Πανδημία: 9 ερωτήσεις για την ανοσία κατά του νέου κορωνοϊού

Από τον Δεκέμβριο του 2019 όταν εμφανίστηκε για πρώτη φορά ο ιός SARS-CoV-2στην επαρχία Γουχάν της Κίνας, και ανέτρεψε τη ζωή και την κανονικότητα όλης της ανθρωπότητας, τώρα έχουμε αρχίσει να μιλάμε για την αρχή του τέλους, και την έξοδο από το «τούνελ» όπου βρισκόμαστε τόσους μήνες. Διαθέτοντας πλέον μια σειρά εμβολίων, ελπίζουμε σε μια σταδιακή επαναφορά στις ζωές μας, αλλά κυρίως σε ανοσία έναντι της λοίμωξης από τον νέο κορωνοϊό.

Η Βασιλική Πιτυρίγκα, Επίκουρη Καθηγήτρια Μικροβιολογίας στην Ιατρική Σχολή Αθηνών, ΕΚΠΑ, Επιστημονική Σύμβουλος & Επιστημονική Υπεύθυνη Βιοπαθολογικού Εργαστηρίου της Διεύθυνσης Δικτύου Εργαστηρίων, απαντά σε όλα όσα πρέπει να ξέρουμε για την ανοσία απέναντι στον νέο κορωνοϊό. 

Αν πέρασα COVID-19 σημαίνει ότι έχω και αντισώματα;
Τα άτομα με λοίμωξη COVID-19 αναπτύσσουν φυσική ανοσία, αλλά ο βαθμός και η διάρκεια αυτής της ανοσίας δεν είναι πλήρως κατανοητά και διαφέρουν από άτομο σε άτομο. Συνήθως όσοι εμφανίσουν μέτρια και σοβαρή συμπτωματολογία παράγουν υψηλούς τίτλους αντισωμάτων (δηλαδή υψηλό αριθμό αντισωμάτων), ενώ όσοι ήταν ασυμπτωματικοί ή εμφάνισαν ήπια συμπτώματα παράγουν χαμηλούς τίτλους (χαμηλό αριθμό αντισωμάτων).

Πώς μπορώ να ελέγξω αν πέρασα COVID-19 χωρίς συμπτώματα;
Ο έλεγχος για προηγούμενη λοίμωξη COVID-19 γίνεται με τη μέτρηση ολικών IgG αντισωμάτων. Εάν η εξέταση βγει θετική θα μπορούσε να γίνει συμπληρωματικά και έλεγχος εξουδετερωτικών αντισωμάτων και κυτταρικής ανοσίας, ώστε να έχουμε μια ολοκληρωμένη εικόνα για την προστασία μας απέναντι στον κορωνοϊό. 

Έχει σημασία η ποσότητα των αντισωμάτων και γιατί;
Μια εξέταση που μας δείχνει την παρουσία ή όχι αντισωμάτων (ποιοτικός προσδιορισμός) είναι αρκετή για να μας δώσει την πληροφορία αν κάποιος πέρασε κάποια στιγμή στο παρελθόν λοίμωξη COVID-19. Εάν ωστόσο θέλουμε περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το αν ο οργανισμός μας διαθέτει προστασία από μελλοντική λοίμωξη, θα πρέπει να γνωρίζουμε και τον τίτλο αντισωμάτων (ποσοτικός προσδιορισμός αντισωμάτων). Αν και δεν έχουν καθοριστεί σαφή όρια τίτλων ανοσίας, όσο μεγαλύτερος είναι ο τίτλος τόσο μεγαλύτερη προστασία διαθέτουμε.

Το ότι έχω αντισώματα σημαίνει ότι έχω και ανοσία στη λοίμωξη Covid-19;
Η παρουσία αντισωμάτων δεν σημαίνει απαραίτητα και προστασία από μια μελλοντική επαναλοίμωξη. Η ικανότητα άμυνας του οργανισμού μας με τα αντισώματα εξαρτάται τόσο από τον αριθμό τους όσο και από την «ποιότητά» τους. 

Τι είναι η κυτταρική ανοσία;
Η κυτταρική ανοσία ξεκινά σχεδόν παράλληλα με αυτή των αντισωμάτων και προκύπτει από την ενεργοποίηση μιας ειδικής ομάδας ανοσοκυττάρων που είναι τα Τ-λεμφοκύτταρα, τα οποία έχουν την ιδιότητα να εντοπίζουν και να θανατώνουν τα παθογόνα μικρόβια που εισβάλλουν στον οργανισμό μας. Επειδή τα Τ-λεμφοκύτταρα έχουν την ιδιότητα να παραμένουν στο αίμα μας για χρόνια μετά από μια μόλυνση, στην περίπτωση της λοίμωξης COVID-19 παίζουν σημαντικό ρόλο στη «μακροχρόνια μνήμη» του ανοσοποιητικού συστήματός μας όταν εκτίθεται ξανά στον κορωνοϊό.

Για ποιους ενδείκνυται ο έλεγχος κυτταρικής ανοσίας;
Κατά κύριο λόγο, ο έλεγχος συνιστάται σε άτομα με ιστορικό λοίμωξης COVID-19 (με παρουσία ή όχι συμπτωμάτων) και σε άτομα που έχουν εμβολιαστεί έναντι του ιού. 

Αν έχω αντισώματα, έχω και κυτταρική ανοσία απέναντι στον ιό; 
Στον υγιή πληθυσμό, η ενεργοποίηση των δύο ειδών ανοσίας (της παραγωγής αντισωμάτων και της κυτταρικής ανοσίας) γίνεται σχεδόν παράλληλα αλλά σε διαφορετικό βαθμό και διάρκεια. Ο εργαστηριακός έλεγχος είναι απαραίτητος ώστε να μας δοθεί η απάντηση για τα επίπεδα κυτταρικής  ανοσίας που διαθέτουμε τη στιγμή της εξέτασης. 

Αν δεν έχω αντισώματα, μπορεί να έχω κυτταρική ανοσία;
Όλο και περισσότερες μελέτες υποστηρίζουν ότι ενώ τα αντισώματα σε πολλές περιπτώσεις δεν παράγονται ή ενδέχεται να καθυστερούν, η κυτταρική άμυνα έχει ήδη ενεργοποιηθεί σε τέτοιο βαθμό ώστε να παρέχει ένα βαθμό προστασίας που διαφέρει από άτομο σε άτομο. Για τον λόγο αυτό η εξέταση της κυτταρικής ανοσίας συνιστάται κυρίως ως συμπληρωματικός έλεγχος σε άτομα που ενώ νόσησαν ή εμβολιάστηκαν δεν παρήγαγε ο οργανισμός τους υψηλό τίτλο αντισωμάτων, ώστε να έχουν μια πλήρη εικόνα της άμυνάς τους απέναντι στη λοίμωξη COVID-19. 

Πότε είναι σωστό να διενεργείται το τεστ της κυτταρικής ανοσίας;
Αν και η κυτταρική ανοσοαντίδραση του οργανισμού μας ενεργοποιείται πολύ νωρίς, ήδη από τη 2η ημέρα από την έναρξη των συμπτωμάτων, για την ολοκληρωμένη εκτίμηση της παραγόμενης ανοσοαπόκρισης είναι σκόπιμο η εξέταση να γίνεται τουλάχιστον 14 ημέρες μετά την έναρξη των συμπτωμάτων ή της επιβεβαίωσης της λοίμωξης και 20 ημέρες μετά και την 2η εμβολιαστική δόση. Το τεστ είναι ημιποσοτικό και μπορεί να μας εξασφαλίσει την παρακολούθηση στον χρόνο των επιπέδων αυτής της μορφής ανοσίας.

Ο Όμιλος ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ προσεγγίζει με ολοκληρωμένο τρόπο τον έλεγχο της άμυνας απέναντι στον κορωνοϊό. Στα πιστοποιημένα Εργαστήρια του Ομίλου –που αποτελούν ένα από τα μεγαλύτερα κέντρα ελέγχου COVID στη χώρα– διενεργείται πλήρης έλεγχος αντισωμάτων, ενώ για πρώτη φορά στην Ελλάδα πραγματοποιείται και έλεγχος κυτταρικής ανοσίας. Περισσότερες πληροφορίες: 2106966000.