Μπορούμε να αλλάξουμε, να γίνουμε, να νιώσουμε αυτό που θέλουμε;

Η αλλαγή που θέλουμε

Η αλλαγή είναι δυνατή, είμαστε πιο δυνατοί από τα γονίδιά μας. Η επιγενετική δείχνει ότι τα περιβαλλοντικά ερεθίσματα μπορούν να προκαλέσουν την απενεργοποίηση ή την ενεργοποίηση των γονιδίων που έχουμε κληρονομήσει από τους προγόνους μας και δη από τους γονείς μας. Η επιγενετική είναι παντού και σε όλα στο τι σκεφτόμαστε, τι τρώμε, πού ζούμε, με ποιους αλληλοεπιδρούμε, πότε κοιμόμαστε, αν και πώς ασκούμαστε κ.τλ.

Άρα, η επιγενετική είναι οι επιλογές μας που επηρεάζουν κατά, τη γενετική. Κάνοντας τις απαραίτητες αλλαγές, μπορούμε να αλλάξουμε τη ζωή μας.

Είμαστε όμως οι σκέψεις μας και όταν οι σκέψεις μας είναι αρνητικές, χαοτικές, αυτοπεριοριστικές ακόμα και καταστροφικές, η αλλαγή προς την κατεύθυνση που θέλουμε ή ακόμα και η αναγνώριση της ανάγκης για αλλαγή δεν είναι δυνατή. Πώς μπορούμε να αλλάξουμε ή τουλάχιστον αυτές τις σκέψεις; Με διαλογισμό; Αδύνατον!

Ο διαλογισμός είναι μια ευρεία ποικιλία πρακτικών. Ως διαλογισμός ορίζεται η φυσική διαδικασία χειραγώγησης της κατάστασης του νου και καλλιέργειας του επιπέδου προσοχής. Ο διαλογισμός περιλαμβάνει τεχνικές χαλάρωσης αλλά και διάφορες κινήσεις για την επίτευξη της ευεξίας.

Ο διαλογισμός στην αρχή μπορεί να είναι τρομακτικός, μια αληθινή πρόκληση για το σώμα να παραμείνει σε ακινησία και ακόμη περισσότερο για το μυαλό, ειδικά αν περιμένουμε ότι το μυαλό θα σταματήσει τη στιγμή που θα κλείσουμε τα μάτια μας και θα επικεντρωθούμε στην αναπνοή μας ή σε κάτι άλλο. Το θέμα δεν είναι να σταματήσουμε να σκεφτόμαστε, το οποίο είναι αδύνατον αλλά να παραμείνουμε συγκεντρωμένοι στην αναπνοή, στο σώμα, ή ακόμα και στην συνεχή ροή των σκέψεων, των αισθήσεων και των συναισθημάτων.

Μπορούμε να ξεκινήσουμε κλείνοντας τα μάτια και παρατηρώντας την αναπνοή μας για 5-10 λεπτά, ως ευκαιρία να συνειδητοποιήσουμε πώς νιώθουμε, να αποκτήσουμε καλύτερη εικόνα μιας κατάστασης, να μειώσουμε την ένταση της ημέρας, να φροντίσουμε και να θρέψουμε τον εαυτό μας, να πάρουμε δύναμη και κουράγιο σε δύσκολες καταστάσεις. Παρατηρώντας την ροή της αναπνοής μας, γινόμαστε παρατηρητές των σκέψεων, και των αισθήσεων και των συναισθημάτων και σιγά σιγά μειώνεται η ένταση και η φασαρία του νου. Η «απλή» αναπνοή γίνεται ένας μικρόκοσμος εμπειρίας.

Το μεγαλύτερο αποτέλεσμα του διαλογισμού, είναι η ανάπτυξη της νοητικής ανθεκτικότητας και της επίγνωσης, καθώς εξελίσσεται από μια εξάσκηση της προσοχής και της επίγνωσης σε μια πρακτική βαθιάς ενόρασης, αυτό-συμπόνιας, αποδοχής και ενσυνειδητότητας/ mindfulness (Bodhi 1994).

Η ενσυνειδητότητα/mindfulness αναφέρεται ως μια πνευματική διαδρομή για την καλλιέργεια της ευημερίας και την ανακούφιση του πόνου αλλά και μια γνωστική διαδικασία ή νοητική ικανότητα που μπορεί να εκπαιδευτεί. Η ενσυνειδητότητα πιστεύεται ότι συμβάλλει στην προαγωγή της ευημερίας και στη βελτίωση του φυσικού και ψυχικού πόνου, σε όλα τα επίπεδα ύπαρξης.

Τα στοιχεία αποκαλύπτουν τα θετικά αποτελέσματα του διαλογισμού καθώς αυξάνει την παρασυμπαθητική δραστηριότητα και την πυκνότητα της φαιάς ουσίας του εγκεφάλου περιοχές (αντανακλώντας τη ρύθμιση των συναισθημάτων) και μειώνει τις οξειδωτικές επιδράσεις. Αυτά τα αποτελέσματα έχουν ως αποτέλεσμα την αναστροφή της κατάθλιψης που προκαλείται από το στρες.

Ο διαλογισμός ενσυνειδητότητας έχει υιοθετηθεί από τις επιχειρήσεις (Wieczner, 2016), τα σχολεία (Magra, 2019) και παρόχους υγειονομικής περίθαλψης (Προσωπικό της Mayo Clinic). Επίσης, η γνωστική θεραπεία με βάση την ενσυνειδητότητα (MBCT), (Segal et al., 2013) περιλαμβάνεται στις κατευθυντήριες γραμμές του Εθνικού Ινστιτούτου Υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου (2009) για τη θεραπεία της κατάθλιψης και αναφέρεται ως θεραπεία βασισμένη σε στοιχεία για την κατάθλιψη με ισχυρή ερευνητική υποστήριξη από την American Psychological Association Society of Clinical Psychology.

Κάθε στιγμή είναι μια επιλογή.

Κάθε στιγμή είναι μια επιλογή είτε για να αλλάξουμε αυτό που συμβαίνει, να αλλάξουμε τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε/βλέπουμε αυτό που συμβαίνει ή να παραμείνουμε εγκλωβισμένοι όπου είμαστε. Εάν δεν επιλέξουμε συνειδητά την κατεύθυνση της ζωής μας, το παρελθόν μας θα την επιλέξει για εμάς. Οι επιλογές, πολύ περισσότερο από τις περιστάσεις, καθορίζουν ποιοι και τι είμαστε. Όσο κατηγορούμε παράγοντες έξω από εμάς ή ακόμα κι εμάς τους ίδιους για αυτά που κάναμε ή δεν κάναμε, τόσο περισσότερο αποδυναμώνουμε την ικανότητά μας να διαμορφώσουμε τη ζωή μας έτσι όπως η ψυχή μας έχει ανάγκη. Τα εσωτερικά μας εμπόδια, οι αυτό-περιοριστικές μας αντιλήψεις, ακόμη και οι εμπειρίες μας, μπορεί να μας έχουν κάνει να πιστεύουμε ότι δεν έχουμε επιλογές. Αλλά αυτό δεν ισχύει και το έχουμε δει πολλές φορές στην ζωή μας που καταφέραμε και ξεπεράσαμε καταστάσεις που δεν φανταζόμασταν ότι θα συμβούν σε εμάς και ακόμα περισσότερο ότι θα τις ξεπερνούσαμε.

Χρειάζεται θάρρος για να δημιουργήσουμε και να διατηρήσουμε μια νέα τροχιά, ειδικά κατά την περίοδο πριν από την εμπειρία των καρπών της νέας μας προσπάθειας. Να αναρωτηθούμε πώς θα θέλαμε να δούμε τον εαυτό μας σε 1 έως 5 χρόνια μπορεί να βοηθήσει πολύ στην αλλαγή που θέλουμε αλλά δεν έχουμε πιστέψει η τολμήσει ακόμη.

Ας δοκιμάσουμε

Ας κάτσουμε αναπαυτικά με κλειστά μάτια και ας αναρωτηθούμε:

• Τι μας απασχολεί;
• Πώς νιώθουμε;
• Πού νιώθουμε στο σώμα μας αυτό που νιώθουμε;
• Πώς και πόσο επηρεάζεται η αναπνοή μας από τις σκέψεις, τις αναμνήσεις, τα συναισθήματα και τα γεγονότα;
• Πώς νιώθουμε αν αναπνεύσουμε αργά, βαθιά και με όλη μας την προσοχή στο σημείο του σώματος που επηρεάζεται από τις σκέψεις, τις αναμνήσεις, τα συναισθήματα και τα γεγονότα;
• Όσο αναπνέουμε με την προσοχή μας στην αναπνοή και στο σημείο που μπορεί να μας «κόπηκε» η ανάσα, μήπως νιώθουμε ήδη καλύτερα;

Και τώρα που συνειδητοποιήσαμε πώς και πόσο η αναπνοή μας επηρεάζεται από τις σκέψεις μας, ας στρέφουμε όσο συχνά έχουμε ανάγκη την προσοχή στην αναπνοή, ώστε αλλάζοντας τον τρόπο που αναπνέουμε, να αλλάζουμε τον τρόπο νιώθουμε.

Ακόμα κι αν δεν έχετε την πολυτέλεια να σας σχεδιάσει κάποιος που γνωρίζει ένα εξατομικευμένο διαλογισμό πάνω στις ανάγκες και στις πεποιθήσεις σας, απλά αναπνέοντας με επίγνωση, θα σας κάνει να προχωρήσετε προς την κατεύθυνση που σας αξίζει.

Προς την καλύτερη εκδοχή του εαυτού σας.