Μπορούμε να περιορίσουμε την χρήση των Αντιβιοτικών;

Σήμερα μόνο 3 στους 10 Ευρωπαίους γνωρίζουν ότι η άσκοπη χρήση αντιβιοτικών τα καθιστά αναποτελεσματικά, ενώ σχετικές μελέτες έδειξαν ότι η κατανάλωση των αντιβιοτικών αυξήθηκε κατά 11,2 % μέσα στην πανδημία. Οι νοσοκομειακές λοιμώξεις αντιπροσωπεύουν την κύρια αιτία θανάτου στο 33% των COVID-19 ασθενών που πεθαίνουν στην ΜΕΘ, ενώ για τις περισσότερες ευθύνονται μικρόβια ανθεκτικά στα συνήθη αντιβιοτικά.

Με αφορμή την εκδήλωση «Μπορούμε να περιορίσουμε την χρήση των Αντιβιοτικών;» που πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη 30 Νοεμβρίου 2022 από την Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία ΚΑΡΚΙΝΑΚΙ, Ενημέρωση για τον Καρκίνο στην Παιδική και Εφηβική Ηλικία, η ομιλήτρια και Υπεύθυνη Προγραμμάτων Ένωσης Ασθενών Ελλάδας, Φωτεινή Μαραγκού μας μίλησε για την αξία της ορθής χρήσης των αντιβιοτικών και τα βασικά σημεία της ομιλίας της.

 Ειδικά στην Ελλάδα τα αντιβιοτικά είναι μία από τις πρώτες λύσεις στις οποίες καταφεύγουμε σε περίπτωση ασθένειας. Θεωρείτε ότι σαν πολίτες είμαστε αρκετά ενημερωμένοι για την ορθή χρήση τους;

Στο πρόσφατο 11ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ασθενών παρουσιάστηκαν ευρήματα της έρευνας για την εγγραμματοσύνη υγείας της χώρας μας, μια έρευνα που έτρεξε η Ένωση Ασθενών Ελλάδας με επιστημονικό συνεργάτη το Ινστιτούτο Πολιτικής Υγείας. Η συγκεκριμένη έρευνα είχε μεταξύ άλλων τρία πολύ σημαντικά και σχετικά ευρήματα, πρώτον ότι 1 στους 3 ενήλικες πολίτες έχει χαμηλό επίπεδο εγγραμματοσύνης, δεύτερον ότι 2 στους 3 από τους μεγαλύτερης ηλικίας πολίτες δεν κατανοεί βασικές πληροφορίες υγείας και τρίτον και πολύ σημαντικό ότι οι ασθενείς με χαμηλή εγγραμματοσύνη υγείας κοστίζουν 4 φορές περισσότερο στο σύστημα υγείας.

Αυτά τα ευρήματα μας οδηγούν στο σχετικό πόρισμα ότι οι πολίτες δεν γνωρίζουν βασικές πληροφορίες υγείας και αυτό μεταξύ άλλων μας οδηγεί σε επιπλέον δαπάνες σε ένα ήδη υποχρηματοδοτούμενο σύστημα υγείας. Ένας μέσος πολίτης ένας μέσος ασθενής δεν γνωρίζει ότι τα αντιβιοτικά δεν είναι αποτελεσματικά κατά των ιών. Μόνο 3 στους 10 Ευρωπαίους γνωρίζουν ότι η άσκοπη χρήση αντιβιοτικών τα καθιστά αναποτελεσματικά και μόνο 1 στους 2 απαντήσαντες γνωρίζουν ότι τα αντιβιοτικά δεν είναι αποτελεσματικά κατά των ιών.

Ποιος είναι ο ρόλος των ασθενών στον περιορισμό της χρήσης των αντιβιοτικών;

Πιστεύουμε ότι η ενεργή συμμετοχή των ασθενών στην αντιμετώπιση του προβλήματος είναι εξαιρετικά σημαντική. Άμεσοι αποδέκτες των επιπτώσεων της Μικροβιακής Αντοχής είναι οι ίδιοι οι ασθενείς τόσο στην κοινότητα όσο και στο νοσοκομειακό χώρο. Γι’ αυτό το λόγο σε όλα πλέον τα διεθνή fora που αποφασίζονται στρατηγικές δημόσιας υγείας, συμμετέχουν εκπρόσωποι οργανώσεων ασθενών. Η ενεργός συμμετοχή των πολιτών και των ασθενών μέσα από την σωστή ενημέρωση αποτελεί βασική παράμετρο και στόχο όλων των σύγχρονων προγραμμάτων υγείας.

Η πρόσφατη εκδήλωση της Αστικής Μη Κερδοσκοπικής Εταιρείας ΚΑΡΚΙΝΑΚΙ, Ενημέρωση για τον Καρκίνο στην Παιδική και Εφηβική Ηλικία, έθεσε το ερώτημα «Μπορούμε να περιορίσουμε την χρήση των Αντιβιοτικών;» Μπορούμε τελικά κυρία Μαραγκού και αν ναι ποια είναι τα βήματα που πρέπει να ακολουθήσουμε;

Ευτυχώς δύο χρόνια τώρα, τα αντιβιοτικά χορηγούνται από τα φαρμακεία μόνο με ηλεκτρονική συνταγή - όπως συμβαίνει ήδη σε όλες τις υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης. Αυτό μας δείχνει ότι θεσμικά έχουν ληφθεί τα πρώτα μέτρα. Όμως κατά τη διάρκεια της πανδημίας, ακούγαμε αρκετά συχνά από πολίτες μέσω του helpline 11132 της Ένωσης, ότι καταναλώνουν προληπτικά αντιβιοτικά στο πλαίσιο μιας COVID-19 λοίμωξης. Αυτό επιβεβαιώνεται και από σχετικές μελέτες, οι οποίες δείχνουν ότι η κατανάλωση των αντιβιοτικών αυξήθηκε κατά 11,2 % μέσα στην πανδημία. Αυτό μας οδηγεί στο εύλογο ερώτημα πως οι πολίτες κατάφεραν να λαμβάνουν αντιβιοτικά για αυτό τον λόγο. Πρέπει η συνταγογράφηση των αντιβιοτικών να στηρίζεται σε συγκεκριμένα θεραπευτικά πρωτόκολλα με διεύρυνση αντιβιογράμματος στον βαθμό του εφικτού για πιο στοχευμένη συνταγογράφηση.

Πρόκειται για ένα παγκόσμιο κρίσιμο ζήτημα δημόσιας υγείας, και η δημόσια υγεία συνοδεύεται από κοινωνική και ατομική ευθύνη. Θα πρέπει επομένως, να σταθούμε στο ύψος των περιστάσεων και με υπευθυνότητα να συμβάλλουμε όλοι στην αντιμετώπιση αυτού του κοινού προβλήματος.

Ποιο είναι το βασικό μέλημα της Ένωσης Ασθενών Ελλάδος σχετικά με την χρήση των αντιβιοτικών; Τι θα θέλατε να δείτε να αλλάζει στην υπάρχουσα υγεινομική κατάσταση σχετικά με τα αντιβιοτικά τα επόμενα χρόνια;

Πρόσφατη ευρωπαϊκή μελέτη έδειξε ότι οι νοσοκομειακές λοιμώξεις αντιπροσωπεύουν την κύρια αιτία θανάτου στο 33% των COVID-19 ασθενών που πεθαίνουν στην ΜΕΘ. Για τις περισσότερες ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις ευθύνονται μικρόβια ανθεκτικά στα συνήθη αντιβιοτικά. Όπως αναφέρθηκε και στην εκδήλωση πρόκειται για ένα αρκετά σύνθετο ζήτημα δημόσιας υγείας. Η παρούσα υγειονομική κατάσταση χαρακτηρίζεται από την επιστημονική κοινότητα κρίσιμη, τόσο στο νοσοκομείο όσο και στην κοινότητα. Ο επιπολασμός των ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων ανέρχεται στο 10%, πράγμα που σημαίνει ότι 1821 νοσηλευόμενοι ασθενείς ταλαιπωρούνται από κάποιο ενδονοσοκομειακό μικρόβιο. Πρέπει να πραγματοποιηθεί άμεσα μία πλήρης καταγραφή στο νοσοκομειακό περιβάλλον, να δούμε πραγματικά αν τηρείται η αναλογία ασθενών/νοσηλευτών, τι συμβαίνει με τους επισκέπτες, την ξενοδοχειακή υποδομή και την καθαριότητα. Ένα ακόμη σημαντικό βήμα θα ήταν η συμμόρφωση των επαγγελματιών υγείας με τις ορθές πρακτικές, όπως είναι η υγιεινή των χεριών αλλά και οι δέσμες μέτρων πρόληψης των λοιμώξεων.

Υπάρχουν μέτρα που μπορεί να λάβει η Πολιτεία για την βελτιωμένη και ορθή χρήση των αντιβιοτικών τα επόμενα χρόνια πιθανά σε συνεργασία με τους αρμόδιους φορείς ασθενών;

Ο Υπουργός Υγείας έχει θέσει το θέμα προτεραιότητα λόγω και της πρόσφατης προσωπικής του εμπειρίας και ευελπιστούμε τα πράγματα να αλλάξουν το συντομότερο, καθώς στην Ευρώπη κατέχουμε την δεύτερη θέση μετά την Κύπρο στην κατανάλωση των αντιβιοτικών στη κοινότητα. Η Μικροβιακή Αντοχή αποτελεί θέμα εγγραμματοσύνης και η Ένωση Ασθενών Ελλάδας το έχει εντοπίσει, βελτιώνοντας το επίπεδο εγγραμματοσύνης των χρονίων ασθενών μέσω εκπαιδευτικών δράσεων αλλά και μέσω ενημερωτικών δράσεων στην κοινότητα. Υπάρχει ανάγκη για αλλαγή κουλτούρας και αποτελούμε όλοι μέρος της λύσης.

Greek Patient