Παγκόσμια ανισότητα στην υγειονομική περίθαλψη των γυναικών

Η σύγχρονη γυναίκα έχει πλέον ισότιμο ρόλο, μέσω της προσπάθειας καταξίωσης στην επαγγελματική αρένα, της διάκρισης, της οικονομικής ανεξαρτησίας, ενώ ταυτόχρονα παραμένει μητέρα και σύντροφος με σημαντικές υποχρεώσεις για να υπηρετήσει αυτό τον τριπλό ρόλο. Η σύγχρονη γυναίκα έχει άγχος, σωματική και ψυχική καταπόνηση αλλά και το φόβο της ανεπάρκειας απέναντι στις υποχρεώσεις που έχει αναλάβει. Όλα αυτά την κάνουν να κινδυνεύει περισσότερο σήμερα από καρδιαγγειακή νόσο τόσο από τις γυναίκες άλλων εποχών αλλά και από τους άντρες. Η Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Γυναίκας και θέλοντας να ευαισθητοποιήσει τις γυναίκες της χώρας και να αναδείξει τους κινδύνους για την υγεία τους, έχει δρομολογήσει πανελλήνια καμπάνια ενημέρωσης του γυναικείου πληθυσμού για κρίσιμα θέματα που αφορούν την καρδιαγγειακή τους υγεία. Για την υγεία της γυναίκας μας μιλάει η Χριστίνα Χρυσοχόου, Διευθύντρια ΕΣΥ Α’ Καρδιολογικής Κλινικής, Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών και μέλος του ΔΣ της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας.

Η Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία πρωτοστατεί στην ανάδειξη θεμάτων που αφορούν την καρδιαγγειακή υγεία και ευρύτερα την πρόληψη υγείας. Γιατί η ΕΚΕ εντοπίζει το ενδιαφέρον της τα τελευταία χρόνια στην υγεία της γυναίκας με αφορμή και την Παγκόσμια Ημέρα Γυναίκας;

Οι γυναίκες αντιμετωπίζουν πολλές ανησυχίες για την υγεία τους κατά τη διάρκεια της ζωής τους -ιδιαίτερα τους εμμηνορροϊκούς κύκλους, την εγκυμοσύνη, τον έλεγχο των γεννήσεων, την εμμηνόπαυση, την οστεοπόρωση- και αυτά είναι μόνο η αρχή. Οι γυναίκες αποτελούν σχεδόν το ήμισυ του παγκόσμιου πληθυσμού και έχουν σημαντική επιρροή στην ευημερία των οικογενειών, των κοινοτήτων και της οικονομίας τους. Ωστόσο, υπάρχει ακόμα παγκόσμια ανισότητα στην υγειονομική περίθαλψη των γυναικών. Οι γυναίκες θα μπορούσαν να ζήσουν περισσότερο και μια πιο υγιή ζωή, αν καταφέρουμε να ενημερώσουμε ευρύτερα κάθε γυναίκα της χώρας. Για παράδειγμα, μελέτες έχουν δείξει ότι μέσα σε ένα χρόνο από την πρώτη καρδιακή προσβολή, τα ποσοστά επιβίωσης είναι χαμηλότερα στις γυναίκες από ότι στους άνδρες. Μέσα σε πέντε χρόνια, το 47% των γυναικών μπορεί να πεθάνουν, να εμφανίσουν καρδιακή ανεπάρκεια ή να υποφέρουν από εγκεφαλικό - σε σύγκριση με μόνο το 36% των ανδρών που έχουν υποστεί το πρώτο έμφραγμα.

Τα παραπάνω στατιστικά στοιχεία ενδέχεται να οφείλονται -σε ένα σημαντικό μέρος- στην ανισότητα των φύλων όσον αφορά την ευαισθητοποίηση, τη διάγνωση και τη θεραπεία των καρδιαγγειακών παθήσεων και όχι μόνο, τη στιγμή που οι καρδιαγγειακές ασθένειες μπορούν και να προληφθούν και να αντιμετωπιστούν επιτυχώς.

Ξεκινώντας από την παιδική ηλικία, ποιος είναι ο ρόλος των γονέων στη διατροφή και ευρύτερα σε ένα υγιεινό τρόπο ζωής των παιδιών;

Αναμφισβήτητα ο ρόλος των γονέων είναι πρωταγωνιστικός! H παχυσαρκία, η καθιστική ζωή και η υπερβολική χρήση υπολογιστών και κινητών τηλεφώνων, ιδιαίτερα κατά την εφηβεία, συντελούν σε παχυσαρκία αλλά και σε υιοθέτηση -συνολικά- μη υγιεινού τρόπου ζωής, με απρόβλεπτες συνέπειες για την υγεία της γυναίκας στη μελλοντική της ζωή.

Είναι αποφασιστικής σημασίας οι γονείς να προσέχουν επιμελώς τη διατροφή των κοριτσιών και να τα ενθαρρύνουν να ασκούνται τακτικά. Ποδηλασία, πεζοπορία, κολύμβηση ή οποιαδήποτε παρόμοια δραστηριότητα που θα παρακινήσει τα μικρά κορίτσια να κινηθούν, θα συντελέσει στην καλή υγεία και θα τα βοηθήσει να διατηρήσουν ένα σωστό βάρος.

Τι πρέπει να έχουν υπόψη τους οι γυναίκες κατά την αναπαραγωγική ηλικία;

Υπάρχουν πολλοί παράγοντες που μπορεί να επηρεάσουν δυσμενώς την υγεία της γυναίκας και κατά την αναπαραγωγική ηλικία. Η προχωρημένη μητρική ηλικία, η παχυσαρκία, το μεταβολικό σύνδρομο, η γενετική προδιάθεση για καρδιαγγειακή νόσο και η παρουσία πολυκυστικών ωοθηκών, αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης επιπλοκών κατά την εγκυμοσύνη.

Οι επιπλοκές μπορεί να αφορούν σε πιθανή αποβολή, προωρότητα του εμβρύου, προεκλαμψία, διαβήτη κύησης, αιμορραγία και θρομβοεμβολή. Η παρουσία αρρύθμιστης αρτηριακής υπέρτασης και το μεταβολικό σύνδρομο πριν την έναρξη της κύησης, αποτελούν τα κύρια αίτια, που οδηγούν και σε αύξηση του καρδιαγγειακού κινδύνου ακόμα και 15 έτη αργότερα (αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο, οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου και νεφρική νόσο).

Να επισημάνουμε ότι η εγκυμοσύνη προκαλεί αλλαγές στην αιμοδυναμική κατάσταση της μητέρας ιδιαίτερα το τελευταίο τρίμηνο. Η εμφάνιση αρτηριακής υπέρτασης στην κύηση χρήζει τακτικής παρακολούθησης και χορήγησης της κατάλληλης επιτρεπτής φαρμακευτικής αγωγής ώστε να διαγνωστεί έγκαιρα η προεκλαμψία.

Σε ό,τι αφορά την καρδιαγγειακή υγεία τι πρέπει να προσέχει η γυναίκα, ιδιαίτερα η γυναίκα μεγαλύτερης ηλικίας;

Το κυριότερο είναι ότι πρέπει να γνωρίζουν τα συμπτώματα. Κάποια από αυτά είναι συμπτώματα επιγαστραλγίας, που εντοπίζεται στην περιοχή του στομάχου και χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή ώστε να μην ξεγελαστεί θεωρώντας τον πόνο αυτό έλκος ή γαστρίτιδα. Άλλα συμπτώματα είναι άλγος κάτω γνάθου, η δυσφορία στους ώμους, στα άνω άκρα και στη μεσοπλάτια χώρα. Οι γυναίκες αποτελούν πιο ευάλωτο πληθυσμό γιατί εμφανίζουν έμφραγμα μυοκαρδίου σε μεγαλύτερη ηλικία.

Τα ύποπτα συμπτώματα χρήζουν άμεσης ιατρικής εξέτασης. Ταυτόχρονα είναι απαραίτητη η ρύθμιση των παραγόντων κινδύνου (παχυσαρκία, αρτηριακή υπέρταση, σακχαρώδης διαβήτης), η χορήγηση αντιπηκτικής αγωγής και η ρύθμιση της καρδιακής συχνότητας, εάν η διατήρηση του καρδιακού ρυθμού δεν είναι πια δυνατή.

Ως γυναίκα επιστήμονας ποιο είναι το μήνυμα που στέλνεται στις γυναίκες για την υγεία τους;

H γυναίκα αντιμετωπίζει προκλήσεις στην υγεία της σε όλες τις ηλικιακές της φάσεις. Ξεκινώντας από την εφηβεία, όπου είναι μία από τις πιο σημαντικές περιόδους στη ζωή της γυναίκας, η μεταβατική περίοδος που το κοριτσάκι γίνεται γυναίκα και βλέπει μέρα με την μέρα το σώμα της να αλλάζει. Αυτή ωστόσο η φάση περιλαμβάνει έντονες και ραγδαίες αλλαγές, τόσο σωματικές όσο και συναισθηματικές και ψυχολογικές και η έφηβη χρειάζεται πολύ μεγάλη προσοχή και φροντίδα που καθορίζει σε μεγάλο βαθμό τη μετέπειτα συνολική υγεία κάθε γυναίκας.

Στην ενήλικη ζωή η γυναίκα είναι ευάλωτη σε ανθυγιεινές συνήθειες τρόπου ζωής και έχει να αντιμετωπίσει κινδύνους από πιθανή προχωρημένη μητρική ηλικία, την παχυσαρκία, το μεταβολικό σύνδρομο, τη γενετική προδιάθεση για καρδιαγγειακή νόσο, το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών και την ανάγκη πρόληψης καρδιαγγειακής νόσου και καρκίνου. Η πρόωρη εμμηνόπαυση ή η πρόωρη ωοθηκική ανεπάρκεια φέρνει τη γυναίκα αντιμέτωπη με τις συνέπειες της εμμηνόπαυσης και καλείται να προστατεύσει τη διατήρηση της οστικής και μυϊκής της μάζας, την καρδιαγγειακή της υγεία και άλλες νοσογόνους καταστάσεις.

Η Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Γυναίκας, αναδεικνύει την αναγκαιότητα η γυναίκα να γνωρίζει και να προστατεύει αποτελεσματικά την υγεία της. Η γνώση και η πρόληψη επομένως είναι δύναμη στα χέρια μας, για να προστατέψουμε την υγεία μας.