Ο δρ. Μάρκος Μιχελάκης, Δερματολόγος-Αφροδισιολόγος μιλά για τις παθήσεις που παρουσιάζουν έξαρση τους χειμερινούς μήνες
Ο χειμώνας και οι χαμηλές θερμοκρασίες του είναι καθ’ οδόν και το δέρμα μας καλείται να αντιμετωπίσει μια μεγάλη πρόκληση, καθώς στους εξωτερικούς χώρους μπορεί να υποστεί βλάβες από το ψύχος και τη συνεχή υγρασία της ατμόσφαιρας, ενώ στους εσωτερικούς υποφέρει από τον ξηρό αέρα. Και συγχρόνως η κάλυψη του στόματος και της μύτης μας με μάσκα για να προστατεύσουμε την υγεία μας και την υγεία των άλλων από τον νέο κορωνοϊό, είναι απαραίτητη. Υπό αυτές τις αντίξοες συνθήκες, εκείνοι που ταλαιπωρούνται περισσότερο είναι όσοι πάσχουν από δερματοπάθειες.
Κάθε χειμώνα βλέπουμε εξάρσεις παθήσεων όπως η ψωρίαση, λέει ο δρ. Μάρκος Μιχελάκης, Δερματολόγος-Αφροδισιολόγος (Αισθητική Δερματολογία-Δερματοχειρουργική). Οι διαρκείς εναλλαγές της έκθεσης στη ζέστη και στο κρύο αυξάνουν την ξηροδερμία και τον κίνδυνο αναζωπύρωσης αυτού του είδους των παθήσεων.
Επίσης η χρήση της μάσκας πιθανότητα επηρεάζει αρνητικά το θέμα της ακμής στα άτομα με ευαίσθητο δέρμα.
Η ξηροδερμία αποτελεί το συνηθέστερο δερματικό πρόβλημα τον χειμώνα. Το κρύο ξηραίνει το δέρμα, ενώ κατά τους χειμερινούς μήνες μειώνεται η παραγωγή σμήγματος (δηλαδή του φυσικού λίπους του δέρματος). Επιπλέον, ο θερμαινόμενος αέρας στους κλειστούς χώρους μειώνει την υγρασία και εντείνει την απώλεια νερού από το δέρμα. Ρόλο παίζει επίσης η λεγόμενη μηχανική απώλεια σμήγματος. Αυτή συμβαίνει με το συχνό μπάνιο με καυτό νερό. Η παρατεταμένη έκθεση στο ζεστό νερό ξηραίνει πολύ το δέρμα, γι’ αυτό και αντενδείκνυται σε όσους πάσχουν από ξηροδερμία.
Εκτός από την ξηροδερμία, τον χειμώνα είναι συνηθισμένες και οι εξάρσεις της ψωρίασης, του εκζέματος και της ροδόχρου ακμής.
Το έκζεμα (ή ατοπική δερματίτιδα) είναι αλλεργική αντίδραση του δέρματος σε διάφορους ερεθιστικούς παράγοντες, όπως τα μάλλινα και συνθετικά ρούχα, το ψύχος, η μούχλα στο σπίτι, το στρες, το καυτό νερό κ.λπ. Τα χαρακτηριστικά γνωρίσματά του είναι ξηροδερμία με κόκκινες και ερεθισμένες βλάβες (εξάνθημα), οι οποίες προκαλούν πολύ έντονο κνησμό. Ο χειμώνας ευνοεί τις εξάρσεις του αφενός γιατί εντείνει την ξηροδερμία, αφετέρου γιατί οι ασθενείς εκτίθενται περισσότερο στους ερεθιστικούς παράγοντες.
Επίσης, παρατηρούνται εξάρσεις της ψωρίασης σε οκτώ στους δέκα πάσχοντες. Η αποξηραντική δράση των χαμηλών θερμοκρασιών και της κεντρικής θέρμανσης είναι κύριοι παράγοντες στις χειμερινές εξάρσεις της. Ρόλο όμως φαίνεται ότι παίζει και η μείωση των επιπέδων της υπεριώδους ακτινοβολίας του ηλίου κατά τους χειμερινούς μήνες.
Η ροδόχρους ακμή είναι μία επίμονη φλεγμονώδης δερματοπάθεια, που προκαλεί σπυράκια, πρήξιμο και εμφανή διαστολή στα μικρά, επιφανειακά αγγεία του δέρματος. Συνήθως προσβάλλει τη μύτη και τα μάγουλα, και λιγότερο συχνά το μέτωπο και το πιγούνι. Οι εξάρσεις της τον χειμώνα παρατηρούνται κυρίως με την παρατεταμένη έκθεση στον ψυχρό αέρα και στο κρύο (μπορεί να προκαλέσουν ξηρότητα και κοκκίνισμα στο δέρμα των ασθενών).
Επιπλέον, φορώντας τη μάσκα, όταν αναπνέουμε και όταν μιλάμε παγιδεύεται μέσα της θερμός αέρας. Ο αέρας αυτός δημιουργεί το ζεστό, υγρό περιβάλλον που χρειάζονται για να πολλαπλασιαστούν οι ζυμομύκητες, τα βακτήρια και άλλοι μικροοργανισμοί, όπως τα ακάρεα demodex τα οποία συμβάλλουν στην ανάπτυξη σμηγματορροϊκής δερματίτιδας και ροδόχρου ακμής.
Το σύνδρομο Raynaud εκδηλώνεται κατεξοχήν τον χειμώνα. Υπολογίζεται ότι το 3-5% του πληθυσμού πάσχει από το σύνδρομο, το οποίο εκδηλώνεται όταν περιορίζεται ή διακόπτεται ξαφνικά η κυκλοφορία του αίματος στα άκρα (συνήθως στα δάκτυλα των χεριών ή των ποδιών, αλλά μερικές φορές και στην άκρη της μύτης ή των αυτιών). Η διακοπή αυτή οφείλεται στον σπασμό που κάνουν οι μικρές αρτηρίες των άκρων, όταν εκτεθούν στον κρύο αέρα. Δίχως επαρκή αιμάτωση, τα άκρα παρουσιάζουν εναλλαγές του χρώματός τους (πρώτα αναπτύσσεται ωχρότητα, ύστερα κυάνωση και στο τέλος ερυθρότητα), καθώς και μούδιασμα και πόνο. Τα άκρα του ασθενούς είναι επίσης παγωμένα.
Σε σπάνιες περιπτώσεις, μερικοί ασθενείς παρουσιάζουν πομφούς (πρηξίματα) που προκαλούν κνησμό, λίγη ώρα μετά την έκθεσή τους σε κρύο νερό, πάγο ή κρύο αέρα. Οι πομφοί αυτοί αποτελούν χαρακτηριστικό γνώρισμα της κνίδωσης εκ ψύχους, η οποία είναι μια αλλεργική αντίδραση στο κρύο.
Αν πάσχετε από οποιαδήποτε από τις παραπάνω καταστάσεις, προσπαθήστε να αποφεύγετε τις συνθήκες που ευνοούν την εμφάνιση ή/και τις αναζωπυρώσεις τους, να διατηρείτε το δέρμα σας καλά ενυδατωμένο και αποφεύγετε την έκθεση σε ακραίες αλλαγές της θερμοκρασίας
13°
