Η Καθαρά Δευτέρα είναι ίσως η καλύτερη Δευτέρα του χρόνου, με τα διατροφικά οφέλη της Μεσογειακής διατροφής που την συνοδεύουν να είναι εκπληκτικά για την υγεία μας, όπως ενημερώνει και ο κος Γιάννης Χρύσου, κλινικός διαιτολόγος, Πρόεδρος Ελληνικού Ινστιτούτου Διατροφής.
Η Καθαρά Δευτέρα είναι πιθανότατα για όλους μας η καλύτερη Δευτέρα του χρόνου! Εκτός από το γεγονός ότι είναι αργία, είναι και μια ημέρα που περνάμε παραδοσιακά με φίλους, γύρω από ένα τραπέζι γεμάτο με ωραίες γεύσεις, πολλά χαμόγελα και διάθεση που περισσεύει. Αποτελεί την έναρξη της Μεγάλης Σαρακοστής και έχει σκοπό την κάθαρση ψυχής και σώματος από τις διατροφικές επιλογές του τριωδίου, καθώς προετοιμαζόμαστε για το Πάσχα. Η οργανική κάθαρση συμβαίνει με την επιλογή νηστίσιμων τροφίμων, τα οποία την Καθαρά Δευτέρα περιλαμβάνουν κυρίως τα θαλασσινά, τα όσπρια, τη λαγάνα (άζυμο ψωμί) και τον χαλβά.
Η Καθαρά Δευτέρα είναι άλλο ένα σημείο όπου η παράδοση συναντά και εξυπηρετεί τις ανάγκες μας. Σύμφωνα με τα στοιχεία που αφορούν την εποχιακή διακύμανση βάρους, στο τέλος του χειμώνα, ένας μεγάλος αριθμός ανθρώπων παρουσιάζει υψηλότερο βάρος και επιβάρυνση της υγείας του. Η αποδεδειγμένη και πλέον αποδεκτή διατροφική αντιμετώπιση ακούει στο όνομα μεσογειακή διατροφή. Τα χαρακτηριστικά της μοιάζουν με αυτά της Καθαράς Δευτέρας και γενικότερα της νηστείας. Περισσότερες φυτικές ίνες από λαχανικά και όσπρια, ευεργετικά λιπαρά από ψάρια και θαλασσινά, σύνθετοι υδατάνθρακες και αύξηση της φυσικής δραστηριότητας.
Παράλληλα, σύγχρονα ερευνητικά δεδομένα μάς δίνουν περισσότερες πληροφορίες για την ευεργετική δράση των τροφίμων της Δευτέρας που αγαπάμε, της Καθαράς Δευτέρας.
Τα θαλασσινά
Μέχρι πριν από μερικά χρόνια, στο άκουσμα των θαλασσινών, η σκέψη μας οδηγούνταν αυτόματα στην υψηλή χοληστερίνη. Νεότερα δεδομένα αποδεικνύουν ότι η διατροφική χοληστερόλη, δηλαδή η χοληστερόλη που περιέχεται στα τρόφιμα, έχει μικρή επίπτωση στα επίπεδα χοληστερόλης αίματος. Παράλληλα, βρέθηκε ότι όλα τα θαλασσινά, όπως το καλαμάρι, το χταπόδι, οι γαρίδες, οι σουπιές κ.α. έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε ω-3 λιπαρά οξέα, τα οποία προστατεύουν τα αγγεία και την καρδιά ενώ παράλληλα συμβάλλουν στην αντιμετώπιση της παχυσαρκίας, του σακχαρώδη διαβήτη και της υπέρτασης. Τέλος, οι γαρίδες αποτελούν μοναδική πηγή ασταξανθίνης, ενός καροτενοειδούς με ισχυρή αντιοξειδωτική και αντιφλεγμονώδη δράση. Πρόσφατες μελέτες έχουν συσχετίσει την ασταξανθίνη με την προστασία του νευρικού και μυοσκελετικού συστήματος, αλλά και με τη μείωση του κινδύνου για καρκίνο του παχέος εντέρου.
Φασόλια, ρεβίθια και φακές είναι σίγουρα οι «πρωταθλητές» στις φυτικές ίνες. Περιέχουν αδιάλυτες και διαλυτές φυτικές ίνες οι οποίες, σύμφωνα με ερευνητικά δεδομένα, συμβάλλουν πολυεπίπεδα στη βελτίωση και διατήρηση της καλής υγείας. Οι διαλυτές φυτικές ίνες φαίνεται να δρουν στημείωση της ολικής και LDLχοληστερόλης, στον καλύτερο έλεγχο των επιπέδων γλυκόζης, στην αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας και -αντίθετα με την «κοινή» άποψη- βοηθούν στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων του ευερέθιστου εντέρου. Παράλληλα, τα όσπρια δεν περιέχουν λιπαρά και είναι πλούσια σε πρωτεΐνη φυτικής προέλευσης, φυλλικό οξύ και μαγνήσιο.
Χαλβάς και ταχίνι
Είναι άλλα δύο τρόφιμα της σαρακοστής που πρέπει να καταναλώνονται όλον τον χρόνο. Βασικό τους συστατικό είναι το σουσάμι. Μπορούν εύκολα να συμπεριληφθούν στην καθημερινή διατροφή και να ενισχύουν συστηματικά τη λειτουργία του οργανισμού. Οι σπόροι σουσαμιού αλλά και το ταχίνι (που είναι 100% αλεσμένο σουσάμι) καθώς και ο χαλβάς από ταχίνι, είναι τρόφιμα ιδιαίτερα πλούσια σε μαγνήσιο, ασβέστιο, σίδηρο, ψευδάργυρο, σελήνιο και μαγγάνιο. Η τακτική κατανάλωσή τους συμβάλλει στην ενίσχυση της οστικής πυκνότητας, στη βελτιωμένη μυϊκήλειτουργία και την υποστήριξη του ανοσοποιητικού συστήματος. Συγκεκριμένα, σε περίοδο νηστείας, η πρόσληψη των συγκεκριμένων μικροστοιχείων περιορίζεται σημαντικά και η προσθήκη του ταχινιού και του χαλβά στο τακτικό διαιτολόγιο αποτελεί μονόδρομο.
Αναφορά επίσης πρέπει να γίνει και στις περιεχόμενες λιγνάνες, συστατικά με ισχυρή αντιοξειδωτική δράση, που προσδίδουν στο ταχίνι «φαρμακευτικές» ιδιότητες αφού περιορίζουν τη φλεγμονή. Σε μελέτες των τελευταίων ετών φάνηκε ότι η καθημερινή κατανάλωση συνέβαλε στην αντιμετώπιση του πόνου της οστεοαρθρίτιδας αλλά και στη μυϊκή αποκατάσταση ατόμων που αθλούνται.
Η λαγάνα είναι το παραδοσιακό ψωμί της Καθαρής Δευτέρας και έχει την ίδια θερμιδική αξία με τα υπόλοιπα ψωμιά. Πρέπει να αποτελεί συνοδευτικό του γεύματος. Απολαύστε την στο πρωινό, στα σνακ και στο κυρίως γεύμα σας, με μέτρο.
Ο ρόλος του μέτρου και της συνείδησης
Η διατροφική κάθαρση θα προκύψει τελικά από το μέτρο και τη συνείδηση. Αρκετοί αναφέρονται στο τραπέζι της Καθαράς Δευτέρας με επίθετα όπως «η θερμιδική βόμβα». Είναι γεγονός ότι τα τηγανιτά καλαμαράκια είναι θερμιδογόνα και μπορεί να επιβαρύνουν την υγεία σας, όπως και η μεγάλη ποσότητα οσπρίων, λαδιού και χαλβά. Αν και είναι όλα ιδιαίτερα υγιεινά, ο τρόπος και η ποσότητα κατανάλωσης θα καθορίσει το αποτέλεσμα. «Εκμεταλλευτείτε» την παράδοση και να μην στοχεύσετε μόνο στην απόλαυση, αλλά συνδυάστε την με την προαγωγή της υγείας σας και, γιατί όχι, τη μείωση του βάρους σας. Φτιάξτε τις γαρίδες ψητές ή κοκκινιστές, βράστε τα φασόλια σας και απολαύστε μερικές κουταλιές ταραμοσαλάτα μαζί με λογική ποσότητα λαγάνας. Όσο για επιδόρπιο; Κλείστε το γεύμα σας με ένα κομμάτι χαλβά - αφού περιέχει ταχίνι, είναι σίγουρα μία υγιεινή επιλογή, αρκεί να μην ξεχνάτε τη σημασία του μέτρου. Από το να προχωρήσετε σε υπερβολές αυτή την ημέρα, προτιμήστε να τον απολαμβάνετε σε λογικές ποσότητες περισσότερες μέρες μέσα στον χρόνο!
Στην πρώτη συνάντηση με τίτλο «Ψυχανάλυση και κινηματογράφος της παρατήρησης - Μεγεθύνοντας το αδιόρατο», την Κυριακή 24 Νοεμβρίου, ο Γρηγόρης Μανιαδάκης συνομιλεί με την Εύα Στεφανή
5°
