Ψυχική υγεία νέων: Η σκοτεινή πλευρά των social media

Τα social media έχουν θετικά στοιχεία όμως υπάρχει και η σκοτεινή πλευρά. Μελέτες δείχνουν ότι ειδικά κατά τη διάρκεια του πανδημίας, οι νέοι κάτω των 24 ετών που χρησιμοποιούσαν τα social media παραπάνω από 8 ώρες την ημέρα, είχαν επιδείνωση συμπτωμάτων κατάθλιψης ή συνδρόμου ελλειμματικής προσοχής.

Η δύναμη των social media αλλά και οι επιπτώσεις που έχουν στην ψυχική υγεία των νέων αποτέλεσαν το επίκεντρο της 52ης συζήτησης των Διαλόγων του ΙΣΝ, που πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή 24 Ιουνίου στην Εναλλακτική Σκηνή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Κοινό και ομιλητές από κάθε γωνιά της γης, μίλησαν ανοιχτά για τις ώρες που περνάνε στα social media, τα νέα trend και το πώς τα ακολουθούν αλλά και για το πώς ένα like ή ένα σχόλιο μπορεί να τους επηρεάσει.

Στη συζήτηση των Διαλόγων συμμετείχε το SNF Nostos Youth Advisory Committee, μια ομάδα νέων ανθρώπων οι οποίοι συμμετείχαν ενεργά στη διαμόρφωση του προγράμματος του SNF Nostos Conference. «Θεωρώ ότι υπάρχει μια τροποποιημένη πραγματικότητα λόγω των αλγόριθμων και υπάρχει αυτή η διαστρέβλωση που έχει οδηγήσει σε μειωμένη εκτίμηση απέναντι στη ζωή. Μειωμένη σε σχέση με το τι κάνω όταν δεν χρησιμοποιώ τα κοινωνικά μέσα δικτύωσης», ανέφερε ο Thibeaux Hirsh (μέλος του SNF Nostos Youth Advisory Committee) ενώ η Mary-Ann Nobele (μέλος του SNF Nostos Youth Advisory Committee) σχολίασε πως «εγώ έχω πολύ καλή σχέση με τα Social Media. Πιστεύω αυτό έχει να κάνει με το πόσο συνειδητή είναι η χρήση των Social Media. Ξέρω ποιους λογαριασμούς ακολουθώ, για ποιον λόγο και ξέρω πώς με επηρεάζουν διότι σε κάποιο βαθμό όλοι επηρεαζόμαστε, έμμεσα, ίσως να μην το αναγνωρίζουμε αλλά ξέρουμε ότι επηρεαζόμαστε». Για τον τρόπο με τον οποίο οι νέοι ενημερώνονται μέσα από τα socialmedia, ο Γιάννης Βασιλόπουλος (μέλος του SNF Nostos Youth Advisory Committee) δήλωσε πως «στην αρχή πίστευα ότι τα Social Media είναι ένα ειδησεογραφικό πρακτορείο εάν θέλετε.

Αλλά δεν είναι όπως η τηλεόραση και οι εφημερίδες, διότι αυτό που αλλάζει με είναι οι αλγόριθμοι που σου προσφέρουν τις ειδήσεις που θες εσύ να διαβάσεις και είναι με βάση αυτά που αρέσουν σε εσένα. Άρα οι πληροφορίες δεν είναι ίδιες για όλους, έχουν να κάνουν με τις προτιμήσεις σου». «Λοιπόν είμαι από τις ΗΠΑ και βλέπω ότι υπάρχει πολλή παραπληροφόρηση ειδικά κατά την διάρκεια της πανδημίας. Υπάρχουν πάρα πολλές πληροφορίες οι οποίες κυκλοφορούν χωρίς έλεγχο, ειδικά στα Social Media. Είναι πάρα πολύ δύσκολο να ξέρουμε τι πρέπει να πιστεύουμε και τι αληθεύει ειδικά όταν έχουμε αυτή τη δυνατότητα να κάνουμε μοντάζ σε φωτογραφίες και δεν ξέρουμε ποια είναι η πραγματικότητα», σχολίασε η Joy Fan (μέλος του SNF Nostos Youth Advisory Committee) ενώ η Beatrice Nyamwenge Okech (μέλος του SNF Nostos Youth Advisory Committee) αναφέρθηκε στον τρόπο με τον οποίο τα socialmedia τη βοηθούν να συνδεθεί με τον υπόλοιπο κόσμο σχολιάζοντας πως «θα έλεγα ότι η σχέση μου με τα Social Media είναι υγιής, δηλαδή έχω πλατφόρμες δικές μου οι οποίες μου επιτρέπουν να αισθάνομαι ευτυχισμένη.  Είναι μια πλατφόρμα μάθησης και είναι ένα παράθυρο στον εξωτερικό κόσμο, διότι κατ’ αυτό τον τρόπο μαθαίνουμε για πολλά πράγματα που συμβαίνουν σε ολόκληρο τον κόσμο. Εγώ λοιπόν μαθαίνω γι’ αυτά που συμβαίνουν στο L.A. ή στο Nairobi».

Στη συζήτηση των Διαλόγων βρέθηκε και ο Harold Koplewicz, Ιδρυτικός Πρόεδρος και Ιατρικός Διευθυντής του ChildMind Institute, ο οποίος μίλησε για τις επιπτώσεις των socialmedia στην ψυχική υγεία των νέων αναφέροντας πως «κάθε φορά που παίρνετε ένα “like”, ο εγκέφαλος αντιδρά, σε επιβραβεύει και χρειάζεται ολοένα και περισσότερη ντοπαμίνη. Τα socialmedia έχουν θετικά στοιχεία για τη δημιουργία μιας κοινότητας στην οποία νιώθουμε ασφαλείς, όμως υπάρχει και η σκοτεινή πλευρά. Υπάρχουν μελέτες που δείχνουν ότι ειδικά κατά τη διάρκεια του κορωνοϊού, οι νέοι κάτω των 24 ετών που χρησιμοποιούσαν τα socialmedia παραπάνω από 8 ώρες την ημέρα, είχαν κάποιες δυσμενείς επιπτώσεις. Το εντυπωσιακό είναι πως αυτό δεν ισχύει για όλους. Αν έχεις κατάθλιψη ή το σύνδρομο της ελλειμματικής προσοχής, θα βιώσεις μια επιδείνωση των συμπτωμάτων αν χρησιμοποιείς τα socialmedia για περισσότερες από 8 ώρες την ημέρα».

Στο πλαίσιο του SNF Nostos και λίγο πριν το κλείσιμο του SNF Nostos Conference με θέμα την Υγεία, οι Διάλογοι του ΙΣΝ, υποδέχθηκαν και 55 μαθητές από όλη την Ελλάδα με την πολύτιμη συμβολή του The Tipping Point. Γιατροί, ψυχολόγοι, νευροεπιστήμονες, βιοεπιστήμονες, ακαδημαϊκοί, διατροφολόγοι, κλπ. συνάντησαν διαδικτυακά μαθητές 20 Γυμνασίων και Λυκείων ανά την Ελλάδα, ανοίγοντας έναν ευρύ διάλογο σχετικά με την υγεία, την πρόληψη, τη φροντίδα, την ενημέρωση, ο οποίος ολοκληρώθηκε στη σκηνή των Διαλόγων. Οι μαθητές συμμετείχαν στη δράση “Health Literacy”, η οποία υλοποιήθηκε από το The Tipping Point με δωρητή το ΙΣΝ και σε συνεργασία με το iMEdD (incubator for Media Education and Development), στο πλαίσιο του SNF Nostos Conference 2022.