Health & Fitness

Οξεία Μυελογενής Λευχαιμία: Μία δύσκολη νόσος με νέες θεραπείες

Μια από τις συχνότερες αιματολογικές κακοήθειες

sofia-neta.jpg
Σοφία Νέτα
ΤΕΥΧΟΣ 875
3’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ
Οξεία Μυελογενής Λευχαιμία: Μία δύσκολη νόσος με νέες θεραπείες
ⓒ Unsplash

Οξεία Μυελογενής Λευχαιμία: Η περιγραφή της νόσου και οι νεότερες θεραπευτικές επιλογές για την αντιμετώπισή της

Η οξεία μυελογενής λευχαιμία (ΟΜΛ), παρότι δεν είναι συχνό νόσημα, είναι μία από τις συχνότερες αιματολογικές κακοήθειες. Οφείλεται σε υπερπαραγωγή των λευκών αιμοσφαιρίων στο μυελό των οστών και προκαλεί μεγάλη ποικιλία εκδηλώσεων, κυρίως σοβαρές λοιμώξεις, αιμορραγίες και βαριά αναιμία. Η διάγνωση γίνεται με ειδικές εξετάσεις, με βασικότερη την εξέταση του μυελού των οστών, εξηγεί ο κ. Παναγιώτης Διαμαντόπουλος, Επίκουρος καθηγητής Παθολογίας-Αιματολογίας Ιατρικής Σχολής Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, ΓΝΑ Λαϊκό.

Η συχνότητα της ΟΜΛ αυξάνεται με την ηλικία και η πρόγνωση των ηλικιωμένων ασθενών συνήθως δεν είναι καλή. Εκτός από την ηλικία, παράγοντες όπως οι συνυπάρχουσες παθήσεις (π.χ. καρδιακά, αναπνευστικά, νεφρολογικά προβλήματα), αλλά και ορισμένα χαρακτηριστικά της ίδιας της νόσου καθορίζουν τον κίνδυνο επιπλοκών, ανταπόκρισης στη θεραπεία και υποτροπής της νόσου με πιθανότητα δυσμενούς κατάληξης, ενώ επηρεάζουν σημαντικά και την ποιότητα ζωής των ασθενών. Η ΟΜΛ μπορεί να διακριθεί σε δύο βασικές κατηγορίες: την denovo ΟΜΛ, όταν η νόσος εμφανίζεται χωρίς να προϋπάρχει κάποια αιματολογική νόσος, και τη δευτεροπαθή ΟΜΛ που εμφανίζεται από λευχαιμική εκτροπή κάποιου άλλου αιματολογικού νοσήματος, κυρίως κάποιου μυελοδυσπλαστικού συνδρόμου. Επίσης, αυξημένη συχνότητα ανάπτυξης λευχαιμίας έχουν ασθενείς που έχουν λάβει χημειοθεραπεία ή ακτινοθεραπεία για κάποια άλλη κακοήθεια στο παρελθόν. Αυτός ο τύπος ΟΜΛ ονομάζεται «σχετιζόμενη με προηγούμενη θεραπεία». Η αιτιολογία της νόσου δεν είναι γνωστή, έχουν όμως διαπιστωθεί βλάβες σε πάνω από 200 γονίδια στα κύτταρα ασθενών και κάποιες από αυτές μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως στόχοι των σύγχρονων θεραπειών.

Νεότερες θεραπευτικές επιλογές για την οξεία μυελογενή λευχαιμία (ΟΜΛ)

Η ΟΜΛ είναι οξύ και σοβαρό νόσημα που, χωρίς αντιμετώπιση, είναι άμεσα απειλητική για τη ζωή. Μέχρι πρόσφατα, υπήρχαν λίγες θεραπευτικές επιλογές και οι μεν νεότεροι ασθενείς (δηλαδή κάτω των 60 ετών) λάμβαναν κλασική χημειοθεραπεία με στόχο στις περισσότερες περιπτώσεις τη μεταμόσχευση μυελού των οστών, οι δε ηλικιωμένοι λάμβαναν ήπια χημειοθεραπεία με στόχο την προσωρινή ύφεση του νοσήματος και την παράταση της επιβίωσης. Αξίζει να σημειωθεί ότι για πάνω από 40 χρόνια η θεραπεία της ΟΜΛ δεν είχε αλλάξει. Με την πρόοδο όμως της μοριακής βιολογίας και της φαρμακολογίας, πολλά νέα φάρμακα έχουν λάβει έγκριση τα τελευταία χρόνια, ενώ ακόμη περισσότερα δοκιμάζονται σε κλινικές μελέτες και αναμένεται κάποια απ’ αυτά, εφόσον εγκριθούν, να βελτιώσουν στο άμεσο μέλλον ακόμη περισσότερο την πρόγνωση των ασθενών.

Έτσι, σε νεότερους ασθενείς, εκτός από την κλασική χημειοθεραπεία, τα τελευταία χρόνια χρησιμοποιούνται φάρμακα όπως το gemtuzumab ozogamicin, αλλά και μία νέα ομάδα φαρμάκων που ονομάζονται αναστολείς της κινάσης FLT3, ενός μορίου που είναι σημαντικό για τον πολλαπλασιασμό των κακοήθων κυττάρων. Τέτοια είναι η μιδοσταυρίνη και το gilteritinib που χρησιμοποιούνται είτε μόνα τους είτε μαζί με την κλασική χημειοθεραπεία για να την ενισχύσουν. Τέλος, πολύ πρόσφατα, σε ασθενείς που έχουν δευτεροπαθή ΟΜΛ, χρησιμοποιείται με πολύ καλά αποτελέσματα το CPX-351. Πρόκειται για ένα σύμπλεγμα κλασικών χημειοθεραπευτικών, που αλλάζει τον τρόπο που αποδίδεται η χημειοθεραπεία στους ιστούς και παρατείνει την επιβίωση των ασθενών σε σχέση με την κλασική χημειοθεραπεία. Στόχος στους νεότερους ασθενείς είναι να οδηγηθούν με ασφάλεια σε μεταμόσχευση μυελού των οστών, μία θεραπεία που μπορεί να τους προσφέρει μακροχρόνια επιβίωση και σε πολλές περιπτώσεις πλήρη ίαση.

Στους ηλικιωμένους ασθενείς, που αποτελούν μια δύσκολη ομάδα με δυσμενή πρόγνωση, υπάρχουν επίσης νέες θεραπευτικές επιλογές. Εξαιρετικά αποτελέσματα έχει δώσει ο συνδυασμός venetoclax και αζακυτιδίνης, δύο φαρμάκων που φαίνεται πως συνεργάζονται για την καταπολέμηση της νόσου. Υπάρχουν επίσης και άλλες στοχευμένες θεραπείες όπως το ivosidenib και το enasidenib που χορηγούνται σε ασθενείς που έχουν συγκεκριμένες μεταλλάξεις. Η υποστήριξη όλων των ασθενών αποτελεί σημαντική παράμετρο στην αντιμετώπιση της νόσου.

Αντιμετώπιση της επιβάρυνσης που προκαλεί η οξεία μυελογενής λευχαιμία (ΟΜΛ)

Παναγιώτης Διαμαντόπουλος, Επίκουρος καθηγητής Παθολογίας-Αιματολογίας Ιατρικής Σχολής Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, ΓΝΑ Λαϊκό.

Η ΟΜΛ είναι ένα σοβαρό νόσημα που βάζει σε δοκιμασία τον ασθενή και την οικογένειά του με ποικίλους τρόπους, από τη σωματική καταπόνηση μέχρι την αγωνία για το μέλλον. Οι ασθενείς πρέπει να αντιμετωπίζονται σε εξειδικευμένα κέντρα από ομάδα επιστημόνων με στόχο την αντιμετώπιση των σύνθετων σωματικών και ψυχικών προβλημάτων που προκαλεί η νόσος. Ο ασθενής, αφού ενημερωθεί από τον ιατρό του, πρέπει να συμμετέχει στη λήψη της θεραπευτικής απόφασης, να γνωρίζει τους στόχους της και να κατανοεί τους κινδύνους της θεραπείας, ώστε να μπορεί να λαμβάνει μέρος ενεργά στη θεραπευτική διαδικασία.

Τέλος, οι ασθενείς με ΟΜΛ πρέπει να γνωρίζουν και να ζητούν να ενημερώνονται από τον ιατρό τους για την πιθανότητα συμμετοχής τους σε κάποια κλινική μελέτη στην οποία δοκιμάζονται νέα φάρμακα, καθώς, όπως ήδη αναφέρθηκε, υπάρχουν αρκετές πολλά υποσχόμενες νέες θεραπευτικές επιλογές. Τέτοιες κλινικές μελέτες υπάρχουν εν ενεργεία και στην Ελλάδα. 

ΕΓΓΡΑΦΕΙΤΕ ΣΤΟ NEWSLETTER ΜΑΣ

Tα καλύτερα άρθρα της ημέρας έρχονται στο mail σου

ΠΡΟΣΦΑΤΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ

ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΙ ΠΑΝΤΑ

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Έχετε δει 20 από 200 άρθρα.