Θάνος Δημόπουλος: Το Πάσχα θα είναι καλύτερο από το περσινό

Ακόμη και χρόνιες παθογένειες του Συστήματος Υγείας ξεπέρασε η χώρα μας προκειμένου να αντιμετωπίσει με ικανοποιητικό τρόπο την αυξημένη ζήτηση εξειδικευμένων υγειονομικών υπηρεσιών κατά τη διάρκεια της επιδημίας του νέου κορωνοϊού. Αυτό τονίζει, μεταξύ άλλων, σήμερα στην ATHENS VOICE ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών, καθηγητής Θεραπευτικής, Ογκολογίας, Αιματολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Θάνος Δημόπουλος, και επισημαίνει ακόμη ότι είναι επιβεβλημένη η ενίσχυση του ΕΣΥ, καθώς και ότι το φετινό Πάσχα θα είναι πιο καλό από το περυσινό, με βάση τα τρέχοντα επιδημιολογικά δεδομένα.

Κύριε πρύτανη, μπορούμε να αισιοδοξούμε ότι η διαφαινόμενη αποκλιμάκωση της διασποράς του νέου κορωνοϊού, αν και αργή, θα μας οδηγήσει σε ένα «καλό Πάσχα» την άνοιξη;
Η ανάλυση της επιδημιολογικής πορείας του στελέχους Όμικρον σε άλλες χώρες του κόσμου και κυρίως στη Νότια Αφρική που ήταν η πρώτη χώρα που επικράτησε το νέο στέλεχος δείχνει ότι η απότομη αύξηση των νέων κρουσμάτων και η επικράτηση του Όμικρον ακολουθείται από εξίσου απότομη πτώση των νέων κρουσμάτων και αποκλιμάκωση του πανδημικού κύματος. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΚΠΑ από την ανάλυση των λυμάτων της Αθήνας, φαίνεται μια αργή προς το παρόν ύφεση του ιικού φορτίου του SARS-CoV-2, το οποίο αντικατοπτρίζεται και στη σχετική σταθεροποίηση των νέων ημερησίων κρουσμάτων το τελευταίο διάστημα. Λαμβάνοντας όλα τα στοιχεία υπόψη, ουσιαστική αποκλιμάκωση αναμένεται τις επόμενες εβδομάδες του Φεβρουαρίου, για να καταγραφεί και αποκλιμάκωση στην επιβάρυνση του Εθνικού Συστήματος Υγείας. Εφόσον συνεχιστεί αυτή η επιδημιολογική πορεία, η κατάσταση θα είναι πολύ καλύτερη την άνοιξη και το Πάσχα πιθανότατα θα είναι καλύτερο από το περσινό.

Νομίζετε ότι η ενδεχόμενη ενδημικότητα του νέου κορωνοϊού θα προκαλέσει την ανάγκη για ενισχυμένα συστήματα Υγείας, συνεπώς και ένα ενισχυμένο ΕΣΥ στη χώρα μας, προκειμένου να αντιμετωπίζονται ταυτόχρονα αυξημένες νοσηλείες από COVID – 19 και γρίπη;
Ο όρος flurona δημιουργήθηκε για να περιγράψει την ταυτόχρονη μόλυνση από τον ιό της γρίπης και τον SARS-CoV-2. Πρόκειται για έναν όρο που θα συνεχίσει να χρησιμοποιείται στο μέλλον, καθώς επιδημίες COVID-19 και γρίπης θα συνυπάρχουν στην κοινότητα τα επόμενα χρόνια. Επομένως, είναι πρόδηλο ότι η ενίσχυση του ΕΣΥ είναι επιβεβλημένη ώστε να βρίσκεται σε αυξημένη ετοιμότητα για την ταυτόχρονη διαχείριση ασθενών με COVID-19 και γρίπη. Παράλληλα, ιδιαίτερα σημαντική είναι η ευαισθητοποίηση των πολιτών ώστε να εμβολιαστούν τόσο για τον ιό της γρίπης όσο και για τον SARS-CoV-2 σύμφωνα με το ισχύον εμβολιαστικό πρόγραμμα.

Ο πλανητικός συναγερμός έναντι της πανδημίας του νέου κορωνοϊού έφερε σχετικά πολύ αυξημένα επίπεδα εμβολιασμού του γενικού πληθυσμού. Όμως, δεν υπάρχει ο κίνδυνος η ενδεχόμενη ενδημικότητα της νόσου και η επικράτηση της νέας κανονικότητας να οδηγήσει σε μία αμέλεια ως προς τη ανάγκη του εμβολιασμού, με ό,τι συνεπάγεται αυτό;
Ο εμβολιασμός έναντι του SARS-CoV-2 είναι και θα συνεχίσει να είναι το σημαντικότερο μέτρο πρόληψης έναντι της διασποράς της COVID-19. Αυτό πρέπει να καταστεί κατανοητό από το σύνολο του πληθυσμού και η αποδοχή του εμβολίου έναντι της COVID-19 να είναι εφάμιλλη με το εμβόλιο έναντι της γρίπης. Με βάση τα δεδομένα που έχουμε έως σήμερα στη διάθεσή μας, η ανοσία από τα εμβόλια έναντι του SARS-CoV-2 φθίνει με το χρόνο, ενώ ο βαθμός της προστασίας μπορεί να ποικίλλει ανάλογα με το επικρατόν στέλεχος κάθε δεδομένη χρονική περίοδο. Καθώς θα συλλέγονται συνεχώς δεδομένα για τη διάρκεια της ανοσίας μετά τον εμβολιασμό, θα καθοριστεί το τελικό εμβολιαστικό πρόγραμμα και το μεσοδιάστημα των αναμνηστικών δόσεων για κάθε πληθυσμιακή ομάδα ξεχωριστά.

Η χρήση των αντιιικών φαρμάκων κατά του νέου κορωνοϊού θα αποτελεί πλέον την απόλυτη προστασία για τους ασθενείς με COVID – 19, οι οποίοι ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες, ή ο εμβολιασμός δεν θα πάψει ποτέ να αποτελεί και για αυτούς μία αδήρητη ανάγκη;
Ήδη έχουν αρχίσει να εντάσσονται στη θεραπευτική φαρέτρα έναντι της COVID-19 ειδικά αντι-ιικά φάρμακα. Προκαταρκτικά δεδομένα δείχνουν ότι το αντιικό φάρμακο Paxlovid μείωσε κατά 90% τις νοσηλείες και τους θανάτους όταν χορηγήθηκε 3 με 5 μέρες μετά την έναρξη των συμπτωμάτων της νόσου και εμφανίζει αποτελεσματικότητα έναντι και του στελέχους Όμικρον. Η μολνουπιραβίρη είναι ένα άλλο αντι-ιικό χάπι που μείωσε επίσης τον κίνδυνο νοσηλείας ή θανάτου συγκριτικά με το εικονικό φάρμακο σε μη νοσηλευόμενους, μη εμβολιασμένους ενήλικες με εργαστηριακά επιβεβαιωμένη COVID-19 ήπιας προς μέτριας βαρύτητας και τουλάχιστον έναν παράγοντα κινδύνου για εξέλιξη σε σοβαρή νόσο COVID-19. Οι ασθενείς που ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες έχουν προτεραιότητα για πρόσβαση στα αντι-ιικά φάρμακα, καθώς έχουν υψηλότερο κίνδυνο από το γενικό πληθυσμό να εμφανίσουν σοβαρή νόσο. Ωστόσο, τα αντι-ιικά φάρμακα αφορούν την αντιμετώπιση στην οξεία φάση της νόσου και δεν υποκαθιστούν σε καμία περίπτωση την ανάγκη εμβολιασμού και με τις αναμνηστικές δόσεις του εμβολίου έναντι του SARS-CoV-2 που αποσκοπούν στην πρόληψη της λοίμωξης και κυρίως των σοβαρών επιπλοκών της.

Κύριε πρύτανη, επειδή γίνεται πολύ μεγάλη συζήτηση στον δημόσιο χώρο, ποια είναι η δική σας άποψη σχετικά με την ποιότητα της απόδοσης της χώρας μας έναντι της πανδημίας; Μπορούμε να είμαστε ικανοποιημένοι;
Η πανδημία COVID-19 χαρακτηρίζεται από δύο βασικά χαρακτηριστικά που πιέζουν τα συστήματα υγείας διεθνώς. Αφενός η ανάγκη νοσηλείας ασθενών με COVID-19 που χρειάζονται αναπνευστική υποστήριξη ή εμφανίζουν σοβαρές επιπλοκές της νόσου, και αφετέρου η σφοδρότητα των κυμάτων της πανδημίας λόγω της αυξημένης μεταδοτικότητας του ιού SARS-CoV-2. Σε αυτές τις συνθήκες παρατηρείται ταχεία συρροή περιστατικών για νοσηλεία τόσο σε απλές κλίνες όσο και σε μονάδες εντατικής θεραπείας. Η χώρα μας έκανε μια ικανοποιητική προσπάθεια για να ανταποκριθεί στην αυξημένη ζήτηση εξειδικευμένων υπηρεσιών υγείας ξεπερνώντας χρόνιες παθογένειες του συστήματος υγείας. Καθ' όλη την πορεία της πανδημίας κεντρικό ρόλο διαδραμάτισε και συνεχίζει να έχει η προσφορά του ιατρονοσηλευτικού προσωπικού που είναι αξιοσημείωτη. Η ουσιαστική ενίσχυση του Εθνικού Συστήματος Υγείας τόσο σε έμψυχο δυναμικό όσο και σε ιατροτεχνολογικό εξοπλισμό είναι ζωτικής σημασίας για να είμαστε έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε και μελλοντικές προκλήσεις της δημόσιας υγείας.

Βλέπετε ότι οδεύουμε προς μία νέα κανονικότητα διεθνώς, στην οποία οι μάσκες, οι αποστάσεις και η ατομική και η αναπνευστική υγιεινή θα παραμείνουν ως απαραίτητες συνήθειες στην καθημερινή μας ζωή;
Η μετάπτωση της πανδημίας σε επιδημική φάση με πιθανές μικρο-εξάρσεις και υφέσεις κατά τη διάρκεια του έτους θα επιτρέψει την επιστροφή στην κανονικότητα. Ωστόσο, η πορεία της πανδημίας έως σήμερα τονίζει δύο σημαντικά δεδομένα που δε θα πρέπει να ξεχάσουμε. Αφενός, το γεγονός ότι η υγεία αποτελεί μείζον παγκόσμιο ζήτημα πέρα από τα φυσικά όρια των κρατών και απαιτεί ουσιαστικές λύσεις σε διεθνές επίπεδο και ανεξάρτητα από την κοινωνικο-οικονομική κατάσταση κάθε χώρας. Αφετέρου, η πανδημία COVID-19 καθιστά απαραίτητη την ακόμα στενότερη επιδημιολογική επιτήρηση σε παγκόσμιο επίπεδο για πιθανές αναδυόμενες νόσους που μπορεί να μεταπηδήσουν από το ζωικό βασίλειο στον άνθρωπο και να προκαλέσουν νέες πανδημίες στο μέλλον. Η αναπνευστική υγιεινή θα πρέπει να γίνει μέρος της καθημερινότητας, όχι ωστόσο στο βαθμό που ισχύει σήμερα. Οι μάσκες και οι αποστάσεις πιθανότατα να είναι απαραίτητες μόνο κατά τις περιόδους έξαρσης των ιών του αναπνευστικού όπως του SARS-CoV-2.