Συμβουλές για σωστή προετοιμασία πριν την εξωσωματική γονιμοποίηση

Ιδιαίτερο ρόλο στην προσαρμογή του σώματος της γυναίκας, όχι μόνο για την εξασφάλιση της επιτυχίας της μεθόδου, αλλά και για μία υγιή εγκυμοσύνη διαδραματίζει η προετοιμασία για τον κύκλο της εξωσωματικής γονιμοποίησης. Τα στάδια της εξωσωματικής γονιμοποίησης είναι αρκετά και ίσως κάποιες γυναίκες χρειαστεί να κάνουν περισσότερους από έναν κύκλο, πριν αποκτήσουν το μωρό τους. 

«Είναι λογικό λοιπόν, όπως συμβαίνει σε πολλές ιατρικές διαδικασίες, να προετοιμαστεί το σώμα και ο οργανισμός, χωρίς βέβαια αυτό να σημαίνει ότι αν μία γυναίκα δεν προσέξει ιδιαίτερα τη διατροφή της, την άσκηση ή κάποιες άλλες δραστηριότητες θα έχει τα αντίθετα αποτελέσματα. Όπως ακριβώς συμβαίνει με τη φυσική σύλληψη», τονίζει ο δρ Ιωάννης Π. Βασιλόπουλος, Μαιευτήρας – Ιατρός Αναπαραγωγής και Διευθύνων Σύμβουλος του Δ.Σ. της Institute of Life, ο οποίος δίνει πολύτιμες συμβουλές για την προετοιμασία του ταξιδιού στην εξωσωματική γονιμοποίηση: 

Στάδια εξωσωματικής γονιμοποίησης 

Η προσαρμογή της γυναίκας μπορεί να ξεκινήσει 2-4 εβδομάδες πριν τον κύκλο εξωσωματικής γονιμοποίησης με μικρές αλλαγές στην καθημερινότητα, ενώ ο ιατρός μπορεί να συστήσει τη λήψη φαρμάκων για να ομαλοποιηθεί η περίοδος, κάτι που θα διευκολύνει την περαιτέρω διαδικασία. Το πρώτο στάδιο είναι η 1η ημέρα της περιόδου. Το δεύτερο στάδιο διαρκεί 3 έως 12 ημέρες και σε αυτό το διάστημα χορηγούνται τα φάρμακα γονιμότητας για τη διέγερση των ωοθηκών, προκειμένου να απελευθερώσουν περισσότερα ωάρια από το κανονικό.

Στο τρίτο στάδιο, γίνεται η ένεση της «ορμόνης της εγκυμοσύνης», της ανθρώπινης χοριακήςγοναδοτροπίνης (hCG) που θα ενισχύσει περαιτέρω τις ωοθήκες. Μετά από 34-36 ώρες από τη χορήγηση της hCG, ο ιατρός σας θα συλλέξει τα ωάρια. Παράλληλα, ο σύντροφός σας θα έχει ήδη δώσει σπέρμα και τα φρέσκα ωάρια θα γονιμοποιηθούν μέσα σε λίγες ώρες.

Στο τέταρτο στάδιο, θα ξεκινήσει η χορήγηση της ορμόνης προγεστερόνη, που βοηθά στην προετοιμασία της μήτρας να υποδεχθεί το γονιμοποιημένο ωάριο. Το πέμπτο στάδιο ξεκινά μία εβδομάδα μετά, όπου το έμβρυο θα εμφυτευθεί στη μήτρα με μία ανώδυνη μη επεμβατική διαδικασία.

Στο έκτο στάδιο, 9-12 μέρες μετά, θα κάνετε μία εξέταση αίματος (b-hcg) για να διαπιστωθεί μία αρχόμενη εγκυμοσύνη. 

Συμβουλές πριν και μετά την εξωσωματική γονιμοποίηση 

«Μικρές αλλαγές στην καθημερινότητα μπορεί να κάνουν τη διαφορά», λέει ο κ. Βασιλόπουλος επισημαίνοντας ότι «τόσο η διατροφή όσο και η άσκηση μπορεί να συμβάλουν στην ενίσχυση του σώματος και του οργανισμού κατά τη διάρκεια ενός κύκλου εξωσωματικής γονιμοποίησης, της εγκυμοσύνης και βέβαια της γενικότερης υγείας». 

Διατροφή κατά τη διάρκεια της εξωσωματικής γονιμοποίησης 

Όταν βρίσκεστε στη διαδικασία επίτευξης εγκυμοσύνης, είτε με φυσικό τρόπο είτε με κάποια μέθοδο υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, αυτονόητο είναι ότι θα πρέπει να εστιάζετε σε μία υγιεινή και ισορροπημένη διατροφή που θα σας παρέχει όλα τα απαραίτητα συστατικά για την ανάπτυξη του εμβρύου.

Καλό είναι να μην κάνετε ριζικές αλλαγές στη διατροφή σας, αυτή την περίοδο, π.χ. να ακολουθήσετε μία vegan διατροφή ή να καταναλώνετε τρόφιμα χωρίς γλουτένη, αν δεν το κάνετε ήδη. Να θυμάστε ότι η διατροφή επηρεάζει την ποιότητα του σπέρματος, οπότε καλό είναι και ο σύντροφός σας να ακολουθεί μία υγιεινή διατροφή. Σε γενικές γραμμές, επιλέξτε άπαχες πρωτεΐνες, φρούτα και λαχανικά, όσπρια, γαλακτοκομικά και ελαιόλαδο. Περιορίστε το αλάτι και αποφύγετε τη ζάχαρη και τα πολύ επεξεργασμένα τρόφιμα. Το αλκοόλ δεν απαγορεύεται στη διάρκεια ενός κύκλου εξωσωματικής γονιμοποίησης, αλλά να καταναλώνεται πάντα με μέτρο. Να έχετε όμως στο νου σας, ότι λόγω των φαρμάκων γονιμότητας μπορεί να μην ανταποκρίνεστε καλά στο αλκοόλ και να έχετε αρνητικά συναισθήματα. 

Σωματική άσκηση κατά τη διάρκεια της εξωσωματικής γονιμοποίησης 

Δεν υπάρχει κανένας λόγος να σταματήσετε το πρόγραμμα ρουτίνας που έχετε. Ωστόσο υπάρχει κάτι που θα πρέπει να προσέξετε: Αν τρέχετε καθημερινά ή κάθε 2-3 μέρες, διατηρήστε την προπόνησή σας, αλλά σε ηπιότερους ρυθμούς. Το τρέξιμο μπορεί να επηρεάσει τη γονιμότητά σας, γιατί έχει αρνητικές επιπτώσεις στο ενδομήτριο και μεταφέρει το αίμα μακριά από τη μήτρα σε άλλα όργανα και στους μυς, όταν το αναπαραγωγικό σύστημα το χρειάζεται περισσότερο. 

Χημικά και φάρμακα κατά τη διάρκεια της εξωσωματικής γονιμοποίησης 

Καλό είναι να αποφεύγετε ορισμένα οικιακά και καλλυντικά είδη που περιέχουν χημικές ουσίες, οι οποίες προκαλούν ενδοκρινικές διαταραχές (EDCs). Ελέγξτε τις ετικέτες των προϊόντων αν έχουν φορμαλδεΰδη, parabens, triclosan και βενζοφαινόνη, BPA, διοξίνες. Σε ό,τι αφορά στα φάρμακα, θα πρέπει να ενημερώσετε τον ιατρό σας αν ακολουθείτε κάποια φαρμακευτική αγωγή ή αν παίρνετε περιστασιακά κάποιο φάρμακο, π.χ. αντι-ισταμινικό, παυσίπονο ή συμπληρώματα. Κάποια φάρμακα μπορούν να αλληλοεπιδράσουν με τα φάρμακα γονιμότητας ή να προκαλέσουν ορμονική ανισορροπία. 

Θα πρέπει να ενημερώσετε τον ιατρό σας σε περίπτωση οικογενειακού ιστορικού συνδεδεμένου με κάποιον τύπου καρκίνου και αν παίρνετε:

• Συνταγογραφούμενα και μη συνταγογραφούμενα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (ΜΣΑΦ), όπως ασπιρίνη, ιβουπροφαίνη, κ.λπ.
• Φάρμακα για την κατάθλιψη, το άγχος και άλλες καταστάσεις ψυχικής υγείας
• Φάρμακα για τον θυρεοειδή
• Φάρμακα για το δέρμα, ειδικά αυτά που περιέχουν οιστρογόνα ή προγεστερόνη
• Φάρμακα ή συμπληρώματα για χρόνιες παθήσεις ή καρδιοπάθειες. 

Ερωτικές επαφές κατά τη διάρκεια της εξωσωματικής γονιμοποίησης 

Οι άνδρες θα πρέπει να έχουν 3-5 ημέρες αποχής από την σεξουαλική πράξη, πριν την συλλογή σπέρματος για τη γονιμοποίηση του ωαρίου. «Μπορεί το ταξίδι της εξωσωματικής γονιμοποίησης να προκαλεί άγχος και αγωνία στο ζευγάρι, αλλά να θυμάστε ότι πλέον οι μέθοδοι υποβοηθούμενης αναπαραγωγής έχουν υψηλά ποσοστά επιτυχίας. Κάποιες μικρές αλλαγές στον τρόπο ζωής σας θα σας βοηθήσουν γενικότερα να έχετε ένα υγιή και δυνατό οργανισμό, κυρίως στην περίοδο της εγκυμοσύνης», καταλήγει ο κ. Βασιλόπουλος.