Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καρκίνου: Ένα μείζον ζήτημα υγείας

Ο Φεβρουάριος και πιο συγκεκριμένα οι πρώτες του μέρες, έχουν συνδυαστεί με ένα πολύ σοβαρό ζήτημα. Στις 4 Φεβρουαρίου είναι η Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καρκίνου, η οποία καθιερώθηκε με πρωτοβουλία της Διεθνής Ένωσης Καρκίνου και αποτελεί μία ημερομηνία ορόσημο για όλους τους κατοίκους του πλανήτη. Στο πλαίσιο της ημέρας η Athens Voice επικοινώνησε με τον πρόεδρο της Ελληνικής Αντικαρκινικής Εταιρείας και διακεκριμένο χειρούργο μαστού Ευάγγελο Φιλόπουλο. Εκείνος μας μίλησε σχετικά με το ποια είναι η κατάσταση της Ελλάδας σε σχέση με την ασθένεια εν έτη 2022. 

Με τη λέξη «καρκίνος» χαρακτηρίζουμε ένα σύμπλεγμα νόσων που σχετίζονται με τον ανεξέλεγκτο πολλαπλασιασμό και την ανοργάνωτη ανάπτυξη προσβεβλημένων κυττάρων. Σύμφωνα με μετρήσεις τα τελευταία 4 χρόνια οι περιπτώσεις καρκίνου έχουν πολλαπλασιαστεί σε μέρη όπως ο μαστός, ο τράχηλος της μήτρας, το παχύ έντερο και η στοματική κοιλότητα. Το κοινό όλων αυτών των διαφορετικών περιπτώσεων είναι πως θα μπορούσαν να έχουν αποφευχθεί σε πρώιμο στάδιο. Τα πρώτα λεπτά της κλήσης μας με τον κ. Φιλόπουλο, μπορούν να κάνουν όλους να καταλάβουν για τη σοβαρότητα της κατάστασης. «Είναι από τις πιο συχνές σύγχρονες ασθένειες. Προσβάλλει κάθε χρόνο 67.000 ανθρώπους στη χώρα μας και 33.000 φεύγουν από τη ζωή ετησίως. Αυτοί οι άνθρωποι δεν είναι απλά αριθμοί. Έχουν πίσω τους φίλους, οικογένεια ή παιδιά που τους αγαπάνε. Η καθημερινότητα και οι ρυθμοί ζωής είναι τέτοιοι, που πολλοί δεν διανοούνται πόσο μεγάλο κοινωνικό, οικονομικό και πολιτικό πρόβλημα αποτελούν οι επιπτώσεις της ασθένειας» ανέφερε χαρακτηριστικά.

Ο Ευάγγελος Φιλόπουλος είναι πρόεδρος της Ελληνικής Αντικαρκινικής Εταιρείας. Ιδρύθηκε το 1958 από διακεκριμένους και ευαισθητοποιημένους επιστήμονες. Στόχος τους ήταν και παραμένει η καταπολέμηση του καρκίνου στην Ελλάδα. Η Ε.Α.Ε μέχρι και σήμερα εκπροσωπεί τη χώρα μας σε όλες τις διεθνείς ενώσεις κατά του καρκίνου. 

Στο ερώτημα μαςγια το αν χαρακτηρίζεται ως μία χρόνια ασθένεια ήταν κατηγορηματικός πως δεν είναι σωστό να της δίνουμε αυτή την ονομασία. «Ο καρκίνος δεν θα έπρεπε να θεωρείται χρόνια ασθένεια. Δεν μοιάζει με τις καρδιοπάθειες ή τον διαβήτη που τα ρυθμίζεις με την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή. Πολλοί ασθενείς μετά τη θεραπεία φτάνουν το όριο της πενταετίας, που σε πολλούς τύπους καρκίνου θεωρείται ο χρόνος ίασης. Πάντα υπάρχει ο κίνδυνος υποτροπής αλλά αυτό δεν σημαίνει πως πρόκειται για χρόνια ασθένεια» μας είπε ο διακεκριμένος χειρούργος και συμπλήρωσε «Κάθε χρόνο η Ελλάδα μετράει 185.000 επιζώντες από την ασθένεια. Για κάθε έναν από αυτούς παίρνουμε δύναμη να συνεχίσουμε το έργο μας». 

Η κουβέντα δεν μπορούσε να μην πάει στα πράγματα εκείνα που μπορούν να δώσουν έδαφος στον καρκίνο να χτυπήσει τον οργανισμό μας. Οι πληροφορίες που λαμβάνουν οι χρήστες του διαδικτύου καθημερινά είναι τόσες πολλές, που συχνά είναι δυσδιάκριτο το τι είναι η αλήθεια και που αυτή σταμάταει. Ο πρόεδρος της Ε.Α.Ε εξέφρασε ότι «Η αποφυγή καρκινογόνων παραγόντων είναι μία πολύ σημαντική διαδικασία για υγιή ζωή. Αυτοί μπορούν να είναι τόσο φυσικοί όσο και χημικοί. Στους πρώτους ανήκουν οι υπεριώδεις ακτινοβολίες και η εκθέση σε αυτές πρέπει να αποφεύγεται. Δεν είναι τυχαίο ότι σε μέρη με έντονες ακτινοβολίες τέτοιου τύπου, όπως η Αυστραλία, τα μελανώματα είναι συχνό φαινόμενο. Στους χημικούς υπάρχει το πρόβλημα με τον αμίαντο και το αρσενικό. Πολλά μέρη στην Ελλάδα είχαν σε μεγάλο βαθμό τα συγκεκρίμενα υλικά. Αυτά είναι χαρακτηρίσμενα επίσημα ως καρκινογόνα μέσω μεγάλου πλήθους ερευνών. Τα τελευταία χρόνια και με ευρωπαϊκά προγράμματα πολλές υπόγειες πηγές έχουν αντιμετωπιστεί». Λίγο πριν αλλάξουμε θέμα δεν δίστασε να προσθέσει πως: «Τα τελευταία χρόνια και σύμφωνα πάντα με αμερικανικές έρευνες, η χρήση οινοπνεύματος ελέγχεται για έναν από τους παράγοντες που μπορεί να ευνοήσουν την ασθένεια να δράσει. Αυτό που δεν γνωρίζουμε ακόμα είναι ποια ποσότητα μπορεί να προκαλέσει ενδεχόμενη ζημιά. Τέλος δεν πρέπει να ξεχνάμε το κάπνισμα. Είναι αλήθεια πως είναι μία συνήθεια που χαρακτηρίζεται τουλάχιστον επιζημία και πρέπει να αποφεύγεται». 

Δεν είναι μυστικό πως τον τελευταίο καιρό ακούμε για όλο και νεότερους ανθρώπους, οι οποίοι προσβάλλονται από την ασθένεια. Πολλοί είναι εκείνοι που έχουν και ένα παρόμοιο περιστατικό στον κύκλο τους. «Μου δίνετε καλή πάσα και με προλαμβάνετε με αυτό που αναφέρατε» λέει ο κ. Φιλόπουλος και συνεχίζει λέγοντας «Στην Ελληνική Αντικαρκινική Εταιρεία ετοιμάζουμε ένα μεγάλο πρόγραμμα σχετικά με την ενημέρωση για τον καρκίνο στους νεαρούς ενήλικες. Η πτώση του μέσου όρου ηλικίας στους ασθενείς πολλών τύπων όπως εκείνος του παχέος εντέρου και του μαστού στις νεαρές γυναίκες, είναι κάτι που μας θορυβεί. Παράλλημα έχουμε μεγάλη ευαισθήσια για τα παιδιά που αντιμετωπίζουν νεοπλασματική ασθένεια. Με τη Μονάδα Ψυχοκοινωνικής Υποστήριξης Εφήβων και Νέων στη Νεοπλασματική Ασθένεια στηρίζουμε τους έφηβους που νοσούν. Γίνεται μία προσπάθεια ενημέρωσης της κοινωνίας για ένα υπαρκτό πρόβλημα και στόχος μας είναι η στελέχωση ή εκπαίδευση των κλινικών της χώρας με το κατάλληλο ιατρικό προσωπικό».

Ποια είναι όμως τα συμπτώματα που μπορούν να ανησυχήσουν κάποιον με την εμφάνισή τους; «Πολλοί τύποι καρκίνου προδίδονται από συγκεκριμένα συμπτώματα. Μια γυναίκα πρέπει να ψηλαφίζει το στήθος της για τυχόν ανωμαλίες σε αυτό, ιδιαίτερη προσοχή θέλουν οι ελιές του δέρματος μας που αλλάζουν χρώμα ή σχήμα απότομα και συχνό καμπανάκι είναι το αίμα στα κόπρανα. Υπάρχουν όμως κάποιοι καρκίνοι που δεν εμφανίζουν κάποιο σύμπτωμα παρά μόνο σε πολύ προχωρημένο στάδιο, όπως αυτός στις ωοθήκες» διατύπωσε ο κ. Φιλόπουλος. Το σημαντικότερο κομμάτι κατά τον ίδιο όμως δεν είναι η εμφάνιση συμπτωμάτων, καθώς για πολλούς ασθενείς ίσως είναι πολύ αργά. «Αυτό που φωνάζουμε και προσπαθούμε να καταστήσουμε σαφές σε όλους, είναι πως η πρόληψη είναι το καλύτερο φάρμακο κατά του καρκίνου. Η έγκαιρη πρώιμη πρόληψη μειώνει τον κίνδυνο εώς και 30%. Υπάρχει όμως και η δευτερογενής πρόληψη για πολλούς τύπους της αρρώστιας που δεν είναι διαδεδομένοι» συμπλήρωσε.

Με την πανδημία του κορωνοϊού είδαμε το πόσο μεγάλο ρόλο παίζει η επιστήμη στις ζώες μας και πως αυτή έχει συμβάλλει στη ραγδαία άυξηση του μέσου όρου ηλικίας. Στην ερώτηση για το πόσο έχει προχωρήσει η επιστημονική κοινότητα σε σχέση με τον καρκίνο ο πρόεδρος της Ε.Α.Ε ανέφερε ότι «Τα τελευταία χρόνια έχουν χρηματοδοτηθεί πολλά νέα φάρμακα με ειδική δράση, θεραπευτικά πρωτόκολλα και η εξατομικευμένη ιατρική. Σε αυτό έχει συντελέσει η πανδημία και η στροφή στην επιστημονική κοινότητα με έκρηξη δοκιμών σε φάρμακα και θεραπείες. Το κόστος τους είναι ακριβό και χρειάζεται μεγάλη προσοχή από τις κυβερνήσεις τόσο στην Ελλάδα όσο και παγκόσμια, ώστε η πρόσβαση να είναι ισότιμη. Η χώρα μας εξαιτίας της μορφολογίας της είναι γεμάτη με απομακρυσμένα μέρη και όλοι θα πρέπει να έχουν το δικαίωμα στις θερεπείες».

Λίγο πριν κλείσουμε το τηλέφωνο και την κουβέντα μας με τον κ. Φιλόπουλο, ο ίδιος ζήτησε να εκφράσει ένα μεγάλο παράπονο του. Η άποψη του είναι πως όλα όσα αναφέρθηκαν παραπάνω είναι μόνο το ένα κόμματι σε ό,τι αφορά τον καρκίνο. «Η μαύρη τρύπα της χώρας στην αντιμετώπιση της νόσου παραμένει ακόμα και τώρα η υποστηρικτική φροντίδα στους ασθενείς ή επιζώντες. Αυτό είναι ένα πολυσύνθετο πρόβλημα και η στήριξη από εξειδικευμένους επιστήμονες είναι αναγκαία. Αν πάμε και στους ασθενείς που βρίσκονται στο τελικό στάδιο, η υποστήριξη είναι ανύπαρκτη. Βαριά άρρωστοι καταλήγουν να πηγαίνουν από νοσοκομείο σε νοσοκομείο με την οικογένεια τους και να πονάνε αφόρητα. Οι γιατροί δεν παρεμβαίνουν και η γνώση πάνω σε αυτό το ζήτημα είναι λειψή στην Ελλάδα. Τα λεγόμενα ιατρεία πόνου είναι ελάχιστα και τα στελεχώνουν κατά βάση εθελοντές. Αυτό είναι αναγκαίο να σταματήσει. Το κράτος πρέπει να μεριμνήσει και την ίδια ώρα να συνεισφέρουμε και εμείς όσο μπορούμε είτε εθελοντικά, είτε πρακτικά» κατέληξε ο κ. Φιλόπουλος. 

Η 4η Φεβρουαρίου είναι η μέρα που μας φέρνει στο μυαλό πάντα όσους πάσχουν από καρκίνο, όσους έφυγαν και την αγωνία στα πρόσωπα φίλων ή συγγενών των ασθενών. Η νόσος παραμένει βάση στατιστικών η δεύτερη αιτία θανάτων παγκοσμίως και με μεγάλη διαφορά από την τρίτη. Στόχος όλων θα πρέπει να είναι η βελτιστοποίηση του προβλήματος, καθώς αποτελεί ένα μεγάλο πολιτικό, οικονομικό και κοινωνικό πρόβλημα για την Ελλάδα και πολλές άλλες χώρες του κόσμου.