Ποια η συμβολή της τεχνολογίας στην αντιμετώπιση της παχυσαρκίας;

Ραγδαία αύξηση τόσο της παχυσαρκίας όσο και άλλων χρόνιων μη μεταδοτικών νοσημάτων, που σχετίζονται με τη διατροφή, παρατηρείται τις τελευταίες δεκαετίες, όπως σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2, καρδιαγγειακά νοσήματα, διάφοροι τύποι καρκίνου, κ.α.. Ωστόσο, ειδικά με την έλευση της COVID-19 και των μέτρων που την συνοδεύουν, αναμένονται ακόμα μεγαλύτερα νούμερα παχυσαρκίας τόσο ενηλίκων όσο και παιδιών/εφήβων, λόγω κοινωνικοοικονομικών παραγόντων, μειωμένης φυσικής δραστηριότητας κατά την διάρκεια των μέτρων και αυξημένου στρες. 

Ο νέος κορωνοϊός αδιαμφισβήτητα επέφερε πολλές δυσάρεστες αλλαγές στην καθημερινότητά μας. Μεταξύ άλλων όμως ο SARS-CoV-2 ήταν το έναυσμα για μία θετική εξέλιξη: τη ραγδαία τεχνολογική ανάπτυξη, ιδίως των διαδικτυακών υπηρεσιών. Ως αποτέλεσμα αυτής, οι περισσότερες υποχρεώσεις πλέον διεκπεραιώνονται μέσα σε λίγα μόνο λεπτά από την άνεση του σπιτιού και η τηλε-παροχή διαφόρων υπηρεσιών προς όφελος και διευκόλυνση των ατόμων αυξήθηκε κατακόρυφα.

«Φαίνεται, λοιπόν, ότι λόγω αυτής την έντονα αυξητικής τάσης της παχυσαρκίας, η ανάπτυξη και υιοθέτηση αποτελεσματικών μεθόδων πρόληψης αλλά και αντιμετώπισής της είναι πλέον απαραίτητες. Έτσι, η παροχή διαιτολογικών υπηρεσιών μέσω τηλεφώνου ή διαδικτύου είναι ένα ακόμη εργαλείο κατά της παχυσαρκίας. Οι διαιτολόγοι-διατροφολόγοι με άδεια ασκήσεως επαγγέλματος είναι οι ειδικοί υγείας που έχουν τις γνώσεις αλλά και τις δεξιότητες για να καθοδηγήσουν τα άτομα με υπερβάλλον σωματικό βάρος και να τους βοηθήσουν στην προσπάθεια απώλειας βάρους με απώτερο σκοπό την επίτευξη ενός υγιούς σωματικού βάρους», επισημαίνει ο Διαιτολόγος – Διατροφολόγος δρ Αναστάσιος Παπαλαζάρου. 

Σε μία πρόσφατη αναφορά, του 2020, διαιτολόγων της Αυστραλίας σχετικά με την αποτελεσματικότητα της τηλε-παροχής διαιτολογικών υπηρεσιών με σκοπό την απώλεια βάρους, αλλά και τη διαχείριση χρόνιων νοσημάτων, γίνεται λόγος για ολοένα και περισσότερα επιστημονικά δεδομένα που υποστηρίζουν ότι οι εξ’ αποστάσεως διαιτολογικές συνεδρίες είναι αποτελεσματικές σε άτομα υπέρβαρα ή παχύσαρκα. Μάλιστα, η αναφορά παραθέτει δύο μεγάλες κλινικές δοκιμές, οι οποίες έδειξαν ότι η απώλεια βάρους σε υπέρβαρα ή παχύσαρκα άτομα είναι παρόμοια, ανεξάρτητα από το αν η διαιτολογική παρέμβαση έγινε μέσω διαπροσωπικής επαφής ή μέσω τηλε-διάσκεψης. 

«Θετικά ήταν και τα ευρήματα από μία πρόσφατη μελέτη του 2021, στην οποία αξιολογήθηκε η αποτελεσματικότητα της απώλειας βάρους όσον αφορά τη διαδικτυακή παρέμβαση σε διάφορες χώρες (διαιτητική παρέμβαση από τις Η.Π.Α. προς 5 αγγλόφωνες χώρες: Ηνωμένο Βασίλειο, Ιρλανδία, Καναδάς, Αυστραλία και Νέα Ζηλανδία). Μετά από 16 εβδομάδες παρέμβασης, το σωματικό βάρος των συμμετεχόντων μειώθηκε κατά 3 – 3,7% σε όλες τις περιοχές. Μάλιστα, φάνηκε ότι μία διαδικτυακή παρέμβαση που αναπτύσσεται σε μία χώρα, μπορεί να εφαρμοστεί αποτελεσματικά και σε άλλες χώρες, παρά τις όποιες διαφορές τους απέναντι στο φαγητό και την φυσική δραστηριότητα», αναφέρει ο κ. Παπαλαζάρου. 

Μία ακόμα ενδιαφέρουσα πολυκεντρική μελέτη, η οποία πραγματοποιήθηκε το 2021 στη Γαλλία, αξιολόγησε την επίδραση μίας διαδικτυακής διατροφικής συμβουλευτικής στο βάρος, αλλά και την σύσταση σώματος 1.550 εθελοντών, κατά τη διάρκεια του εθνικού lockdown. Η μελέτη είχε διάρκεια 2 έως 6 μήνες και η διάμεση απώλεια βάρους ήταν 4,4 κιλά στην ομάδα που ακολούθησε διαδικτυακές συνεδρίες, έναντι 1,4 κιλά στην ομάδα ελέγχου, καταδεικνύοντας την αποτελεσματικότητα της διαδικτυακής παρέμβασης εν μέσω εθνικού lockdown. 

«Τέλος, αξίζει να τονίσουμε ότι οι διαδικτυακές συνεδρίες είναι αποτελεσματικές ακόμα και για άτομα μεγαλύτερης ηλικίας, όπως φάνηκε από μελέτη παρατήρησης του 2021, η οποία αξιολόγησε την αποδοχή και την εφαρμοσιμότητα των μεθόδων διαδικτυακής παρέμβασης για τη διαχείριση του βάρους σε ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας με παχυσαρκία. 

Η μελέτη αξιολόγησε 142 άτομα, ηλικίας ≥65 ετών, με παχυσαρκία (ΔΜΣ ≥ 25 kg/m2) για 6 μήνες. Η παρέμβαση αφορούσε εβδομαδιαίες βίντεο-συνεδρίες με διαιτολόγο καθώς και εξ’ αποστάσεως συνεδρίες άσκησης δύο φορές την εβδομάδα υπό την καθοδήγηση φυσικοθεραπευτών. Στο τέλος της παρέμβασης παρατηρήθηκε μία μέση απώλεια σωματικού βάρους κατά 4,6 κιλά αλλά και βελτίωση στην φυσική κατάσταση των συμμετεχόντων, αποτελέσματα τα οποία δείχνουν ότι μία διαδικτυακή παρέμβαση βασισμένη στην τεχνολογία για τη βελτίωση της υγείας (απώλεια βάρους και αύξηση φυσικής δραστηριότητας) είναι αποδεκτή και δυνατή ακόμα και για ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας με παχυσαρκία. 

Τι χρειάζεται να κάνω για να χάσω βάρος; 

Για να χάσει κάποιος αποτελεσματικά βάρος είναι απαραίτητο να κάνει κάποιες αλλαγές στον τρόπο ζωής αλλά και σκέψης του. Οι αλλαγές που χρειάζεται να γίνουν για την επιτυχή απώλεια αλλά και διατήρηση του σωματικού βάρους, υπό την καθοδήγηση και την εκπαίδευση του διαιτολόγου-διατροφολόγου αφορούν σε:

• Προσδιορισμό και ενίσχυση προσωπικών κινήτρων για αλλαγή
• Ορθή στοχοθεσία (S.M.A.R.T. στόχοι)
• Συχνά γεύματα μέσα στη μέρα
• Αυτό-έλεγχο της μερίδας του φαγητού
• Αυτό-παρατήρηση και αυτό-αξιολόγηση διατροφικής συμπεριφοράς
• Στρατηγικές διαχείρισης συναισθηματικού φαγητού
• Ικανοποιητική φυσική δραστηριότητα
• Στρατηγικές διαχείρισης στρες. 

«Όλα τα παραπάνω είναι μέρος της διαιτολογικής συμβουλευτικής, ανεξάρτητα από το αν αυτή γίνεται δια ζώσης ή εξ’ αποστάσεως. Η εξ’ αποστάσεως παρακολούθηση παρέχει πολλά πλεονεκτήματα όπως η εξοικονόμηση χρόνου και χρήματος, η ευκολία πρόσβασης ατόμων με απαιτητικό πρόγραμμα καθημερινότητας ή δυσκολία μετακίνησης και η άμεση και συνεχής επικοινωνία με τον διαιτολόγο.

Το μόνο που δεν μπορεί να προσφέρει είναι η διενέργεια λιπομέτρησης. Ωστόσο, είναι σημαντικό να ξεκαθαρίσουμε ότι αυτή αποτελεί απλώς έναν από τους διάφορους τρόπους αξιολόγησης της πορείας της διαιτολογικής παρέμβασης και σε καμία περίπτωση δεν αποτελεί τον μοναδικό λόγο που κάποιος κάνει μία συνεδρία», εξηγεί ο ειδικός. «Συμπερασματικά, μπορούμε να πούμε ότι η εξ’ αποστάσεως διαιτολογική παρακολούθηση είναι αποτελεσματική και αποτελεί ένα επιπλέον εξαιρετικό εργαλείο κατά της παχυσαρκίας», καταλήγει ο κ. Παπαλαζάρου.