Θεραπείες με λέιζερ: Επιτρέπονται στην εγκυμοσύνη;

Κατά πόσο είναι ασφαλής κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης η εφαρμογή λέιζερ για τη θεραπεία ορισμένων παθήσεων; Στο ερώτημα αυτό οι ειδικοί απαντούν ότι παρά την πεποίθηση ότι είναι επικίνδυνη τόσο για την έγκυο όσο και για το έμβρυο που κυοφορεί, η έρευνα, αν και όχι ιδιαίτερα εκτεταμένη, έδειξε ότι τα λέιζερ δεν παράγουν ιοντίζουσα ακτινοβολία που είναι επιβλαβής για την υγεία αλλά μια δέσμη φωτός. Επειδή δεν διεισδύει πέρα από την επιφάνεια του δέρματος δεν αποτελεί και άμεσο κίνδυνο για την υγεία της εγκύου ή του εμβρύου.

Ωστόσο, αρκετοί αντιτίθενται στη χρήση λέιζερ, για προληπτικούς λόγους, ιδίως για κάποιες κοσμητικές θεραπείες, όπως η αποτρίχωση στη γραμμή του μπικίνι και στην περιοχή της κοιλιάς. Η αφαίρεση τατουάζ δικαίως περιλαμβάνεται σε αυτές, καθώς η διάσπαση του μελανιού εισέρχεται στην κυκλοφορία του αίματος και παρότι είναι απίθανο να έχει επιπτώσεις στο έμβρυο, η πιθανότητα δεν μπορεί να αποκλειστεί. 

«Κατά τη διάρκεια της κύησης οι γυναίκες είναι πιθανό χρειαστεί να υποβληθούν σε θεραπείες για διάφορα δερματικά προβλήματα, εξαιτίας των φυσιολογικών αλλαγών που συντελούνται στον οργανισμό τους. Τα περισσότερα από αυτά είναι συνετό να αντιμετωπίζονται μετά τη γέννηση του παιδιού εάν δεν επιλυθούν αυτόματα τότε, όπως το μέλασμα και η υπερτρίχωση. Κάποιες όμως δερματικές παθήσεις είναι πιθανό να απαιτήσουν επείγουσα θεραπευτική παρέμβαση. Η απόφαση για το εάν θα προβούμε σε αυτή λαμβάνεται κατόπιν αξιολόγησης του πιθανού κινδύνου που αντιμετωπίζει το έμβρυο και η μέλλουσα μητέρα και του οφέλους που θα προκύψει από αυτήν, γιατί ο όγκος των δεδομένων που έχουμε για τις διάφορες δερματολογικές θεραπείες στην εγκυμοσύνη δεν είναι τόσο πλούσιος όσο για την ασφάλεια των φαρμάκων, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι είναι οι γνώσεις μας είναι ελλιπείς», εξηγεί ο Δερματολόγος - Αφροδισιολόγος δρ Χρήστος Στάμου. 

«Μια ανασκόπηση 24 μελετών που δημοσιεύθηκε πριν από λίγους μήνες έδειξε ότι όταν μια πάθηση κρίνεται ως επείγουσα και η θεραπεία πριν από τον τοκετό αναγκαία, ασφαλέστεροι μέθοδοι είναι η ηλεκτροκαυτηρίαση, οι ραδιοσυχνότητες, η κρυοθεραπεία και τα λέιζερ», προσθέτει. Συγκεκριμένα για τα λέιζερ, διευκρινίστηκε ότι δεν είναι όλα εξίσου καλά και ασφαλή. Τα λέιζερ CO2 είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικά και έχουν χαμηλό ποσοστό επιπλοκών για τη θεραπεία των βλαβών των γεννητικών οργάνων από τον ιό των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV) σε έγκυες γυναίκες. 

Το σημαντικότερο όμως είναι ότι δεν έχουν αναφερθεί επιβλαβείς επιδράσεις στο έμβρυο από την έμμεση έκθεση στην ακτίνα του, αφού αυτό το λέιζερ έχει περιορισμένη διείσδυση στο δέρμα αλλά και το πλεονέκτημα της αναίμακτης καταστροφής της βλάβης λόγω της πηκτικής ιδιότητάς του. Προσοχή θα πρέπει να δίνεται στη χρήση μασκών κατά τη συνεδρία, προκειμένου να εξαλειφθεί ο κίνδυνος έκθεσης της μητέρας σε πιθανώς μεταλλαξιογόνα εναέρια σωματίδια που παράγονται λόγω της εξάχνωσης από το λέιζερ. Το λέιζερ Er:YAG έχει ακόμη πιο περιορισμένη διείσδυση στο δέρμα και ως εκ τούτου μπορεί να θεωρηθεί ασφαλές. Για το λέιζερ Nd:YAG τα στοιχεία που υπάρχουν χαρακτηρίζουν ασφαλή τη χρήση του κατά την εγκυμοσύνη. Τα κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων έχουν επίσης αντιμετωπιστεί επιτυχώς με αυτόν τον τύπο λέιζερ, χωρίς να προκύψουν επιπλοκές στη μητέρα ή στο έμβρυο. 

Καλό προφίλ ασφαλείας έχει δείξει και το λέιζερ PDL ειδικά για τη θεραπεία των κονδυλωμάτων κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, με ελάχιστες πιθανές παρενέργειες, όπως ήπιο ερύθημα και πόνο. Η συγκεκριμένη μελέτη δεν εντόπισε στοιχεία για την ασφάλεια άλλων τύπων λέιζερ.

Στα ίδια συμπεράσματα για την ασφάλειά τους κατέληξε και μια αμερικανική μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Dermatologic Surgery, η οποία πραγματοποιήθηκε για να βρεθούν αποδείξεις που θα άρουν την παραδοσιακή εκτέλεση θεραπειών με λέιζερ μόνο σε περιπτώσεις απόλυτης ανάγκης. Σύμφωνα με τους ερευνητές, 22 δημοσιεύσεις ανέφεραν τη χρήση λέιζερ διαφόρων μηκών κύματος σε 380 έγκυες γυναίκες κατά τη διάρκεια όλων των τριμήνων. Εκτός από μία περίπτωση πρόωρης ρήξης μεμβρανών που αμφισβητείται ότι σχετίζεται με τη θεραπεία λέιζερ, δεν υπήρξαν περιπτώσεις νοσηρότητας ή θνησιμότητας του εμβρύου ή της εγκύου, πρόωρου τοκετού ή αναγνωρίσιμης καταπόνησης του εμβρύου.

Παρόλο που είναι πιθανό να μην έχουν αναφερθεί όλες οι ανεπιθύμητες ενέργειες, οι διαθέσιμες πληροφορίες κατέδειξαν υψηλό επίπεδο ασφάλειας με χρήση διαφόρων ορατών, εγγύς υπέρυθρων και υπέρυθρων μηκών κύματος λέιζερ. 

«Ορισμένες μολυσματικές παθήσεις, όπως τα κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων, αλλά και κάποιες καλοήθεις αναπτύξεις όπως οι σπίλοι, μπορούν να αφαιρεθούν με λέιζερ, διαφορετικών τύπων συμπεριλαμβανομένων των λέιζερ CO2 και των λέιζερ Nd-YAG. Μελέτες δείχνουν ότι η εφαρμογή τους για τη θεραπεία των κονδυλωμάτων σε εγκύους μειώνει τον κίνδυνο υποτροπής και ενδομήτριας νοσηρότητας, ενώ αποτρέπει και τη μόλυνση του εμβρύου.

Αποτελεσματικά και ασφαλή είναι και για τη θεραπεία δερματοπαθειών εγκύων γυναικών. Πολλά από τα χρησιμοποιούμενα λέιζερ μπορούν να καταπολεμήσουν τα βακτήρια που ευθύνονται για την ακμή και να βοηθήσουν στην ύφεση της φλεγμονής. Έχοντας, λοιπόν, αυτά τα δεδομένα, δεν υπάρχει πια ανάγκη περιορισμού της χρήσης των λέιζερ μόνο σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης και μετά από την εξάντληση άλλων θεραπευτικών επιλογών», καταλήγει ο δρ Χρήστος Στάμου.