«Συναγερμός» για τις λοιμώξεις και μέσα στο καλοκαίρι

Ποιος είναι, τελικά, ο λόγος για τον οποίον το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης των Νόσων (ECDC) ζήτησε πρόσφατα από τις αρμόδιες υγειονομικές αρχές όλων των χωρών της Ε.Ε. να συνεχίσουν κανονικά, για πρώτη φορά ακόμη και μέσα στους καλοκαιρινούς μήνες, την επιδημιολογική επιτήρηση των αναπνευστικών ιών και λοιμώξεων, που μας απασχολούν σχεδόν πάντα κατά τους φθινοπωρινούς και, κυρίως, τους χειμερινούς μήνες; Φαίνεται ότι κάτι ενδέχεται να αλλάξει, ίσως ακόμη και από φέτος.

Οι λοιμώξεις και οι αλλαγές εξαιτίας της εποχικότητας

Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι ο πρόεδρος της Ελληνικής και της Παγκόσμιας Παιδιατρικής Εταιρείας και ομότιμος καθηγητής Παιδιατρικής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Ανδρέας Κωνσταντόπουλος, αποκαλύπτει στην ATHENS VOICE ότι «ακόμη και μέσα στον Ιούνιο οι παιδίατροι βλέπουμε περιστατικά παιδιών με οστρακιά, η οποία προκαλείται από τον στρεπτόκοκκο Α, και κοξάκι», ενώ τονίζει ότι «οι κλιματικές συνθήκες αλλάζουν και δεν ξέρουμε τώρα εάν έχουμε άνοιξη, καλοκαίρι ή φθινόπωρο, οπότε και οι λοιμώξεις θα αλλάξουν εποχικότητα, δηλαδή μπορεί να διαρκούν για πολλούς μήνες».

Αξίζει να σημειωθεί επίσης ότι, την ίδια στιγμή, ελαφρά αύξηση καταγράφει, ακόμη και στις αρχές του... Ιουνίου, ο Εθνικός Οργανισμός Δημοσίας Υγείας (ΕΟΔΥ) για τη διασπορά της γρίπης στη χώρα μας.

Θα έχουμε, λοιπόν, ικανή διασπορά της γρίπης, ακόμη και μέσα στους καλοκαιρινούς μήνες για φέτος; Αρκούντως επιφυλακτικός, αλλά με ανοιχτό αυτό το ενδεχόμενο, εμφανίζεται στην ATHENS VOICE ο αναπληρωτής καθηγητής Υγιεινής και Επιδημιολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και μέλος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων του υπουργείου Υγείας, Γκίκας Μαγιορκίνης. «Ο ιός της γρίπης έχει σχετικά χαμηλό ενεργό αριθμό αναπαραγωγής (σ.σ.: εννοεί τον δείκτη μεταδοτικότητας, Rt). Με την αύξηση της θερμοκρασίας θεωρώ ότι η γρίπη στην Ελλάδα θα περάσει σε μηδενικά ή σχεδόν μηδενικά επίπεδα κυκλοφορίας. Αν συμβεί κάτι διαφορετικό, τότε μιλάμε για σημαντική μεταστροφή της επιδημικότητας της γρίπης, κάτι το οποίο θα πρέπει να μελετήσουμε επισταμένα», μας εξηγεί χαρακτηριστικά ο Γκίκας Μαγιορκίνης.

Μάλιστα, ο Γκίκας Μαγιορκίνης πάει και ένα βήμα πιο μπροστά, αναφερόμενος σε μία σημαντική, ενδεχόμενη συνέπεια της κλιματικής κρίσης για τη χώρα μας, κλιματική κρίση η οποία τελεί εν εξελίξει σε ολόκληρο τον πλανήτη. Όπως σημειώνει ο Γκίκας Μαγιορκίνης, λοιπόν, «η αύξηση της θερμοκρασίας είναι πιθανόν να οδηγήσει και σε αλλαγή του εποχικού προφίλ διαφόρων λοιμώξεων του αναπνευστικού και του γαστρεντερικού. Πρόκειται για ένα θεωρητικό σενάριο, που ακόμα είναι αρκετά νωρίς για να μπορούμε να βγάλουμε, όμως, ασφαλές συμπέρασμα, τόσο για την έκταση όσο και για τη σημασία του φαινομένου».

Ο ίδιος υπογραμμίζει επίσης με έμφαση ότι «τις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού θα τις απασχολούν αρκετοί ιοί από διαφορετικές κατηγορίες για το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου», αλλά σπεύδει να συμπληρώσει ότι «αυτό δεν είναι διαφορετικό από εκείνο που γνωρίζαμε εδώ και χρόνια»…

Κλιματική Κρίση και Πανδημία

«Φαίνεται πως η πανδημία και τα αντίστοιχα περιοριστικά μέτρα είχαν και εξακολουθούν να έχουν σημαντικό αντίκτυπο στην επιδημιολογία των ιογενών αναπνευστικών λοιμώξεων», εξηγεί, από τη δική του πλευρά, στην ATHENS VOICE ο παιδίατρος και γιατρός δημόσιας υγείας και κοινωνικής ιατρικής, Νίκος Καρανταγλής, ο οποίος είναι επίσης ο αντιπρόεδρος της Ένωσης Ελευθεροεπαγγελματιών Παιδιάτρων Θεσσαλονίκης.

Ο Νίκος Καρανταγλής επιβεβαιώνει επίσης ότι «πράγματι, οι ιδιαίτερα εμπεριστατωμένες εβδομαδιαίες εκθέσεις του ΕΟΔΥ δείχνουν μια μικρή μεν, αλλά ασυνήθιστη για την εποχή εμφάνιση κρουσμάτων γρίπης», καθώς και ότι «σίγουρα στη μετα - COVID εποχή παρατηρείται μία μετατόπιση της επιδημιολογικής καμπύλης των αναπνευστικών ιογενών λοιμώξεων, πιθανώς απότοκη των περιοριστικών μέτρων και της επακόλουθης μειωμένης αντιγονικής πρόκλησης».

Μάλιστα, ο Νίκος Καρανταγλής διευκρινίζει χαρακτηριστικά: «Η απουσία προϋπάρχουσας ανοσίας σε βρέφη και μικρά παιδιά τα καθιστά περισσότερο ευάλωτα σε ιογενείς λοιμώξεις, με αποτέλεσμα να παρατηρούνται περιστατικά ιογενών αναπνευστικών λοιμώξεων ακόμη και στους θερινούς μήνες. Επιπρόσθετα, τα ακραία κλιματικά φαινόμενα έχει τεκμηριωθεί ότι συμβάλλουν και σε εξάρσεις χρόνιων αναπνευστικών νοσημάτων στα παιδιά, όπως το άσθμα και άλλες αλλεργικές παθήσεις. Η πανδημία έχει πλέον ελεγχθεί, αλλά η κλιματική αλλαγή, κυρίως επειδή είναι μια απειλή που έρχεται “ύπουλα”, επιτρέψτε μου να πω, ελλοχεύει κινδύνους για τη δημόσια υγεία, των οποίων το εύρος και τις συνέπειες δεν μπορούμε ακόμα να φανταστούμε. Και δυστυχώς έχουμε καθυστερήσει ήδη».