, την ίδια ώρα ανεξάρτητα από το τι κάνετε, θα μπορούσατε να περπατάτε, να μιλάτε ή να κοιμάστε, το έμβρυο θα συντονιστεί και θα ευεργετηθεί. Και θα εκπλαγείτε, όταν στα πέντε του, αρχίσετε να λέτε στο μωρό σας κάποια πράγματα και θα γυρίσει και θα σας πει, "Το ξέρω αυτό μαμά". Ο νους είναι ένα όργανο, που μπορεί να προγραμματιστεί, και εδώ η μητέρα έχει την ευκαιρία να προγραμματίσει το νου του παιδιού της με τις πιο θετικές εντυπώσεις, έτσι ώστε αυτό το παιδί να έχει σίγουρα κάνει μια καλή αρχή στη ζωή».

Ο εορτασμός της 100ης επετείου από τη γέννηση του Σρι Σουάμι Σατυανάντα Σαρασουάτι

Για την Swami Sivamurti Saraswati υπάρχουν πολλοί στόχοι και έργα που σχεδιάζονται σχετικά με την εκπαίδευση, όπως, γιόγκα για παιδιά, γιόγκα και καρκίνος, σεμινάρια για τον γιογκικό τρόπο ζωής, εκδόσεις βιβλίων και σεμινάρια κατάρτισης δασκάλων, και με τις γυναικείες ομάδες γιόγκα που λειτουργούν εδώ και 16 χρόνια και οι οποίες διοργανώνουν ετήσιο συμπόσιο κάθε καλοκαίρι. Υπάρχουν τα συνεχιζόμενα και νέα έργα που διαχειρίζεται η Σατυανάντα Μαθ-Άμπα και το αποκορύφωμα όλων φέτος είναι ο εορτασμός της 100ης επετείου από τη γέννηση του Σρι Σουάμι Σατυανάντα Σαρασουάτι, που βρίσκεται εν εξελίξει. Συγκεκριμένα, το Σατυανάντασραμ θα φιλοξενήσει πολλές εκδηλώσεις, συμπεριλαμβανομένης μιας ειδικής σειράς δώδεκα προγραμμάτων, με τίτλο «Σρι Σουάμι Σατυανάντα:Μαθήματα ζωής».

Μια σειρά γιογκικών εκδηλώσεων με τίτλο Σύνδεση με την Πηγή 2023 - Bhakti Aradhana θα πραγματοποιηθούν στο άσραμ της Παιανίας από την Κυριακή 2 Ιουλίου έως την Πέμπτη 6 Ιουλίου και θα κορυφωθούν στις 3-4 Ιουλίου. O Tarana Chaitanya, ο εκρηκτικός κιρτανίστας από την Κροατία θα βρίσκεται στην Ελλάδα 3 και 4 Ιουλίου για να δώσει μία μοναδική συναυλία την Δευτέρα 3 Ιουλίου, 20.00-11.00 κι ένα μουσικό εργαστήριο την Τρίτη 10.00-12.00. «Τα ταξίδια στο εξωτερικό συνεχίζονται καθώς και η μάθηση. Μια φράση που συνοψίζει όλο το νόημα για μένα είναι “Το μεγαλύτερο μάθημα που πρέπει να μάθουμε είναι το μάθημα της ζωής” του Σρι Σουάμι Σατυανάντα. Αυτό σημαίνει να βλέπουμε όλες τις προκλήσεις και τα εμπόδια της ζωής ως εμπειρία μάθησης. Είπε ότι συχνά διώχνουμε μακριά τα προβλήματα που μας φέρνει η ζωή, ενώ αυτά δεν είναι άλλο από θεϊκές ευλογίες από τις οποίες μπορούμε να μάθουμε. Όταν είμαστε σε θέση να δούμε τις δυσκολίες στη ζωή ως θείες ευλογίες, είμαστε σε θέση να τις υπερβούμε».

Φεστιβάλ Κίρταν και Εργαστήριο Κίρταν με τον Tarana Chaitanya
Αλήθειας 1, Παιανίας, 19002, 6956481231, info@satyanandayoga.gr