Καρκίνος του στοματοφάρυγγα: O ρόλος του ιού HPV

Ο προληπτικός έλεγχος οδηγεί στην έγκαιρη διάγνωση της όποιας κακοήθειας και είναι κυριολεκτικά σωτήριος για την υγεία, το προσδόκιμο και την ποιότητα ζωής του καθενός.

Μια μορφή καρκίνου που τα τελευταία χρόνια σημειώνει ραγδαία αύξηση στα περιστατικά της είναι ο καρκίνος του στοματοφάρυγγα –με πιο συχνό τον καρκίνο της αμυγδαλής– και αυτό έχει σχέση με τον ιό HPV των ανθρωπίνων θηλωμάτων, με πιο συχνό τον τύπο HPV-16 και λιγότερο τον HPV-18.
Η αύξηση αφορά κυρίως άτομα κάτω των 45 ετών. Σε παγκόσμιο επίπεδο ο στοματικός καρκίνος πλήττει κάθε χρόνο πάνω από 310.000 άτομα (220.000 άνδρες και 90.000 γυναίκες), σημειώνει η κα Ανατολή Παταρίδου, MD χειρουργός ωτορινολαρυγγολόγος κεφαλής και τραχήλου, παιδο-ΩΡΛ, επιστημονική συνεργάτης του Νοσοκομείου ΥΓΕΙΑ-ΜΗΤΕΡΑ, (https://www.pataridou.gr/).

Η λοίμωξη από τον ιό HPV, ο οποίος μεταδίδεται με τη σεξουαλική επαφή, μπορεί με τα χρόνια να οδηγήσει σε καρκινογένεση στον στοματοφάρυγγα, είτε στην αμυγδαλή, είτε στη ρίζα της γλώσσας. Αξίζει να σημειωθεί ότι το ρίσκο να εμφανιστεί αυτός ο συγκεκριμένος καρκίνος αυξάνεται τουλάχιστον τρεις φορές όταν κάποιος έχει σεξουαλικό ιστορικό τουλάχιστον είκοσι έξι συντρόφων ή και τουλάχιστον έξι διαφορετικών συντρόφων με τους οποίους έκανε στοματικό σεξ.

Η σημασία της έγκαιρης διάγνωσης

Η πρώιμη διάγνωση του καρκίνου του στοματοφάρυγγα σε αρχικά στάδια είναι καθοριστική για την πορεία, τη θεραπευτική αντιμετώπιση και την επιβίωση του ασθενούς.
Σοβαροί προδιαθεσικοί παράγοντες για την εμφάνιση καρκίνου στον στοματοφάρυγγα είναι η κατάχρηση σε καπνό, σε αλκοόλ και η διατροφή, όταν είναι φτωχή σε πολύτιμα θρεπτικά συστατικά, σε φρούτα και σε λαχανικά. Στις ανατομικές περιοχές, που προσβάλλει, στην αμυγδαλή ή στη ρίζα της γλώσσας, η ανάπτυξη της ασθένειας έχει πολύ γρήγορη εξέλιξη και μπορεί να δώσει εύκολα μεταστάσεις. Για αυτό και είναι μεγίστης σημασίας η έγκαιρη διάγνωση και η σωστή αντιμετώπιση. Το πρόβλημα είναι ότι σε κάποιες περιπτώσεις οι κακοήθειες σε αυτή την περιοχή δεν διαγιγνώσκονται έγκαιρα, κάτι που σηματοδοτεί την αρνητική έκβαση της νόσου, μιας και χάνεται πολύτιμος χρόνος.
Ο κυριότερος λόγος της καθυστερημένης διάγνωσης οφείλεται στο ότι τα συμπτώματα, που προκαλούν οι κακοήθειες στον στοματοφάρυγγα θυμίζουν απλό πονόλαιμο ή φαρυγγίτιδα. Μάλιστα, όταν κάποιος είναι καπνιστής, κινδυνεύει να τα υποαξιολογήσει ή και να τα αγνοήσει εντελώς. Δηλαδή να θεωρήσει ότι δεν είναι κάτι σοβαρό, αφού οι ενοχλήσεις που αισθάνεται, είναι κοινές, άρα μη ανησυχητικές.

Τα συμπτώματα

Τα πιο συχνά συμπτώματα είναι ο πονόλαιμος –κυρίως η ξηρότητα– ο μονόπλευρος πόνος στο αυτί, η αίσθηση ξένου σώματος στον λαιμό όταν καταπίνουμε, η δυσκολία να ανοίξουμε το στόμα μας, η ασυμμετρία στις αμυγδαλές, μια βραχνάδα που επιμένει, πόνος κατά την κατάποση του φαγητού, του νερού και του σάλιου. Επιπλέον ένας ξηρός, επίμονος βήχας, αλλά και η παρουσία αίματος στο σάλιο, είναι συμπτώματα, που χρειάζονται άμεση αξιολόγηση.
Βέβαια, πολύ συχνά οι ασθενείς, επειδή αυτά τα συμπτώματα είναι άτυπα, τελικά αποφασίζουν να εξεταστούν, όταν δούνε στον λαιμό τους έναν διογκωμένο λεμφαδένα. Γεγονός που σημαίνει ότι, σίγουρα, το στάδιο του καρκίνου έχει, δυστυχώς, προχωρήσει και έχει, ήδη, κάνει μετάσταση στους λεμφαδένες του τραχήλου.

Η σημασία του ενδοσκοπικού ελέγχου

Ένας πλήρης ενδοσκοπικός έλεγχος θα αποκαλύψει στον ειδικό γιατρό, εάν υπάρχει κάποια ύποπτη εστία στην περιοχή του λαιμού. Η διάγνωση επιβεβαιώνεται με βιοψία και με απεικονιστικές εξετάσεις – αξονική και μαγνητική τομογραφία.
Η πρόγνωση γενικά σε αυτούς στους ασθενείς –και ιδιαίτερα όταν ο καρκίνος είναι HPV συσχετιζόμενος– είναι εξαιρετική, καθώς σήμερα έχουμε στη διάθεσή μας εξελιγμένα και καινοτόμα χειρουργικά όπλα για την αντιμετώπιση αυτών των καρκίνων.

Ρομποτική χειρουργική

Η ρομποτική χειρουργική αποτελεί μια καινοτομία του 21ου αιώνα, η οποία έχει φέρει σημαντικές εξελίξεις στην επιδιόρθωση και πλήρη ίαση παθήσεων σε περιοχές που κάποτε φάνταζαν απροσπέλαστες. Χάρη στο γνωστό ρομποτικό σύστημα DaVinci, το οποίο διαθέτει τρισδιάστατη κάμερα, έχουμε ευκρίνεια στο βάθος πεδίου και μπορούμε να εξασφαλίσουμε την αφαίρεση ενός τέτοιου καρκίνου σε υγιή όρια, αναφέρει η χειρουργός.
Η ρομποτική χειρουργική στην ΩΡΛ είναι ο πλέον σύγχρονος τρόπος προσπέλασης στη στοματική κοιλότητα - φάρυγγα - λάρυγγα.
Η χειρουργική αφαίρεση αυτών των όγκων, σε συνδυασμό πολύ συχνά με τα νέα σχήματα και πρωτοκόλλα της χημειοθεραπείας, καθώς και της στοχευμένης ακτινοθεραπείας, εξασφαλίζει μια εξαιρετική πρόγνωση στους καρκίνους του στοματοφάρυγγα. Είναι ασφαλής με πολλαπλά οφέλη συγκριτικά με άλλες μεθόδους.