Συνδέονται οι ψυχιατρικές διαταραχές με την αυτοανοσία;

Αυξημένο ενδιαφέρον  έχουν λάβει τις τελευταίες δεκαετίες οι ανοσολογικές οδοί που παίζουν ρόλο στην αιτιολογία ενός συνόλου ψυχωτικών διαταραχών. Γενετικά ευρήματα συνδέουν γενετικούς δείκτες που σχετίζονται με το ανοσοποιητικό σύστημα, με τη σχιζοφρένεια. Κλινικές μελέτες διαπιστώνουν αυξημένα επίπεδα φλεγμονωδών δεικτών σε ασθενείς με ψύχωση.

Αρκετές μεγάλης κλίμακας επιδημιολογικές μελέτες έχουν βρει θετικές συσχετίσεις μεταξύ Αυτοάνοσων Νοσημάτων και ψύχωσης. Συγκεκριμένα, τα αυτοάνοσα νοσήματα όπως η Σκλήρυνση κατά Πλάκας και ο Συστηματικός Ερυθηματώδης Λύκος, είναι γνωστό ότι έχουν υψηλότερες συχνότητες νευροψυχιατρικών συμπτωμάτων, συμπεριλαμβανομένης της ψύχωσης, σε σύγκριση με τους υγιείς μάρτυρες.

Υπάρχει αμφίδρομη συσχέτιση μεταξύ πολλών αυτοάνοσων ασθενειών και αυξημένων κινδύνων που σχετίζονται με σχιζοφρένεια. Η εστίαση στη σχέση μεταξύ αυτοανοσίας και ψύχωσης, ανεξαρτήτως αιτιολογίας, είναι σημαντική, όχι μόνο για τους ερευνητές αλλά και για τον κάθε ασθενή.

Είναι γνωστό ότι οι ασθενείς που πάσχουν από σχιζοφρένεια έχουν υπερβολικά πρόωρη θνησιμότητα, με προσδόκιμο ζωής έως και 13,5 χρόνια μικρότερο από τον γενικό πληθυσμό, κυρίως λόγω φυσικών ασθενειών, επισημαίνει η κ. Ελένη Κομνηνού, Ρευματολόγος, Διευθύντρια Κλινικής Αυτοάνοσων Ρευματικών Παθήσεων του Μetropolitan General.

Έχοντας αυτό κατά νου και λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ασθενείς με ψυχωτικές διαταραχές μπορεί να δυσκολεύονται να αναφέρουν σωματικά συμπτώματα, είναι σημαντικό για τους κλινικούς ιατρούς να γνωρίζουν έναν αυξημένο επιπολασμό αυτοάνοσων ασθενειών σε αυτήν την ομάδα. Τα συμπτώματα μιας ασθένειας όπως η κοιλιοκάκη ή η ρευματοειδής αρθρίτιδα θα μπορούσαν κάλλιστα να αγνοηθούν και να παραμεριστούν ως μέρος της ψύχωσης του ασθενούς, ή πιθανώς ανεπιθύμητων ενεργειών που προκαλούνται από τη θεραπεία τους. Με ολοένα και περισσότερες επαρκείς στρατηγικές θεραπείας σε αυτοάνοσα νοσήματα, παραβλέποντας και συνεπώς μη θεραπεύοντας αυτές τις ασθένειες, αυξάνεται ακόμη περισσότερο το χάσμα υγείας μεταξύ των ατόμων με σχιζοφρένεια και του γενικού πληθυσμού.

Επιδημιολογικά στοιχεία σχετικά με τις συσχετίσεις μεταξύ αυτοάνοσων ασθενειών και ψύχωσης.

Ο παγκόσμιος επιπολασμός της σχιζοφρένειας είναι γνωστό ότι είναι περίπου 1% και ο επιπολασμός αυτοάνοσων ασθενειών έχει βρεθεί σε μια πανελλαδική μελέτη ότι είναι 4%. Η συντριπτική πλειοψηφία των επιδημιολογικών μελετών έχει βρει μια γενική συσχέτιση μεταξύ αυτοανοσίας και ψυχωτικών διαταραχών.
Επιπλέον, η διάγνωση σχιζοφρένειας αυξάνει τον επιπολασμό αυτοάνοσων νοσημάτων. Μία πρόσφατη μετα-ανάλυση διαπίστωσε ότι ο κίνδυνος εμφάνισης αυτοάνοσου νοσήματος ήταν 55% υψηλότερος μεταξύ εκείνων με προηγούμενη διάγνωση ψυχωτικής διαταραχής.

Τα αυτοάνοσα νοσήματα και η ψύχωση δεν σχετίζονται μόνο σε ατομικό επίπεδο. Η ύπαρξη συγγενή πρώτου βαθμού με σχιζοφρένεια έχει επίσης βρεθεί ότι αυξάνει τον κίνδυνο αυτοάνοσων νοσημάτων κατά 6%, και ένα οικογενειακό ιστορικό αυτοάνοσης νόσου βρέθηκε ότι αυξάνει τον κίνδυνο τόσο για σχιζοφρένεια όσο και για μη συναισθηματικές ψυχώσεις κατά 10%.

Μηχανισμοί που ευθύνονται για τη συσχέτιση:

Το πιθανό αιτιολογικό υπόβαθρο και οι πολλοί παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν τη σχέση μεταξύ αυτοάνοσων ασθενειών και ψύχωσης είναι πολυάριθμοι.

Συμπερασματικά

Η αυξανόμενη γνώση σχετικά με την πιθανή εμπλοκή των φλεγμονωδών διεργασιών σε ψυχικές διαταραχές και οι συσχετίσεις που εντοπίζονται μεταξύ αυτοανοσίας και ψυχωτικών διαταραχών, μπορεί να βοηθήσει το διευρυνόμενο πεδίο της ανοσοψυχιατρικής και να έχει αντίκτυπο στην έκβαση των ασθενών.

Οι παράγοντες κινδύνου τόσο για τις αυτοάνοσες ασθένειες όσο και για τη σχιζοφρένεια, περιλαμβάνουν μια αλληλεπίδραση μεταξύ περιβαλλοντικών παραγόντων, όπως λοιμώξεις και στρες, με γενετικούς παράγοντες που εμπλέκουν την περιοχή HLA. Επομένως, οι ασθενείς με ψυχωτική διαταραχή πρέπει να εξετάζονται διεξοδικά και κυρίως όταν παρουσιάζουν συμπτώματα που πιθανόν σχετίζονται με αυτοάνοση νόσο ή άλλα προβλήματα υγείας.