«Ανάσα Ζωής» για την πρόληψη του καρκίνου του πνεύμονα

― Ποιο είναι το αντικείμενο της «Ανάσας Ζωής»;
Η πρωτοβουλία «Ανάσα Ζωής» αποτελεί μία εκστρατεία ενημέρωσης και κινητοποίησης που σκοπό έχει τη μείωση των καπνιστών στην Ελλάδα, καθώς και την καθιέρωση μίας προληπτικής διαδικασίας ελέγχου του καρκίνου του πνεύμονα. Για 2η χρονιά, με τη στήριξη της Johnson & Johnson, συνεχίζουμε την προσπάθεια ευαισθητοποίησης των πολιτών για την πρόληψη του καρκίνου του πνεύμονα, αλλά και τη δημιουργία ενός θεσμικού πλαισίου για τη διαρκή ενημέρωσή τους. Δεδομένου ότι ο καρκίνος του πνεύμονα είναι από τους πιο συχνούς καρκίνους και συνδέεται με αυξημένη θνησιμότητα, ευελπιστούμε μέσα από την κοινωνική πρωτοβουλία μας να δώσουμε μια «Ανάσα Ζωής», αλλάζοντας τα δεδομένα στον τρόπο αντιμετώπισης, καλύτερης διαχείρισης και περιορισμού της ασθένειας.

― Θεωρείτε ότι, ενώ η θνησιμότητα καθώς και νέα περιστατικά καρκίνου του πνεύμονα έχουν δυστυχώς αυξητική τάση, μπορούν να αλλάξουν τα δεδομένα και να πετύχουμε περιορισμό της ασθένειας;
Τα δεδομένα μπορούν να αλλάξουν αλλά είναι μία μακροπρόθεσμη διαδικασία για να έχουμε μετρήσιμα αποτελέσματα. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) αποδίδει ετησίως 6.000.000 θανάτους στο κάπνισμα που έως το 2030 αναμένεται να φτάσουν τα 8.000.000. Το 2020 υπήρχαν 2,21 εκατ. νέα περιστατικά καρκίνου του πνεύμονα παγκοσμίως, σύμφωνα με τον ΠΟΥ. Γι’ αυτό τον λόγο εστιάζουμε στην πρόληψη της ασθένειας και στην εντατικοποίηση των παρεμβάσεων ώστε να εισαγάγουμε νέα εργαλεία πρόληψης, όπως αυτό της χαμηλής δόσης αξονικής τομογραφίας θώρακος για έγκαιρη αναγνώριση του καρκίνου του πνεύμονα, και να ενεργοποιήσουμε όσα ιατρεία μπορούμε για τη διακοπή του καπνίσματος.

― Υπάρχουν επιστημονικά δεδομένα ότι η πανδημία οδήγησε στην αύξηση των καπνιστών; Οι άνθρωποι με συμπτώματα καθυστέρησαν την επίσκεψή τους στον γιατρό;
Όντως, τα στοιχεία δείχνουν ότι έχει αυξηθεί το κάπνισμα και το πιο ανησυχητικό είναι ότι λόγω του lockdown καθυστέρησαν όσοι είχαν συμπτώματα να αναζητήσουν ιατρικές υπηρεσίες και διαγνώσθηκαν με καρκίνους σε τελικό στάδιο της νόσου, όταν ήταν δηλαδή ήδη αρκετά αργά για να υπάρξει κάποια ριζική θεραπεία. Αυτό, λοιπόν, ήταν μία από τις «παρενέργειες» της πανδημίας. Επίσης, λόγω του εγκλεισμού τροποποιήθηκαν οι τρόποι με τους οποίους γινόταν η παροχή υπηρεσιών υγείας στο πλαίσιο της προστασίας του γενικότερου πληθυσμού και αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να μειωθούν τα προγραμματισμένα ραντεβού και να γίνουν πιο αραιά, τόσο στους δημόσιους όσο και στους ιδιωτικούς φορείς.

― Όσοι κάνουν χρήση εναλλακτικών καπνικών προϊόντων διατρέχουν τον ίδιο κίνδυνο να νοσήσουν με τους καπνιστές τσιγάρου;
Για τα προϊόντα εναλλακτικής μορφής καπνίσματος, όπως το άτμισμα ή το θερμαινόμενο τσιγάρο, δεν διαθέτουμε ακόμα μακροχρόνια δεδομένα για την εμφάνιση καρκίνου, αλλά έχουμε στοιχεία ότι προκαλούν παρενέργειες ανάλογες με αυτές του τσιγάρου σε πειραματικά επίπεδα ή σε βραχυχρόνιες μελέτες. Το πιθανότερο είναι ότι στην πορεία θα έχουμε τα ίδια αποτελέσματα σχετικά με τον καρκίνο του πνεύμονα, χωρίς όμως να μπορούμε να το αποδείξουμε επιστημονικά αυτή τη στιγμή με επιβεβαιωμένες μελέτες. Το άτμισμα ή το θερμαινόμενο τσιγάρο δεν είναι μέθοδοι διακοπής καπνίσματος και αυτό είναι θέση τόσο της Ελληνικής όσο και της Ευρωπαϊκής Πνευμονολογικής Εταιρείας. Εντάσσονται στα προϊόντα που προκαλούν βλάβες, όπως και το τσιγάρο. Όταν εστιάζουμε στη διακοπή καπνίσματος εννοούμε διακοπή του συμβατικού τσιγάρου, του ατμίσματος και του θερμαινόμενου τσιγάρου.

― Ποιοι οι στόχοι της Χάρτας που πρόσφατα παρουσιάσατε;
Η Χάρτα αποτελεί ένα έγγραφο ηθικής δέσμευσης της ΕΠΕ και της Johnson & Johnson, με το οποίο δεσμευόμαστε να συμβάλουμε στη δημιουργία μιας κουλτούρας πρόληψης του καρκίνου του πνεύμονα, παροτρύνοντας την προληπτική εξέταση και ενθαρρύνοντας τη διακοπή του καπνίσματος. Μέσα από τη Χάρτα προσκαλούμε να συνυπογράψουν όλοι οι θεσμοί, φορείς, οργανισμοί υγείας αλλά και οι πολίτες, προκειμένου να προστατεύσουμε την υγεία των συμπολιτών μας. Είναι οι αξίες που πρεσβεύει η κοινωνική μας πρωτοβουλία.

― Ποια η ευθύνη και η υποχρέωση του κράτους απέναντι σε μία τέτοια πρωτοβουλία;
Το όραμα της ΕΠΕ δεν μπορεί παρά να αποτελεί μία συγκροτημένη προσπάθεια και συνεργασία με την Πολιτεία. Χωρίς τη στήριξή της για την εφαρμογή του Εθνικού Προγράμματος προσυμπτωματικού́ ελέγχου, δεν μπορεί να επιτευχθεί η έγκαιρη και ριζική αντιμετώπιση του καρκίνου του πνεύμονα. Στόχος και της ΕΠΕ και του κράτους είναι η προστασία του κοινωνικού συνόλου οπότε ευελπιστούμε ότι θα είμαστε συνοδοιπόροι σε αυτόν τον στόχο.

― Ποιοι και πόσοι θεσμικοί φορείς θεωρείτε ότι χρειάζεται να υπογράψουν τη Χάρτα, προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι της;
Καλούμε όλες τις επιστημονικές εταιρείες, θεσμικούς και κοινωνικούς φορείς να γίνουν μέλη αυτής της κοινής προσπάθειας και να υπογράψουν αυτό το έγγραφο. Μόνο μέσα από τη συνένωση δυνάμεων μπορούμε να λάβουμε δράση για να δημιουργήσουμε μία κοινωνία υγιών ανθρώπων. Ξεκινούμε ένα ταξίδι συναντήσεων με εκπροσώπους της Πολιτείας, αλλά και με Ενώσεις Ασθενών ώστε να διαμορφώσουμε ένα πλαίσιο πρόληψης που θα λειτουργήσει ως ασπίδα για τη μάχη κατά του καρκίνου του πνεύμονα.

Ο Στυλιανός Λουκίδης είναι Πρόεδρος της Ε.Π.Ε, Καθηγητής Πνευμονολογίας Ε.Κ.Π.Α, Β΄ Πανεπιστημιακή Πνευμονολογική Κλινική Π.Γ.Ν «ΑΤΤΙΚΟΝ»,